De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de volgende uitingen:
1) De verpakking van het product:
Del Monte Halve Perziken op sap (aangekocht bij Albert Heijn).
2) De website www.freshdelmontefun.coml/ met een winactie, waarop staat (voor zover voor de klacht relevant):
“Discover Paris with Del Monte and
Miraculous® – Ladybug & Cat Noir
Please enter your date of birth.
You must be 18 years of age or older to enter this site.”
Hierna verschijnt de volgende tekst in beeld:
“Fresh Del Monte
Del Monte Miraculous® – Ladybug & Cat Noir:
Doe mee en maak kans op een reis naar Parijs met je familie!”
Daarna kan men deelnemen aan een quiz met vier vragen.
Samenvatting van de klacht
Miraculous: Tales of Ladybug & Cat Noir is een animatiefilmreeks van ZAG America LLC uit de Verenigde Staten. Kijkwijzer.nl acht de zogeheten “webisodes” (online afleveringen) geschikt voor alle leeftijden en de animatiefilms geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar. De uitingen zijn in strijd met artikel 8 lid 2 sub a van de Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RVV) waarin is bepaald dat het niet is toegestaan reclame gericht op kinderen tot en met 6 jaar (tot 7 jaar) te maken waarbij bekende kinderidolen (in dit geval specifiek ‘licensed media characters’) worden gebruikt. Dit verbod geldt ook voor verpakkingen en point-of-sale materiaal. De overgangstermijn die gold voor artikel 8 lid 2 sub a RVV is inmiddels verstreken, aldus Foodwatch.
De website met de winactie, waarvan Del Monte de organisator is, is te bereiken via een QR-code op diverse verpakkingen van Del Monte producten in Nederlandse winkels en/of via de URL. Op de voor iedereen zichtbare landingspagina zijn afbeeldingen en het logo te zien van Miraculous: Tales of Ladybug & Cat Noir. Vervolgens is er een leeftijdscontrole, maar deze is gemakkelijk te omzeilen door een fictieve geboortedatum van boven de 18 jaar in te vullen. Hierna dient een korte quiz van vier vragen te worden gespeeld die door kijkers/fans van Miraculous: Tales of Ladybug & Cat Noir eenvoudig zijn te beantwoorden. In de voorwaarden staat dat de minimale leeftijd voor deelname aan de winactie 18 jaar is. Het taalgebruik van de website is echter gericht op kinderen, bijvoorbeeld door de tekst “Doe mee en maak kans op een reis naar Parijs met je familie!”. Er staat hier niet ‘met uw/jullie kinderen’ of iets dergelijks. Ook al is er een minimale leeftijdsgrens en leeftijdscontrole, deze website bevat eenvoudig taalgebruik, vormgeving gericht op kinderen, bevat speelse activiteiten/een quiz, en niet geheel ten overvloede: bekende kinderidolen. De website met de winactie (uiting 2) is daarmee in strijd met artikel 8 lid 4 RVV, nu deze is gericht op kinderen volgens de criteria uit de toelichting bij dit artikel die gelden voor het vaststellen van het gebruikersprofiel van online media, zoals in dit geval een website.
Samenvatting van het verweer van Del Monte / Pietercil Barends
Pietercil Barends B.V. (hierna: Pietercil) is door Del Monte aangesteld als exclusieve invoerder-verdeler voor haar producten, waaronder het product ‘blik halve perziken op sap’. In die hoedanigheid behartigt Pietercil de belangen van Del Monte en voert zij als volgt verweer tegen de klacht.
Er is geen enkele officiële Europese instantie om te bepalen tot welke doelgroep een bepaalde serie zich richt. Het beroep van Foodwatch op Kijkwijzer is een foutieve interpretatie van de functie en het doel hiervan. Kijkwijzer heeft immers tot doel aan te geven tot welke leeftijd een bepaalde serie of film schadelijke gevolgen kan hebben, wegens aanstootgevende beelden zoals geweld en seksuele inhoud. De adviezen van Kijkwijzer zijn geen leeftijdsaanbeveling en zeggen niets over de doelgroep van een serie. Pietercil legt hiertoe een e-mail van Kijkwijzer over waaruit dit blijkt. Kijkwijzer kan aldus niet worden gebruikt om een leeftijdsgroep te bepalen. Als de Commissie toch van oordeel zou zijn dat er enige doelgroep uit de vermelding kan worden gehaald, verwijst Pietercil naar het oordeel van andere kijkwijzers.
