De bestreden reclame-uiting

Het betreft een promo voor het televisieprogramma ‘De nieuwe Uri Geller Show’ van SBS 6, uitgezonden op 2 februari 2010. In de promo is een guillotine te zien waaronder een persoon ligt. Het mes van de guillotine valt naar beneden en lijkt de persoon te raken. Vervolgens wordt een beeld getoond van de persoon die zijn hoofd lijkt te missen.

De klacht

Het lijkt of iemand wordt onthoofd in de promo. Klaagster vindt het tijdstip waarop deze promo wordt uitgezonden ongeschikt voor jeugdige kijkers. 

Het verweer

Omdat het gaat om de bescherming van jeugdige kijkers en de klacht vooral betrekking heeft op het tijdstip van de uitzending van de promo, is volgens adverteerder niet de Commissie maar het NICAM de bevoegde toezichthoudende instantie is om de klacht in behandeling te nemen. Adverteerder verzoekt dan ook primair klaagster niet ontvankelijk te verklaren. Voor zover de Commissie meent dat klaagster ontvankelijk is, bestrijdt adverteerder dat de promo’s in strijd zijn met de Nederlandse Reclame Code (NRC). De promo laat enkel beelden zien van spannende acts van zogenaamde mentalisten die in de Nieuwe Uri Geller show optreden. Mentalisme is een vorm van amusement waarbij de artiest de illusie wekt dat hij over buitengewone vaardigheden en vermogens beschikt. De beelden uit de promo duren een fractie van een seconde en suggereren bijvoorbeeld dat een hoofd van een romp valt maar het is direct duidelijk – ook voor kinderen – dat dit een goocheltruc betreft. De Nieuwe Uri Geller show is bedoeld als een familieshow met spannende goocheltrucs waarbij volgens adverteerder geen sprake is van enige bedreiging van de geestelijke gezondheid en waarbij het volgens adverteerder uitdrukkelijk niet de bedoeling is geweest om te appelleren aan gevoelens van angst. Adverteerder merkt op dat de promo volgens de Kijkwijzer is geclassificeerd op 9 jaar. Daarom had de promo ook om 17:00 uur mogen worden uitgezonden. Gelet op het bovenstaande verzoekt adverteerder de klacht af te wijzen. Adverteerder heeft overigens niet eerder klachten ontvangen met betrekking tot het tijdstip van uitzenden van de promo.

De mondelinge behandeling.

Adverteerder handhaaft zijn standpunt en licht dit toe.

Het oordeel van de Commissie

1) De Commissie stelt voorop dat de competentie van het NICAM ten aanzien van de indeling van een uiting in een bepaalde leeftijdscategorie aan de hand van het classificatiesysteem niet in de weg staat aan de bevoegdheid van de Commissie om voorwaarden te stellen aan het tijdstip van uitzending van een televisiereclame. De Commissie en het NICAM toetsen (reclame-)uitingen aan verschillende criteria, hetgeen ertoe kan leiden dat een adverteerder door de Commissie wordt aanbevolen om een uiting op een ander tijdstip uit te zenden dan aan de hand van de Kijkwijzer geschikt wordt geacht.

2) De Commissie begrijpt de klacht aldus dat klaagster de uiting in strijd acht met de goede smaak en het fatsoen, voor zover deze wordt uitgezonden op tijden wanneer kinderen televisie kijken. Bij de beantwoording van de vraag of een reclame-uiting in strijd is met de goede smaak en/of het fatsoen, stelt de Commissie zich terughoudend op, gelet op het subjectieve karakter van deze criteria.

3) De Commissie acht de grenzen van wat toelaatbaar moet worden geacht, overschreden. De beelden in de promo wekken de suggestie dat de persoon die onder de guillotine ligt wordt onthoofd door het vallende mes. De Commissie is van oordeel dat deze beelden door kinderen als schokkend kunnen worden ervaren. De Commissie neemt in overweging dat de promo’s zijn  uitgezonden om 17:00 uur, tijdens een televisieprogramma dat geschikt is voor alle leeftijden en waarnaar daarom mogelijk ook kinderen kijken. Anders dan bij een televisieprogramma het geval is, wordt de uitzending van een promo niet aangekondigd in een (televisie-)gids en wordt bij aanvang daarvan niet gewaarschuwd voor eventueel voor kinderen ongeschikte beelden.

4) Gelet op het bovenstaande acht de Commissie de uiting in strijd met de goede smaak en het fatsoen, voor zover deze wordt uitgezonden vòòr 20.00 uur en zal zij (overeenkomstig haar bevoegdheid neergelegd in artikel 17 lid 1 sub g van het Reglement betreffende de Reclame Code Commissie en het College van Beroep) voorwaarden stellen aan het tijdstip van uitzenden.

De beslissing

Op grond van het voorgaande acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 2 NRC, voor zover deze vòòr 20.00 uur wordt uitgezonden. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken en stelt aan uitzending van de reclame de voorwaarde dat deze niet vòòr 20.00 uur plaatsvindt.