Omschrijving:

Het betreft de verpakking van het product ‘Koffieleutjes’ in de varianten Original en Chocolade.
Op de verpakking van ‘Koffieleutjes’ Original staat in een hartvorm de tekst:
“40% MINDER VERZADIGD VET”.

De klacht

De claim “40% minder verzadigd vet” op de verpakking van Koffieleutjes Original is misleidend in de zin van artikel 7 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) omdat ten onrechte wordt gesuggereerd dat dit nieuwe product 40% minder verzadigd vet bevat dan ofwel een vorige versie van dit product, ofwel, nu een verwijzing naar het vergeleken segment ontbreekt, alle andere koekjes in het vergelijkbare marktsegment. De hartvorm om de tekst versterkt deze suggestie. Er is geen eerdere versie van dit product. Het product bevat niet 40% minder verzadigd vet dan vergelijkbare koekjes in het segment ‘koekjes’ zoals café noir, biscuit, tarwebiscuit, gevulde koek en de stroopwafel.

Op de achterzijde van de verpakking van Koffieleutjes Original is de claim “40% minder verzadigd vet” voorzien van een asterisk die verwijst naar de tekst: “Minimaal 40% minder verzadigd vet dan Speculaas en Sprits. Koffieleutjes 6.0g/100g* – Speculaas 10,2 g/100g* – Sprits 12,5g/100g*”. Deze tekst is in zeer kleine letters afgedrukt en is verborgen onder een ondoorzichtige hechtrand die opzij dient te worden geduwd. Dit gebruik van de asterisk is misleidend. Deze wijze van wegmoffelen van informatie is voorts in strijd met het artikel 23 van het Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen dat bepaalt dat de tekst “duidelijk zichtbaar en gemakkelijk leesbaar” moet zijn aangebracht. Dit geldt ingevolge artikel 9 jo artikel1 lid 1 aanhef en onder f van het Warenwetbesluit Voedingswaarde-informatie levensmiddelen, vooral indien er beweringen worden gedaan inzake de voedingswaarde van eet- of drinkwaren.

De hartvorm om de tekst “40% minder verzadigd vet” is in strijd met artikel 3 Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RVV). De hartvorm wekt de suggestie dat het product goed is voor het hart dan wel voor de gezondheid, temeer nu in de hartvorm de tekst “40% minder verzadigd vet” staat. Er is sprake van een gezondheidsclaim die niet wetenschappelijk is onderbouwd.

Op de verpakking van Koffieleutjes Original en Chocolade staat de claim “bron van vezels”. Deze claim is ingevolge artikel 8 lid 1 van het Warenwetbesluit niet toegestaan. Klager heeft er geen bezwaar tegen indien vooruitgelopen wordt op de Claimsverordening, mits adverteerder zich houdt aan de voorwaarden daarvan. De claim is in strijd met artikel 13 lid 1 van de Claimsverordening, omdat volgens de bijlage de claim dat een levensmiddel bron van vezels is, alleen is toegestaan indien het vezelgehalte van het product minimaal 3g/100g of 1,5 g/100 kcal bedraagt.

Het verweer

Bij de claim “40% minder verzadigd vet” op de achterzijde van de verpakking staat duidelijk een asterisk die verwijst naar de uitleg dat Koffieleutjes minimaal 40% minder verzadigd vet bevatten dan speculaas en sprits, die worden gebruikt als voorbeelden van andere koffiekoeken. Dit is juist. Van enige misleiding is dus geen sprake. Ook zonder de uitleg-tekst is geen sprake van misleiding omdat de consument zal aannemen dat het product 40% minder verzadigd vet bevat dan soortgelijke producten zoals sprits, speculaas, Bastogne en roomboterkoekjes. De vergelijking dient niet plaats te vinden met niet-soortgelijke producten als kaakjes en grote- of luxe koeken zoals klager doet.

Bij het zien van de zeer duidelijke asterisk zal de consument op zoek gaan naar de uitleg-tekst. Dat deze niet meteen in het oog springt, betekent niet dat de consument er geen kennis van zal nemen. De tekst is aldus duidelijk zichtbaar en gemakkelijk leesbaar aangebracht. De uitleg-tekst houdt geen wezenlijke beperking in van de gebezigde claim. Door toeval is de uitleg-tekst onder de hechtrand terechtgekomen. Bij de grotere verpakking staat de tekst niet onder de tekstrand. Bij de eerstvolgende aanpassing van de verpakking wordt een asterisk toegevoegd aan de claim op de voorzijde van de verpakking en wordt de uitleg-tekst in groter lettertype op een plaats boven de hechtrand geplaatst.

De hartvorm is dusdanig vaag dat de meeste consumenten het niet eens opmerken. De hartvorm dient slechts ter ondersteuning van de claims “40% minder verzadigd vet” en “bron van vezels”. In de claims ligt besloten dat minder verzadigd vet resp. meer voedingsvezels beter is voor de gezondheid dan een hoger vetgehalte resp. een lager vezelgehalte. De hartvorm wordt dus gebruikt ter ondersteuning van de voedingswaardeclaim. Er is geen gezondheidsclaim. Indien de consument zou menen dat het hier om een gezonder product gaat, is deze aanname volledig juist. Van enige strijd met artikel 3 RVV is geen sprake. Niettemin wordt bij de eerstvolgende aanpassing van de verpakking de hartvorm gewijzigd.

