De bestreden uiting

Het betreft de internetpagina (http://over.detelefoongids.nl/corporate/show/id=6369) op de website van De Telefoongids, waar onder de kop Milieu wordt beschreven op welke manier De Telefoongids en Gouden Gids aandacht besteden aan het milieu.   

De klacht

De klacht valt uiteen in twee delen:

1. Klager maakt bezwaar tegen het ontvangen van een papieren exemplaar van de telefoongids in zijn brievenbus die is voorzien van een NEE/NEE sticker, waarmee kenbaar is gemaakt dat klager geen prijs stelt op de ontvangst van ongeadresseerd drukwerk en huis-aan-huisbladen. Klager beschouwt de telefoongids als reclamedrukwerk. Op de schriftelijk bij De Telefoongids ingediende klacht over het negeren van de NEE/NEE sticker heeft klager slechts een ontvangstbevestiging ontvangen.

2. Klager maakt voorts bezwaar tegen het door De Telefoongids gevoerde milieubeleid. De Telefoongids verklaart op de betreden webpagina aandacht te besteden aan het milieu door te besparen op papier en inkt. Klager erkent dat door De Telefoongids maatregelen worden getroffen om het milieu te ontzien. De werkelijke besparing is echter te behalen door de papieren telefoongids alleen te versturen aan hen die om een dergelijke gids vragen. Nu wordt de telefoongids bij iedereen bezorgd die niet door middel van een afmelding heeft aangegeven geen prijs te stellen op ontvangst van de gids. Zelfs op adressen met een NEE/NEE sticker wordt de gids bezorgd.

Het verweer

1.De papieren De Telefoongids & Gouden Gids valt niet onder ongeadresseerd reclamedrukwerk en is evenmin een huis-aan-huisblad. De aanwezigheid van een NEE/NEE sticker betekent niet dat de bewoner van dat adres geen prijs stelt op de ontvangst van de papieren gids. Uit onderzoek is bovendien gebleken, dat de papieren gids maandelijks door ruim 6 miljoen unieke gebruikers wordt gebruikt (bron: TNS-NIPO monitor 2009). Wie geen prijs stelt op de ontvangst van de papieren gids kan zich online of door het invullen van een formulier afmelden.

2.De Telefoongids licht toe welke initiatieven worden ondernomen op het gebied van een verantwoord milieubeleid en maatschappelijk ondernemen.

De repliek

Klager handhaaft zijn klachten en licht deze nader toe.

Het oordeel van de Commissie

1. De klacht is gericht tegen de “dikke” telefoongids die klager in zijn brievenbus heeft ontvangen. Uit het verweer van adverteerder volgt dat deze klacht, door de samenvoeging van De Telefoongids en de Gouden Gids, betrekking heeft op de gecombineerde gids. De Commissie zal de klacht dan ook opvatten als te zijn gericht tegen de versie waarin beide gidsen zijn gecombineerd.

2. De Commissie acht het voldoende aannemelijk dat klager zich vooraf­gaand aan het indienen van de onderhavige klacht schriftelijk bij De Telefoongids heeft beklaagd over het ontvangen van de papieren tele­foon­gids, alsmede dat hij de afhan­deling van zijn klacht door De Telefoongids onbevre­digend heeft geacht. Der­halve is voldaan aan de artikelen 5 en 6 van de Code verspreiding ongeadres­seerd reclamedrukwerk (Code VOR).

3. Klager heeft een NEE/NEE sticker op zijn brievenbus bevestigd als bedoeld in bijlage 1 bij de Code VOR. Blijkens artikel 2.2 Code VOR wordt met een dergelijke sticker aangegeven dat de bewoner of gebruiker van het desbetreffende perceel geen prijs stelt op de ontvangst van ongeadresseerd reclamedrukwerk en huis-aan-huisbladen. Nu klager bezwaar maakt tegen de ontvangst van een telefoongids ondanks de aanwezigheid van een NEE/NEE sticker op zijn brievenbus, dient beoordeeld te worden of de gecombineerde Telefoongids en Gouden Gids be­schouwd dient te worden als huis-aan-huisblad dan wel als ongeadresseerd reclamedrukwerk in de zin van de Code VOR.

4. De gecombineerde Telefoongids en Gouden Gids is geen huis-aan-huisblad in de zin van artikel 1.1. sub e van de Code VOR, nu deze gids geen nieuws bevat uit het eigen verspreidingsgebied, niet zijnde reclame.

