De bestreden reclame-uiting

Het betreft de televisiecommercial van WWF ‘Kom in actie’. In de televisiecommercial wordt door de voice-over het volgende gezegd:

“Weet je wat het probleem is? We denken dat we nog tijd hebben. Wij zijn de eerste generatie die weet dat we de wereld aan het vernietigen zijn. Wij zijn ook de laatste generatie die er nog iets aan kan doen. Wij hebben de keuze.”

Vervolgens wordt in het Engels gesproken en is de volgende Nederlandse ondertiteling in beeld:

“Het voedsel dat we eten… de spullen die we kopen…

de manier waarop we leven. We kunnen de grootste gevechten winnen…

op de kleinste momenten. Elke seconde van elke dag.

Ben jij voor de wereld, of ertegen? Het is tijd om te kiezen.”

De voice-over sluit (in het Nederlands) af met de tekst:

“Kom in actie voor jouw wereld. WWF.nl”

Ondertussen zijn achtereenvolgens korte beelden te zien van onder andere: de natuur, afval, smeltend ijs, water, aarde, een close-up van verschillende dieren, plastic in de zee, vuur, onstuimig weer, tropisch regenwoud, producten, etenswaren, industrie en kinderen.

De televisiecommercial wordt afgesloten met een beeld van het logo van “WWF” en de tekst:

“Be one with nature

wwf.nl”

De klacht

Klager is van mening dat de televisiecommercial schokkende muziek en schokkende beelden bevat, “of de wereld vergaat”. De reclame is ongeschikt voor kinderen jonger dan 16 jaar omdat de beelden zijn gemanipuleerd en deze afschuwelijke beelden beantwoorden niet aan de werkelijkheid. Volgens klager worden mensen door deze televisiecommercial onnodig bang gemaakt, hetgeen psychische klachten kan veroorzaken. De schokkende beelden worden gebruikt om donaties binnen te halen, aldus klager.

Het verweer

Het doel van adverteerder is om met de televisiecommercial aandacht te vragen voor de keuzes die wij als mens iedere dag maken en de impact van deze keuzes op onze aarde. Adverteerder wil mensen aan het denken zetten over de verantwoordelijkheid die een ieder voor zich heeft om goed voor de aarde te zorgen. Adverteerder neemt zelf deze verantwoordelijkheid al maar roept tegelijkertijd alle mensen op om ook de eigen verantwoordelijkheid te nemen.

Er is gekozen voor een afwisseling van korte beelden waarbij enerzijds het probleem zichtbaar is en anderzijds beelden van hoop en schoonheid worden getoond. Het is niet de intentie van adverteerder om mensen bang te maken. In de televisiecommercial worden beelden van natuur en mens afgewisseld met detailopnamen, om te verwonderen en de nieuwsgierigheid van mensen aan te wakkeren en hun aandacht vast te houden. Adverteerder heeft, juist om niet te shockeren, beelden vermeden die het publiek als te schokkend zou kunnen ervaren.

Adverteerder herkent zich niet in de opmerking van klager dat de televisiecommercial niet geschikt zou zijn voor kinderen jonger dan 16 jaar. Volgens adverteerder is op dit punt geen sprake van strijdigheid met de NRC. Adverteerder merkt op dat de televisiezenders blijkbaar ook geen noodzaak zien tot het instellen van een leeftijdsgrens voor deze commercial. Tevens heeft adverteerder zelf geen invloed op het tijdstip van uitzenden, aangezien de televisiezenders gratis zendtijd ter beschikking stellen en hier -ten aanzien van het tijdstip- ook de invulling aan geven.

De beelden zijn bewerkt en (deels) in scène gezet en uitvergroot, dit maakt de televisiecommercial nog niet in strijd met ‘de waarheid’ zoals bedoeld in artikel 2 NRC. Voorts betwist adverteerder dat sprake is van strijd met artikel 3 van de NRC (strijdigheid met het algemeen belang, de openbare orde of de goede zeden). Adverteerder wil met de televisiecommercial duidelijk maken dat iedereen een bijdrage kan leveren aan de zorg voor de aarde. In tegenstelling tot hetgeen klager stelt (dat de reclame mensen onnodig bang maakt), wil adverteerder juist een hoopvolle boodschap overbrengen.

Het oordeel van de voorzitter

De televisiecommercial vestigt op een indringende wijze de aandacht op de impact van de mens op de aarde. Door middel van diverse beelden, teksten en muziek wordt duidelijk gemaakt dat wij als mens een keuze hebben om in actie te komen en zorg te dragen voor de aarde. De voorzitter merkt in dit kader op dat het adverteerder vrij staat om in een televisiecommercial aandacht te vragen voor dit onderwerp. Dit staat ook niet ter discussie.

De televisiecommercial toont indrukwekkende beelden en laat confronterende teksten horen en zien maar niet dermate schokkend of angstaanjagend dat de uiting in strijd zou zijn met één of meer van de door klager genoemde criteria. Naar het oordeel van de voorzitter kan niet worden gezegd dat de televisiecommercial kinderen angst aanjaagt of dat deze psychische klachten veroorzaakt of dat de televisiecommercial om andere redenen in strijd is met de Nederlandse Reclame Code. De grens van het toelaatbare is in de televisiecommercial niet overschreden. Door het gebruik van de beelden en teksten wordt de doelstelling van adverteerder uitdrukkelijk toegelicht, zodat duidelijk is in welk kader de beelden en teksten geplaatst moeten worden. De voorzitter beslist daarom als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Op grond van het voorgaande wijst de voorzitter de klacht af.