De internationaal erkende kijkwijzer Common Sense beoordeelt deze serie met een minimale leeftijdscategorie van 7+ jaar. Prime, die de serie zelf aanbiedt, geeft aan dat de serie toegankelijk is voor een publiek vanaf 7 jaar. Tot slot blijkt dat de beoordeling van een serie verschilt van land tot land, zo krijgt de serie in Frankrijk het advies van 8+. Verschillende instanties hebben dus een verschillend oordeel en er kan niet met zekerheid gesteld worden dat de ‘Miraculous serie’ als doelgroep kinderen van 6 jaar heeft.
Daarnaast zou het verbieden van reclame voor een bepaalde leeftijdsgroep het vrij verkeer van goederen binnen de Europese Unie doorkruisen. De regels inzake etikettering van voorverpakte levensmiddelen zijn op 25 oktober 2011 op Europees niveau geharmoniseerd aan de hand van de Europese Verordening 1169/2011. Deze verordening is rechtstreeks van toepassing in elke Europese lidstaat en heeft voorrang op eventueel bestaande wetgeving in de lidstaten. Een Europese harmonisatie van wetgeving is bedoeld om een ‘level playing field’ te creëren voor alle Europese bedrijven en om ervoor te zorgen dat geen landelijke hinderpalen worden opgetrokken om het vrij verkeer van levensmiddelen in de Europese Unie te belemmeren. Indien de Commissie in dit geval zou eisen dat een Europese verpakking wordt aangepast om toelaatbaar te zijn in Nederland, dan werpt zij een hinderpaal op voor het vrij verkeer van levensmiddelen binnen de Europese Unie. Deze Europese dimensie is relevant, omdat de bestreden verpakking zonder meer wordt aanvaard in alle andere Europese lidstaten, waaronder België en Frankrijk. Aldus zou de beperking die de Commissie zou opleggen, de facto een belemmering vormen van het vrij verkeer van goederen.
Tenslotte is de online wedstrijd die is verbonden aan de reclamecampagne niet gericht op kinderen tot 12 jaar. De wedstrijd heeft minderjarigen in hun geheel niet als doelgroep. Dit blijkt onder meer uit de manier waarop de wedstrijd aanvangt. Na het scannen van de QR-code dient de leeftijd van de deelnemer ingevoerd te worden. Een deelnemer moet 18 jaar of ouder zijn om de website te kunnen bezoeken. Uit de algemene voorwaarden blijkt ook dat deelnemers onder de 18 jaar worden uitgesloten van de wedstrijd, het is voor hen onmogelijk om de prijs te winnen. Deelnemers onder de 21 jaar moeten zelfs worden begeleid door een volwassene.
Samenvatting van de reactie van Albert Heijn
Het product waar klager aan refereert is afkomstig van Del Monte, in Nederland vertegenwoordigd door de leverancier Pietercil. Daarnaast gaat het om een Europese campagne waar Del Monte de organisator van is. Albert Heijn is verder niet betrokken bij deze actie. Albert Heijn verwijst in dit kader voor haar inhoudelijke reactie naar het verweer dat is ingediend door Pietercil. Mocht de klacht gegrond verklaard worden dan zal Albert Heijn zich conformeren aan de beslissing van de Commissie.
De mondelinge behandeling
Klager en Pietercil hebben hun standpunten ter zitting nader toegelicht en vragen van de Commissie beantwoord. De inhoud hiervan is voor zover nodig opgenomen in het oordeel van de Commissie.
