De bestreden reclame-uiting
Het betreft de verpakking van ‘Cranberry notenmix met rozijnen’ die onder het merk ‘Trader Joe’s’ wordt verkocht. Op de voorzijde van de verpakking zijn enkele noten, rozijnen en cranberry’s afgebeeld. Op de achterzijde van de verpakking staat, direct onder de benaming, onder meer:
“INGREDIËNTEN:
rozijnen (35%), gezoete cranberry (26%) (suiker, cranberry, zonnebloemolie), amandelen (24%), walnoten (15%) (…)”.
Samenvatting van de klacht
Klager kocht een verpakking ‘Cranberry notenmix met rozijnen’. Tijdens het serveren bleek dat de cranberry’s nogal spaarzaam aanwezig waren. De rozijnen waren veruit in de meerderheid. De afbeelding op de verpakking aan de voorzijde wekt de indruk dat cranberry’s, rozijnen en noten in ongeveer gelijke hoeveelheden aanwezig zijn. Feitelijk gaat het echter om een ‘Rozijnen notenmix met cranberry’s’. Uit de Ingrediëntenlijst blijkt dat het product voor 35% uit rozijnen bestaat en voor 26% uit gezoete cranberry’s. De feitelijke hoeveelheid cranberry’s is onduidelijk. Immers 26% van de mix bestaat uit een “suiker, cranberry, zonnebloemoliemengsel”. Onder verwijzing naar de samenstelling van een ander product van adverteerder berekent klager het werkelijke aandeel cranberry’s in de ‘Cranberry notenmix met rozijnen’ op 10,8%. Om die reden maakt klager bezwaar tegen de verpakking. Niet alleen geeft de afbeelding op de verpakking een onjuist beeld van de inhoud, maar ook de benaming van het product komt niet overeen met de werkelijke verhoudingen.
Samenvatting van het verweer
Adverteerder volgt voor de etikettering Verordening (EU) nr. 1169/2011. Wegens het ontbreken van een wettelijke en een gebruikelijke benaming, hanteert adverteerder een beschrijvende benaming. De productnaam ‘Cranberry notenmix met rozijnen’ is een juiste, beschrijvende benaming van het product gezien de samenstelling daarvan. De afbeelding op de verpakking toont daarbij diverse ingrediënten zonder een specifiek ingrediënt opvallend te benadrukken. In de ingrediëntenlijst wordt een kwantitatieve vermelding gedaan van alle hoofdcomponenten die in de productnaam en afbeelding gebruikt worden. Voor producten in een ondoorzichtige verpakking als deze vormt dit voor de consument de beste bron om de onderlinge verhoudingen van ingrediënten te kunnen vaststellen. Deze hoeveelheid is de gemiddelde hoeveelheid van het ingrediënt die wordt verkregen door het volgen van het recept en het toepassen van goede productiepraktijken, waarbij rekening wordt gehouden met de normale productietoleranties van de producent.
Het oordeel van de voorzitter
1) Nu de klacht betrekking heeft op vermeldingen op de verpakking en het etiket van het product, zal de voorzitter de uiting toetsen aan Verordening (EU) Nr. 1169/2011. Daarbij vat de voorzitter de klacht zo op, dat deze vooral is gebaseerd op artikel 7 lid 1 in verbinding met artikel 17 lid 1 van genoemde verordening. De belangrijkste klacht is immers dat sprake is van misleiding met betrekking tot de samenstelling van het product door het gebruik van de naam ‘Cranberry notenmix met rozijnen’ voor een product dat cranberry niet als belangrijkste ingrediënt heeft.
