Het College van Beroep [5 mei 2021]
De bestreden uiting, de inleidende klacht en de beslissing van de Commissie
De klacht is gericht tegen de kartonnen doos (de omverpakking) van tubes tandpasta van het type Parodontax Original. Daarop staat onder meer: “Parodontax Original” en “Vernieuwde smaak”.
De klacht wordt als volgt samengevat. Geïntimeerde gebruikt al jaren het product in kwestie. Hij heeft bemerkt dat het product is gewijzigd doordat de smaak daarvan duidelijk anders is geworden en hij na het gebruik daarvan een ‘tinteling op de tong’ heeft ervaren. Dit is het gevolg van het verwijderen van de ingrediënten met een plantaardige oorsprong. Feitelijk is daardoor sprake van een nieuw product. De nieuwe versie is niet het ‘Original’ en behoort niet zo genoemd en vormgegeven te worden. Als geïntimeerde voldoende over de wijziging was geïnformeerd, dan had hij het product niet gekocht. Nu deze informatie ontbreekt, is sprake van misleiding.
De Commissie heeft de klacht op de volgende gronden toegewezen. Door de mededeling “vernieuwde smaak” wordt de consument er op gewezen dat de smaak van Parodontax Original is gewijzigd. Dit impliceert dat in enige mate ook de samenstelling van het product is gewijzigd om dit smaakeffect te bereiken. In dit geval is echter sprake van ingrijpende wijzigingen. Zo is niet alleen de smaak veranderd, maar zijn onder meer de voor deze tandpasta kenmerkende kruidenextracten vervangen door aroma’s, waardoor klager het als een geheel ander, nieuw product ervaart. De Commissie is van oordeel dat in dit geval de wijzigingen van het ‘Original’ dusdanig substantieel zijn, dat in het kader van het duidelijk informeren van de gemiddelde consument niet kan worden volstaan met de mededeling “vernieuwde smaak”. Men zal door deze mededeling immers nog niet verwachten dat het nieuwe ‘Original’ in zo belangrijke mate afwijkt van de versie die voorheen als ‘Original’ werd verkocht. Nu de uiting de gemiddelde consument onvoldoende op deze belangrijke wijziging attendeert, is sprake van het ontbreken van essentiële informatie.
Samenvatting van de grieven
De Commissie heeft ten onrechte geoordeeld dat de veranderingen aan het product verder gaan dan een vernieuwde smaak doordat de kruidenextracten zijn vervangen door aroma’s. Deze kruidenextracten werden alleen als smaakstof gebruikt. De smaakverandering en het vervangen van de kruidenextracten zijn dus één en hetzelfde. Verder zijn geen wijzigingen aan het product doorgevoerd. Daarnaast is GSK het oneens met het oordeel van de Commissie dat de kruidenextracten kenmerkend waren voor de tandpasta. Parodontax tandpasta onderscheidt zich van standaard tandpasta’s doordat het effectiever is in het voorkomen van bloedend tandvlees. Dit is ook de manier waarop GSK reclame maakt voor Parodontax. Aangezien de wijziging aan Parodontax Original alleen betrekking heeft op de smaak van het product, kan dit het beste aan de consument worden uitgelegd door de mededeling “vernieuwde smaak”. De Keuringsraad KOAG/KAG heeft alle commerciële boodschappen voor Parodontax tandpasta’s, die medische hulpmiddelen zijn, positief beoordeeld. Het doel van de KOAG/KAG-beoordeling is dat commerciële berichten verband houden met het gebruik en het doel van het product, en niet louter commercieel zijn. Om die reden is er in beperkte mate ruimte om via etiketvermeldingen wijzigingen aan een product gedetailleerd aan een consument uit te leggen.
Samenvatting van het antwoord in appel
Dit strekt tot bevestiging van de bestreden beslissing. Op hetgeen geïntimeerde stelt zal hierna, voor zoveel nodig, worden ingegaan.
De mondelinge behandeling
Partijen hebben hun standpunten toegelicht mede aan de hand van de op voorhand toegezonden pleitnota’s.
