De bestreden reclame-uiting
Het betreft de website van adverteerder (www.becomehealthy.nl) voor zover hierop staat:
A. Subpagina klachten
“De e-Lybra verhelpt allerlei soorten klachten. U kunt denken aan:
• Allergieën (hooikoorts, gluten, suiker)
• Virussen (ziekte van Lyme, Pfeiffer, Cytomegalovirus enz)
• Fobieën, angsten
• Stress, burn-out klachten
• Vermoeidheid of uitputting
• (Sport)blessures of verwondingen, herstel na operatie
• Chronische aandoeningen
• Pijnklachten (bekende of onbekende oorzaak)
• Klachten, pijn of ziekte waarvan de oorzaak niet te vinden is
• Huidproblemen (eczeem, psoriasis)
• Ontgiften van het lichaam
• Hormoonproblemen
• Psychische problemen, depressies,
• PTSS
• Leer- en gedragsproblemen
• Ontwikkelingsproblemen bij kinderen
Staan uw klachten hier niet bij, aarzel dan niet en informeer bij Become Healthy naar de mogelijkheden om uw specifieke klachten te laten behandelen. De e-lybra wordt ook ingezet om juist klachten te voorkomen, een soort APK keuring voor het lichaam.”
B. Subpagina De Behandeling
“Behandeling met de e-Lybra helpt u snel en gemakkelijk van uw klachten af”.
C. Subpagina ‘Wie zijn wij’
“Ook zijn we zeer enthousiast over de ongekende mogelijkheden van de e-Lybra. (…)
De e-Lybra spoort de oorzaak van uw klacht op en pakt deze aan. (…)
Met ons apparaat bieden we de mogelijkheid tot herstel. Wilt u een totale bodycheck? Ook daarvoor kunt u bij ons langskomen. (…) Het bijzondere is, dat we met de e-Lybra alles kunnen testen. Bijvoorbeeld allergieën, virussen of andere ziektes. Daarbij spoort de e-Lybra zowel lichamelijke als emotionele klachten op, alleen of in onderlinge samenhang, aangezien er vaak een (oorzaak-gevolg) verband tussen beiden bestaat. De e-Lybra brengt het lichaam direct in balans, waardoor toevoegingen als medicijnen en voedingssupplementen overbodig zijn. (…)
Werkt het echt voor allerlei soorten klachten? Ja, het werkt echt!”
D. Subpagina ‘Bioresonantie en de e-Lybra’
“De e-Lybra activeert het zelfherstellend vermogen van ons lichaam. Zo zet het lichaam zichzelf aan tot genezing en kan een behandeling veel gezondheidsklachten genezen; zowel op lichamelijk als geestelijk gebied. (…) Behandelingen zijn zeer effectief voor kinderen met ontwikkelingsproblemen. Is het gedrag van uw kind een grote belasting voor u en de omgeving? Vertoont uw kind een achterstand in de ontwikkeling? Heeft uw kind ook een diagnose gekregen of is uw kind belast met medicatie om dit gedrag te onderdrukken? Het speciale Neurotechprogramma biedt voor u en uw kind uitkomst.”
E. Subpagina ‘e-Lybra voor kinderen met ontwikkelings- en gedragsproblemen’
“Misschien herkent u zich in een van de onderstaande beschrijvingen.
• Meekomen op school
Uw kind heeft moeite met lezen, schrijven, spellen, rekenen. Hij presteert onder zijn niveau.
• Gedragsproblemen
Uw kind vertoont gedrag dat overlast veroorzaakt voor hem en/of zijn omgeving. Hij is bijvoorbeeld extreem opstandig, overactief, accepteert geen grenzen, is overgevoelig of raakt gemakkelijk overstuur. Ander gedrag kan zijn dat hij nagelbijt, of hij is juist ongevoelig, in zichzelf gekeerd of ontoegankelijk. Het kan ook zijn dat hij extreem onhandig is of moeite heeft om stil te zitten.
• Moeite met praten, horen, zien, luisteren, herinneren
Uw kind is niet goed te verstaan, omdat hij onduidelijk articuleert. Hij kan moeilijk dingen uitleggen en komt vaak niet op woorden. Hij spreekt erg langzaam of heeft een achterstand in de taalontwikkeling. Het kan zijn dat hij niet goed hoort, de achtergrondgeluiden niet kan filteren van wat op de voorgrond te horen is of erg vermoeid raakt van het luisteren. Wellicht kan hij niet goed zien. Hij heeft bijvoorbeeld moeite om te focussen op een punt dichtbij of kan niet goed kopiëren van het schoolbord. Bij het geheugen kan spelen dat hij zich slecht herinnert wat hij heeft gehoord, gezien of gedaan. Dit alles levert communicatieproblemen op.
