De bestreden reclame-uitingen
Het betreft een televisiecommercial en twee radiocommercials die zijn uitgezonden in het kader van de SIRE-campagne “Praat met je kinderen over seks, voordat internet het doet”.
In de televisiecommercial zijn beelden te zien van een filmset waar een pornofilm wordt opgenomen.
In beeld verschijnt vervolgens de volgende tekst:
“Kinderen zien porno op internet.
Praat met je kind over seks voordat zij dat doen.
Kijk voor voorlichtingstips op SIRE.nl.”
In radiocommercial 1 is een meisje te horen dat zegt: “Hé pap, ik kwam net porno tegen op internet. Zó zeg, ik heb het net op tijd weggeklikt.”
Voice-over: “Ja, dat is niet heel waarschijnlijk. Maar het is wel waarschijnlijk dat kinderen porno zien. En dat ze het verwarren met realiteit. Praat daarom met je kind over seks, voordat internet het doet. Kijk voor voorlichtingstips op SIRE.nl.”
In radiocommercial 2 is een meisje te horen dat zegt: “Pap, ik ga boven op internet. En dan heb je kans dat ik porno te zien krijg. Wel zo handig als je voor die tijd even een gesprekje met me hebt. Dat ik porno niet ga verwarren met liefde of zo. Dus, klop straks effe aan, kom niet te geforceerd binnen, hou ’t luchtig, dan zie ik je zo.”
Voice-over: “Ze zeggen het waarschijnlijk niet allemaal, maar kinderen zien porno op internet. Praat daarom met je kind over seks, voordat internet het doet. Kijk voor voorlichtingstips op SIRE.nl.”
De klacht
Klaagster vindt het ongepast dat de commercials voor 22.00 uur worden uitgezonden.
Het verweer
De televisiecommercials van SIRE worden door zowel de publieke omroep als de commerciële zenders uitgezonden. Iedere zender heeft een eigen afweging gemaakt over uitzending van de onderhavige commercial voor of na 21.00 uur. Dit heeft erin geresulteerd dat de televisiecommercial via de Ster, SBS en Brand Deli vanaf 21.00 uur worden uitgezonden en op de RTL-zenders vanaf 19.00 uur. SIRE ondersteunt beide keuzes.
De reden om de televisiecommercial voor 21.00 uur uit te zenden ligt in de aard en het doel ervan. Ouders kunnen het zien van de spot als aanleiding gebruiken om op dat moment met hun kinderen het gesprek aan te gaan, zodat kinderen een genuanceerd beeld krijgen: porno is een fantasiewereld, terwijl seksualiteit met name staat voor intimiteit, liefde, respect en een volwaardige relatie. De in de televisiecommercial getoonde beelden zijn niet expliciet, zeker niet in vergelijking met overige beelden die vrij op internet, in tijdschriften, op billboards en tv te zien zijn. Het enkele gebruik van het woord porno in de radiocommercials is evenmin schokkend en kan niet als onfatsoenlijk of in strijd met de goede smaak worden gezien. Het feit dat men bezwaar kan hebben tegen (het tijdstip van uitzending van) de boodschap betreffende porno is onvoldoende om van strijd met het fatsoen en/of de goede smaak te kunnen spreken.
Het oordeel van de Commissie
De Commissie begrijpt de klacht aldus dat klaagster de televisie- en radiocommercials in strijd acht met de goede smaak en/of het fatsoen als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) voor zover deze worden uitgezonden op tijdstippen dat ook (jonge) kinderen televisie kijkenaar de radio luisteren. Bij de toetsing van een reclame-uiting aan criteria als de goede smaak en/of het fatsoen stelt de Commissie zich terughoudend op, gelet op het subjectieve karakter van die criteria. De Commissie beoordeelt of de uiting naar de huidige maatschappelijke opvattingen de grenzen van het toelaatbare te buiten gaat.
Met inachtneming van voornoemde terughoudendheid acht de Commissie de televisiecommercial niet geschikt voor (zeer) jonge kinderen. In de commercial zijn in sexy lingerie geklede vrouwen te zien en worden suggestieve beelden van seksuele handelingen getoond. Dat de spot tot doel heeft ouders een handvat te geven om op het moment van het zien van de spot met hun kinderen het gesprek over porno aan te gaan, leidt niet tot een ander oordeel. Bij zeer jonge kijkers schiet de commercial dit doel voorbij.
Gelet op het voorgaande acht de Commissie de televisiecommercial in strijd met de goede smaak en het fatsoen voor zover deze vóór 20.00 uur wordt uitgezonden. De Commissie zal – onder verwijzing naar haar bevoegdheid neergelegd in artikel 17 lid 1 sub i van het Reglement betreffende de Reclame Code Commissie en het College van Beroep – een advies geven ten aanzien van het tijdstip van uitzenden.
De Commissie is niet van oordeel dat de radioreclames door het enkele gebruik van het woord “porno” ongeschikt zijn voor (jonge) kinderen en om die reden in strijd zijn met de goede smaak en/of het fatsoen. De klacht met betrekking tot het tijdstip van uitzending van de radioreclames wordt daarom afgewezen.
Gelet op het voorgaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de televisiecommercial in strijd met het bepaalde in artikel 2 NRC voor zover deze vóór 20.00 uur wordt uitgezonden. Zij geeft SIRE het vrijblijvende advies om zich voortaan van een dergelijke wijze van reclame maken te onthouden en om verdere uitzending van de televisiecommercial niet vóór 20.00 uur te laten plaatsvinden.
Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.