Het oordeel van het College
1. Vooropgesteld wordt dat het merk Parodontax in meerdere smaken wordt verkocht die zich op de verpakking onderscheiden door verschillende kleuren. De klacht is gericht tegen de huidige omverpakking van ‘Parodontax Original’. Deze variant kenmerkt zich door een rode kleurstelling op de (om)verpakking. Het woord ‘Original’ staat op alle zijden van de omverpakking en zal de gemiddelde consument niet ontgaan. Dat het product dat op deze wijze specifiek als ‘Original’ wordt verkocht afwijkt van het product dat voorheen als zodanig werd aangeboden, blijkt alleen uit de mededeling “Vernieuwde smaak” op de omverpakking. Bij de gewijzigde Original is de vertrouwde kleur gehandhaafd en ook verder zijn er geen (relevante) visuele verschillen tussen de ‘oude’ en ‘nieuwe’ verpakking. Kern van het geschil is of tegen deze achtergrond de mededeling “Vernieuwde smaak” voor de gemiddelde consument voldoende duidelijk maakt in welk opzicht de huidige ‘Original’ afwijkt van de vorige. Volgens GSK is de vermelding “Vernieuwde smaak” juist en adequaat omdat alleen de smaak is aangepast. Geïntimeerde betwist dit en stelt dat het feitelijk een nieuw product is geworden dat ten onrechte als ‘Original’ wordt verkocht. Het College oordeelt als volgt.
2. Dat het product wordt aangeduid als ‘Original’, betekent niet dat de samenstelling van het product niet kan worden gewijzigd. Het gebruik van het woord ‘Original’ op een (om)verpakking van tandpasta is immers niet gereguleerd. De combinatie van de woorden ‘Original’ en ‘vernieuwde smaak’ op de omverpakking in combinatie met het handhaven van de rode kleurstelling suggereert in dit geval een geringe wijziging. Het woord ‘Original’ duidt immers aan dat het nog steeds om (een variant op) de oorspronkelijke versie gaat. De gemiddelde consument die de omverpakking in zijn totaliteit ziet, zal daarom ervan uitgaan dat hij het oorspronkelijke product koopt, met dien verstande dat de smaak daarvan in enige mate is gewijzigd als gevolg van een aanpassing van de ingrediënten waaraan het product zijn specifieke smaak ontleent.
3. Niet in geschil is dat de nieuwe ‘Original’ afwijkt van de vorige doordat negen kruideningrediënten in het product zijn vervangen door een aroma. Volgens GSK waren de kruideningrediënten alleen relevant voor de smaak. Het College begrijpt uit de stellingen van geïntimeerde dat hij niet alleen de smaak, maar het product als geheel anders ervaart door de wijziging van de samenstelling. Geïntimeerde noemt in dit verband een eigenaardig zoet/zout-mondgevoel en een tinteling op de lippen en op de tong, en stelt dat het niet vol te houden is dat de ingrediëntwijziging uitsluitend betrekking heeft op de smaak. GSK heeft niet kunnen weerleggen dat de consument die bekend is met de vorige versie van Parodontax Original ook andere effecten dan een smaakwijziging kan ervaren, overeenkomstig hetgeen geïntimeerde stelt. Dit ligt ook voor de hand, nu ongeveer de helft van de ingrediënten is vervangen door een ander ingrediënt, dat blijkbaar een andere herkomst heeft dan de oorspronkelijke kruidenextracten. Het College oordeelt daarom dat sprake is van een wijziging van het product die wezenlijk verder gaat dan enkel een vernieuwde smaak. Dat sprake is van een wijziging die zeer wel tot gevolg kan hebben dat men het product niet meer als het vroegere product ervaart, kan de gemiddelde consument niet weten. De mededeling ‘vernieuwde smaak’ op de omverpakking is in dat opzicht onvoldoende informatief. De consument zal hierin ook geen aanleiding zien om de ingrediëntenlijst te raadplegen. Hij zal er immers ervan uitgaan dat het verder hetzelfde product is gebleven, nu het om het ‘Original’ gaat mede gelet op de vertrouwd ogende verpakking met de rode kleurstelling.
4. Indien een fabrikant een ‘Original’ wil vernieuwen op de wijze zoals GSK dat heeft gedaan, dient de consument op passende wijze hierover te worden geïnformeerd om onjuiste verwachtingen te voorkomen, hetgeen met name van belang is voor de bestaande gebruikers van het product. Nu GSK niet duidelijk heeft gemaakt dat de vernieuwde Parodontax Original een wezenlijk gewijzigde samenstelling heeft, en zij in dit verband op grond van het voorgaande niet kon volstaan met de mededeling “vernieuwde smaak”, is de essentieel te achten informatie over de productwijziging niet verstrekt en is de uiting misleidend, zoals ook de Commissie heeft geoordeeld. Dat de tandpasta een medisch hulpmiddel is en de omverpakking positief is beoordeeld door de Keuringsraad KOAG/KAG, doet tot slot niet ter zake, waarbij het College overigens opmerkt dat die instantie een omverpakking met de woorden ‘verbeterde smaak’ (in plaats van ‘vernieuwde smaak’) heeft beoordeeld. De beoordeling door de Keuringsraad KOAG/KAG voorziet niet in toetsing aan de regeling van oneerlijke reclame in de artikelen 7 en 8 van de Nederlandse Reclame Code, en kan ook los daarvan niet rechtvaardigen dat de consument wordt misleid door het ontbreken van essentiële informatie. Het College beslist daarom als volgt.