• Motorische problemen
Wij denken hierbij aan slordig schrijven en problemen met knutselen. Wellicht heeft uw kind een slecht evenwichtsgevoel of heeft hij weinig gevoel voor wat links en rechts is. Het kan ook zijn dat hij niet goed weet hoe hij kan spelen met speelgoed en fietsen krijgt hij maar niet geleerd. Of hij heeft problemen met zwemmen, balsporten of teamsporten.
• De dagelijkse handelingen
Uw kind loopt vast in dagelijkse handelingen. Hij heeft bijvoorbeeld moeite zijn haar te kammen, zijn gezicht te wassen, zich zelfstandig aan te kleden of zijn veters te strikken.
• Sociale problemen
Uw kind kan niet goed opschieten met leeftijdgenootjes, of hij wordt gepest.
• Moeite met organiseren
Misschien kan uw kind slecht organiseren en heeft hij moeite consequenties te overzien en instructies en opdrachten uit te voeren. Ook kan hij niet goed beslissingen nemen.
• Lichamelijke klachten
Uw kind heeft lichamelijke klachten. Denk aan darmproblemen, astma, eczeem, allergieën. Hij heeft continu last van een loopneus of is verkouden, met ontstekingen in de bovenste luchtwegen. Het kan ook zijn dat uw kind nog in bed plast op een leeftijd, waarop dat niet meer gebruikelijk is of slaapproblemen heeft.
• Overgevoelig
Uw kind is overgevoelig voor geluid, licht of aanrakingen. Hij verzet zich tegen knuffelen. Hij is erg kieskeurig in wat hij wil eten, wat hij lekker vindt smaken of ruiken.
• Ontwikkelingsstoornis
Uw kind heeft een diagnose gekregen van ADHD, ODD, CD, ADD, dyslexie, syndroom van Asperger, PDD-NOS, PTSS, autisme, schizofrenie, depressie. (…)
Herkent u zich in een van bovenstaande situaties of heeft uw kind klachten die hierop lijken? Dan heeft uw kind baat bij behandeling met de e-Lybra.”
F. Subpagina ‘Links’
“WDS-Global, Victor Simss, heeft de e-Lybra ontwikkeld in zeer nauwe samenwerking met Dr. Hulda Clark. Alle protocollen en ideeën van natuurlijk genezen van aandoeningen en ziektes zijn opgenomen in de e-Lybra. Dit maakt de e-Lybra een uitzonderlijke genezer met bijzondere kenmerken. (…) Het NeuroTech programma is ontwikkeld om kinderen (maar ook volwassen) te helpen met de ontwikkeling en het verhelpen van eventuele aanwezige blokkades die de verdere ontwikkeling in de weg staan. Het programma is door Victor Simms samen met Jane Lloyd van de Edutherapy speciaal ontwikkeld.”
De klacht
Van de e-Lybra wordt beweerd dat dit apparaat heel gemakkelijk allerlei ziekten en aandoeningen kan verhelpen. Omdat voor deze beweringen geen enkele bewijs bestaat, is sprake van het bedrieglijk beweren dat een product ziekten gebreken of misvormingen kan genezen. Adverteerder is naar aanleiding van een advertentie in Trouw al eens aanbevolen niet meer op deze wijze reclame te maken. Toegespitst op de afzonderlijke subpagina’s van de website waartegen bezwaar wordt gemaakt, luidt de klacht als volgt.
Subpagina ‘Klachten’
Hier staat “De e-Lybra verhelpt allerlei soorten klachten”, waarna een hele lijst met ziekten en andere klachten volgt. Klager maakt bezwaar tegen alle beweringen op deze pagina. ‘Verhelpen’ kan niet anders geïnterpreteerd worden dan als ‘genezen’. Er is geen enkel bewijs dat de e-Lybra de genoemde ziekten en klachten zou kunnen verhelpen, c.q. genezen. In de uitspraak van de voorzitter van 21 oktober 2015 wordt overwogen: “Adverteerder heeft in reactie hierop de werking van het apparaat niet aannemelijk gemaakt en ook niet weersproken dat die werking niet wetenschappelijk kan worden onderbouwd.” Wie in de medische databank PubMed zoekt op het begrip ‘e-Lybra’ krijgt als resultaat: “The following term was not found in PubMed: e-lybra.” Er is wel wat onderzoek gedaan naar bioresonantie in relatie tot aandoeningen als bijvoorbeeld allergieën en eczeem, maar dat is ronduit negatief: bioresonantie werkte niet beter dan een schijnbehandeling. De Iijst op de website van de adverteerder bevat diverse klachten die bepaald niet onschuldig zijn. Denk aan PTSS, depressies en virusinfecties. Door zonder wetenschappelijke onderbouwing genezing in het vooruitzicht te stellen, kan de consument ertoe gebracht worden een effectieve behandeling in het reguliere circuit links te laten liggen en veel geld te spenderen aan een behandeling waarvoor ieder bewijs ontbreekt.