2) Het is de voorzitter niet gebleken dat er een wettelijke benaming is voor het onderhavige product. In een dergelijk geval is de benaming van het levensmiddel zijn gebruikelijke benaming. Als er, zoals in dit geval, evenmin een gebruikelijke benaming bestaat, wordt een beschrijvende benaming van het levensmiddel gegeven. De belangrijke, kenmerkende ingrediënten van het product moeten in de beschrijvende benaming worden verwerkt als dit nodig is voor een juiste benaming. De beschrijvende naam ‘Cranberry notenmix met rozijnen’ verwijst naar de ingrediënten van het product. Het product bestaat blijkens de ingrediëntenlijst voor 35% uit rozijnen, voor 26% uit gezoete cranberry, voor 24% uit amandelen en voor 15% uit walnoten. De voorzitter begrijpt dat klager vindt dat de in de benaming gebruikte volgorde onjuist is, omdat deze niet overeenstemt met de volgorde in de ingrediëntenlijst. Uitgaande van hetgeen klager stelt, zou het product de benaming ‘Mix van rozijnen, noten en cranberry’ dienen te hebben. Overigens stelt klager dat het werkelijke aandeel cranberry in het product niet goed te bepalen is, nu in de ingrediëntenlijst met suiker gezoete cranberry met zonnebloemolie wordt genoemd. De voorzitter oordeelt als volgt.
3) Indien een consument belang hecht aan de hoeveelheid cranberry in het product, zal hij niet volstaan met enkel af te gaan op de benaming daarvan, nu deze naam zelf nog niets zegt over de hoeveelheid cranberry in het product. Wel zal de gemiddelde consument. nu cranberry in de benaming voorop staat, op zijn minst genomen een aanzienlijk aandeel cranberry in het product verwachten en daarover informatie zoeken op het etiket. Volgens het etiket bedraagt dit aandeel 26% Dit is echter, zoals klager terecht stelt, niet het werkelijke aandeel cranberry in het product, maar betreft met suiker gezoete cranberry met zonnebloemolie. De gemiddelde consument zal bij gebreke aan verdere informatie niet kunnen vaststellen wat het werkelijke aandeel cranberry in het product is. Hierdoor zal hij ook niet kunnen vaststellen dat het werkelijke aandeel cranberry in het product aanzienlijk lager is dan de genoemde 26%. Uit de bij adverteerder opgevraagde informatie blijkt dat het werkelijke aandeel cranberry in het product door haar op 15,6% wordt berekend.
4) In dit geval zal de gemiddelde consument, ook als hij de ingrediëntenlijst leest, hetgeen hij overeenkomstig HvJ EG 26 oktober 1995, C-51/94, ECLI:EU:C:1995:352 geacht wordt te doen, onvoldoende zijn geïnformeerd over het werkelijke aandeel cranberry in het product. Naar het oordeel van de voorzitter had het op de weg van adverteerder gelegen om dit werkelijke aandeel op het etiket te noemen, nu in de beschrijvende benaming dit ingrediënt als eerste wordt genoemd en daardoor kan worden aangenomen dat het met name consumenten zal aanspreken die het product vanwege dit ingrediënt kopen. Doordat de beschrijvende benaming onvoldoende is ingevuld in de kwantitatieve vermelding op de ingrediëntenlijst, en hierdoor de gemiddelde consument onvoldoende is geïnformeerd over het werkelijke aandeel cranberry in het product, is sprake van misleidende voedselinformatie in de zin van artikel 7 lid 1 van Verordening (EU) Nr. 1169/2011. Dat volgens adverteerder de kwantitatieve opgave van de ingrediënten in overeenstemming is met artikel 22 van dezelfde Verordening, neemt de misleiding niet weg. Deze bepaling impliceert niet dat een adverteerder in een geval als het onderhavige kan volstaan met de kwantitatieve opgave van het met suiker gezoete ingrediënt waaraan zonnebloemolie is toegevoegd, in plaats van het werkelijke aandeel van het ingrediënt in het product te noemen. Handelen in strijd met artikel 7 lid 1 van Verordening (EU) Nr. 1169/2011 is op grond van artikel 2 Warenwetbesluit informatie levensmiddelen verboden. Nu de voedselinformatie niet in overeenstemming is met de wet als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC), beslist de voorzitter als volgt.
De beslissing van de voorzitter
De bestreden reclame-uiting is in strijd met artikel 2 NRC. De voorzitter beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.