Omschrijving:

Het betreft een advertentie van Route Mobiel in de Volkskrant van 13 oktober 2006 waarin onder meer het volgende staat:
“UITGEKLEED
ANWB:
Pechhulp Nederland € 49,50
Woonplaatsservice € 20,00
Vervangend vervoer € 10,00
Inschrijfgeld € 3,40
Accuservice ??,??

AANGEKLEED
Route Mobiel:
Complete Pechhulp Nederland € 55,00 (inclusief woonplaatsservice, vervangend vervoer, no-claim korting én accuservice)”.

De klacht

Klaagster acht de uiting misleidend omdat de in de uiting gemaakte productvergelijking niet correct en onvolledig is. Uit onderzoeken (van bijvoorbeeld Autoweek) blijkt dat de ANWB beter is dan Route Mobiel omdat de ANWB meer repareert en de klant sneller weer op weg helpt. Verder is het inschrijfgeld eenmalig en is de accuservice als onderdeel van de pechhulp bij de prijs inbegrepen. Tenslotte biedt het ANWB-lidmaatschap andere service en producten zoals het blad de Kampioen, routekaarten en korting met tanken. Bij de ANWB krijg je dus geen uitgekleed product maar krijgt je juist meer dan bij Route Mobiel.

Het verweer

Adverteerster acht de uiting niet misleidend.
De in de uiting vermelde gegevens zijn feitelijk juist. De prijzen zijn afkomstig van de website van de ANWB.
In oktober 2006 heeft de ANWB in een persbericht aangekondigd een proef te beginnen met mobiele Wegenwacht Accuservice als uitbreiding en vernieuwing van de bestaande service van de Wegenwacht. Adverteerster legt een afschrift van dit persbericht over. Ná het verschijnen van de bestreden uiting, heeft de ANWB besloten de proef stop te zetten.
Een gemiddelde consument zal begrijpen dat inschrijfgeld slechts éénmaal is verschuldigd. Dit hoeft adverteerster dus niet expliciet te vermelden. Adverteerster brengt geen inschrijfgeld in rekening.
Adverteerster heeft niet gesteld dat zij meer biedt dan de ANWB.
Adverteerster beroept zich op de vrijheid van meningsuiting.
Adverteerster heeft de prijs van pechhulpverlening van zichzelf met die van de ANWB vergeleken. Aangezien beide producten in dezelfde behoeften voorzien, is de vergelijking toegestaan. Het is niet noodzakelijk om alle verschillen tussen de pechhulpverlening van beide partijen te vermelden. Volgens een meegezonden bijlage is ook de Consumentenbond van oordeel dat de diensten die beide partijen aanbieden, in dezelfde behoeften voorzien en dat die dus met elkaar vergeleken kunnen worden.
De extra diensten van de ANWB zijn gekoppeld aan het ANWB-lidmaatschap en niet aan de door de Wegenwacht geboden pechhulpverlening.

Klaagster handhaaft haar standpunt.

Adverteerster handhaaft haar standpunt en benadrukt dat zij de prijzen heeft vergeleken van het product pechhulpverlening. Dat het ANWB lidmaatschap recht geeft op bepaalde extra’s, staat los van de behoefte waarop de vergelijking betrekking heeft.

Het oordeel van de Commissie (12 december 2006)

De bestreden uiting dient te worden aangemerkt als vergelijkende reclame als bedoeld in artikel 14 van de Nederlandse Reclame Code aangezien adverteerster de prijs van haar pechhulpservice vergelijkt met die van de ANWB.

Wat de vermelding van het inschrijfgeld en de accuservice betreft, oordeelt de Commissie dat de uiting misleidend is. De uiting richt zich op bestaande ANWB leden, leden die aldus geen inschrijfgeld hoeven te betalen, zodat vermelding van die kosten misleidend is. Voorts bevat het ANWB-lidmaatschap reeds een accuservice.

Het ColIege van Beroep heeft in zijn uitspraak van 4 mei 2005 (dossier 1357/05.0012) beslist dat de prijsvergelijking van de pechhulpverlening van Route Mobiel met die van de ANWB-Wegenwacht in strijd is met de artikelen 14 a. en b. van de Nederlandse Reclame Code omdat in deze vergelijkende reclame diensten worden vergeleken die niet in dezelfde behoefte voorzien of voor hetzelfde doel zijn bestemd. Het ANWB lidmaatschap – dat nodig is om lid te worden van de Wegenwacht – omvat immers veel meer dan pechhulpverlening, zoals korting bij tankstations, in ANWB winkels en juridisch advies. Er is geen aanleiding om thans anders te beslissen.
Er is aldus sprake van misleidende, ongeoorloofde prijsvergelijking.

De beslissing

Op grond van het vorenstaande acht de Commissie de uiting in strijd met de artikelen 14 a. en b. van de Nederlandse Reclame Code. Zij beveelt adverteerster aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

artikel 14 aanhef en onder a NRC

De grieven

Deze kunnen als volgt worden samengevat.

