De bestreden reclame-uiting
Het betreft verschillende tekstgedeelten op de website van adverteerder, www.bureaustralingmeten.nl. De betreffende teksten worden hierna nader gespecificeerd bij de weergave van de inhoud van de klacht. Op de verschillende pagina’s van de uiting is steeds aan de rechterzijde een aantal (4) producten van Wibronic afgebeeld, waarop men kan klikken om ze te bestellen.
De klacht
Op de website worden anti-stralingsartikelen verkocht van het merk Wibronic. Hierbij wordt op allerlei gezondheidsvoordelen van deze producten gewezen. Klaagster maakt bezwaar tegen de website omdat de beweringen die daarop gedaan worden onjuist zijn, niet op wetenschappelijk onderzoek berusten en misleidend zijn. Volgens klaagster wordt misbruik gemaakt van angst en eventuele gezondheidsklachten van kwetsbare mensen. Met de beweringen wordt volgens haar doelbewust geprobeerd om het vertrouwen in de medische wetenschap te ondermijnen.
Klaagster concretiseert haar klacht aan de hand van een aantal teksten op de website van adverteerder. Volgens haar zijn de volgende beweringen op de subpagina “Wat is spininversie” (https://www.bureaustralingmeten.nl/wat-is-spininversie-2/) onjuist:
1. “Zo wordt de Heliobacter bacterie vaak onterecht aangewezen als de veroorzaker van een maagzweer. Het komt inderdaad vaak voor dat deze bacterie bij mensen met een maagzweer wordt gevonden, maar dat wil nog niet zeggen dat er een verband is.”
2. “Hetzelfde geldt voor roken en longkanker en hart- en vaatziekten. ‘Specialisten’ zeggen dat er een verband is tussen roken en deze ziekten, maar is dat wel zo?”
3. “Wekkerradio’s zijn de belangrijkste veroorzakers van migraine. Zeker in 50% van de gevallen verdwijnt de migraine spontaan als de wekkerradio verwijderd wordt uit de slaapkamer.”
4. “Endorfine is het lichaamseigen morfine. Deze endorfine verdooft je, want je voelt helemaal niks meer. Al je pijntjes verdwijnen. En je voelt je beter. Als het ware wordt op deze manier het eigen immuunsysteem om zeep geholpen, want ook dit systeem wordt verlamd. In feite creëer je op deze wijze misschien zelfs wel je eigen auto-immuunziekte, want alle auto-immuunziekten hebben één ding gemeen; hoge endorfine waarden.
Een pijnstiller zoals paracetamol doet hetzelfde, want deze zorgt ervoor dat het lichaam endorfine aanmaakt. De aanmaak van endorfine wordt gecontroleerd door de hypofyse en de zenuwbanen maken het vervolgens aan. Heb je je weleens afgevraagd hoe een paracetamol weet waar de pijn is? Dat weet het ook niet. Een paracetamol verstoort enkel je hypofyse en geeft opdracht aan ALLE zenuwbanen om endorfine aan te maken.”
Klaagster heeft in de overgelegde stukken eveneens beweringen op de pagina “Ziekte van Lyme en straling” (https://www.bureaustralingmeten.nl/ziekte-van-lyme-en-straling/) en op de subpagina “Symptomen spininversie” (https://www.bureaustralingmeten.nl/symptomen-spininversie/) gemarkeerd, die volgens haar ook onjuist zijn:
5. “Alle ziektes hebben te maken met een verzwakt immuunsysteem, ook de ziekte van Lyme.”
6. “De ziekte van Lyme wordt vaak aangezien voor een burn-out.”
7. “Doordat de elektronen van deze atomen een andere richting opdraaien en niet meer in staat zijn om zich te herstellen nadat het blootgesteld is aan elektromagnetische straling, verandert de ionisatie van atomen, dus ook van de cellen waardoor de cellen in plaats van negatief geladen te zijn, […]. Dit is de voornaamste reden waarom iemand met de ziekte van Lyme niet kan detoxen. Alle afvalstoffen blijven dan in de cel en kunnen niet worden afgevoerd. “
8. “Het feit dat de Borrelia in staat is om zich te vermommen, maakt dat reguliere bloedonderzoeken vaak een verkeerd beeld geven. Er wordt gekeken naar de antistoffen die het lichaam aanmaakt. Bij Lyme werkt dat dus niet.”
9. “De enige goede manier om zeker te weten of je de ziekte van Lyme hebt is via Levend Bloed Analyse.”
10. “Door met behulp van Lymespecialist [naam] de Lyme aan te pakken, je immuunsysteem te versterken én de spininversie structureel buiten de deur te houden, ga je eindelijk herstellen.”
11. “Ruim 90% heeft tegenwoordig in meer of mindere mate last van Spininversie. Enkele symptomen zijn:
Koude handen en voeten
Slecht slapen
Altijd moe zijn
Veel slaap nodig hebben
Tintelingen in lichaamsdelen
Altijd honger hebben
Niet goed op behandelingen reageren
Vaak hoofdpijn
„Alles al hebben geprobeerd, maar niets werkt”
Verder een heel scala aan ziektes en kwalen.
