De bestreden reclame-uiting

Het betreft een zogenoemd driezijdig “tafelkaartje” (bedoeld om in horecagelegenheden op de tafel te worden gezet) waarmee “Flitspopper”-bier van adverteerders wordt aangeprezen.
Op zijde 1 zijn een flesje Flitspopper-bier en blauwe, rode, roze, groene en gele ‘kleurexplosies’ afgebeeld, met daarbij het woord “FLITS POPPER”, het logo van Gulpener, het logo van Oedipus, de teksten “COLLABORATION BREW”, “ALC 7,5% VOL”, “30 Cl”, “MET TROTS VOOR U GEBROUWEN. GEEN 18, GEEN ALCOHOL”, en twee icoontjes waarvan het ene aangeeft dat het product niet geschikt is voor zwangeren en het andere de tekst “erkend streekproduct” bevat.

Zijde 2 is grotendeels identiek aan zijde 1. De teksten ALC 7,5% VOL”, “30 Cl”, “MET TROTS VOOR U GEBROUWEN. GEEN 18, GEEN ALCOHOL” en de icoontjes zijn vervangen door de tekst “SOUR EISBOCK”.

Op zijde 3 staat:
“FLITSPOPPER
 MET FLITSPOPPER REIS JE NAAR EEN WERELD WAAR GROTE VRIENDELIJKE REUZEN DWALEN, SNOSKOMMERS GROEIEN EN HOPSTAKELS KWETTEREN. IN DEZE MAGISCHE WERELD WERD DIT BROUWSEL GEBOREN, BIJ OEDIPUS ALS EEN DRY-HOPPED SOUR, LATER VERMENGD MET VERSE IJSBOCK BIJ DE GULPENER BROUWERIJ. FLITSPOPPER HEEFT EEN FRISSE, FRUITIGE FUNKY SMAAK WAARVAN WE HOPEN DAT MENSBAKSELS HET VERRUKKELEKUKKELIJK VINDEN.”

Verder staan op deze zijde de logo’s en internetadressen van Gulpener en Oedipus, en de tekst “Collaboration Brew”.
 

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

Klaagster zag de kaartjes op de tafels in een bioscoop. De naam Flitspoppers komt uit een kinderboek van Roald Dahl (De GVR). Klaagster vindt de naam en de kleurrijke en vrolijke, bij het boek passende, vormgeving ongepast voor de aanprijzing van bier met 7,5% alcohol. De naam Flitspopper refereert aan de scheten die je laat na het drinken van reuzenpriklimonade, zoals in het boek De GVR beschreven wordt. Klaagster vindt de aanprijzing erg aantrekkelijk voor kinderen. “Zelfs op de website praten ze in de taal van de reus uit het kinderboek”, aldus klaagster.

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

De uiting is volgens adverteerder gericht op volwassenen: op de consument van 18 jaar en ouder. Op het kaartje (en op de website) staat ook: “geen 18, geen alcohol”. De reclame-uiting richt zich niet tot minderjarigen. Gulpener en Oedipus committeren zich volledig aan de landelijke afspraken om geen alcohol aan te bieden aan jongeren onder de 18 jaar.

Het product ziet er ook uit als bier, verpakt in een standaard Nederlandse bierfles, met een standaard kroonkurk die niet zomaar te openen is door kinderen. Adverteerder wijst erop dat de bierschappen uitpuilen van vrolijke en kleurrijke verpakkingen (van andere merken) met kabouters, narren, dieren etc. op de etiketten.

Het boek De GVR is 37 jaar geleden verschenen. Jeugdherinneringen aan dit boek zijn de inspiratie geweest voor de naam en het design van dit bier. Roald Dahl wordt volgens adverteerder niet alleen door kinderen, maar ook door volwassenen gelezen.     

Het oordeel van de Commissie

Klaagster maakt bewaar tegen de uiting omdat hierin een biersoort met 7,5% alcohol wordt aangeprezen, terwijl de uiting volgens haar op kinderen is gericht..