Ook de bewering “De e-Lybra wordt ook ingezet om juist klachten te voorkomen, een soort APK keuring voor het lichaam” is misleidend. Het apparaat is hiertoe niet in staat. Er is geen enkel bewijs dat behandeling met de e-Lybra preventief zou werken of dat het apparaat voor diagnosestelling gebruikt zou kunnen worden. De Commissie heeft al eens een reclame voor een apparaat dat een APK voor het lichaam zou kunnen uitvoeren misleidend geacht (vgl. dossier nr. 2015/00591). Dat de adverteerder op medisch gebied niet erg competent is, moge blijken uit het feit dat hij ‘ziekte van Lyme’ onder de virussen schaart, terwijl deze ziekte door een bacterie wordt veroorzaakt.
Subpagina ’De Behandeling’
Klager maakt bezwaar tegen de bewering “Behandeling met de e-Lybra helpt u snel en gemakkelijk van uw klachten af.” ‘Van uw klachten afhelpen’ betekent voor de gemiddelde consument ‘genezen’ en er is geen enkel bewijs dat het apparaat genezing kan bewerkstelligen. De bewering is extra misleidend omdat de adverteerder de woorden ‘snel en gemakkelijk’ gebruikt. Mede in combinatie met wat onder ‘Klachten’ staat (zie hiervoor), Iigt hierin de belofte besloten dat door een behandeling met de e-Lybra een patiënt snel en gemakkelijk van bijvoorbeeld chronische aandoeningen of osteoporose afgeholpen kan worden. Er is geen bewijs dat deze belofte kan worden waargemaakt. Adverteerder biedt valse hoop. De patiënt betaalt wel een flink bedrag per sessie.
Subpagina ‘Wie zijn wij’
Klager maakt bezwaar tegen de volgende zinnen en zinsneden:
• de ongekende mogelijkheden van de e-Lybra”
• De e-Lybra spoort de oorzaak van uw klacht op en pakt deze aan.
• Met ons apparaat bieden we de mogelijkheid tot herstel. Wilt u een totale bodycheck? Ook daarvoor kunt u bij ons Iangskomen.
• De e-Lybra zoekt de oorzaak van de klacht en brengt het lichaam direct in balans.
• Het bijzondere is, dat we met de e-Lybra alles kunnen testen. Bijvoorbeeld allergieën, virussen of andere ziektes. Daarbij spoort de e-Lybra zowel lichamelijke ais emotionele klachten op, alleen of in onderlinge samenhang, aangezien er vaak een (oorzaak-gevolg) verband tussen beiden bestaat. De e-Lybra brengt het lichaam direct in balans, waardoor toevoegingen als medicijnen en voedingssupplementen overbodig zijn.
• Werkt het echt voor allerlei soorten klachten? Ja, het werkt echt!
De e-Lybra wordt hier aangeprezen als een bijzonder apparaat met ongekende mogelijkheden. Je kunt er volgens adverteerder allerhande klachten mee ‘aanpakken’ (wat de gemiddelde consument als ‘genezen’ zal interpreteren) en ‘het lichaam in balans brengen’ (idem), en diagnoses mee stellen. Dat Iaatste is onzin: het apparaat is totaal ongeschikt om virussen of de oorzaken van emotionele klachten op te sporen. Daar ontbreekt ieder bewijs voor. Dat het apparaat in staat zou zijn een ’totale bodycheck’ uit te voeren, is dan ook een slag in de lucht. Ronduit gevaarlijk is de bewering dat door de e-Lybra medicijnen overbodig zijn. Bij de adverteerder werken geen artsen, dus geen personen die zouden kunnen beoordelen of medicijnen al dan niet noodzakelijk zijn. De bewering dat het ‘echt werkt’ is ook misleidend. Het is zeker niet uit te sluiten dat sommige patiënten zich beter voelen na een sessie met de e-Lybra. Datzelfde geldt echter voor aderlaten of bidden. ‘Echt werken’ suggereert veel meer dan ‘je iets beter voelen’, wat al veroorzaakt kan worden door aandacht van een behandelaar, het rustig in een stoel Iiggen en/of het placebo-effect. ‘Echt werken’ impliceert dat objectief kan worden vastgesteld dat na een sessie met de e-Lybra een virus of bacterie uit het Iichaam verdwenen is, dat er geen eczeem meer is of dat de osteoporose is verdwenen. Dat is allemaal gewoon te testen, waarna kan worden vastgesteld of ‘het werkt’ of niet. Bij de e-Lybra is er geen enkel bewijs dat ‘het werkt’, Iaat staan dat het ‘echt werkt’.