De beslissing van het College van Beroep
Het College bevestigt de beslissing van de Commissie.
[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]
De Reclame Code Commissie [5 maart 2o21]
De bestreden reclame-uiting
Het betreft de omverpakking van het product “Parodontax ORIGINAL”. Daarop staat onder meer:
“Parodontax ORIGINAL” […]
“Vernieuwde smaak” […]
“Goût renouvelé/Vernieuwde smaak”
De klacht
De oorspronkelijke klacht van klager alsmede zijn bericht naar aanleiding van de mededeling van 10 november 2020 van het secretariaat van de Stichting Reclame Code worden als volgt samengevat. Klager maakt bezwaar tegen de verpakking waarop “Parodontax Original” en “vernieuwde smaak” staat.
Klager gebruikt al tientallen jaren naar tevredenheid deze tandpasta. Bij de aanschaf van een nieuwe tube heeft klager gelet op de naam, de kleur en uitstraling van de verpakking. Bij het eerste gebruik van de tandpasta heeft klager twee verschijnselen opgemerkt: 1) de smaak van de nieuwe tandpasta was duidelijk anders en 2) na het gebruik heeft klager een ‘tinteling op de tong’ ervaren.
Volgens klager is de samenstelling van Parodontax Original onlangs gewijzigd, waarbij met name de ingrediënten met een plantaardige oorsprong zijn verwijderd. Klager stelt dat een fabrikant zijn product mag wijzigen, maar dat in dit geval het oorspronkelijke product dusdanig is gewijzigd, dat feitelijk sprake is van een nieuw product en het product zeker niet meer de originele samenstelling heeft. Er bestaan al diverse varianten van Parodontax en klager vraagt zich af waarom deze vernieuwde versie dan ook niet anders wordt genoemd en vormgegeven, om consumenten te behoeden voor een foute aankoop. De vernieuwde versie is niet het oorspronkelijke ‘Original’ en behoort volgens klager ook niet zo genoemd en vormgegeven te worden. Als klager dit van tevoren had geweten of als de uiting anders was vormgegeven en van een andere typeaanduiding was voorzien, dan had klager het product niet gekocht. Volgens klager is sprake van misleiding
Het verweer
Adverteerder stelt dat de merknaam ‘Parodontax Original’ is bedoeld om de consument te informeren dat dit het oudste product in het assortiment van Parodontax is, en niet om te communiceren dat het product in de loop van de tijd ongewijzigd is gebleven. Het gebruik van het woord ‘Original’ komt vaker voor bij leveranciers van producten voor persoonlijke verzorging.
De formule van het product is herzien, hetgeen heeft geresulteerd in een verandering van de smaak van het product. Het verpakkingsetiket is opgesteld in overeenstemming met de toepasselijke etiketwetgeving. Adverteerder heeft de vermelding ‘vernieuwde smaak’ op de voorkant van de omverpakking verwerkt. Deze vermelding is duidelijk zichtbaar op het voorpaneel van de omverpakking en duidt op een wijziging van de samenstelling van het product. Het vergroten van deze vermelding zou gezien kunnen worden als een poging om het product ten onrechte te promoten. Het kan alleen als misleidend worden beschouwd als beweringen worden gedaan die niet onderbouwd kunnen worden of valse informatie zouden verstrekken. Dat is volgens adverteerder niet het geval.
Alle Parodontax producten zijn in Nederland zogenaamde medische hulpmiddelen en in dat kader merkt adverteerder op dat het label van Parodontax Original positief is beoordeeld door de Keuringsraad KOAG/KAG, omdat het is opgesteld volgens de richtlijnen. Het etiket van Parodontax Original is opgesteld in overeenstemming met alle toepasselijke etiketwetgeving met als doel feitelijk correcte en duidelijke informatie te verstrekken op een niet-misleidende manier.
De informatie van de Keuringsraad KOAG/KAG
De Keuringsraad KOAG/KAG heeft het Secretariaat van de Stichting Reclame Code desgevraagd laten weten dat zij deze verpakking van een toelating heeft voorzien. De inhoud van de klacht heeft volgens KOAG/KAG echter betrekking op de samenstelling van het product. Dit valt buiten de Reclamecode Medische Hulpmiddelen en buiten de scope van het afgegeven toelatingsnummer.
