De reclame-uiting en de wijze van verspreiding daarvan

Het betreft een in opdracht van Dutch Supplements door Spotta via brievenbussen verspreide strip met 7 gele capsules met daarbij een flyer, verpakt in doorzichtig cellofaan. Op de voorzijde van de flyer wordt toegelicht dat het om een ‘afslankproduct’ gaat (“Altijd al wat van uw gewicht af willen hebben? (…) Door de unieke samenstelling overtreft SLX21 andere afslankproducten!”). in een aparte balk onderaan de voorzijde staat: “Alle ingrediënten van SLX21 zijn in het algemeen veilig en geproduceerd volgens de Europese richtlijnen, maar uit voorzorg informeren wij u wanneer het beter niet gebruikt kan worden, zie achterkant flyer.” Op de achterzijde van de flyer staat onder meer: “Verboden voor kinderen onder de 18 jaar en niet gebruiken tijdens de zwangerschap of bij het geven van borstvoeding. (…) De gelatine capsules bevatten kleurstof E102, E171 en kunnen de activiteit of oplettendheid van kinderen beïnvloeden.”

Samenvatting van de klacht

De kinderen van klaagster (2 en 4 jaar oud) vonden de uiting op de deurmat. Nadat zij de plastic folie hadden verwijderd, gingen zij de strip met capsules openen. Klaagster stelt dat “levensgevaarlijke dingen” worden verspreid, nu op de flyer staat dat het product verboden is voor kinderen onder de 18 jaar en het hun activiteit en oplettendheid kan beïnvloeden.

De informatie van de Keuringsraad KOAG/KAG

De uiting is niet ter preventieve toetsing aan de Keuringsraad voorgelegd en daarom niet van een toelatingsnummer voorzien. Een dergelijk nummer zou ook zijn geweigerd omdat het  ten tijde van de verspreiding van de uiting op grond van de Code Aanprijzing Gezondheidsproducten (CAG) niet was toegestaan om het publiek ongevraagd gratis monsters van producten voor gewichtsbeheersing te verstrekken. Deze code wordt herzien en zal in de gewijzigde versie niet meer een dergelijke beperking hebben.

De reactie van Dutch Supplements

Dutch Supplements heeft de actie samen met Spotta bedacht en heeft voor de toelaatbaarheid van de uiting ook op laatstgenoemde vertrouwd. Dutch Supplements wenst niet dat kinderen de capsules met de koffie/thee cafeïne extracten innemen en heeft daarom in de flyer duidelijk aangegeven dat de capsules verboden zijn voor kinderen. Deze melding heeft bij de mensen (terecht) voor een schrikreactie gezorgd. Dutch Supplements heeft daarop uitgelegd dat men niet bezorgd hoeft te zijn en heeft de actie direct gestopt. Inmiddels is Dutch Supplements ook in gesprek met de NVWA over de actie.

Het verweer van Spotta

Spoptta heeft gemotiveerd verweer gevoerd.

Het oordeel van de voorzitter

1)  Ten tijde van de verspreiding van de reclame-uiting was het op grond van de toen geldende Code Aanprijzing Gezondheidsproducten (CAG) verboden om het publiek ongevraagd monsters van producten voor gewichtsbeheersing te verstrekken. Nu die code evenwel op dat moment geen onderdeel was van de Nederlandse Reclame Code, en het hier bedoelde verbod bovendien inmiddels is vervallen, zal de voorzitter uitsluitend toetsen aan de regeling voor het verstrekken van samples in de CBR.

2)  De voorzitter beschikt over het origineel van de verpakking en heeft aan de hand daarvan het volgende geconstateerd:

• De uiting bestaat uit een doorzichtige cellofaan verpakking die zeer makkelijk (ook door kinderen) is te openen.
• Duidelijk zichtbaar is dat zich in het cellofaan gele capsules in een doordrukstrip bevinden
• De capsules zijn zo verpakt dat deze zich voor de begeleidende flyer bevinden waardoor zij visueel de meeste aandacht opeisen
• Op de voorzijde van de flyer wordt toegelicht dat het om een ‘afslankproduct’ gaat en dat de ingrediënten van het product “in het algemeen veilig” zijn, maar dat op de achterzijde van de flyer informatie staat wanneer “het beter niet gebruikt kan worden.”
• Op de achterzijde van de flyer staat dat het product verboden is “voor kinderen onder de 18 jaar”. Verder wordt afgeraden het product te gebruiken tijdens de zwangerschap of bij het geven van borstvoeding
• Verder staat op de achterzijde: “De gelatine capsules bevatten kleurstof E102, E171 en kunnen de activiteit of oplettendheid van kinderen beïnvloeden.”