Subpagina ‘Bioresonantie en de e-Lybra’
Hier wordt uitgelegd wat bioresonantie is, althans hoe het volgens de adverteerder zou moeten werken. Deze theorie wordt niet door de wetenschap ondersteund en er is, zoals hiervoor reeds is betoogd, geen enkel bewijs dat bioresonantie werkt. Natuurlijk staat het adverteerder vrij te geloven wat hij wiI en anderen uit te leggen hoe de e-Lybra zou moeten werken. Het staat hem echter niet vrij misleidende reclame-uitingen te doen. Wegens gebrek aan bewijs gaan de volgende aanprijzingen te ver: “De e-Lybra activeert het zelfherstellend vermogen van ons lichaam. Zo zet het Iichaam zichzelf aan tot genezing en kan een behandeling veel gezondheidsklachten genezen; zowel op Iichameiijk als geestelijk gebied”. Er is geen bewijs dat de e-Lybra ‘veel gezondheidsklachten’ kan genezen, noch Iichamelijk, noch geestelijk.
Hetzelfde geldt voor de volgende mededeling: “Behandelingen zijn zeer effectief voor kinderen met ontwikkelingsproblemen. is het gedrag van uw kind een grote belasting voor u en de omgeving? Vertoont uw kind een achterstand in de ontwikkeling? Heeft uw kind ook een diagnose gekregen of is uw kind belast met medicatie om dit gedrag te onderdrukken? Het speciale Neurotechprogramma biedt voor u en uw kind uitkomst.” Er is geen bewijs dat de behandelingen met de e-Lybra ‘zeer effectief’ zijn en ‘uitkomst bieden’ voor u en uw kind. Het gaat hier om een extra kwetsbare groep en bovendien om ouders die zich vaak geen raad zullen weten met hun kind. Dat stelt extra zware eisen aan op deze personen gerichte reclame-uitingen.
Subpagina ‘e-Lybra voor kinderen met ontwikkelings- en gedragsproblemen’
De adverteerder geeft zelf al aan dat het hier om een kwetsbare groep gaat, door de frase ‘U bent ten einde raad, weet niet meer waar u terecht kunt om de problemen van uw kind op te Iossen’. Op deze subpagina worden allerhande totaal ongelijksoortige aandoeningen en problemen bij elkaar gegooid – zelfs problemen met zwemmen, haren kammen of veters strikken – waarna de conclusie Iuidt: “Herkent u zich in een van bovenstaande situaties of heeft uw kind klachten die hierop Iijken? Dan heeft uw kind baat bij behandeling met de e-Lybra.” Baat hebben bij’ suggereert dat al deze problemen kunnen worden opgelost met de e-Lybra. Klager heeft met name bezwaar tegen de suggestie dat een kind met darmproblemen, astma, eczeem, allergieën, een voortdurende loopneus of verkoudheid of ontstekingen in de bovenste luchtwegen baat zou hebben bij behandeling met de e-Lybra. Hetzelfde geldt voor bedplassen of slaapproblemen: er is geen bewijs dat de e-Lybra hierbij baat kan bieden. Dat geldt ook voor ADHD, ODD, CD, ADD, dyslexie, syndroom van Asperger, PDD-NOS, PTSS, autisme, schizofrenie en depressie, allemaal eveneens op deze subpagina genoemd.
Subpagina ‘Links’
Klager maakt ten slotte bezwaar tegen de subpagina http://www.becomehealthy.nl/Iinks. Deze is weliswaar niet via de homepage te bereiken, maar wel via Google. Het bezwaar van klager is gericht tegen de volgende tekst op deze pagina: “AIle protocollen en ideeën van natuurlijk genezen van aandoeningen en ziektes zijn opgenomen in de e-Lybra. Dit maakt de e-Lybra een uitzonderlijke genezer met bijzondere kenmerken.”