Samenvatting van de mondelinge behandeling
Klager heeft de kern van zijn klacht mondeling toegelicht.
Adverteerder heeft haar standpunt nader toegelicht aan de hand van een voor de zitting aan de Commissie toegezonden pleitnota. Daarbij is, in aanvulling op het verweer, onder meer het volgende naar voren gebracht. De benaming “Parodontax Original” dient er ook toe om het product te onderscheiden van andere varianten (zoals Herbal Twist en/of Extra Fresh), die zijn ontworpen om een andere smaakbeleving te bieden. Uit onderzoek en tests is gebleken dat de nieuwe smaak van Parodontax Original bij een meerderheid van de consumenten de voorkeur heeft. Om die reden is de formule herzien, hetgeen heeft geresulteerd in de smaakverandering van het product. De werkzaamheid van het product is onveranderd gebleven.
Adverteerder stelt dat zij als fabrikant feitelijk correcte en duidelijke informatie verstrekt over haar producten. Om de wijzigingen in de samenstelling van het product voor de consument duidelijk te maken, heeft adverteerder op de voorkant van de omverpakking de woorden ‘vernieuwde smaak’ toegevoegd. Deze vermelding is duidelijk zichtbaar en geeft aan dat de samenstelling van het product is veranderd. Het gebruik van het woord ‘Original’ in combinatie met de aanduiding ‘vernieuwde smaak’ is niet misleidend. Het product is gewijzigd om de smaak van de tandpasta toegankelijker te maken voor een breder publiek en op de uiting staat voldoende duidelijk aangegeven dat het product is gewijzigd. Er zijn veel consumenten wel blij met de product-wijziging.
Naar aanleiding van een vraag van de Commissie heeft adverteerder medegedeeld dat het haar niet duidelijk is tot wanneer de mededeling ‘vernieuwde smaak’ op de omverpakking blijft staan. Voorts heeft adverteerder aangegeven dat de kruidenextracten in de tandpasta vervangen zijn door aroma’s (welke niet afkomstig zijn van kruiden). De werkzame stoffen en de werkzaamheid zijn onveranderd gebleven, maar door de kruidenextracten te vervangen door aroma’s is de smaak van de tandpasta wel gewijzigd. Ten aanzien van eventuele bijwerkingen met het gewijzigde product merkt adverteerder op dat dat uiteraard vervelend is, maar dat de tandpasta is aangemerkt als medisch hulpmiddel en in die zin uitgebreid is onderzocht.
Het oordeel van de Commissie
1) Klager maakt bezwaar tegen de aanduiding “original” op de omverpakking van “Parodontax Original” met daarop de mededeling “vernieuwde smaak”, omdat volgens klager sprake is van een ‘totaal ander product’, te weten een tandpasta met een andere samenstelling en smaak dan de oorspronkelijke Parodontax Original.
2) Adverteerder heeft aangevoerd dat het doel van de productwijziging is om de smaak van de tandpasta toegankelijker te maken voor een breder publiek, waarbij de werkzame stof onveranderd is gebleven. De Commissie stelt voorop dat het adverteerder, binnen de kaders van de wet- en regelgeving, vrij staat om een bestaand product te wijzigen, te verbeteren en/of te innoveren. Hier is de vraag aan de orde of de gemiddelde consument voldoende duidelijk over de wijziging wordt geïnformeerd. De Commissie overweegt als volgt.
3) Door de mededeling “vernieuwde smaak” wordt de consument er op gewezen dat de smaak van Parodontax Original is gewijzigd. Dit impliceert dat in enige mate ook de samenstelling van het product is gewijzigd om dit smaakeffect te bereiken. In dit geval is echter sprake van ingrijpende wijzigingen. Zo is niet alleen de smaak veranderd, maar zijn onder meer de voor deze tandpasta kenmerkende kruidenextracten vervangen door aroma’s, waardoor klager het als een geheel ander, nieuw product ervaart. De Commissie is van oordeel dat in dit geval de wijzigingen aan het ‘original’ product dusdanig substantieel zijn dat in het kader van het duidelijk informeren van de gemiddelde consument niet kan worden volstaan met de enkele mededeling “vernieuwde smaak”. Men zal door deze mededeling immers nog niet verwachten dat het nieuwe ‘original’ in zo belangrijke mate afwijkt van de versie die voorheen als ‘original’ werd verkocht. Nu de uiting onvoldoende op deze belangrijke wijziging attendeert, is sprake van een omissie als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Voorts is de Commissie van oordeel dat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht zou kunnen worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet zou hebben genomen. Om die reden is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
4) Op grond van het voorgaande wordt als volgt beslist.
De beslissing van de Reclame Code Commissie
De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.