De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de volgende uitingen van R&B Beverage:
a. Op de website www.cultenergy.nl van adverteerder staat onder de link ‘Products’ onder meer de tekst: “Cult Energy Activator! De nieuwe, 100% natuurlijke, energy drink van Nederland. (…) Eindelijk is er een energy drink die gezond is voor je lichaam. Een oppepper met alleen positieve bijwerkingen (energie, helder hoofd, spannende ontmoetingen). Cult is ook een eigenzinnig en lekker stout drankje voor de jeugd. Die weet wel raad met natuurlijke energie. (…)”
b. Op de onder a genoemde link ‘Products’ staan voorts afbeeldingen van de producten van adverteerder. Naast de afbeeldingen staat een beschrijving van het betreffende product. Eén van de afbeeldingen betreft het product ‘Cult Shaker’. Dit product bevat, in tegenstelling tot de andere producten van adverteerder, alcohol. ‘Cult shaker’ zit in een fles en de non-alcoholische producten zitten in een blik. Met betrekking tot ‘Cult shaker’ wordt het volgende gezegd:
“ – A nice taste, 4 cl. Vodka and a Cult
– Energy for a longer lasting party
– An easy served drink!
– CULT natural energy mixed with alcohol
– The alcohol is 5,4%
– 275 ml. One way bottle
– Better margin for the stores
– Unique in the market”
c. In een uiting van adverteerder in het “Nightlive Magazine” staat een afbeelding van twee ontblote vrouwen. Hun gezichten zijn enkele centimeters van elkaar verwijderd, hun mond is half geopend. De vrouwen zijn vanaf middelhoogte afgebeeld. Onderin de uiting staan, naast elkaar, afbeeldingen van de drie blikjes non-alcoholische drank van adverteerder en van een flesje ‘Cult shaker’, met daaronder de tekst: “Nothing beats natural energy”. Bovenin de uiting staat “Cult energy activator” en “www.cultenergy.nl”.
d. Op de website van adverteerder staat onder de link “Fun” onder het kopje “Wallpapers” een gedeelte van de afbeelding zoals hieronder beschreven onder c. Wanneer men op deze afbeelding klikt, komt de gehele ‘wallpaper’ in beeld: de afbeelding van de twee vrouwen zoals beschreven onder c, zij het dat nu een groter gedeelte van de vrouwen is afgebeeld. Eén van de vrouwen houdt een flesje ‘Cult shaker’ in haar hand. Bovenin deze uiting staat “Cult energy activator” en “Party”.
De klacht
De Commissie vat de klacht als volgt samen.
a. In de uiting zoals in deze beslissing genoemd onder a staat onder meer dat de producten van adverteerder gezond zijn voor het lichaam en dat deze slechts positieve bijwerkingen hebben. Deze bewering is misleidend, omdat de natuurlijke cafeïne die in het product zit volgens deskundigen negatieve bijeffecten heeft.
b. Op de website van adverteerder staat bij het alcoholhoudende product ‘Cult Shaker’ onder meer de omschrijving: “Energy for a longer lasting party”. Dit is in strijd met artikel 6 lid 3 van de Reclame Code voor Alcoholhoudende Drank (RVA (nieuw)).
c. De uiting zoals in deze beslissing omschreven onder c is in strijd met artikel 8 RVA (nieuw), omdat de indruk wordt gewekt dat er een causaal verband bestaat tussen het consumeren van ‘Cult Shaker’ en seksueel succes.
d. Indien Cult een merknaam is voor een alcoholhoudende drank, moet op grond van artikel 25, lid 1 RVA (nieuw) de website zijn voorzien van een toegangsverbod voor minderjarigen.
e. Energy drinks worden met name gedronken door minderjarigen. Voorts staat op de website dat Cult een “lekker stout drankje voor de jeugd” is. De website van adverteerder is aldus in strijd met artikel 25 lid 2 RVA (nieuw).
f. De website van adverteerder is in strijd met artikel 21 RVA (nieuw), tenzij adverteerder aannemelijk maakt dat de uitingen geen publiek bereiken dat voor meer dan 25% uit minderjarigen bestaat.
