Het College van Beroep [9 juni 2021]

De bestreden uiting, de inleidende klacht en de beslissing van de Commissie

De klacht is gericht tegen de aanprijzing van Kinderpostzegels (Kinderpostzegelactie 2020) door een neefje van appellant, waarbij gebruik werd gemaakt van een doos met daarop de tekst “Geef een veilig thuis”. De klacht is tegen deze tekst gericht.

De klacht wordt als volgt samengevat. Er is geen project waarmee Stichting Kinderpostzegels bijdraagt aan het veilig maken van een thuis voor kinderen.

De voorzitter van de Commissie heeft de klacht op 18 november 2020 afgewezen, omdat het doel waarvoor de donatie wordt gevraagd (“Geef een veilig thuis”) voldoende aansluit bij projecten die Stichting Kinderpostzegels met donaties financiert, waaronder “Hubhomes voor pleeggezinnen”. Dit project steunt pleegzorg teneinde te voorkomen dat pleegouders stoppen. Dit draagt eraan bij dat kinderen in probleemsituaties over een veilige thuissituatie blijven beschikken.

Appellant heeft tegen de beslissing van de voorzitter bezwaar gemaakt. Hij stelt dat die beslissing ten onrechte op één project is gebaseerd. Dit project ziet op pleegouders en past niet bij het criterium “dat meerdere projecten worden gesteund die ertoe dienen kinderen in probleemsituaties een veilige thuissituatie te bieden”. Kinderen zijn in een pleegsituatie veilig en belanden niet in een onveilige situatie als een enkel stel pleegouders stopt met het bieden van pleegzorg. Appellant handhaaft zijn stelling dat Stichting Kinderpostzegels met de donaties geen veilig thuis biedt. Zij zal dat evenmin in de toekomst gaan doen.

De Commissie heeft de klacht zo opgevat dat deze inhoudt dat de uiting misleidend is omdat Stichting Kinderpostzegels ten onrechte de suggestie wekt dat de opbrengst naar organisaties gaat die met projecten de veiligheid van gezinnen zullen vergroten. De Commissie heeft vervolgens de klacht afgewezen omdat Stichting Kinderpostzegels voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat de Kinderpostzegelactie bijdraagt aan projecten die onder de noemer “een veilig thuis” geschaard kunnen worden. De Commissie noemt in dit verband de “Warm Welkom Tas” (een tas voor kinderen in de daklozen- en vrouwenopvang) en de acties “Kamer voor een kind” en “Hubhomes” (beide ter ondersteuning van pleeggezinnen).

 

De grieven

Grief 1
De Commissie heeft de klacht onjuist geformuleerd. De oorspronkelijke klacht ging niet over organisaties. De oorspronkelijke klacht luidt dat er géén project is waarmee Stichting Kinderpostzegels bijdraagt aan het veilig maken van een thuis. Er is in de oorspronkelijke klacht verder geen sprake geweest van het vergroten van ‘de veiligheid van gezinnen’, maar het bieden van veiligheid voor kinderen in onveilige thuissituaties overeenkomstig de reclame ‘Geef een veilig thuis’. Er is in de oorspronkelijke klacht geen sprake van het helpen van ‘kwetsbare kinderen’. Het punt is niet dat de kinderen al of niet kwetsbaar zijn. Het punt is dat de situaties waarin zij verkeren onveilig zijn.

Grief 2
De Commissie heeft ten onrechte geoordeeld dat Stichting Kinderpostzegels projecten financiert die een veilig thuis bieden. Volgens het Van Dale woordenboek voor de Nederlandse taal betekent ‘veilig’: “zonder gevaar, zonder risico”. Dit impliceert dat de projecten die gefinancierd worden, ervoor moeten zorgen dat aan kinderen die in een onveilige situatie verkeren ondersteuning wordt geboden op een wijze die het gevaar elimineert, het risico vermindert en hen veiligheid biedt. Geen van de door Stichting Kinderpostzegels en de Commissie genoemde projecten (de Warm Welkom Tas, Kamer voor een kind en de Hubhomes) bieden een veilig thuis in deze zin. Het geven van een tas elimineert geen gevaar of risico. Kinderen verkeren in een pleeggezin niet in een onveilige situatie. Dat is namelijk de reden dat kinderen uit onveilige thuissituaties naar de pleegzorg gaan. Projecten die ondersteuning bieden aan kinderen in veilige situaties dragen er logischerwijze niet aan bij dat kinderen die in onveilige situaties verkeren worden geholpen.