Uitzonderlijke genezer met bijzondere kenmerken’ is een kwalificatie die op geen enkele wijze te rechtvaardigen is, gelet op het totale gebrek aan bewijs van werkzaamheid. Klager maakt verder bezwaar tegen het feit dat tweemaal de naam ‘Victor Simms’ wordt genoemd. Victor Simms (twee keer ‘m’) is een Amerikaanse internist die niets met de ontwikkeling van de e-Lybra te maken heeft. De naam van de ontwikkelaar is Victor Sims (één ‘m’). Opmerkelijk genoeg speelde deze kwestie ook al in de uitspraak van de voorzitter van 21 oktober 2015. Deze uitspraak en hetgeen daarin is overwogen is ook hier relevant. Het verkeerd spellen van de naam van de ontwikkelaar is misleidend, dat de adverteerder de naam niet heeft aangepast op zijn website na de uitspraak van de voorzitter is hoogst curieus. Er is gerede twijfel of de adverteerder wel echt lering heeft getrokken uit deze uitspraak.
Het verweer
Adverteerder is een zeer kleine praktijk die sinds 2012 bestaat uit twee personen die vanuit huis werken en als intentie hebben mensen te helpen met hun gezondheid. Adverteerder heeft zelf de teksten voor de website geschreven. Zij heeft geen juridische achtergrond en kan niet de gevolgen van de teksten van haar uitingen overzien. Adverteerder vermeldt dat zij mensen succesvol heeft “geholpen”. Dat is iets anders dan “genezen”. De uitleg van ‘Van Dalen’: Verhelpen: ongedaan maken, herstellen. Genezen: herstellen, beter worden, laten herstellen, beter maken. Dit onderscheid moet worden gemaakt. Adverteerder zal alle teksten nogmaals grondig doornemen en wijzigen als daarvoor aanleiding bestaat. Na de eerdere beslissing heeft adverteerder besloten de advertentie niet meer te gebruiken en haar website te herzien. Daarbij is de pagina ‘Links’ over het hoofd gezien, waarvoor adverteerder excuses aanbiedt. Deze aanpassingen zijn inmiddels verwerkt. De website en de intenties van adverteerder zijn gebaseerd op ervaring met bioresonantie en met de e-Lybra in het bijzonder. In veel landen is het werken met bioresonantie de meeste normale zaak, zowel in de reguliere als in de complementaire gezondheidszorg. Denk hierbij ook aan de inzet van bijvoorbeeld een niersteen vergruizer die werkt met frequenties en trillingen. lemend met klachten gaat in Nederland naar de huisarts en als hij daar niet verder geholpen kan worden of niet deze weg bewandelt, zal hij zelf op zoek gaan naar een andere oplossing. Dit is dan ook gemiddeld gesproken een groep mensen die weet wat er zoal beschikbaar is en van wie verwacht mag worden dat zij bewust en onderbouwd zelf eigen keuzes kunnen maken. Voor deze groep is de tekst van de website geschreven en adverteerder verwacht dat een gemiddeld persoon van deze doelgroep voldoende ontwikkeld is om te begrijpen dat bioresonantie geen 100% garantie geeft op het verdwijnen van klachten, pijn of problemen. Dit verwacht de gemiddeld persoon ook niet van medicijnen die de huisarts geeft. Daarnaast weet de consument dat medicijnen ongewenste bijwerkingen hebben of kunnen hebben. Adverteerder is als aanbieder enorm enthousiast over het gebruik en de inzet van bioresonantie, en de e-Lybra in het bijzonder. Zij is in de teksten op haar website mogelijk iets te enthousiast. Dit is echter niet gedreven vanuit misleiding of bedrog, zoals klager doet overkomen, maar door de bijzondere resultaten bij klanten na behandelingen met de e-Lybra. Indien nodig is adverteerder bereid om alle teksten direct van de website te verwijderen of aan te passen.