I.
Ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat de uiting misleidend is wat betreft de vermelding van het inschrijfgeld. De Commissie heeft hiertoe slechts overwogen: “De uiting richt zich op bestaande ANWB leden, leden die aldus geen inschrijfgeld hoeven te betalen, zodat vermelding van die kosten misleidend is”. Geïntimeerde heeft niet gesteld dat de uiting misleidend is, omdat deze is gericht op ANWB-leden, maar omdat niet is vermeld dat het inschrijfgeld eenmalig is.
De gemiddeld geïnformeerde, omzichtige en oplettende gewone consument zal begrijpen dat het inschrijfgeld, waarbij het gaat om het geld dat betaald moet worden om lid te worden van de ANWB, eenmalig is.
Voorts is de uiting in de eerste plaats gericht op mensen die bij geen enkele pechhulpverlener lid c.q. klant zijn en lid van de ANWB respectievelijk klant van Route Mobiel willen worden. De uiting is in de tweede plaats gericht op mensen die van pechhulpverlener willen veranderen. Derhalve is de uiting dus mede en niet uitsluitend op ANWB-leden gericht.
Bovendien, als het inschrijfgeld niet vermeld zou worden, zou de uiting door onvolledigheid misleidend kunnen worden bevonden.

II.
Ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat de uiting misleidend is wat betreft de accuservice. De Commissie heeft hiertoe overwogen dat het ANWB-lidmaatschap reeds een accuservice bevat.
In de gewraakte uiting speelt Route Mobiel op verschillende manieren in op de nieuwe ontwikkelingen bij de Wegenwacht van de ANWB. In de eerste plaats heeft de ANWB vanaf 1 januari 2007 haar pakketten voor pechhulpverlening anders ingedeeld en genoemd, te weten Wegenwacht Woonplaats Service, Wegenwacht Nederland Service en Wegenwacht Europa Service.
In de tweede plaats heeft de ANWB bij persbericht van 11 oktober 2006 aangekondigd een proef te beginnen met mobiele Wegenwacht Accuservice. Toen de gewraakte advertentie verscheen, was deze proef actueel. Uiteindelijk is besloten de proef niet door te zetten. Door de vermelding van twee vraagtekens bij “accuservice” heeft Route Mobiel op humoristische wijze willen inspelen op de actualiteit en gelet hierop had de Commissie zich terughoudend moeten opstellen bij de beoordeling van de uiting.

Route Mobiel beroept zich terzake van haar wijze van adverteren ook op de vrijheid van meningsuiting in de zin van artikel 10 EVRM. Voor een gerechtvaardigde inbreuk op die vrijheid is in dit geval met name niet voldaan aan de voorwaarde dat de beperking noodzakelijk is in een democratische samenleving en een gerechtvaardigd doel dient.

De vraagtekens bij “Accuservice” zijn ook bedoeld om aan te geven dat op het moment van het verschijnen van de uiting onbekend was hoe de accuservice er precies uit zou komen te zien en of daarvoor een extra vergoeding gevraagd zou worden.

Tenslotte wijst Route Mobiel er op dat, anders dan door de Commissie is overwogen, niet het ANWB-lidmaatschap, maar alleen het door de ANWB aangeboden Wegenwachthulp-pakket recht geeft op accuservice.

III.
Ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat er sprake is van misleidende, ongeoorloofde prijsvergelijking, omdat diensten worden vergeleken die niet in dezelfde behoefte voorzien. De door Route Mobiel en de ANWB Wegenwacht aangeboden pechhulpverlening voorzien in dezelfde behoefte, namelijk het helpen van automobilisten met pech die langs de kant van de weg staan. Ook de Rechtbank Den Haag heeft in die zin geoordeeld. Route Mobiel verwijst naar het desbetreffende door haar overgelegde vonnis van 25 oktober 2006.
Ook de Consumentenbond is van oordeel dat de door Route Mobiel en de ANWB aangeboden diensten in dezelfde behoefte voorzien en aldus vergelijkbaar zijn. Route Mobiel verwijst naar het door haar overgelegde artikel uit de Consumentengids van november 2006.
Verder wijst Route Mobiel op het arrest van 19 september 2006 van het Hof van Justitie in de zaak Lidl/Colruyt. Daarin bevestigt het Hof dat de aan vergelijkende reclame gestelde eisen in de voor die vorm van reclame meest gunstige zin moeten worden uitgelegd en dat producten en diensten vergelijkbaar zijn als ze in dezelfde behoefte voorzien of voor hetzelfde doel bestemd zijn. De producten of diensten moeten substitueerbaar zijn of in voldoende mate door elkaar vervangen kunnen worden.
Tenslotte geldt dat sinds de inwerkingtreding van de Richtlijn Vergelijkende Reclame vergelijking op één onderdeel, bijvoorbeeld de prijs, uitdrukkelijk is toegestaan. Dit volgt expliciet uit artikel 14 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en uit artikel 6:194a lid 2 sub c BW. Het is derhalve niet noodzakelijk om alle bestaande verschillen tussen Route Mobiel en de ANWB, zoals bijvoorbeeld de voordelen die zijn verbonden aan het lidmaatschap van de ANWB, te vermelden in alle uitingen. In dit kader wijst Route Mobiel nog op het arrest van 11 december 2003 van het EHRM in de zaak Krone Verlag, betreffende de vergelijking van abonnementsprijzen van een populaire en een serieuze krant, zonder aanduiding van het kwaliteitsverschil tussen beide kranten.

