De bestreden reclame-uitingen

Het betreft een reeks van televisiecommercials waarin telkens is te zien hoe een bekende Nederlander zijn adem zo lang mogelijk inhoudt en vervolgens weer gaat ademhalen. In beeld verschijnt na enige tijd de tekst: “Hoe lang hou jij je adem in voor longonderzoek? Daag nu je vrienden uit op longfonds.nl”.

De klacht

Deze wordt als volgt samengevat. Het laten inhouden van de adem door bekende Nederlanders is een slecht voorbeeld dat kinderen en jongeren aanzet tot spelletjes die gevaarlijk zijn. Adverteerder is een goed doel en zou juist het goede voorbeeld moeten geven. Een spelletje waarbij men zijn adem dient in te houden “is niet oké”. Hier zijn in het verleden al meerdere ongelukken mee gebeurd.

Het verweer

Dit wordt als volgt – verkort – weergegeven. Adverteerder meent dat de bestreden uitingen geen bedreiging vormen voor de lichamelijke volksgezondheid. Voorafgaand aan de reclamecampagne heeft adverteerder zorgvuldig medisch advies ingewonnen. Het is niet gevaarlijk je adem zo lang mogelijk in te houden. Als je je adem langere tijd inhoudt, volgt er vanzelf een duidelijke prikkel om weer te gaan ademen. Deze prikkel ontstaat doordat het koolzuurgas (koolstofdioxide of CO2) in het bloed oploopt bij niet ademen. De verhoging van het koolzuurgehalte zorgt er eerder voor dat je weer gaat ademen, dan dat de verlaging van de zuurstofconcentratie in het bloed leidt tot bewusteloosheid. Adverteerder citeert een wetenschapper van de Rijksuniversiteit Groningen, die onderzoek doet naar longreparatie en die is betrokken bij de reclamecampagne: “Je adem in houden is volstrekt ongevaarlijk, want het is fysiologisch onmogelijk dat je zo lang je adem inhoudt dat er problemen ontstaan.” Adverteerder noemt een link naar de website van RTV Noord, waar een interview met de wetenschapper is te zien. Adverteerder heeft met de reclamecampagne mensen met gezonde longen bewust willen maken van het belang van hun longen en aandacht willen vragen voor levensreddend longonderzoek. Voor de meeste mensen is ademen vanzelfsprekend, maar helaas geldt dit niet voor 1 miljoen mensen in Nederland met een ongeneeslijke longziekte.

Het oordeel van de voorzitter

1)  De voorzitter vat de klacht in deze zin op, dat klaagster meent dat de bestreden televisiecommercials een bedreiging inhouden voor de lichamelijke volksgezondheid als bedoeld in artikel 4 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Gelet hierop ligt het op de weg van adverteerder om voldoende aannemelijk te maken dat aan de oproep tot het uitdagen van vrienden zo lang mogelijk de adem in te houden, geen gezondheidsrisico’s zijn verbonden. 

2)  Adverteerder heeft gesteld dat zij voorafgaand aan de reclamecampagne medisch advies heeft ingewonnen over de vraag of het gevaarlijk is zo lang mogelijk de adem in te houden. Volgens adverteerder volgt er in dat geval vanzelf een duidelijke prikkel om weer te gaan ademen. Deze prikkel ontstaat doordat het koolzuurgas (koolstofdioxide of CO2) in het bloed oploopt bij niet ademen. De verhoging van het koolzuurgehalte zorgt er volgens adverteerder eerder voor dat men weer gaat ademen, dan dat de verlaging van de zuurstofconcentratie in het bloed leidt tot bewusteloosheid. Adverteerder citeert daarbij een wetenschapper die onderzoek doet naar longreparatie en die is betrokken bij de reclamecampagne. Uit de verklaring van deze wetenschapper volgt dat het fysiologisch onmogelijk is zo lang de adem in te houden, dat er lichamelijke problemen ontstaan.

3)  Tegenover de enkele stelling van klaagster dat de televisiecommercials oproepen tot gevaarlijk gedrag, staat het gemotiveerde en onderbouwde betoog van adverteerder dat in de televisiecommercials geen sprake is van de oproep tot gedrag dat een bedreiging inhoudt of kan inhouden voor de lichamelijke volksgezondheid. Adverteerder heeft aldus de klacht voldoende weerlegd. De voorzitter oordeelt op grond hiervan dat de commercials niet in strijd zijn met artikel 4 NRC. Nu de klacht niet kan slagen, wordt deze afgewezen.

De beslissing van de voorzitter

Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.