Omschrijving:

Het betreft de volgende van Artiq Mobile B.V., h.o.d.n. Celldorado, afkomstige uitingen:
a. Een banner op de website www.nl.zylom.com waarop staat: “GRATIS”, “Laat je mobiel harder trillen dan ooit” en “Klik hier”.
b. De website http:/l.celldorado.com die verschijnt indien men op bedoelde banner klikt en waarop onder andere staat: “abonneer nu en ontvang de eerste TRIL SOUND GRATIS* OP JE MOBIEL”. Hieronder zijn drie trillende telefoons afgebeeld en daaronder staat: “vul hier je mobiele nummer in” en “klik op verstuur”. Daarnaast staat: “De HARDSTE trilstand OOIT!!!” Daaronder staat in blauwe letters op een zwarte achtergrond: “Ben je jonger dan 16? Vraag dan toestemming aan je ouders.” Onderaan de uiting staat in kleine letters onder andere: “*De eerste sound is gratis. Dit is een abonnementsdienst. De kosten bedragen € 3.00 per download (+sms download kosten) 3 sounds per week”.

Klager heeft, kort gezegd, de volgende bezwaren tegen de uitingen:

a. De uitingen zijn in strijd met artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code, omdat deze in strijd met de waarheid zijn. De trilsound is immers niet gratis. Men krijgt een abonnement waarvan alleen de eerste sound gratis is.

b. De uitingen zijn in strijd met artikel 7 NRC omdat zij misleiden omtrent de prijs door de suggestie te wekken dat de trilsound gratis is. Dat sprake is van een gratis trilsound bij een abonnement waar wel degelijk kosten aan zijn verbonden, blijkt niet duidelijk. De uitingen dienen zo duidelijk en volledig mogelijk te zijn omtrent de gevolgen van het downloaden van een trilsound, vooral omdat de uitingen zijn gericht op jeugdigen. Ze zijn echter niet zo duidelijk en volledig mogelijk.

c. De uitingen zijn in strijd met artikel 1 van de Kinder- en Jeugdreclamecode (KJC).
De banner en de website www.nl.zylom.com zijn wat inhoud en lay-out betreft, gericht op kinderen en jongeren. In de uitingen wordt het woord “gratis” in opvallende kleuren en in een groot lettertype op prominente plaatsen gebruikt. Het bestelproces is heel kort en bondig, met duidelijke instructies in een duidelijk leesbaar lettertype, terwijl kernelementen op een niet in het oog springende plaats in een klein moeilijk leesbaar lettertype staan en in een taal die niet aansluit bij dat van jongeren.

d. De uitingen zijn in strijd met artikel 2 KJC, omdat deze profiteren van de onervarenheid en goedgelovigheid van jeugdigen. Gratis is gratis. Adverteerder mag niet verwachten dat een kind, gelokt door de aanprijzing “gratis”, zich realiseert dat er een abonnement wordt aangegaan.

e. De uitingen zijn in strijd met artikel 5 KJC, omdat een duidelijke, in één oogopslag waarneembare vermelding van het woord “reclame” of “advertentie” ontbreekt.

Klager verzoekt de Commissie om aan adverteerder een openbare aanbeveling te doen, gelet op het belang van de consument om kennis te kunnen nemen van de uitspraak, de preventieve werking die daarvan uitgaat ten aanzien van andere aanbieders op dit terrein en de politieke en maatschappelijke commotie die rondom dit onderwerp is geweest.

De eerste trilsound is gratis, dus de uiting is niet in strijd met de waarheid.
In het aanmeldscherm staat duidelijk “abonneer je nu en ontvang de eerste TRIL SOUND GRATIS*”. Ook in de voorwaarden onder de marketingtekst waarnaar de asterisk verwijst, staat dat sprake is van een abonnement. Op het moment van aankoop is alle relevante informatie gegeven. De voorwaarden zijn niet ingewikkeld maar adverteerder zal de laatste zin toch vereenvoudigen.
Uit de uitspraak van de Commissie van 4 juli 2005 (dossier 07.0299) blijkt dat adverteerder niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor het feit dat in sommige gevallen naar beneden gescrolled moet worden. Dat sprake is van een abonnement blijkt ook uit het sms bericht dat de consument ontvangt na het bestellen van een tone.
Dat de voorwaarden niet volledig zichtbaar zijn is adverteerder niet aan te rekenen. Zylom.com heeft als affiliate het aanmeldscherm niet doorgegeven zoals adverteerder voorschrijft. Een affiliate moet het volledige scherm tonen en mag geen delen weglaten of naar beneden plaatsen. Tegen het handelen van Zylom onderneemt adverteerder actie.
Ook kinderen en minderjarigen begrijpen de mededeling dat sprake is van een abonnementsdienst zodat de website niet in strijd met artikel 2 KJC is.