5. Naar het oordeel van de Commissie kan de gecombineerde gids wel worden beschouwd als ongeadresseerd reclamedrukwerk, waaronder blijkens artikel 1.1 sub b Code VOR dient te worden verstaan: ieder drukwerk dat geheel of gedeelte­lijk uit reclame bestaat, uitgezonderd huis-aan-huisbladen. Hoewel de gids in de eerste plaats (telefoon)gegevens van particulieren en bedrijven bevat, kan niet staande worden gehouden dat de gecombineerde Telefoongids en Gouden Gids uitsluitend informatie van feitelijke aard bevat. Met name in het Gouden Gids­-ge­deel­te staan advertenties waarin bedrijven hun diensten of producten aanprijzen. Aldus is sprake van drukwerk dat gedeeltelijk uit reclame bestaat en dat ongeadres­seerd landelijk wordt verspreid. Bij de verspreiding daarvan moeten de in de Code VOR bedoelde stickers in acht worden genomen.

6. Gelet op het vorenstaande, en nu vaststaat dat de gecombineerde telefoongids in de brievenbus van klager is gedeponeerd hoewel deze is voorzien van een NEE/NEE sticker, is de Commissie van oordeel dat De Telefoongids heeft gehan­deld in strijd met artikel 3.1 Code VOR, waarin – voor zover hier van belang – is bepaald dat een afzender van ongeadresseerd reclamedrukwerk alle maatregelen en voorzieningen moet treffen die noodzakelijk zijn om de respectering van de NEE/NEE sticker te bereiken. Hetgeen De Telefoongids heeft aangevoerd doet daaraan niet af.

7. Voor zover klager bezwaar maakt tegen de mededelingen over het milieu­beleid van De Telefoongids als bedoeld op de onder 2 genoemde internetpagina, treft de klacht geen doel. Klager heeft erkend dat De Telefoongids maatregelen treft in het kader van een verantwoord milieubeleid. Het feit dat de papieren telefoongids landelijk wordt verspreid, doet niet zodanig afbreuk aan de mededelingen over dat milieubeleid, dat de uiting om die reden onjuist of misleidend zou moeten worden geacht. In zoverre treft de klacht geen doel.

De beslissing van de Reclame Code Commissie van 11 november 2010

De Telefoongids heeft gehandeld in strijd met artikel 3.1 Code VOR. De Commissie beveelt De Telefoongids aan die bepaling voortaan in acht te nemen bij de ver­sprei­ding van ongeadresseerd reclamedrukwerk.

Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.

Het college van Beroep:

De grief in het principaal appel

Het principaal appel is uitsluitend gericht tegen toewijzing door de Commissie van de klacht dat De Telefoongids de Code Verspreiding Ongeadresseerd Reclame­drukwerk (hierna: de Code VOR) heeft geschonden.

De Telefoongids stelt – samengevat – voorop dat de uitspraak van de Commissie tot gevolg heeft dat niet langer kan worden voldaan aan de wettelijke verplichting van ar­tikel 9.1 Telecommunicatiewet­ om de ge­drukte universele telefoongids in heel Neder­land aan iedere eindgebruiker beschikbaar te stellen. Deze verplichting is ingevolge artikel 20.1 Telecommunicatiewet opgedragen aan KPN als verlener van de universele dienst. KPN heeft de productie en de distributie van de gedrukte telefoongids sinds 2003 uitbesteed aan De Telefoongids. Ingevolge artikel 2.3 van het Besluit Universele Dienstverlening en Eindgebruikerbelangen (BUDE) bevat de telefoon­gids de gegevens van alle abonnees waaraan een telefoonnum­mer is toegekend, behoudens de abonnees die toestemming als bedoeld in ar­tikel 11.6 Telecom­municatiewet­ hebben geweigerd. Artikel 2.3 BUDE is de imple­men­tatie van artikel 25 van Richtlijn 2009-136-EG. De wettelijke verplichting om tegen een betaalbare prijs in heel Nederland de gedrukte universele telefoongids aan een ieder ter be­schikking te stellen, is tevens in het belang van de mil­joenen abon­nees die daarin zijn opgenomen en die via de gedrukte universele te­lefoongids vindbaar willen zijn. Er is de mogelijkheid van een opt-out.