Omdat het een reclame voor alcoholhoudende dranken betreft, zal de Commissie deze beoordelen aan de hand van de Reclamecode Voor Alcoholhoudende dranken (RVA) 2014. In artikel 10 van deze Code staat: ”Reclame voor alcoholhoudende drank mag zich niet specifiek richten tot minderjarigen. Meer in het bijzonder zijn de uitingen als omschreven in de toelichting bij artikel 10 niet toegestaan.”

 In de toelichting bij artikel 10 staat:
“Verboden reclame-uitingen in het kader van artikel 10 van de RvA zijn in ieder geval (deze opsomming is niet limitatief):
– uitingen waarbij gebruik wordt gemaakt van tieneridolen;
– uitingen/acties waarbij gebruik wordt gemaakt van promotionele items (zoals poppetjes, knuffels, speelgoedauto’s, spelletjes, stickers, buttons, voetbalplaatjes, strandspeelgoed of schoolgerelateerde artikelen) voor zover deze specifiek gericht zijn op minderjarigen;
– gratis te downloaden muziek, die specifiek gericht is op tieners;
– uitingen die gebruik maken van muziek die specifiek gericht is op tieners;
– uitingen die gebruik maken van jongerentaal;
– uitingen die gebruik maken van situaties die refereren aan tienergedrag: puberen, tienerverliefdheid, schoolfeesten, examens;
– uitingen waarin sinterklaas of kerstman worden afgebeeld voor zover deze specifiek gericht zijn op minderjarigen;
– uitingen die gebruik maken van vormgeving die op het moment van gebruik populair is onder minderjarigen.”

In de onderhavige uitingen wordt gebruik gemaakt van de term Flitspopper en andere woorden zoals snoskommers en mensbaksels. Niet ter discussie staat dat deze termen uit het boek De GVR van Roald Dahl komen. De vraag is nu of het gebruik van deze woorden en de vormgeving maken dat de uiting onder een categorie uit de toelichting van artikel 10 RVA valt, en daardoor in ieder geval ontoelaatbaar is, of als “specifiek gericht op kinderen” in de zin van artikel 10 RVA dient te worden beschouwd.

Van een verboden reclame-uiting in de zin van de toelichting bij artikel 10 RVA, bijvoorbeeld doordat jongerentaal gebruikt wordt, is volgens de Commissie geen sprake. Dat diverse woorden in de aanprijzing deel uitmaken van een fantasietaal uit de (de Nederlandse vertaling van) het boek De GVR, betekent nog niet dat zij als ‘jongerentaal’ (met woorden die jongeren op dit moment in het dagelijks leven gebruiken) te beschouwen zijn.

De Commissie is daarnaast van oordeel dat van de uiting niet gezegd kan worden dat deze “specifiek op kinderen gericht is”. De vormgeving van de verpakking is kleurrijk en feestelijk, maar niet “specifiek op kinderen” gericht. Voor de naam “Flitspopper” geldt dat deze weliswaar ook kinderen zal aanspreken omdat zij de term (waarschijnlijk) zullen herkennen, maar dat dit gegeven onvoldoende is om tot het oordeel te komen dat de uiting specifiek op kinderen gericht is: de naam zal ook bij volwassenen voor herkenning zorgen en hen om die reden kunnen aanspreken.

Voor zover de klacht mede is gericht op de website van adverteerders geldt dat voor deze website een leeftijdsgrens van 18 jaar en ouder geldt: voordat men toegang tot de website krijgt moet de leeftijd ingevuld worden en als die lager is dan 18 jaar, dan wordt de toegang tot de website geweigerd. Los van de vraag of minderjarigen zich hier aan houden (en daadwerkelijk hun werkelijke leeftijd invullen), zorgt deze leeftijdsgrens er voor dat de uiting is gericht op personen van 18 jaar en ouder. 

Gelet op het voorgaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.