Klager geeft in de klachtomschrijving blijk van twijfels over de werking van bioresonantie. Bij het gebruik van resonantie wordt ervanuit gegaan dat alles zijn eigen trilling/frequentie heeft. Dit is wetenschappelijk bewezen. Trillingen/ frequenties zijn meetbaar. In veel beroepen, woon- en werkomgevingen wordt gebruik gemaakt van trillingen en frequenties. Een paar voorbeelden: muziek, praten, licht, radiogolven, telefoon, telematica, Wifi, draadloze netwerken. Dr. Rife ontdekte dat ieder orgaan, alle lichaamsvloeistoffen, de hormonen, schimmels, virussen, parasieten, wormen, kruiden, geneesmiddelen, kristallen, zelfs iedere gedachte hun eigen elektromagnetische frequentiespectrum hebben. Een soort code, een trillingsfrequentie die te vergelijken is met een toon die specifiek is voor die stof, voor dat orgaan, voor die functie. Zelfs in het ‘jaarboek van Geneeskunde’ wordt er gesproken over het meten van frequenties en het gebruik hiervan op het menselijk lichaam.
Trillingen en dus frequenties van bijvoorbeeld muziek, hebben invloed op het menselijk lichaam. Als iemand bij een pianoconcert zit, wordt het lichaam rustig. Als iemand naast de box op een popconcert staat, stroomt de adrenaline in grote hoeveelheden door het lichaam als reactie op de frequenties. De werking van bioresonantie is hiermee uitgelegd. De medische wetenschap gebruikt bioresonantie dagelijks. Adverteerder verwijst naar behandelingen die artsen uitvoeren op mens en dier met apparatuur die hoge frequenties gebruikt, zoals shockwave therapie en defibrillators. Het lichaam bestaat uit atomen. Atomen reageren op trillingen en frequenties in een zeer breed spectrum. Natuurkundig valt geluid, stroom, zon, licht, warmte kou en magnetisme hieronder. De geleerde Niels Bohr heeft ontdekt dat de atomen werken op basis van trillingen en frequenties. De atomen reageren volgens vaste regels op specifieke trillingen (geluid, licht, temperatuur en beweging, dus versnelling en vertraging) en gaan dan naar een hoger of lager energie niveau. Hierbij stoten ze fotonen uit. Elke elektron en protoneutron trilt in een specifieke frequentie in specifieke banen. Die frequenties zijn meetbaar, dat doet de e-Lybra. Als hierbij een afwijking geconstateerd wordt (meetbaar) dan biedt de e-Lybra de standaardfrequentie aan om deze afwijking tegen te gaan. Hierdoor herstelt de afwijking zich en kan het weefsel terug komen in zijn oorspronkelijk situatie en normaal functioneren. In een gezond lichaam zal het zelfherstellende vermogen van het lichaam dit proces geheel zelfstandig uitvoeren. In de tekst staat geen verwijzing naar een preventieve werking of diagnosestelling.
Voor wat betreft de beschrijving van de kinderen en hun klachten verwijst adverteerder naar ‘Edutherapy in London (http://www.edutherapy.net/index.aspx) alwaar de basis voor de kennis is verzameld die in de e-Lybra is ingebouwd. Op de website is te vinden dat deze therapie goed is voor Asperger syndroom, dyspraxia, dyslexia, ADHD (zie http://www.edutherapy.net/Labels.aspx). Ook alle op de website genoemde factoren en aandoeningen staan vermeld op de pagina’s van Edutherapy. Ook werkt deze Engelse organisatie zelf met bioresonantie om vele kinderen per dag te ondersteunen in het proces om klachten en aandoeningen te overwinnen. Adverteerder zal op de website vermelden dat dit haar bron is.
Het oordeel van de voorzitter
1) De voorzitter verwijst in de eerste plaats naar de beslissing in dossier 2015/00998. In dat dossier werd eveneens de werking van de e-Lybra betwist zoals die in een advertentie van adverteerder in de Trouw werd beschreven. Daarnaast werd in die procedure bezwaar gemaakt tegen de verwijzing naar een persoon die werd aangeduid als “Victor Simms”. In die eerdere zaak werden de klachten gegrond bevonden. Hetgeen daarbij is overwogen, is relevant voor de onderhavige zaak. Ook nu is de werking van de e-Lybra betwist en wordt bezwaar gemaakt tegen de naamsvermelding.