De grieven zijn gemotiveerd weersproken.

De mondelinge behandeling

Mr. De Kemp heeft het standpunt van Route Mobiel nader toegelicht.

Het oordeel van het College

Ten aanzien van de verschillende grieven overweegt het College het volgende.

Ad I.
Naar het oordeel van het College richt de gewraakte uiting zich niet uitsluitend tot ANWB-leden maar ook tot consumenten die nog geen gebruik maken van de diensten van een pechhulpverlener. Derhalve kan het oordeel van de Commissie, dat de uiting zich richt op “bestaande ANWB leden”, die “geen inschrijfgeld hoeven te betalen, zodat vermelding van die kosten misleidend is” niet in stand blijven.
Het in de klachtbrief door geïntimeerde geuite bezwaar, dat het inschrijfgeld voor het lidmaatschap van de ANWB eenmalig is en derhalve niet in de vergelijking had mogen worden betrokken dan wel in de uiting had moeten worden vermeld dat het inschrijfgeld eenmalig is, acht het College ongegrond. Vast staat dat diegenen die gebruik willen maken van de pechhulpverlening van de ANWB en nog geen lid zijn van de ANWB -een doelgroep waarop de uiting zich mede richt- inschrijfgeld moeten betalen voor het lidmaatschap van de ANWB en het niet vermelden van dit inschrijfgeld zou de uiting ten opzichte van hen onvolledig kunnen doen zijn. Dat niet uitdrukkelijk is vermeld dat het inschrijfgeld eenmalig is, betekent niet dat de uiting misleidend is; inschrijfgeld – het bedrag dat men bij de aanvang moet betalen om zich ergens voor aan te melden – is naar algemeen spraakgebruik eenmalig van aard.

Ad II.
Naar Route Mobiel heeft gesteld, beoogt de gewraakte uiting van 13 oktober 2006 in te spelen op toekomstige ontwikkelingen bij de Wegenwacht van de ANWB onder meer in verband met een, bij persbericht van 11 oktober 2006 aangekondigde, proef met “mobiele Wegenwacht Accuservice” en dienen de in de uiting voorkomende vraagtekens bij “Accuservice” onder meer om tot uitdrukking te brengen dat de inhoud van die accuservice en de eventuele extra vergoeding daarvoor op het moment van verschijnen van de advertentie nog onbekend waren.
Het College acht het, bij gebreke van een nadere toelichting ter zake in de advertentie, voor de gemiddelde consument niet voldoende duidelijk dat de vraagtekens mede in bovenbedoelde zin moeten worden opgevat. Meer aannemelijk is dat de consument de vergelijking zal betrekken op de situatie zoals die bestond ten tijde van publicatie van de uiting, waarbij accuservice was begrepen in het door ANWB aangeboden Wegenwachtpakket.
Nu in de advertentie ten onrechte de indruk wordt gewekt dat bij het ANWB pakket afzonderlijk voor accuservice moet worden betaald, acht het College de door Route Mobiel gemaakte vergelijking misleidend als bedoeld in artikel 14 aanhef en onder a NRC.
Het beroep van Route Mobiel op artikel 10 EVRM faalt. Artikel 10 EVRM staat niet eraan in de weg dat wegens strijd met art. 14 aanhef en onder a NRC wordt aanbevolen niet meer op deze misleidende wijze reclame te maken.

Ad III.
In de gewraakte advertentie worden diensten vergeleken die in dezelfde behoefte voorzien, namelijk het verlenen van hulp aan automobilisten bij pech onderweg. Dat het ANWB-lidmaatschap, dat nodig is om lid te worden van Wegenwacht, meer omvat dan pechhulpverlening, zoals korting bij tankstations en in ANWB winkels en juridisch advies, leidt in het onderhavige geval niet tot een ander oordeel. De gewraakte advertentie is immers beperkt tot een vergelijking tussen de door de ANWB en Route Mobiel te verlenen pechhulp en de prijs daarvan (van welke prijs het lidmaatschapsgeld van de ANWB nu eenmaal deel uitmaakt), richt zich niet uitsluitend tot ANWB-leden en daarin worden ANWB-leden niet geattendeerd op de mogelijkheid aan stilzwijgende verlenging van het ANWB-lidmaatschap te ontkomen en bevat aldus niet onmiskenbaar de suggestie als zou dit lidmaatschap volledig te vervangen zijn door de door Route Mobiel geboden pechhulp.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

Het College:
– vernietigt de beslissing van de Commissie voor zover deze de uiting in strijd heeft bevonden met
a. artikel 14 aanhef en onder a NRC wat betreft het inschrijfgeld en
b. artikel 14 aanhef en onder b NRC,
en
– bevestigt de beslissing van de Commissie voor het overige, in die zin dat de uiting in strijd is met artikel 14 aanhef en onder a NRC wat betreft de accuservice en Route Mobiel wordt aanbevolen om niet meer op dergelijke wijze reclame te maken.