Voor een openbare aanbeveling is geen plaats omdat de klacht betrekking heeft op een oude situatie.

De mondelinge behandeling

Toelichting adverteerder

Onderwerp van de klacht zijn de banner en het aanmeldscherm, voorzover men daarop via de banner terecht komt. Dit heeft het College van Beroep op 1 november 2007 (dossier 1496/07.0299) in een soortgelijke klacht beslist.
Adverteerder bevestigt desgevraagd dat indien men via de homepage komt, hetzelfde aanmeldscherm verschijnt.
Adverteerder benadrukt dat hij affiliates alleen contractueel kan controleren en achteraf stappen kan nemen als een affiliate zich niet aan de regels houdt. Er zijn veel verbeteringen doorgevoerd zoals een screening vooraf. Gelet op de verbeteringen is geen plaatst voor een openbare aanbeveling.

Toelichting klager

Klager is van mening dat adverteerder door te kiezen voor het werken met affiliates het risico heeft aanvaard dat deze zich niet aan de regels houden.
Verbetering van het reglement was blijkbaar nodig om te voorkomen dat affiliates misleidende aanbiedingen doen. Het is echter aan de adverteerder om te monitoren wat er met zijn advertenties gebeurt. Hij kan zich niet verschuilen achter affiliates die de afspraak met adverteerder niet nakomen. Dat afspraken niet worden nagekomen, kan niet voor rekening van de (minderjarige) consument komen.
Klager handhaaft het standpunt dat de uitingen voor minderjarigen onvoldoende duidelijk zijn. Zij gaan wel degelijk onbedoeld en onbewust een abonnement aan.

Het oordeel van de Commissie

Anders dan in dossier 1496/07.0299 is niet alleen tegen het aanmeldscherm geklaagd maar richt de klacht zich ook tegen de banner. Het aanmeldscherm van http:/l.celldorado.com wordt beoordeeld voorzover men daarop via de banner terecht komt. De banner wordt als zelfstandige uiting beschouwd die dient te voldoen aan de NRC en eventuele andere toepasselijke reclamecodes.

De vraag of adverteerder verantwoordelijk kan worden gehouden voor de inhoud van de banner en de plaatsing ervan op www.nl.zylom.com, beantwoordt de Commissie bevestigend. De Commissie hanteert als uitgangspunt dat een adverteerder verantwoordelijk is voor inhoud en plaatsing van een reclame-uiting voor zijn producten door zijn affiliates in de vorm van een banner. Adverteerder heeft immers voor deze wijze van adverteren gekozen en oefent daarop en ook op de inhoud van de uiting, vooraf invloed uit door middel van zijn affiliate-reglement.
Adverteerder heeft gesteld dat hij inmiddels het reglement heeft aangepast waaraan affiliates zich moeten houden bij het maken van reclame voor de diensten van adverteerder en dat volgens de nieuwe regels affiliates niet meer mogen adverteren op websites die met name zijn gericht op kinderen. Ten tijde van de uiting verbood het reglement plaatsing van een banner als de onderhavige kennelijk niet, zodat adverteerder al hierom daarvoor verantwoordelijk moet worden gehouden.