Onderzoek heeft uitgewezen dat het vezelgehalte van Koffieleutjes Original 3,2 à 3,4 gram per 100 gram product is. De claim “bron van vezels” is dus onder de Claimsverordening toegestaan. Het vezelgehalte zal bij de eerstvolgende aanpassing van de verpakking in overeenstemming met de testresultaten worden gebracht.

De mondelinge behandeling

Toelichting klager
Klager handhaaft zijn standpunt en toont een assortiment koekjes en biscuitjes waarvan het verzadigd vetgehalte onder dat van Koffieleutjes Original ligt, dan wel daarmee minder dan 40 % verschilt.
De hartvorm wekt de indruk dat er een verband is tussen de Koffieleutjes en de gezondheid. Het suggereert dat het goed is voor je hart. Volgens de Claimsverordening is dus wel degelijk sprake van een gezondheidsclaim.
Op de verpakking staat dat Koffieleutjes Original 2,0 gram voedingsvezels per 100 gram bevatten. Indien de samenstelling sedert de klacht is gewijzigd, is dit niet ter zake omdat de klacht ziet op het product en de verpakking ten tijde van de klacht.

Toelichting van adverteerder
Adverteerder handhaaft zijn standpunt. Volgens artikel 6 van de Richtlijn Oneerlijke Handelspraktijken is pas sprake van misleiding wanneer de aankoopbeslissing van de consument door de bestreden uiting beïnvloed wordt. Er is dus geen sprake van misleiding, omdat de geïnteresseerde consument van de uitleg van de claim “40% minder verzadigd vet” kennis zal nemen.
Klager vergelijkt Koffieleutjes met niet-soortgelijke waren. Het gaat om wat de consument denkt. De consument vergelijkt Koffieleutjes niet met droge biscuitjes en luxe koeken.
De hartvorm staat ook om de tekst “Belgische chocolade” en zal eerder als een verwijzing naar liefde worden gezien.
Bij de introductie van het Koffieleutjes Original bevatte het product minder voedingsvezels dan nu.

Het oordeel van de Commissie

De claim “40% minder verzadigd vet” acht de Commissie misleidend, omdat niet duidelijk is wat het referentiekader is. De gemiddelde consument weet niet hoeveel vet er zich in de verschillende koeken en koekjes bevindt en weet niet waarmee het product vergeleken wordt of dient te worden. De discussie over de indeling van koekjes in koffiekoekjes, biscuitjes, luxe koeken en wat voor andere soorten koekjes er nog meer zouden kunnen bestaan, acht de Commissie hierbij niet van belang. Dat de claim “40% minder verzadigd vet” op de achterzijde van de verpakking is voorzien van een asterisk leidt niet tot een ander oordeel. Uit de uitleg-tekst van de asterisk: “Minimaal 40% minder verzadigd vet dan Speculaas en Sprits. Koffieleutjes 6.0g/100g* – Speculaas 10,2 g/100g* – Sprits 12,5g/100g* (* Nevotabel 2006)” blijkt dat de claim “40% minder verzadigd vet” slechts geldt in vergelijking met speculaas en sprits. De uitleg-tekst legt de claim dermate beperkt uit dat deze de misleiding niet wegneemt. De uitleg-tekst neemt de misleiding voorts niet weg, omdat deze in kleine, slecht contrasterende, moeilijk leesbare letters is afgedrukt op een plaats die niet zichtbaar is, onder de hechtrand.

De claim “40% minder verzadigd vet” met bijbehorende uitleg is voorts in strijd met artikel 23 van het Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen dat bepaalt dat de in dat besluit bedoelde aanduidingen en vermeldingen duidelijk zichtbaar en gemakkelijk leesbaar moeten zijn aangebracht en artikel 9 van het Warenwetbesluit Voedingswaarde-informatie dat bepaalt dat de vermeldingen terzake van de voedingswaarde etikettering en de beweringen inzake de voedingwaarde tezamen op één in het oog vallende plaats worden aangebracht.

Niet kan worden geoordeeld dat door de vage hartvorm met daarin de tekst “40% minder verzadigd vet” een verband wordt gelegd met de gezondheid. Er is derhalve geen sprake van een gezondheidsclaim.

De claim “bron van vezels” is in strijd met 13 lid 1 van de Claimsverordening, omdat op de verpakking van Koffieleutjes (Original en Chocolade) staat dat dit product een vezelgehalte heeft van 2 gram per 100 gram. Dat het vezelgehalte inmiddels is verhoogt tot minstens 3 gram per 100 gram product en dat de verpakking terzake zal worden aangepast, doet aan dit oordeel niet af.

De beslissing

Op grond van het vorenstaande onder 6 a, b en d acht de Commissie de uiting in strijd met de artikelen 2 en 7 van de Nederlandse Reclame Code. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
Voor het overige wijst zij de klacht af.

artikel 2 NRC

artikel 7 NRC