Grief 3
De Commissie onderbouwt de afwijzing van de klacht met de zin “Naar het oordeel van de Commissie heeft de adverteerder hiermee voldoende aannemelijk gemaakt dat de Kinderpostzegelactie bijdraagt aan projecten die onder de algemene noemer ‘een veilig thuis’ geschaard kunnen worden.” Of iets onder een ‘noemer’ geschaard kan worden, is geen criterium voor misleidende reclame. Het oordeel of iets wel of niet onder een algemene noemer geschaard kan worden, is een taalkundige beslissing. Het besliscriterium wat door de voorzitter is gesteld, was daarentegen wel helder, namelijk “[er] dient beoordeeld te worden of het doel waarvoor de donatie wordt gevraagd (“Geef een veilig thuis”) voldoende aansluit bij projecten die adverteerder met donaties financiert”. De Commissie heeft ten onrechte het besliscriterium verruimd en een oneigenlijk besliscriterium gebruikt dat niet is terug te voeren op de Nederlandse Reclame Code.

Grief 4
De Commissie is voorbijgegaan aan de inhoud van het bezwaarschrift.

De beslissing van de voorzitter

was uitsluitend gebaseerd op de Hubhomes. Dit ene project kan niet ter zake doende zijn op grond van hetgeen onder grief 2 is vermeld. Deze inhoudelijke grondslag van het bezwaar is door de Commissie genegeerd. De Commissie noemt in haar beslissing twee andere projecten die al door de voorzitter waren afgewezen. Feit is echter dat geen van deze projecten bijdraagt aan het geven van een veilig thuis.

 

Het antwoord in appel

De grieven zijn gemotiveerd weersproken. Het verweer strekt tot bevestiging van de beslissing van de Commissie, waarbij de beslissing van de voorzitter is bevestigd. Hierna zal, voor zoveel nodig, op het verweer van Stichting Kinderpostzegels worden ingegaan.

 

De mondelinge behandeling

Appellant heeft zijn stellingen gehandhaafd en nogmaals toegelicht mede aan de hand van een vooraf toegezonden pleitnota.

 

Het oordeel van het College

Procedureel (grieven 1, 3 en 4)

1. Aan de eerste grief, die specifiek is gericht tegen de weergave van de inleidende klacht door de Commissie, wordt tegemoetgekomen door te overwegen dat het College bij de beoordeling zal uitgaan van de door appellant in beroep gegeven samenvatting van zijn klacht, te weten dat er géén project is waarmee Stichting Kinderpostzegels bijdraagt aan het veilig maken van een thuis voor kinderen. Tevens zal hierna worden beoordeeld of het doel waarvoor de donatie wordt gevraagd (“Geef een veilig thuis”) voldoende aansluit bij de projecten die Stichting Kinderpostzegels met donaties financiert, waarbij in het bijzonder zal worden ingegaan op het project Hubhomes, overeenkomstig de derde en vierde grief. Tot vernietiging van de beslissing van de Commissie leidt het voorgaande niet.

Inhoudelijk (grief 2)