De Commissie is van oordeel dat de website www.nl.zylom.com in ieder geval gedeeltelijk is gericht op kinderen. Gelet op de vormgeving en de inhoud van deze site is aannemelijk dat ook kinderen op deze website spelen. Omdat de banner hiervan deel uitmaakt, is de KJC hierop ook van toepassing.
Aangezien de KJC op de banner van toepassing is, is deze ook van toepassing op het aanmeldscherm op http:/l.celldorado.com, voorzover de betreffende pagina wordt bereikt via www.nl.zylom.com, een website die gedeeltelijk op kinderen is gericht.
Volgens artikel 5 KJC dient de Google-ad een duidelijke vermelding van het woord “reclame” of “advertentie” te bevatten. Bij uitingen die kleiner zijn dan 150×50 pixels kan de afkorting “adv” worden gebruikt. Deze vermelding ontbreekt echter. Ook het aanmeldscherm van http:/l.celldorado.com dient het woord “reclame” of “advertentie” te bevatten met het oog op het geval dat dit wordt bereikt via een op kinderen gerichte website, omdat een Google-ad wellicht toch niet voldoende als reclame herkenbaar is en het de duidelijkheid voor kinderen tot en met 12 jaar ten goede komt indien ook het aanmeldscherm zou zijn voorzien van de vermelding “reclame” of “advertentie”. Deze vermelding ontbreekt echter.

Reclame die geheel of gedeeltelijk tot kinderen is gericht, mag volgens artikel 1 KJC niets in woord, geluid of beeld bevatten waardoor kinderen op enigerlei wijze worden misleid over de mogelijkheid en eigenschappen van het aangeboden product. Rekening dient te worden gehouden met het bevattingsvermogen en het verwachtingspatroon van kinderen.
Door de vormgeving en de prominent en groot afgebeelde tekst: “GRATIS”, “Laat je mobiel harder trillen dan ooit”, “Klik hier”, “TRIL SOUND GRATIS* OP JE MOBIEL”, “vul hier je mobiele nummer in” en “klik op verstuur” wordt in de uitingen de indruk gewekt dat een gratis trilsound wordt aangeboden, terwijl in werkelijkheid een abonnementsdienst wordt aangeboden. Ook vallen door de hierboven genoemde elementen de asterisk en de onopvallend boven in beeld staande tekst: “abonneer je nu en ontvang de eerste” en de onopvallend onder in beeld staande tekst, waaruit blijkt dat sprake is van een abonnement, nauwelijks op. Voorts is deze laatste tekst zelf onvoldoende duidelijk voor kinderen door het volwassen taalgebruik. Zeker kinderen tot en met 12 jaar zullen zich niet, althans onvoldoende, realiseren dat in feite een abonnementsdienst wordt aangeboden en wat deze kost. Gelet op het voorgaande acht de Commissie beide uitingen misleidend voor kinderen. Dat in een later stadium, na het bestellen van de gratis ringsound per sms, direct een bericht zou worden gezonden waarin wordt bevestigd dat sprake is van een abonnement, doet aan dit oordeel niet af, omdat de bestreden uitingen op zichzelf beschouwd niet misleidend mogen zijn.

Het aanmeldscherm op http:/l.celldorado.com is niet in strijd met artikel 7 NRC. Voor anderen dan kinderen tot en met 12 jaar acht de Commissie het aanmeldscherm op http:/l.celldorado.com niet misleidend nu dit begint met de tekst “abonneer je nu en ontvang de eerste TRIL SOUND GRATIS* OP JE MOBIEL”. Daaruit blijkt dat sprake is van een abonnement.
De banner is wel in strijd met artikel 7 NRC omdat daarop de indruk wordt gewekt dat een gratis trilsound wordt aangeboden, terwijl in werkelijkheid een abonnementsdienst wordt aangeboden. Gelet daarop acht de Commissie de banner onduidelijk en onvolledig en daardoor misleidend, ook voor anderen dan kinderen.

De Commissie acht de uitingen niet in strijd met artikel 2 NRC. Dat in feite een gratis trilsound in combinatie met een abonnement wordt aangeboden, betekent niet dat de mededeling “GRATIS” op zichzelf onwaar is.

De uitingen berokkenen kinderen geen morele of fysieke schade in de zin van artikel 2 KJC. Dit onderdeel van de klacht wijst de Commissie af.

De Commissie ziet onvoldoende redenen om een openbare aanbeveling te doen, omdat de klacht is ingediend voordat het College in dossier 1496/07.0299 uitspraak deed.

De beslissing

Artikel 1 en 5 Kinder- en Jeugdreclamecode

artikel 7 NRC