3)  Door de wijze van verpakking heeft de uiting waarschijnlijk een bepaalde aantrekkingskracht op jonge kinderen, ook al is dit niet de bedoeling van verweerders. Dit is met name het gevolg van de vrolijk gekleurde, goed zichtbare capsules waardoor de uiting zich duidelijk onderscheidt van post en drukwerk dat men gewoonlijk via de brievenbus ontvangt. De uiting is daardoor ook opvallend. Denkbaar is dat jonge kinderen zullen menen dat de capsules snoep of ander eetwaar zijn. Daarbij moeten zij zeer wel in staat worden geacht om niet alleen de cellofaan verpakking te openen, maar ook de capsules uit de doordrukstrips te halen. Deze situatie heeft zich bij de kinderen van klaagster (2 en 4 jaar oud) voorgedaan. In feite is ook niet in geschil dat sprake is geweest van een inschattingsfout aan de zijde van Dutch Supplements die de samples heeft aangeleverd. Nu blijkens het voorgaande de capsules niet veilig verpakt aan de ontvanger zijn afgeleverd, heeft Dutch Supplements gehandeld in strijd met artikel 15 CBR, dat specifiek en uitsluitend op de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever ziet. Spotta stelt terecht dat zij niet in strijd met dit artikel heeft gehandeld. Dat Spotta in enige mate (partijen verschillen hierover van mening) heeft geadviseerd over de verspreiding van de samples, maakt haar niet tot opdrachtgever in de zin van artikel 15 CBR.

4)  Spotta heeft als verspreider de samples bezorgd. Beoordeeld dient te worden of zij daardoor in strijd met artikel 16 CBR heeft gehandeld, dat, in tegenstelling tot artikel 15 CBR, specifiek de verantwoordelijkheid van de verspreider regelt. Centraal staat daarbij in dit geval de vraag of sprake is van monsters en ander materiaal die gevaar kunnen opleveren voor de lichamelijke gezondheid van kinderen. Dat, zoals Spotta stelt, zij van Dutch Supplements heeft vernomen dat het product is goedgekeurd door de NVWA doet verder niet ter zake. Het gaat immers niet om de vraag of het product bij normaal gebruik door volwassenen gevaarlijk is, maar of er risico’s zijn voor de gezondheid van kinderen indien zij de samples consumeren. De voorzitter beantwoordt deze vraag bevestigend. Daarbij merkt de voorzitter op dat het product uit diverse ingrediënten bestaat, waaronder een aanzienlijke hoeveelheid groene thee extract en producten met cafeïne. Dat het product ongeschikt is voor ‘kinderen’ van bijvoorbeeld 17 jaar, impliceert dat het des te meer vanuit het oogpunt van de lichamelijke gezondheid ongeschikt is te achten voor jonge kinderen, zeker indien zij alle 7 capsules ineens consumeren. Daarbij kan uiteraard ook niet worden voorbijgegaan aan het feit dat Dutch Supplements zelf het product ongeschikt acht voor “kinderen onder de 18 jaar” en dat het om die reden voor deze groep “verboden” is. Mededelingen als “verboden voor kinderen onder de 18 jaar” en “kunnen de activiteit of oplettendheid van kinderen beïnvloeden” scheppen voor de verspreider een verplichting om bij de verspreiding maatregelen te nemen teneinde te voorkomen dat de samples in handen van minderjarigen komen. Deze verplichting volgt uit artikel 16 CBR, waar staat dat materiaal dat gevaar kan opleveren voor de lichamelijke gezondheid uitsluitend aan volwassenen mag worden overhandigd. Door dit na te laten, heeft Spotta als verspreider gehandeld in strijd met artikel 16 CBR.

5)  Het voorgaande voert tot de slotsom dat de klacht zowel tegen Dutch Supplements als tegen Spotta doel treft, waarbij uiteenlopende artikelen van de CBR zijn overtreden. De voorzitter neemt nota van de mededelingen van Dutch Supplements en Spotta dat zij de gang van zaken betreuren en dat de actie per direct is gestopt. De voorzitter ziet hierin aanleiding om ervan uit te gaan dat sprake is geweest van een eenmalig incident, zodat geen gevaar voor herhaling bestaat. Gelet hierop zal de voorzitter gebruik maken van zijn bevoegdheid als bedoeld in artikel 12 lid 5 van het Reglement van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep, zodat ten aanzien van beide verweerders een aanbeveling achterwege blijft en volstaan wordt met te oordelen als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Op grond van hetgeen onder 3) is vermeld, heeft Dutch Supplements gehandeld in strijd met artikel 15 CBR.
Op grond van hetgeen onder 4) is vermeld heeft Spotta gehandeld in strijd met artikel 16 CBR.