2. Stichting Kinderpostzegels financiert met donaties die zij in het kader van de bewuste actie vraagt (onder meer) de Hubhomes voor pleeggezinnen. Niet ter discussie staat dat pleeggezinnen als doel hebben een veilig thuis te bieden voor kinderen. Appellant stelt hierover: “Kinderen verkeren in een pleeggezin niet in een onveilige situatie. Dat is namelijk de reden dat kinderen uit onveilige thuissituaties naar de pleegzorg gaan.” Uitgaande hiervan draagt een project zoals Hubhomes, dat specifiek is bedoeld om pleegouders bij hun taak te ondersteunen, bij aan de veiligheid van kinderen. Het College citeert in dit kader uit de door Stichting Kinderpostzegels bij de Commissie overgelegde tekst op haar website over dit project: “Jaarlijks worden in Nederland 23.000 kinderen in een pleeggezin geplaatst. Vaak gaat dat goed, maar soms is extra ondersteuning nodig. Pleegkinderen hebben een moeilijke start gehad in hun leven en een aantal van hen is getraumatiseerd of heeft gedragsproblemen. Als zij zelf of hun eigen kinderen daar te veel last van krijgen, is dat voor pleegouders vaak reden om te stoppen met pleegzorg. Een Hubhome kan hier uitkomst bieden.” Het project strekt dus, samengevat, ertoe de bereidheid van pleegouders om als zodanig werkzaam te blijven zijn te schragen, zodat er voldoende pleegouders resteren die kinderen in onveilige situaties willen helpen en hen aldus een “veilig thuis” kunnen bieden.

3. Appellant legt het begrip ‘veilig thuis’ te beperkt uit door te verlangen dat de projecten die Stichting Kinderpostzegels in het kader van de bewuste actie steunt een direct verband moeten hebben met het veilig maken van een thuis. Ook het in stand houden van een “veilig thuis” in de vorm van (voldoende beschikbaarheid van) pleeggezinnen draagt naar het oordeel van het College bij aan de veiligheid van kinderen en valt onder het doel “Geef een veilig thuis” waarvoor de donatie specifiek wordt gevraagd. In hoeverre dit ook voor de andere projecten geldt, doet verder niet ter zake, nu reeds het project Hubhomes voldoende aansluit bij het doel waarvoor de donatie wordt gevraagd.

4. Nu de grieven niet tot vernietiging van de bestreden beslissing kunnen leiden, beslist het College als volgt.

 

De beslissing van het College van Beroep

Het College bevestigt de beslissing van de Commissie waarbij de klacht is afgewezen.

 

[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]

De Reclame Code Commissie [29 maart 2021]

De bestreden reclame-uiting

Het betreft een aanprijzing van Kinderpostzegels (Kinderpostzegelactie 2020) door een neefje van klager waarbij gebruik werd gemaakt van een doos met daarop de tekst “Geef een veilig thuis”.

 

Samenvatting van de klacht en de nadere toelichting door klager

Klager vindt de uiting “Geef een veilig thuis” misleidend omdat volgens hem de opbrengst van de betreffende actie niet direct gaat naar organisaties die de veiligheid van gezinnen zal vergroten maar naar eigen projecten van adverteerder waarmee zij kwetsbare kinderen zegt te helpen. Volgens klager wordt het geld niet gebruikt waarvoor het bedoeld zou zijn.

 

Samenvatting van het verweer

Adverteerder steunt de projecten die werken aan ‘veilig’ in de meest brede zin van het woord en ‘thuis’ in de meest brede zin van het woord. Er is een directe relatie tussen de actie en deze projecten. Met het geld van de kinderpostzegelactie helpt adverteerder kinderen via projecten aan een veiliger thuissituatie. Adverteerder heeft een overzicht overgelegd van lopende en toekomstige projecten die met de opbrengsten van de Kinderpostzegelactie gesteund worden.

Samenvatting van de beslissing van de voorzitter

De voorzitter heeft geoordeeld dat het doel waarvoor de donatie wordt gevraagd (“Geef een veilig thuis”) voldoende aansluit bij projecten die adverteerder met de donaties financiert. Daarbij gaat de voorzitter ervan uit dat de gemiddelde consument het gecommuniceerde doel zo zal opvatten dat met een donatie een of meer projecten worden gesteund die ertoe dienen kinderen in probleemsituaties een veilige thuissituatie te bieden. Adverteerder heeft in verband daarmee inzicht gegeven in de projecten die zij nu en in de toekomst financiert. Een van deze projecten is “Hubhomes voor pleeggezinnen”. Naar het oordeel van de voorzitter sluit dit project voldoende aan bij het doel waarvoor de donatie wordt gevraagd. Het project is immers bedoeld om pleegzorg te steunen teneinde te voorkomen dat pleegouders stoppen. Dit draagt eraan bij dat pleegkinderen in probleemsituaties over een veilige thuissituatie kunnen blijven beschikken. Nu in ieder geval dit project voldoende steun biedt voor het doel waarvoor de donatie wordt gevraagd (“Geef een veilig thuis”), heeft de voorzitter de klacht afgewezen. 
De volledige beslissing van de voorzitter is aan deze uitspraak gehecht.

