De bestreden reclame-uiting

Het betreft een trailer voor de in de bioscoop vertoonde horrorfilm Insidious 3. In de uiting zijn enkele scenes uit de film verwerkt en wordt (volgens de ondertiteling) onder meer gezegd: “Als je één overleden persoon oproept…kunnen alle doden je horen”, waarbij is te zien hoe een jonge vrouw kennelijk met bovennatuurlijke verschijnselen wordt geconfronteerd en enig geweld is te zien of wordt gesuggereerd.

De klacht

Klaagster stelt dat de commercial scenes toont uit een bovennatuurlijke horrorfilm met een kijkersadvies van 13 jaar en ouder. De reclame wordt al vroeg in de ochtend op diverse zenders uitgezonden, waaronder Nickelodeon, TLC en Comedy Central. Dit lijkt klaagster niet goed voor jonge kinderen. Zij kunnen hierdoor nachtmerries krijgen.

Het verweer van VIMN

Dit kan als volgt worden samengevat.

VIMN is eigenaar van de televisiezenders Comedy Central en Nickelodeon. Van de commercial zijn twee versies beschikbaar. De ene versie (“Tiptoe”) is volgens het NICAM- systeem als ‘9 jaar’ geclassificeerd. De andere commercial (“Story”) is volgens dat systeem als ’12 jaar’ geclassificeerd. Deze laatste commercial mag pas na 20.00 uur worden uitgezonden. De commercials zijn overdag niet uitgezonden op Nickelodeon en klaagster is in zoverre niet ontvankelijk in haar klacht. De “Tiptoe”-commercial is enkel uitgezonden op Comedy Central en tijdens het programmablok TeenNick waar geen programma’s worden uitgezonden specifiek gericht op jonge kinderen tot 6 jaar. De “Story”-versie is uitsluitend uitgezonden na 20.00 uur. VIMN stelt dat de klacht dient te worden afgewezen, maar zij heeft Universal Pictures wel uitdrukkelijk geadviseerd de commercials pas na 20.00 uur uit te laten zenden.

Het verweer van Universal Pictures

De betreffende tv-kanalen/omroepen zijn verantwoordelijk voor het uitzendtijdstip. Universal Pictures is uitsluitend verantwoordelijk voor de Kijkwijzer classificatie, maar daarop heeft de klacht geen betrekking. Universal Pictures sluit zich verder aan bij het verweer van VIMN. Er is rekening gehouden met de Kijkwijzer keuring en het uitzendtijdstip. Universal Pictures is niet bekend met een advies van VIMN om beide commercials pas na 20.00 uit te zenden.

Het oordeel van de voorzitter

1)  Universal Pictures dient als de verantwoordelijke adverteerder te worden aangemerkt, nu het gaat om een commercial voor de door haar uitgebrachte bioscoopfilm. De voorzitter constateert dat VIMN en Discovery via hun televisiezenders de commercial hebben uitgezonden. Dit is onvoldoende om hen medeverantwoordelijk te achten in het kader van de vraag of de commercial, gelet op het tijdstip van uitzenden daarvan en de televisieprogramma’s rondom welke deze is uitgezonden, in strijd met de goede smaak en het fatsoen is. Op grond hiervan dient de klacht tegen VIMN en Discovery te worden afgewezen. Wel zal het door VIMN gevoerde verweer bij de beoordeling van de klacht worden betrokken nu Universal Pictures zich hierbij heeft aangesloten.

2)  De voorzitter begrijpt op grond van hetgeen in deze zaak is aangevoerd dat er twee versies van de commercial zijn uitgezonden, te weten een versie die op basis van de reglementen van het NICAM de classificatie ‘9 jaar’ heeft gekregen (door VIMN aangeduid als: ‘Tiptoe’) en een versie die de classificatie ’12 jaar’ heeft gekregen (door VIMN aangeduid als: ‘Story’). Volgens VIMN is de ‘Story’-versie uitsluitend uitgezonden na 20.00 uur, hetgeen bevestiging vindt in het door haar overgelegde uitzendschema van beide versies. Uitgaande hiervan kan de klacht, die is gericht tegen uitzending overdag, uitsluitend betrekking hebben op de ‘Tiptoe’-versie. De voorzitter zal om die reden uitsluitend de ‘Tiptoe’-versie beoordelen. Deze is blijkbaar, voor zover het betreft Nickelodeon, pas na 21.00 uur uitgezonden tijdens het programmablok TeenNick. Op grond van het voorgaande kan de klacht alleen betrekking hebben op de zenders Comedy Central en Discovery. De voorzitter vat de op die zenders betrekking hebbende klacht aldus op, dat de uiting volgens klaagster in strijd is met de goede smaak en het fatsoen voor zover deze vóór 20.00 uur is uitgezonden. Bij de beantwoording van de vraag of een reclame-uiting in strijd is met deze criteria stelt de voorzitter van de Re­clame Code Commissie zich terughoudend op, gelet op het subjectieve karakter daarvan. Met inachtneming hiervan oordeelt de voorzitter als volgt.

3)  In de ‘Tiptoe’-versie zijn beelden te zien die naar het oordeel van de voorzitter in enige mate beangstigend zijn. De voorzitter wijst op het gebruik van angstaanjagende personages in combinatie met een beklemmende sfeer en opeenvolgende scenes waarin geweld is te zien of wordt gesuggereerd, waarbij ook een persoon is te zien met bloed uit haar neus. De beelden met geweld zijn echter te zien in een zeer snelle opeenvolging van scenes waardoor de inhoud daarvan nauwelijks is waar te nemen. De voorzitter oordeelt om die reden dat de ‘Tiptoe’-versie niet zodanig van aard is, dat deze ongeschikt is om vóór 20.00 uur te worden uitgezonden. De voorzitter leidt verder uit het door klaagster genoemde tijdstip van uitzending (27 juni 2015 10.00 uur) en het door VIMN overgelegde uitzendschema af dat de bewuste versie is uitgezonden rondom het programma ‘American dad!’ of het programma ‘Anger management’. Deze programma’s worden uitgezonden op Comedy Central en zijn blijkbaar niet (mede) bedoeld voor (jonge) kinderen. Voor zover het de voorzitter bekend is, zendt Discovery op de door klaagster genoemde zender (TLC) geen programma’s uit die (mede) op jonge kinderen zijn gericht. Ook in zoverre bestaat geen aanleiding om te oordelen dat het uitzenden overdag van de ‘Tiptoe’-versie in strijd is met hetgeen naar hedendaagse maatstaven aanvaardbaar dient te worden geacht.

4)  Nu de klacht, blijkens hetgeen hiervoor is vermeld, niet kan slagen, wordt beslist als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Op grond van het voorgaande wijst de voorzitter de klacht af.