De bestreden reclame-uiting

Het betreft een “Advertorial” van TS Health Products op gezondheidsnet.nl die hoort bij het artikel “Last van een droge huid, droge ogen of droge slijmvliezen?” op deze website. In de advertorial staat onder meer:
“Heb je wel eens last van een droge huid, droge ogen of droge slijmvliezen? Dan is er goed nieuws voor je! Membrasin duindoornbesolie zit boordevol gezonde stoffen die je huid en slijmvliezen van binnenuit ondersteunen.(…) 
Daarnaast helpt duindoornbesolie de huid, ogen en slijmvliezen gezond te houden.(…) Membrasin Eyecare is een voedingssupplement specifiek ontwikkeld om jou te helpen bij droge ogen. (…)
Niets zo vervelend als een droge huid, droge ogen of droge slijmvliezen, Fijn om toch te weten dat Membrasin duindoornbesolie je kan helpen om op een natuurlijke manier af te rekenen met deze droogte!”

Samenvatting van de klacht

Klaagster gebruikt het aangeprezen product al een aantal jaren, maar het helpt nauwelijks tot niet tegen de droogte van ogen en slijmvliezen. In de tekst van de link beschrijft adverteerder de symptomen als de ziekte van Sjögren. Dit gebeurt ook in het patiëntenblad van de Nationale Vereniging Sjögrenpatiënten (NVSP). Dit wekt de suggestie dat het product helpt. Tevens vindt klaagster dat een website met de naam gezondheidsnet.nl een objectieve klank heeft. De website verwijst door naar de website over het aangeprezen product. Daar aangekomen ziet men een pagina met producten waar duindoornbesolie in zit. De claim dat het helpt tegen droge ogen en slijmvliezen is niet wetenschappelijk onderbouwd noch bewezen. De claim is daarom misleidend en geeft valse hoop.

De informatie van de Keuringsraad KOAG/KAG

De uiting is niet meer voorzien van een geldig toelatingsnummer, nu deze afwijkt van een eerder beoordeelde uiting. De claim die in de uiting wordt gemaakt is “helpt/ondersteunt bij droge ogen en slijmvliezen”. De claim met betrekking tot slijmvliezen is gebaseerd op vitamine A dat in een voldoende dosering aanwezig is in het voedingssupplement Membrasin. Deze claim is een door de Europese Commissie geautoriseerde gezondheidsclaim, namelijk ‘vitamine A draagt bij tot het instandhouding van normale slijmvliezen’ en is derhalve wetenschappelijk onderbouwd en bewezen. De claim op het gebied van droge ogen is gebaseerd op duindoornbesolie. Deze claim is ingediend en staat op de ‘on hold’ lijst. Conform eerdere uitspraken van de Reclame Code Commissie dient duidelijk te worden gemaakt dat de claim nog niet van een toelating is voorzien. Dit is in de uitingen niet gedaan en daarom zou de Keuringsraad KOAG/KAG deze uiting niet toelaten.

Samenvatting van het verweer

Adverteerder heeft inmiddels van de Keuringsraad KOAG/KAG een nieuw toelatingsnummer (161-0219-0120) ontvangen, dat op de Membrasin website wordt vermeld. De claim met betrekking tot de slijmvliezen is gekoppeld aan vitamine A. Deze claim is een door de Europese Commissie geautoriseerde gezondheidsclaim (“Vitamine A draagt bij tot het in stand houden van normale slijmvliezen”) en is derhalve wetenschappelijk onderbouwd en bewezen. De claims op het toepassingsgebied van droge ogen en huid zijn specifiek gekoppeld aan duindoornbesolie. Het gaat om ID-nummer 2068 met de tekst: “Helps in case of dry/contributes to the mucosal function in dry eye, vagina and mouth/helps maintain healthy skin from within”. Dit is een ‘on-hold claim’ die van de disclaimer “Gezondheidsclaim in afwachting van goedkeuring door de Europese commissie” had dienen te zijn voorzien. Deze disclaimer zal alsnog worden toegevoegd aan de ‘on-hold claims’, zowel op de verpakkingen alsook op de website. Per claim zal specifiek worden verwezen naar het bijbehorende ingrediënt. De claims op grond van duindoornbesolie worden onderbouwd met wetenschappelijke, door adverteerder overgelegde onderzoeken. De betreffende advertorial op gezondheidsnet.nl is offline gehaald. Een soortgelijke maar nieuwe uiting voor op gezondheidsnet.nl (artikel en gekoppelde advertorial) zal binnenkort aan de keuringsraad KOAG/KAG worden aangeboden voor toelating.

