De bestreden reclame-uiting

Het betreft een televisiecommercial van SodaStream waarin de werking van het gelijknamige systeem wordt getoond. Daarbij wordt onder meer gezegd: ”Verfrissend voor Thuis. Beter voor het milieu”. Deze boodschap verschijnt ook als tekst in beeld. Hierna is te zien hoe een vrouw een cilinder omruilt bij de klantenservice van een supermarkt.

Samenvatting van de klacht

Het product wordt in de reclame ten onrechte geafficheerd als “beter voor het milieu”. Toevoeging van bubbels aan water is niet essentieel en het gebruik van de SodaStream fles vermindert niet het plastic afval wegens het statiegeld dat op gewone plastic flessen zit en de mogelijkheid van recycling. De CO2 capsules zorgen juist voor extra afval. Daarnaast verkoopt adverteerder plastic flesjes met smaakjes. Klager ziet op grond van het voorgaande geen milieuwinst.

Samenvatting van het verweer

Het product van adverteerder draagt, in vergelijking tot normale koolzuurhoudende waterflessen voor eenmalig gebruik, wel degelijk bij aan een beter milieu. Het product spaart een grote hoeveelheid plastic flessen uit en geeft ook een lagere CO2-uitstoot in vergelijking tot die van koolzuurhoudend water in plastic flessen voor eenmalig gebruik. Daarbij is de stelling van klager dat die flessen geen afval zijn onjuist. Een groot gedeelte van de plastic flessen is slechts geschikt voor eenmalig gebruik. Het statiegeldsysteem is er alleen voor PET-flessen die groter zijn dan 0,75 ml. Van de statiegeldflessen wordt slechts een deel daadwerkelijk gerecycled tot nieuwe plastic flessen voor eenmalig gebruik. Kleine PET-flessen, die in Nederland gemengd met andere soorten plastic verzameld worden, kunnen bijna nooit hergebruikt worden voor nieuwe plastic flessen. Met één herbruikbare SodaStream-fles, kunnen gezinnen in Nederland per vier jaar tot ruim 720 plastic flessen voor eenmalig gebruik besparen. Met een SodaStream gascilinder kan tot 60 liter koolzuurhoudend water worden gemaakt. Lege SodaStream cilinders kunnen gemakkelijk teruggebracht worden zowel bij lokale retailpartners als online en kunnen vervangen worden door gevulde cilinders. De SodaStream cilinders zijn ontworpen en geproduceerd voor een gesloten kringloop. De klacht met betrekking tot de plastic smaakflessen is niet relevant omdat de televisiecommercial hier niet over gaat. Deze flessen zijn geen onderdeel van de claim van adverteerder waartegen klager zich richt. Dit onderdeel van de klacht kan dan ook worden gepasseerd. Zelfs indien de verpakking van de smaakmakers wordt meegenomen in de totale emissie-uitstoot, dan nog is deze emissie-uitstoot lager dan die voor een liter mineraalwater in een plastic fles voor eenmalig gebruik. Vanaf eind 2021 zal begonnen worden met de overgang van smaken in plastic verpakkingen naar metaal. Metaal is momenteel het gemakkelijkste en meest gerecyclede materiaal ter wereld. De zogenaamde “Cradle-to-Grave” emissie-uitstoot geassocieerd met een liter bruisend water gemaakt met behulp van het product van adverteerder is (ten minste de helft) lager dan de emissie-uitstoot voor een liter mineraalwater in een plastic fles voor eenmalig gebruik. Anders dan klager stelt, claimt adverteerder ook niet dat het toevoegen van koolzuur beter voor het milieu is.

Het oordeel van de voorzitter

1)  Klager maakt specifiek bezwaar tegen de woorden “Beter voor het milieu”. Deze woorden bevatten een milieuclaim, zodat de uiting dient te voldoen aan de eisen van de Milieu Reclame Code. Daarbij is van belang dat de woorden “Beter voor het milieu” een relatief milieuvoordeel uitdrukken. Duidelijk is dat adverteerder hierbij haar product (een systeem dat werkt met een vaste fles en waarmee kraanwater kan worden omgezet in (gearomatiseerd) koolzuurhoudend water) afzet tegen frisdrank die in losse plastic flessen in de winkel wordt verkocht. Ook klager maakt deze vergelijking. Beoordeeld dient derhalve te worden of het product van adverteerder winst voor het milieu oplevert vergeleken met de situatie dat men los verpakte flessen frisdrank in de winkel koopt.

2)  Adverteerder heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat haar product dankzij de herbruikbare fles een relatief milieuvoordeel biedt doordat plastic wordt uitgespaard. Klager gaat voor wat betreft dit laatste te makkelijk uit van de veronderstelling dat losse plastic flessen geen relevant afval opleveren. Het statiegeldsysteem is er op dit moment slechts voor PET-flessen die groter zijn dan 0,75 ml en adverteerder heeft gesteld dat van de PET-flessen die in deze recyclingstroom terechtkomen slechts een deel daadwerkelijk gerecycled kan worden tot nieuwe plastic flessen voor eenmalig gebruik. Kleine PET-flessen, die in Nederland gemengd met andere soorten plastic verzameld worden, kunnen volgens adverteerder bijna nooit hergebruikt worden voor nieuwe plastic flessen. De voorzitter kan deze stelling niet controleren, maar neemt nog wel in aanmerking dat het vervoer van het te recyclen afval en het vervoer van de gerecyclede flesjes ook een milieubelasting oplevert. Het besparen van plastic verpakkingen en vervoer zal door de gemiddelde consument worden gezien als een milieuvoordeel. Dat adverteerder daarnaast optioneel de mogelijkheid biedt van ‘plastic smaakflessen’ doet dit voordeel weliswaar enigszins teniet, maar nu met één plastic smaakfles fles vele liters bruisend drank met een smaakje kunnen worden gemaakt, dient nog steeds ervan te worden uitgegaan dat met het product van adverteerder per saldo een aanzienlijke hoeveelheid plastic kan worden bespaard. Voor wat betreft de SodaStream cilinders geldt dat deze volgens adverteerder ontworpen en geproduceerd voor een gesloten kringloop Naar dit laatste wordt in de televisiecommercial verwezen door middel van de beelden waarin het omwisselen van cilinders is te zien. Ook het werken met een dergelijk omwisselsysteem zal door de gemiddelde consument worden gezien als een milieuvoordeel. Op grond van het voorgaande maakt adverteerder de in de televisiecommercial gebruikte milieuclaim “Beter voor het milieu” daadwerkelijk waar, zodat de klacht niet kan slagen. De voorzitter beslist daarom als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.