 

Samenvatting van het bezwaar tegen de voorzittersbeslissing

Klager maakt bezwaar tegen de afwijzing van zijn klacht. Zijn bezwaar ziet – samengevat -op het volgende.

In de beslissing is niet meegewogen dat adverteerder herhaaldelijk in de gelegenheid is gesteld om haar stellingen te onderbouwen, maar dat niet heeft gedaan.

De voorzitter is uitgegaan van een (fictieve) gemiddelde consument, terwijl het relevante publiek hier ‘kinderen’ is.

De beslissing is volgens klager ten onrechte op één project van adverteerder gebaseerd, te weten het project “Hubhomes”. Dit project past volgens klager niet bij het expliciete criterium: “dat met een donatie een of meerdere projecten worden gesteund die ertoe dienen kinderen in probleemsituaties een veilige thuissituatie te bieden”. Volgens klager zijn kinderen in een pleegsituatie veilig en belanden zij niet in een onveilige situatie als een enkel stel pleegouders stopt met het bieden van pleegzorg. Klager blijft bij zijn standpunt dat adverteerder met de donaties die zij verzamelt geen veilig thuis geeft en dat evenmin in de toekomst gaat doen.

 

Samenvatting van de reactie van adverteerder op het bezwaar

In reactie op het bezwaar tegen de voorzittersbeslissing van klager verwijst adverteerder naar haar
verweer in eerste instantie.

Het oordeel van de Commissie

De klacht richt zich tegen een reclame-uiting van adverteerder over de actie “Geef een veilig thuis”. Klager vindt de uiting misleidend omdat adverteerder ten onrechte de suggestie wekt dat de opbrengst direct naar organisaties gaat die de veiligheid van gezinnen zal vergroten, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is. Adverteerder heeft dit gemotiveerd betwist.  

De Commissie oordeelt als volgt.

Adverteerder heeft in haar verweer uitgelegd dat er een directe relatie is tussen de Kinderpostzegelactie en projecten die met de opbrengst van deze actie gesteund worden. Onder deze projecten vallen de “Warm Welkom Tas” (een tas voor kinderen in de daklozen- en vrouwenopvang), en de acties “Kamer voor een kind” en de “Hubhomes” (beide ter ondersteuning van pleeggezinnen). Naar het oordeel van de Commissie heeft adverteerder hiermee voldoende aannemelijk gemaakt dat de Kinderpostzegelactie bijdraagt aan projecten die onder de algemene noemer “een veilig thuis” geschaard kunnen worden.

Voor wat betreft klagers bezwaar dat de voorzitter is uitgegaan van een (fictieve) gemiddelde consument, terwijl het relevante publiek volgens klager uit kinderen bestaat, overweegt de Commissie het volgende. 

De uiting is gericht op diegene die de transactie aangaat en de kinderpostzegels zal kopen. In het onderhavige geval bestaat dit publiek, anders dan klager veronderstelt, uit volwassenen. Dat de betreffende uiting door kinderen wordt gepresenteerd (bij het aanprijzen van de postzegels), maakt niet dat de uiting op kinderen gericht is.  

Bij de beoordeling of een uiting misleidend is, gaat de Commissie uit van de redelijk geïnformeerde, omzichtige en oplettende gemiddelde consument (HvJ EG 16 juli 1998, 347). Deze consument wordt gebruikelijk aangeduid als de gemiddelde consument, zodat de voorzitter van de juiste maatstaf is uitgegaan,

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing van de Reclame Code Commissie

De Commissie bevestigt de beslissing van de voorzitter en wijst de klacht af.