Het oordeel van de voorzitter

1)  De voorzitter zal de beoordeling beperken tot de bestreden advertorial op gezondheidsnet.nl. Van de uiting in het patiëntenblad van de Nationale Vereniging Sjögrenpatiënten (NVSP) die klaagster in de klacht noemt, is geen print overgelegd, waardoor de voorzitter die uiting niet kan beoordelen. Ten aanzien van de website membrasin.nl heeft klaagster wel een print overgelegd, maar blijkbaar heeft zij dit gedaan om toe te lichten dat men vanuit de advertorial direct kan doorklikken naar deze website van adverteerder waarop men producten met duindoornbesolie kan bestellen.

2)  Klaagster maakt bezwaar tegen de volgende claims in de advertorial voor Membrasin duindoornbesolie waarin een verband wordt gelegd tussen dit product en de gezondheid, waarbij op grond van de klacht uitsluitend de verwijzingen naar de ogen en de slijmvliezen van belang zijn:

• “Heb je wel eens last van een droge huid, droge ogen of droge slijmvliezen? Dan is er goed nieuws voor je! Membrasin duindoornbesolie zit boordevol gezonde stoffen die je huid en slijmvliezen van binnenuit ondersteunen.”
• “Daarnaast helpt duindoornbesolie de huid, ogen en slijmvliezen gezond te houden.”
• “Membrasin Eyecare is een voedingssupplement specifiek ontwikkeld om jou te helpen bij droge ogen”.
• “Niets zo vervelend als een droge huid, droge ogen of droge slijmvliezen, Fijn om toch te weten dat Membrasin duindoornbesolie je kan helpen om op een natuurlijke manier af te rekenen met deze droogte.”

3)  De claim met betrekking tot de slijmvliezen is gebaseerd op vitamine A. De voorzitter verwijst naar Verordening (EU) nr. 432/2012 tot vaststelling van een lijst van toegestane gezondheidsclaims voor levensmiddelen die niet over ziekterisicobeperking en de ontwikkeling en gezondheid van kinderen gaan. Deze lijst is gebaseerd op onafhankelijke wetenschappelijke adviezen van de European Food Safety Authority (EFSA). Indien in reclame voor een product een gezondheidsclaim wordt gebruikt die correspondeert met een op die lijst voorkomende goedgekeurde gezondheidsclaim, en daarbij aan de voorwaarden voor het gebruik van de claim is voldaan, wordt van de juistheid van de claim uitgegaan. In voormelde lijst staat, voor zover hier van belang, de volgende door de Europese Commissie voor vitamine A toegelaten gezondheidsclaim: “Vitamine A draagt bij tot het instandhouden van normale slijmvliezen.”

4)  Beoordeeld dient te worden of de in de uiting gebruikte gezondheidsclaims voldoende overeenstemmen met deze toegelaten claim. Ten aanzien van de claims dat het product de slijmvliezen van binnenuit ondersteunt en dat het helpt slijmvliezen gezond te houden, is dat het geval. Dit ligt anders ten aanzien van de claim dat het product afrekent met droge slijmvliezen. Waar in de toegelaten gezondheidsclaim wordt gesproken over instandhouding van normale slijmvliezen, wordt in de uiting door het claimen van het ‘afrekenen’ met droge slijmvliezen een positief eindresultaat van het product op de slijmvliezen geclaimd. Dit is een ander, verdergaand effect dan in de toegelaten gezondheidsclaim is verwoord. In de toegelaten claim gaat het slechts om een ondersteunende rol bij de normale werking. Hierdoor voldoet de uiting niet aan de eis dat gezondheidsclaims in overeenstemming moeten zijn met de algemene voorschriften van Verordening (EG) nr. 1924/2006 en opgenomen moeten zijn in de lijst van toegestane claims. Om die reden is de advertorial op gezondheidsnet.nl voor wat betreft de claim ten aanzien van de slijmvliezen in strijd met artikel 10 lid 1 van Verordening (EG) nr. 1924/2006 en dus verboden. Dit impliceert dat de uiting voor wat betreft de claim met betrekking tot het afrekenen met droge slijmvliezen niet in overeenstemming is met de wet als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC).