2) Op de website wordt op de subpagina ’Klachten’ een groot aantal kwalen genoemd die de “e-Lybra verhelpt”. Hierbij gaat het voor een deel om ziekten veroorzaakt door “Virussen” in verband waarmee “ziekte van Lyme, Pfeiffer, cytomegalovirus enz.” wordt genoemd, alsmede “Allergieën (hooikoorts, gluten, suiker)”, “Chronische aandoeningen”, “Huidproblemen (eczeem en psoriasis)”, “Hormoonproblemen” en “Pijnklachten (bekende of onbekende oorzaak)”. Daarnaast worden psychiatrische ziektebeelden genoemd, zoals “Fobieën”, “PTSS”, “burn-out klachten” en “depressies”. De voorzitter oordeelt dat de mededeling dat de e-Lybra deze ziekten “verhelpt” door de gemiddelde consument zal worden opgevat als het genezen daarvan. Immers, het verhelpen impliceert dat klachten verdwijnen hetgeen een genezing veronderstelt. Op dit deel van de uiting is artikel 8.5 van de Nederlandse Reclame Code in verbinding met punt 16 van de bij artikel 8.5 behorende bijlage 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) van toepassing. Het in het kader van een aanprijzing doen van feitelijke beweringen over een genezend effect van een product is uitsluitend toegestaan indien de adverteerder deze beweringen in voldoende mate kan onderbouwen aan de hand van relevante stukken.
3) Adverteerder heeft de werking van de e-Lybra verklaard door te verwijzen naar beroepen, woon- en werkomgevingen waarin gebruik wordt gemaakt van trillingen en frequenties. Volgens adverteerder zou ontdekt zijn dat ieder orgaan, alle lichaamsvloeistoffen, de hormonen, schimmels, virussen, parasieten, wormen, kruiden, geneesmiddelen, kristallen, en iedere
gedachte hun eigen elektromagnetische frequentiespectrum hebben. Volgens adverteerder kan de e-Lybra die frequenties meten en geconstateerde afwijkingen corrigeren. Hetgeen adverteerder aldus aanvoert, kan niet als een serieus te nemen onderbouwing van haar claims met betrekking tot het genezen van ziekten door de e-Lybra worden beschouwd. Het niet aandragen van enige substantiële onderbouwing voor de lichamelijke effecten die een consument op grond van de uiting van het gebruik van de e-Lybra mag verwachten, brengt mee dat de bewering onjuist dient te worden geacht en de uiting reeds om die reden misleidend is in de zin van artikel 8.5 NRC in verbinding met punt 16 van de bij artikel 8.5 behorende bijlage 1 van de Nederlandse Reclame Code. Dit impliceert dat het hier besproken gedeelte van de website oneerlijk is in de zin van artikel 7 NRC.
4) Ten aanzien van de overige klachten, gebreken en aandoeningen op de subpagina ‘Klachten’, volgt uit het voorgaande dat evenmin kan worden aangenomen dat de e-Lybra het door adverteerder beloofde effect heeft, te weten het verhelpen daarvan. Hierbij gaat het om de claim dat de e-Lybra blessures of verwondingen verhelpt en herstelt na een operatie. alsmede angsten, stress, vermoeidheid of uitputting, leer- en gedragsproblemen kan verhelpen en het lichaam kan ontgiften, alsmede bij kinderen ontwikkelingsproblemen kan verhelpen. In zoverre heeft adverteerder geen juiste informatie verschaft met betrekking tot de van een behandeling met het product te verwachten resultaten als bedoeld onder artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Hierdoor kan de gemiddelde consument ertoe gebracht worden een besluit over een transactie te nemen (een behandeling met de e-Lybra) dat hij anders niet zou hebben genomen. Ook om deze reden is de bestreden uiting in strijd met artikel 7 NRC. Dit geldt tevens voor zover de e-Lybra als “een soort APK keuring voor het lichaam” wordt aangeprezen. Het feit dat geen werking van de e-Lybra aannemelijk is geworden, impliceert dat het apparaat ook niet in staat moet worden geacht iets te zeggen over de staat waarin het lichaam verkeert.
5) Uit het voorgaande volgt dat alle geclaimde behandelresultaten op de subpagina ‘Klachten’ misleidend zijn nu de werking van de e-Lybra niet aannemelijk is geworden. Dit oordeel impliceert dat om dezelfde reden ook de volgende mededelingen misleidend dienen te worden geacht:
Subpagina De Behandeling
“Behandeling met de e-Lybra helpt u snel en gemakkelijk van uw klachten af”.