Overige klachten die vaak een link hebben met straling
extreem moe in de ochtend, zelfs na een goede nachtrust, bekijk hier diverse video’s
slaapproblemen, u heeft een extreme behoefte aan slaap
futloos en laag in energie, zie alle video’s
burnout. zie onder andere deze video
hoofdpijn, migraine, zie onder andere deze video
oorsuizen; voortdurend gesis, gefluit en gebrom
allergieën, zie onder andere deze video
huidproblemen maag- en darmklachten, zie onder andere deze video
gevoeligheid voor infecties
zenuw- en andere pijnen, die met normale oorzaken niet verklaarbaar zijn
hartkloppingen, druk op borst, hartritmestoornissen, zie onder andere deze video
bedplassen (bij kinderen)
concentratie- en geheugenproblemen, zie onder andere deze video en deze
problemen met het tegelijkertijd meerdere dingen doen (multitasking)
kriebelend en vet haar, droge huid
wazig zien, vlekken in het beeldveld, tranende ogen
pijn in spieren en gewrichten
[…]”.
Volgens klaagster zal iedereen wel eens last van deze symptomen hebben en staat niet vast dat deze worden veroorzaakt door straling.
Klaagster plaatst ten slotte vraagtekens bij een van de genoemde bronnen op de subpagina “Wat is spininversie”: de universiteit van Nebraska. Als klaagster de bijbehorende link gebruikt, komt zij op een website waarvan zij, door de vormgeving en de “dubieuze” domeinnaam (http://physics.unl.edu/~tgay/content/CPE.html) betwijfelt of deze daadwerkelijk van de universiteit van Nebraska is. Daarnaast blijkt volgens haar uit het op deze site getoonde onderzoek enkel dat elektronen links- of rechtsom kunnen draaien.
Het verweer
Het verweer wordt als volgt samengevat.
De manier waarop adverteerder te werk gaat is naar eigen zeggen gebaseerd op empirische resultaten. “We claimen niet dat we iets genezen”, aldus adverteerder. In de meetrapporten staat de volgende disclaimer: “Wibronic-producten zijn geen geneesmiddelen. Bij lichamelijke klachten adviseert BSM altijd contact op te nemen met de huisarts.” Adverteerder deelt mee de teksten te zullen aanpassen waar dat nog niet geheel duidelijk is. Tevens zal BSM mensen nog meer aanmoedigen naar arts of therapeut te gaan bij gezondheidsklachten. Volgens BSM wordt nooit geadviseerd om een medische behandeling stop te zetten. Zij moedigt mensen aan om professionele hulp te zoeken, maar mensen moeten dit zelf beslissen, aldus BSM.
De informatie op de website is volgens adverteerder gescheiden van de commercie, waar een “aparte tap/menu item” voor is. Voor wat betreft de punten in de brief van klaagster deelt adverteerder het volgende mee:
“Punt 1 zal ik van de website verwijderen;
Punt 2 zal ik ook van de website verwijderen;
Punt 3. Is een praktische tip en kan niet gekwalificeerd worden als marketing strategie want we verkopen immers niets als mensen hun wekkerradio verwijderen;
Punt 4 zal ik herschrijven”.
Repliek
Klaagster vindt de door adverteerder voorgestelde aanpassingen onvoldoende. Als deze punten worden herschreven, blijven er volgens haar nog legio andere ontoelaatbare voorbeelden over. Zij wil dat de hele website in heroverweging wordt genomen, of liever nog, offline gaat totdat deze meer objectieve en correcte informatie bevat. Volgens klaagster kan de informatie op de site niet los gezien worden van de verkoop van de Wibronic producten, zoals RSM stelt. Over de disclaimer merkt zij op dat zij (een kopie van) een meetrapport in haar bezit heeft waarin de disclaimer ontbreekt. Zij wil dat duidelijker op de website komt te staan dat [naam] geen arts is en dat zijn informatie dus geen vervanging van medische informatie is. Zij vindt de informatie op de website bangmakerij.
Dupliek
De dupliek wordt als volgt samengevat. Volgens BSM bevat een meetrapport alleen een disclaimer als er ook een offerte in staat. Anders is de disclaimer niet nodig, volgens RSM. Adverteerder vindt het “een beetje vreemd” om op de site te zetten dat hij geen arts is. Adverteerder herhaalt dat hij heeft gezegd dat hij mensen zal doorverwijzen naar een arts of therapeut, waaruit volgens hem al blijkt dat hij zelf geen arts is. Hij heeft nog geen tijd gehad om de toegezegde aanpassingen op de website door te voeren, maar zal dit binnenkort doen.