Het oordeel van de Commissie
1. Op de bestreden verpakking (uiting 1) en de website met winactie (uiting 2) zijn ‘licensed media characters’ afgebeeld uit de animatieserie en film Miraculous: Tales of Ladybug & Cat Noir. Niet is weersproken dat deze figuren kunnen worden beschouwd als ‘kinderidolen’ in de zin van de RVV. De Commissie overweegt dat met betrekking tot het verbod op het gebruik van kinderidolen in artikel 8 lid 2 sub a en b RVV onderscheid wordt gemaakt tussen kinderidolen gericht op kinderen tot en met 6 jaar en vanaf 7 jaar. Ingevolge artikel 8 lid 2 sub a RVV, waarop de klacht is gebaseerd, mogen kinderidolen die gericht zijn op kinderen tot en met 6 jaar, niet worden gebruikt in reclame. Dit verbod geldt ook voor verpakkingen en point-of-sale materiaal. Ingevolge artikel 8 lid 2 sub b RVV mogen kinderidolen die gericht zijn op kinderen van 7 tot en met 12 jaar alleen worden gebruikt in reclame, en ook op verpakkingen en in point-of-sale materiaal, als het voedingsmiddel voldoet aan de voedingskundige criteria. Het verweer dat uiting 2 is geplaatst op een medium dat zich niet richt op kinderen jonger dan 18 jaar treft geen doel, nu bij de bepaling in artikel 8 lid 2 sub a en b RVV van belang is op welke leeftijdscategorie het kinderidool zich richt. Op grond van de toelichting bij artikel 8 lid 2 RVV is het aan de adverteerder om te bewijzen op welke leeftijdsgroep een kinderidool is gericht, waarbij kan worden aangesloten bij de leeftijdsgrens die wordt aangegeven door de licentieverstrekker of de programma-/filmmaker en/of ander deugdelijk en representatief bewijs, en waarbij rekening wordt gehouden met de concrete omstandigheden van het geval.
2. Dat Miraculous: Tales of Ladybug & Cat Noir is gericht op kinderen tot en met 6 jaar, zoals Foodwatch heeft gesteld, is door Pietercil gemotiveerd weersproken. Tegenover de stelling van Foodwatch dat de afleveringen en films door Kijkwijzer geschikt worden geacht voor alle leeftijden respectievelijk kinderen vanaf 6 jaar, heeft Pietercil aangetoond dat diverse andere bronnen, zoals internationale kijkwijzers en streamingsdiensten, aangeven dat de serie geschikt is voor kinderen van 7 jaar en ouder. De enkele verwijzing van Foodwatch naar Kijkwijzer is onvoldoende om aannemelijk te maken dat de characters uit Miraculous: Tales of Ladybug & Cat Noir gericht zijn op kinderen onder de 7 jaar. De normering ingevolge de Kijkwijzer is immers niet gelijk aan de normering van de RVV. Hoewel Kijkwijzer een indicatie kan geven op welke leeftijdsgroep een kinderidool is gericht, is het leeftijdsadvies van Kijkwijzer hierin niet doorslaggevend. De leeftijdsgroep waarvoor een kinderidool aantrekkelijk is, hoeft immers niet (geheel) overeen te stemmen met de leeftijdsgrens die voor de serie of film is vastgesteld op basis van mogelijke schadelijkheid.
3. Naar het oordeel van de Commissie zijn de characters uit Miraculous: Tales of Ladybug & Cat Noir gericht op kinderen van 7 jaar en ouder. Door de manier waarop de animatiefiguren zijn vormgeven, door middel van menselijke personages die gezien hun kleding en uitrusting blijkbaar het kwaad willen bestrijden, kan niet worden aangenomen dat de characters aantrekkelijk zijn voor zeer jonge kinderen, onder de 7 jaar. Het gebruik van de characters uit Miraculous: Tales of Ladybug & Cat Noir valt daarom onder artikel 8 lid 2 sub b RVV, waardoor het is toegestaan om kinderidolen te gebruiken die zijn gericht op kinderen van 7 tot en met 12 jaar als het voedingsmiddel voldoet aan de voedingskundige criteria. Ter zitting is vastgesteld dat tussen partijen niet ter discussie staat dat het betreffende voedingsmiddel (“halve perziken op sap”) voldoet aan voornoemde voedingskundige criteria. Derhalve is het gebruik van de kinderidolen toegestaan op de verpakking (uiting 1) en in de reclame op de website (uiting 2).
4. Het voorgaande leidt tot de conclusie dat de klacht wordt afgewezen.
De beslissing van de Commissie
De Commissie wijst de klacht af.