Subpagina ‘Wie zijn wij’
“De e-Lybra spoort de oorzaak van uw klacht op en pakt deze aan. (…)
Met ons apparaat bieden we de mogelijkheid tot herstel. Wilt u een totale bodycheck? Ook daarvoor kunt u bij ons langskomen. (…)
Het bijzondere is, dat we met de e-Lybra alles kunnen testen. Bijvoorbeeld allergieën, virussen of andere ziektes. Daarbij spoort de e-Lybra zowel lichamelijke als emotionele klachten op, alleen of in onderlinge samenhang, aangezien er vaak een (oorzaak-gevolg) verband tussen beiden bestaat. De e-Lybra brengt het lichaam direct in balans, waardoor toevoegingen als medicijnen en voedingssupplementen overbodig zijn. (…)
Werkt het echt voor allerlei soorten klachten? Ja, het werkt echt!”
Subpagina ‘Bioresonantie en de e-Lybra’
“De e-Lybra activeert het zelfherstellend vermogen van ons lichaam. Zo zet het lichaam zichzelf aan tot genezing en kan een behandeling veel gezondheidsklachten genezen; zowel op lichamelijk als geestelijk gebied. (…) Behandelingen zijn zeer effectief voor kinderen met ontwikkelingsproblemen. Is het gedrag van uw kind een grote belasting voor u en de omgeving? Vertoont uw kind een achterstand in de ontwikkeling? Heeft uw kind ook een diagnose gekregen of is uw kind belast met medicatie om dit gedrag te onderdrukken? Het speciale Neurotechprogramma biedt voor u en uw kind uitkomst.”
6) Met betrekking tot de subpagina ‘e-Lybra voor kinderen met ontwikkelings- en gedragsproblemen’, verwijst adverteerder naar ‘Edutherapy’ in London (http://www.edutherapy.net/index.aspx) alwaar volgens adverteerder de basis voor de kennis is verzameld die in de e-Lybra is ingebouwd. De voorzitter beschouwt deze organisatie niet als een erkend wetenschappelijk instituut en is van oordeel dat de verwijzing naar de website van die organisatie geen genoegzame onderbouwing kan bieden voor de claims op deze subpagina. Voor zover deze claims betrekking hebben op ziekten (darmproblemen, astma, eczeem, verkouden, met ontstekingen in de bovenste luchtwegen, ADHD, ODD, CD, ADD, dyslexie, syndroom van Asperger, PDD-NOS, PTSS, autisme, schizofrenie en depressie), zijn de mededelingen misleidend overeenkomstig hetgeen onder 3) is overwogen. Voor het overige zijn de bestreden mededelingen op de hier bedoelde subpagina misleidend overeenkomstig hetgeen onder 4) is overwogen.
7) Klager maakt ten slotte bezwaar tegen de subpagina http://www.becomehealthy.nl/Iinks. Met betrekking tot de mededelingen “AIle protocollen en ideeën van natuurlijk genezen van aandoeningen en ziektes zijn opgenomen in de e-Lybra. Dit maakt de e-Lybra een uitzonderlijke genezer met bijzondere kenmerken.” oordeelt de voorzitter dat sprake is van misleiding overeenkomstig hetgeen onder 4) is overwogen. Met betrekking tot de naamsvermelding, is niet in geschil dat ten tijde van het indienen van de klacht op de hier bedoelde subpagina tweemaal de naam ‘Victor Simms’ stond. Victor Simms (twee keer ‘m’) is een gespecialiseerde Amerikaanse arts die, naar niet in geschil is, op geen enkele wijze betrokken is bij de e-Lybra. De naam van de ontwikkelaar van de e-Lybra is Victor Sims (één ‘m’). Door deze onjuiste vermelding zal de gemiddelde consument, indien deze in verband met de advertentie de naam “Victor Simms” googelt, ten onrechte in de veronderstelling verkeren dat bedoelde arts bij e-Lybra is betrokken. Ook in zoverre dient de reclame-uiting oneerlijk en om die reden in strijd met artikel 7 NRC te worden geacht.
8) Adverteerder zal haar website zo dienen aan te passen dat niet langer van een behandeling met de e-Lybra een bepaald resultaat wordt geclaimd of gesuggereerd, nu onvoldoende onderbouwing bestaat voor de effectiviteit van een dergelijke behandeling en de geclaimde werking ook overigens niet aannemelijk is gemaakt. De voorzitter zal tot slot bepalen dat nieuwe, vergelijkbare klachten tegen reclame-uitingen van adverteerder aan de voltallige Reclame Code Commissie worden voorgelegd.
De beslissing van de voorzitter
Op grond van het voorgaande acht de voorzitter de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. De voorzitter beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
De voorzitter bepaalt dat nieuwe, vergelijkbare klachten tegen reclame-uitingen van adverteerder aan de voltallige Reclame Code Commissie worden voorgelegd.