De bestreden reclame-uiting

Het betreft een uiting op de sub-pagina www.ggdhvb.nlieuws/2016/07/Superhero-in-drie-shots waarop onder andere staat:

“De GGD Hart voor Brabant vaccineert ook dit jaar op Roze Maandag mannen die seks hebben met mannen gratis tegen hepatitis B.

Op maandag 25 juli staat de Tilburgse kermis weer in het teken van Roze Maandag. De GGD Hart voor Brabant is dit jaar voor de elfde keer van de partij om mannen die seks hebben met mannen (MSM) gratis te vaccineren tegen hepatitis B. de GGD-bus staat net als vorig jaar van 12.00 uur tot 20.00 uur op de Spoorlaan aan het begin van de kermis.

Ter promotie van de vaccinaties plaatsen onze vrijwilligers tattoos die wel tot zeven dagen kunnen blijven zitten. Zo zien ze eruit!”

Onder de tekst staat een afbeelding van de ‘tattoo’: een penis met een “Superman”- jasje en –cape aan. Op de “borst” staat  “3X” (in plaats van de “S” van Superman).

Langs de cape staat “MANTOTMAN.NL”.

Onder de afbeelding staat: “Superhero in 3 shots!”

De klacht

Klaagster vindt de uiting een schandalige promotie van het hepatitits B-vaccin door de afbeelding van de “penis als superheld in 3 shots”.

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

Het betreft hier gezondheidspromotie, namelijk het promoten van bescherming tegen hepatitis B, aldus adverteerder. De landelijke hepatitis B vaccinatiecampagne wordt sinds 1 november 2002 door GGD’s uitgevoerd ter preventie van hepatitis B. De campagne is gericht op doelgroepen die een verhoogd risico lopen op besmetting met het hepatitis B virus, zoals mannen die seks hebben met mannen (MSM) en sekswerkers. Deze doelgroepen worden uitgenodigd voor gratis en anonieme vaccinatie tegen hepatitis B bij alle GGD’s in Nederland. De GGD Hart voor Brabant voert voor 25 gemeenten in Midden en Noord-Brabant de publieke gezondheidszorg uit. In dat kader is zij ook uitvoerder van deze campagne. Het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM is verantwoordelijk voor de coördinatie van het vaccinatieprogramma. Zij voert dit samen met de GGD en Soa Aids Nederland uit. Voor deze campagne zijn landelijke campagnemiddelen ontwikkeld die de GGD’s kunnen inzetten bij hun promotieactiviteiten.

De cartooneske weergave van de penis in een supermancape is een bewuste keuze om laagdrempelig en luchtig deze doelgroep te bereiken en is niet in strijd met het fatsoen of de goede zeden, ook niet wanneer de cartoon op een openbare plaats voor iedereen te zien zou zijn. Deze cartoon stond echter in een website-artikel dat alleen na doorklikken zichtbaar was. (Adverteerder heeft ter onderbouwing een screenshot aangeleverd van de startpagina, waarop de penis niet te zien is, maar wel een tekstblok waarop geklikt moet worden om de uiting op de sub-pagina te kunnen zien.)

‘Roze Maandag’ is volgens adverteerder bij uitstek een gelegenheid om de doelgroep te bereiken.

De mondelinge behandeling

Adverteerder benadrukt dat het een uiting uit 2016 betreft. De uiting is pas te vinden wanneer men op de website op “nieuws” klikt, vervolgens scrollt naar de nieuwsberichten van een jaar geleden en dan op de tegel van dit specifieke nieuwsbericht klikt. De uiting is niet via drukwerk verspreid, aldus adverteerder. De Minister is verantwoordelijk voor het vaccinatieprogramma; de GGD heeft de opdracht om de doelgroepen attent te maken op de mogelijkheid zich te laten vaccineren. Dat doet de GGD op plekken waar zij de doelgroep kan bereiken, zoals de Tilburgse kermis. De nadruk in deze campagne ligt op “3x”, omdat niet iedereen er van op de hoogte is dat de vaccinatie pas echt helpt na 3 vaccinaties. Adverteerder merkt ten slotte op dat vaccineren tegen hepatitis B sinds 2011 deel uitmaakt van het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen.

Het oordeel van de Commissie

Gelet op de klacht dient beoordeeld te worden of de uiting in strijd is met de goede smaak en het fatsoen als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC), gelet ook op de combinatie van de afbeelding en de boodschap van de “penis als superheld”. Bij de beantwoording van de vraag of een reclame-uiting in strijd is met criteria zoals de goede smaak en het fatsoen, stelt de Commissie zich terughoudend op, gelet op het subjectieve karakter van deze criteria. Met inachtneming van deze terughoudendheid oordeelt de Commissie als volgt.

In de onderhavige reclame-uiting is een penis te zien in een supermankostuum. Het bijschrift luidt: “Superhero in 3 shots!”. De afbeelding met bijschrift maakt deel uit van een vaccinatiecampagne en dient ter illustratie van de boodschap van adverteerder dat het volgens haar goed is wanneer mannen die seks hebben met mannen zich laten vaccineren tegen hepatitis B.

De bestreden uiting is geopenbaard op de website van adverteerder. Daarmee heeft adverteerder zich willen richten tot de doelgroep die zelf deze pagina bezoekt. De afbeelding is enkel zichtbaar na doorklikken op de subpagina www.ggdhvb.nlieuws/2016/07/Superhero-in-drie-shots. Met inachtneming van voornoemde terughoudendheid en rekening houdend met het feit dat de onderhavige uiting geplaatst is op de website van de GGD website, specifieker: op  een sub-pagina van deze website met informatie over ‘Roze Maandag’ in Tilburg, en daarmee gericht is op een bepaalde doelgroep en zichtbaar voor een zeer beperkt publiek, is de Commissie van oordeel dat de uiting de grenzen van hetgeen volgens huidige maatschappelijke opvattingen toelaatbaar is, niet overschrijdt. De uiting is dan ook niet in strijd met artikel 2 NRC.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.