 

Hieronder volgt de volledige beslissing van de Voorzitter d.d. 18 november 2020

De bestreden reclame-uiting

Het betreft de aanprijzing van Kinderpostzegels (Kinderpostzegelactie 2020) door een neefje van klager waarbij gebruik werd gemaakt van een doos met daarop de tekst: “Geef een veilig thuis”.

 

Samenvatting van de klacht inclusief de nadere toelichting door klager

Klager heeft naar aanleiding van de reclame geld gedoneerd voor de actie “Geef een veilig thuis”. Daarna heeft klager onderzocht hoe zijn financiële steun door adverteerder zal worden ingezet. Klager heeft op de website van adverteerder geen project gevonden dat de veiligheid van een gezin zal vergroten. Toen klager hierna vroeg, kreeg hij van adverteerder het antwoord dat zij niet exact kan zeggen hoeveel ’thuizen’ er veilig worden gemaakt. De opbrengst van de actie gaat niet rechtstreeks naar organisaties maar naar eigen projecten van adverteerder waarmee zij kwetsbare kinderen zegt te helpen. Klager acht het antwoord van adverteerder onvoldoende. Nu adverteerder het ingezamelde geld blijkbaar niet gaat besteden aan het veilig maken van gezinnen, en de gift dus geen bijdrage levert aan het doel waarvoor de gift wordt gevraagd, is de reclame misleidend.

 

Samenvatting van het verweer

Adverteerder steunt projecten die werken aan ‘veilig’ in de meest brede zin van het woord. En ’thuis’ in de meest brede zin van het woord. Er is een directe relatie tussen de actie en deze projecten. Met het geld van de kinderpostzegelactie helpt adverteerder kinderen via projecten aan een veiligere thuissituatie. Adverteerder noemt als voorbeeld de Warm Welkom Tas. Door het ontvangen van deze tas voelen kinderen in de opvang zich meer welkom, geborgen en veilig. Verder legt zij een print van een webpagina over met daarop een overzicht en omschrijving van projecten die zij steunt. Het betreft lopende en toekomstige projecten die helaas nodig zijn omdat er steeds weer nieuwe kinderen in een onveilige situatie terechtkomen.

 

Het oordeel van de voorzitter

Naar aanleiding van de klacht dient beoordeeld te worden of het doel waarvoor de donatie wordt gevraagd (“Geef een veilig thuis”) voldoende aansluit bij projecten die adverteerder met de donaties financiert. Daarbij gaat de voorzitter ervan uit dat de gemiddelde consument het gecommuniceerde doel zo zal opvatten dat met een donatie een of meer projecten worden gesteund die ertoe dienen kinderen in probleemsituaties een veilige thuissituatie te bieden. Adverteerder heeft in verband daarmee inzicht gegeven in de projecten die zij nu en in de toekomst financiert. Een van deze projecten is “Hubhomes voor pleeggezinnen”. Blijkens de door adverteerder overgelegde stukken heeft dit project het volgende doel: “Jaarlijks worden in Nederland 23.000 kinderen in een pleeggezin geplaatst. Vaak gaat dat goed, maar soms is extra ondersteuning nodig. Pleegkinderen hebben een moeilijke start gehad in hun leven en een aantal van hen is getraumatiseerd of heeft gedragsproblemen. Als zij zelf of hun eigen kinderen daar te veel last van krijgen, is dat voor pleegouders vaak reden om te stoppen met pleegzorg. Een Hubhome kan hier uitkomst bieden.” Naar het oordeel van de voorzitter sluit dit project voldoende aan bij het doel waarvoor de donatie wordt gevraagd. Het project is immers bedoeld om pleegzorg te steunen teneinde te voorkomen dat pleegouders stoppen. Dit draagt eraan bij dat pleegkinderen in probleemsituaties over een veilige thuissituatie kunnen blijven beschikken. Nu in ieder geval dit project voldoende steun biedt voor het doel waarvoor de donatie wordt gevraagd (“Geef een veilig thuis”), kan de klacht niet slagen en wordt beslist als volgt.

 

De beslissing van de voorzitter

Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.