De bestreden reclame-uiting

Het betreft een advertentie in de Volkskrant.

In de linkerbovenhoek staat: “Advertentie”. 

Daaronder staat een foto van kennelijk -gezien kleding en stetoscopen- drie artsen of onderzoekers met links van hen de vermelding:

“FARMA

 OBSERVATION

 XEROFTALMIA”.

Onder de foto staat:

“Gezocht

Gezonde vrijwilligers (12-18 jaar)

die zich willen testen op mutanten gen

Vergoeding: € 1.600,-*

en

“Voor een onderzoek naar mensen met bijzondere krachten is Farma Observation  Xeroftalmia op zoek naar gezonde kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar die zich onder begeleiding van hun ouders willen laten testen op het mutanten gen.

Het onderzoek wordt uitgevoerd door Prof. dr. B. Singer en duurt 1 dag. Er is een vergoeding voor reiskosten. Heeft u interesse in deelname aan het onderzoek?

*Kijk voor meer informatie of aanmelding op aanmelden.mutantenonderzoek.nl”.

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

Als men naar de site gaat waarop men zich zou kunnen aanmelden, blijkt het te gaan om reclame voor het nieuwe programma op FOX TV: “The Gifted”.

Klaagster acht de onderhavige reclame-uiting, waarvan de doelgroep uit minderjarigen bestaat, niet als zodanig herkenbaar. In dit verband verwijst zij naar het bepaalde in de Kinder- en Jeugdreclamecode (KJC) onder III, meer in het bijzonder onder “Algemeen” en “Artikel 4a”.

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

De klacht betreft een guerilla marketing campagne waarmee Fox op ludieke wijze het nieuwe Fox programma “The Gifted” heeft willen promoten. “The Gifted” is een show die gaat over het leven van de familie Strucker. Dit leven raakt in een stroomversnelling als de kinderen van het gezin over mutante krachten blijken te beschikken. Wanneer deze bijzondere eigenschappen aan het licht komen, slaat het gezin op de vlucht voor de mutanten-opsporingsdienst, The Sentinel Service.

In de advertentie worden (ouders van) jongeren in de leeftijd van 12 tot 18 opgeroepen om zich te laten testen op het mutanten gen, om er zo achter te komen of zij beschikken over bijzondere krachten. Als de lezer naar de in de advertentie genoemde url surft voor deelname aan het zogenaamde onderzoek, komt hij/zij rechtstreeks uit bij de aankondiging voor het programma “The Gifted”. Fox verwijst naar een in het verweer opgenomen printscreen van de website waarop de consument terecht komt.

Fox begrijpt uit de klacht dat klaagster de bewuste advertentie niet als reclame-uiting herkenbaar en daardoor misleidend acht. Een en ander zou worden versterkt door het feit dat de uiting op minderjarigen is gericht.

De advertentie was opgenomen in een landelijk dagblad, wat maakt dat de KJC in dit geval niet van toepassing is. De verplichting om  het woord “advertentie” te voeren, als bedoeld in artikel 4a KJC, geldt dan ook niet. Desalniettemin is het woord “advertentie” in de uiting opgenomen, waardoor voor de consument helder zou moeten zijn dat het om een reclame-uiting gaat.

Overigens blijkt uit de inhoud van de advertentie duidelijk dat het om een ludieke actie gaat. Er wordt immers een oproep gedaan gericht aan mensen met bijzondere krachten, die door middel van onderzoek kunnen worden getest op het mutanten gen. Het zou voor een ieder – en dus ook voor de dagblad-lezende 12 tot 18 jarige – volstrekt duidelijk moeten zijn dat dit om fictie gaat.

Indien al kan worden geconcludeerd dat de advertentie misleidend is, dan heeft dat geen enkel negatief gevolg voor de consument, anders dan dat hij of zij de grap wellicht niet kan waarderen. De consument wordt niet opgeroepen om een product of dienst af te nemen, en zeker niet tegen betaling.

Het oordeel van de Commissie

De klacht komt er op neer dat klaagster niet duidelijk acht dat de bestreden uiting reclame is voor het Fox programma “The Gifted”. De Commissie oordeelt hierover als volgt.

Dat de bestreden uiting een reclame-uiting is, blijkt naar het oordeel van de Commissie voldoende duidelijk uit de vermelding in de linkerbovenhoek  “Advertentie”. Dat het reclame betreft voor voornoemd televisieprogramma acht de Commissie echter niet duidelijk. In tegendeel, door de foto van drie als artsen/onderzoekers uitziende mensen, in combinatie met de oproep van “Gezonde vrijwilligers (12-18 jaar)” voor een onderzoek door “Prof. dr. B. Singer”, en een in het vooruitzicht gestelde vergoeding van € 1.600,- en reiskostenvergoeding, wordt de indruk gewekt dat men zich werkelijk kan aanmelden  voor een medisch experimenteel onderzoek. Oproepen voor dergelijke onderzoeken worden ook regelmatig in drukwerk gedaan. Dat gesproken wordt over “mensen met bijzondere krachten” neemt bovengenoemde indruk niet, althans niet voldoende weg.

Nu lezers van de onderhavige advertentie, die in het bijzonder is gericht tot minderjarigen en hun ouders, aldus op het verkeerde been worden gezet, is de Commissie van oordeel dat de advertentie naar vorm en inhoud van dien aard is dat het vertrouwen in de reclame wordt geschaad als bedoeld in artikel 5 van de Nederlandse Reclame Code (NRC).

Gezien het voorgaande behoeft het verweer dat de advertentie was opgenomen in een landelijk dagblad, en dat dat gegeven maakt dat de KJC in dit geval niet van toepassing is, niet meer te worden behandeld.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met artikel 5 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.