Vervolgens klaagt De Telefoongids dat de Commissie uit het oog heeft verloren dat de telefoongids, die als geheel moet worden beoordeeld, in overwegende mate een informatief karakter heeft en om die reden niet kan worden aangemerkt als reclame in de zin van de Code VOR. De Telefoongids wijst er daarbij op dat de beslissing van de Commissie zich op dit punt niet laat verenigen met een oudere uitspraak (bekend onder nummer 04.0367) waarin is geoordeeld dat de ‘Gouden Gids” naar verkeersopvattingen niet als een reclamedrukwerk kan worden aangemerkt, evenals de KPN telefoongids,

Het antwoord in appel tevens houdende incidenteel appel

De grief is gemotiveerd weersproken.

Het College vat het incidenteel appel als volgt samen.

Anders dan vroeger, bestaat er tegenwoordig geen noodzaak om gedrukte tele­foon­gidsen huis-aan-huis te verspreiden. Deze werkwijze is niet in overstemming met de kennis van nu over de milieuschade die door deze verspilling wordt veroorzaakt. Het beschikbaar stellen van de gedruk­te gids kan ook door deze op aanvraag te versturen. De Telefoongids gaat desondanks door met het huis-aan-huis versprei­den van de gedrukte gidsen. Het is daarom noodzakelijk dat De Telefoongids een  ge­heel andere werkwijze krijgt opgelegd met sancties.

Het antwoord in het incidenteel appel

De grieven zijn gemotiveerd weersproken.

De mondelinge behandeling

Mr. Trojan voornoemd licht het standpunt van De Telefoongids nader toe aan de hand van overgelegde aantekeningen.

Het oordeel van het College

In het principaal appel

1. Met betrekking tot de vraag of de telefoongids die geïntimeerde heeft ont­van­gen, te weten – naar in beroep als onbestreden vaststaat – de gecombineerde te­le­foongids zoals deze door De Telefoon­gids wordt verspreid, als reclame­drukwerk in de zin van de Code VOR moet worden beschouwd, dient te worden opgemerkt dat deze code een ruime defini­tie van reclame­druk­werk bevat, te weten “ieder druk­werk dat geheel of gedeeltelijk uit reclame bestaat, uitgezonderd huis-aan-huis­bla­den”. Niet in geschil is dat de te­lefoongids niet beant­­woordt aan de definitie van een huis-aan-huisblad. Het primaire doel van deze gids is evenwel niet – zoals bij recla­me­druk­werk het geval is – het ver­sprei­den van reclame, maar het zonder aanprij­zing ver­strekken van informa­tie van feitelijke aard, te weten over de namen, adres­sen en te­lefoon­num­mers van abonnees, zodat zij bereikbaar zijn voor anderen. Dat deze in­formatie in enige mate wordt aan­ge­vuld met reclame-uitingen, doet daaraan niet af.

2. Op grond van het voorgaande kan niet worden gezegd dat De Telefoongids heeft gehandeld in strijd met artikel 3.1 Code VOR door de telefoongids ook te ver­sprei­den in brievenbussen die, zoals in het onderhavige geval, van een NEE/NEE sticker als bedoeld in artikel 2.1 Code VOR zijn voor­zien. De grief slaagt derhalve. Dit brengt mee dat de beslissing van de Commissie op dit punt niet in stand kan blijven.

In het incidenteel appel

3. Het College begrijpt het incidenteel appel aldus, dat volgens incidenteel appellant De Telefoongids geen milieuclaims zou mogen voeren op grond van het enkele feit dat zij de gedrukte telefoongids huis-aan-huis verspreid, en dat om die reden de uiting waarvan de Commissie is uitgegaan, misleidend moet worden geacht. Het College overweegt dienaangaande als volgt. Het enkele feit dat De Telefoongids de gedrukte telefoongids huis-aan-huis verspreidt, ontneemt haar niet het recht om op haar website de maatregelen te vermelden die zij neemt ter bescherming van het mi­lieu. Nu ook in beroep niet is betwist dat De Telefoongids uitvoering geeft aan het­geen zij in dit verband op haar website vermeldt, kan het incidenteel appel niet slagen. 

4. Het voorgaande brengt mee dat in het incidentele appel als volgt moet worden beslist.

De beslissing

Het College vernietigt de bestreden beslissing voor zover de Commissie heeft ge­oor­deeld dat De Telefoongids heeft gehandeld in strijd met artikel 3.1 Code VOR.

Wijst in zoverre alsnog de klacht af.

Het College bevestigt de bestreden beslissing die is gebaseerd op onderdeel 6.7 van de overwegingen van de Com­missie, waarbij de klacht met betrekking tot de daar bedoelde uiting is afgewezen.