De mondelinge behandeling
Klaagster benadrukt dat zij bezwaar maakt tegen (de strekking van) de hele website en de daarbij behorende aanprijzing van de Wibronic-producten en dat zij dit bezwaar heeft geconcretiseerd aan de hand van een aantal voorbeelden. Op het overige dat zij ter zitting heeft aangevoerd wordt, voor zover relevant, teruggekomen in het nu volgende oordeel van de Commissie.
Het oordeel van de Commissie
I.
Klaagster maakt bezwaar tegen de website bureaustralingmeten.nl omdat de beweringen die daarop gedaan worden met betrekking tot algemene en specifieke klachten en ziekten, en daarmee samenhangende beweringen met betrekking tot de gezondheidsvoordelen die de Wibronic-producten bieden, onjuist en misleidend zijn en niet op wetenschappelijk onderzoek berusten.
II.
Volgens adverteerder is de informatie op de website gescheiden van de aanprijzing (en verkoop) van de Wibronic-producten.
Dit verweer slaagt niet. Om te beginnen worden aan de rechterkant op elke subpagina, op in het oog springende wijze, diverse producten van Wibronic aangeprezen. Bovendien staat op de subpagina “Wat is spininversie” onder het kopje “Hoe voorkom je spininversie?: “Veel elektro-acupuncturisten hebben weliswaar de juiste apparatuur om spininversie te meten, maar beschikken niet over de kennis en kunde om dit ook daadwerkelijk goed te meten. Nog veel minder therapeuten hebben de kennis en de mogelijkheden om de spininversie te corrigeren. Met de Spininverter van Wibronic is dit in 12 minuten gebeurd en na deze 12 minuten ziet je leven er [tekst op print weggevallen]”.
Hieronder staat: “[…] Zorg ervoor dat je 24/7 ook de juiste frequentie krijgt aangeboden met behulp van Wibronic” en: “De sleutel naar blijvend herstel is dus om je eigen energieniveau te verhogen. We bereiken dit door ons lichaam 24/7, naast alle electromagnetische frequenties, ook de natuurlijke en helende frequenties van Wibronic aan te bieden.”
Op de subpagina “De ziekte van Lyme en straling” staat: “Dit is de voornaamste reden waarom iemand met de ziekte van Lyme niet kan detoxen. Alle afvalstoffen blijven dan in de cel en kunnen niet worden afgevoerd. Daarom zijn naast bescherming van Wibronic ook de behandelingen met de Spininverter zo belangrijk”; “Naast een goede bescherming met de producten van Wibronic heeft een lymepatiënt altijd meerdere behandelingen met de Spininverter nodig, hoe meer hoe beter” en “Tussen de vele videotestimonials op onze website vind je vele video’s van lymepatiënten die met behulp van Wibronic eindelijk wisten te herstellen van de ziekte van Lyme.”
Uit het voorgaande volgt naar het oordeel van de Commissie dat , anders dan adverteerder betoogt, daarin de Wibronic wel degelijk wordt aangeprezen., Niet kan worden gezegd dat er onderscheid is tussen “informatie en commercie”, zoals adverteerder stelt.
Het verweer dat op de website niet geclaimd wordt dat er iets genezen wordt, slaagt evenmin, nu uitdrukkelijk wordt gesproken van herstellen met behulp van Wibronic.
III.
Op de website staan diverse beweringen met betrekking tot ‘spininversie’, de ziekte van Lyme en andere aandoeningen die direct dan wel indirect met behulp van de Wibronic verminderen of verdwijnen. Nu klaagster de juistheid van deze beweringen gemotiveerd heeft betwist, had het op de weg van adverteerder gelegen om deze beweringen met (wetenschappelijke) bewijzen te staven. Dit heeft adverteerder niet gedaan.
– Met betrekking tot de beweringen 1 en 2 heeft hij laten weten dat hij die van de website zal verwijderen, hetgeen door de Commissie als een erkenning van de onjuistheid van de beweringen wordt opgevat.
– Met betrekking tot bewering 3 acht de Commissie de reactie van adverteerder ontoereikend nu deze niet ingaat op de juistheid van de bewering.
– Met betrekking tot bewering 4 (die zo begrepen kan worden dat paracetomol kan bijdragen aan het hebben van een auto-immuunziekte) geldt hetzelfde. De Commissie merkt hierbij op dat de enkele opmerking dát de bewering herschreven zal worden dit niet anders maakt.
IV. Voor de overige beweringen (5 t/m 11) geldt dat adverteerder klaagsters stelling dat ook deze beweringen onjuist zijn, niet heeft weersproken.
V. Zoals onder II. reeds is overwogen, kan de inhoud van de website niet los gezien worden van de aanprijzing van de producten van Wibronic. De Commissie beschouwt (de teksten op) de website van adverteerder als reclame voor de producten van Wibronic. Nu voor de bestreden beweringen 1 t/m 11 een voldoende onderbouwing ontbreekt, is de Commissie van oordeel dat geen juiste informatie is verstrekt over de van het gebruik te verwachten resultaten (van Wibronic-producten) als bedoeld onder b van artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument hierdoor er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.