5)  Anders dan bij de claim met betrekking tot de slijmvliezen, is de claim met betrekking tot de werking van het product bij droge ogen niet gebaseerd op een ingevolge Verordening (EU) nr. 432/2012 toegelaten gezondheidsclaim. Verordening (EG) nr. 1924/2006 kent echter naast de lijst met toegestane claims ook een categorie producten waarvoor onder bepaalde voorwaarden het gebruik van gezondheidsclaims voorlopig is toegelaten. De desbetreffende claims vallen onder een overgangsregeling en staan ‘on hold’. Volgens adverteerder gaat het in dit geval om de ‘on hold claim’ met ID-nummer 2068 met de tekst: “Helps in case of dry/contributes to the mucosal function in dry eye, vagina and mouth/helps maintain healthy skin from within”. Zoals is overwogen door het College van Beroep in zijn beslissing van 2 februari 2016 (dossier 2015/00916), mag een adverteerder, zolang de Europese Commissie ten aanzien van bepaalde (bestanddelen van) levensmiddelen niet heeft beslist of een hiervoor ingediende gezondheidsclaim op de communautaire lijst van toegestane claims wordt geplaatst en deze claim “on hold” staat, gedurende deze toelatingsprocedure in reclame melding maken van die claim. Als de adverteerder echter, zoals in dit geval, in reclame in feite vooruitloopt op de uitkomst van de toelatingsprocedure door al tijdens de ‘on hold’ status zonder voorbehoud in reclame een concreet en daadwerkelijk effect te claimen, dient adverteerder deze werking bij een gemotiveerde betwisting, vooruitlopend op de beslissing over het plaatsen van de claim op de communautaire lijst van toegestane claims, te bewijzen met algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs (vgl. HvJ 10 september 2020, ECLI:EU:C:2020:693).

6)  Adverteerder heeft in verband met het laatste de volgende studie overgelegd: “Oral Sea Buckthorn Oil attenuates tear film osmolarity and symptoms in individuals with dry eye” van P.S.Larmo e.a. Deze studie kan echter niet worden beschouwd als objectief bewijs waarover voldoende wetenschappelijke overeenstemming bestaat. De conclusie is immers voorlopig, zoals blijkt uit het volgende citaat uit deze studie: “The results of this study suggest that SB oil consumption can attenuate the increase in tear film osmolarity occurring during the cold season. It may also influence the maximum intensity of redness and burning symptoms in participants with dry eye. Contact lens wearers reported fewer overall eye symptom days in the SB group. Participants in this trial represented different dry eye types derived from various causative factors. Further studies should investigate the effects of SB oil on more defined populations and aim to determine the mechanisms of a positive SB oil effect.” De overige door adverteerder overgelegde studies zien op andere claims en kunnen om die reden hier verder buiten beschouwing blijven.

7)  Nu adverteerder de stellig geclaimde werking van het product met betrekking tot droge ogen onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt, gaat haar claim wezenlijk verder dan op basis van de aanwezige gegevens gerechtvaardigd kan worden geacht. Ook de gezondheidsclaim met betrekking tot de droge ogen is daarom in strijd met artikel 10 lid 1 van Verordening (EG) nr. 1924/2006, en daarmee in met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC. De voorzitter neemt nota van de mededeling van adverteerder dat zij de uiting op dit punt zal aanpassen door het toevoegen van de door haar genoemde disclaimer. Dit leidt evenwel niet tot een andere uitkomst, nu in de uiting ook op dit punt ten onrechte een positief eindresultaat wordt toegeschreven aan het product, te weten dat het in staat zou zijn droge ogen te verhelpen (“afrekenen met”). De voorzitter beslist als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Op grond van het voorgaande is de uiting in strijd met artikel 2 NRC. De voorzitter beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.