Het verweer
De Commissie vat het met betrekking tot de verschillende klachten gevoerde verweer als volgt samen.
Ad 3 a.
De door klager in dit verband aangehaalde teksten zijn van de website verwijderd. De oppeppende werking van Cult komt uit de Guarana, die in het product zit. Klager stelt ten onrechte dat er bepaalde risico’s zijn verbonden aan Guarana. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat Guarana als veilig wordt beschouwd.
Ad 3 b.
De passage “Energy for a longer lasting party” is van de website verwijderd. Dit wil niet zeggen dat sprake is of was van strijd met artikel 6 lid 3 RVA (nieuw). Er wordt niet gesuggereerd dat de consumptie van de drank lichamelijke of geestelijke prestaties verbetert.
Ad 3 c.
Noch met de tekst, noch met de afbeelding wordt gesuggereerd dat de consumptie van ‘Cult Shaker’ bijdraagt aan sociaal en/of seksueel succes. In de uiting is geen sprake van sociaal of seksueel succes en voorts blijkt uit de uiting niet dat de alcoholhoudende drank wordt geconsumeerd.
Ad 3 d.
Voordat een bezoeker de website opent, wordt gevraagd of hij 18 jaar of ouder is. De bezoekers die deze vraag met ‘nee’ beantwoorden, worden doorgeleid naar de website www.alcoholpreventie.nl.
Ad 3 e.
Het tekstfragment “lekker stout drankje voor de jeugd (…)” is van de website verwijderd. Dat deze tekst op de website stond duidt er niet op dat de website zich specifiek richt tot minderjarigen.
Ad 3 f.
Adverteerder betwist dat de website een publiek bereikt dat voor meer dan 25% uit minderjarigen bestaat. De website richt zich, gezien de ingebouwde leeftijdsgrens, op meerderjarigen.
De mondelinge behandeling op 11 november 2008
Op 11 november 2008 licht dr. E. van den Wildenberg het standpunt van klager aan de hand van een pleitnota nader toe.
Voor zover van belang voor deze beslissing, vult klager de klacht op de volgende punten aan.
Ad 3 b. Het product ‘Cult Shaker’ staat op de website van adverteerder onder het kopje “Cult Energy Activator!”. Ook op de uiting in het voornoemde ‘Nightlive Magazine’ staat deze benaming bij het genoemde product. Het is in strijd met 6 lid 3 RVA (nieuw) om een alcoholhoudende drank in verband te brengen met het begrip “Energy Activator”.
Ad 3 c. De suggestie dat de drank wordt geconsumeerd blijkt reeds uit de tekst “nothing beats natural energy”.
Voorts stelt klager dat het van belang is om te weten of Cult een merknaam is van een alcoholhoudende drank. Voor het overige blijft klager bij zijn standpunt. In overleg met partijen besluit de Commissie om adverteerder in de gelegenheid te stellen om nog enkele ontbrekende gegevens over te leggen en om de zaak aan te houden.
Aanvullende brief van adverteerder van 2 december 2008
Voor zover van belang voor de beslissing, vult adverteerder zijn verweer op het volgende punt aan.
Ad 3 b.Er wordt niet gesuggereerd dat het consumeren van alcohol de geestelijke of lichamelijke prestaties verbetert.
Ad 3 c. Er is noch sprake van sociaal, noch van seksueel succes. Indien wel van een sociaal of seksueel succes sprake zou zijn, mist het causale verband als bedoeld in artikel 8 RVA (nieuw). Klager toont op geen enkele wijze aan dat sprake is van overtreding van het genoemde artikel.
Voorts deelt adverteerder mee dat Cult geen merknaam is van een alcoholhoudende drank. Voor het overige blijft adverteerder bij zijn standpunt.
Reactie klager van 15 december 2008
Klager vult zijn klacht, voor zover van belang, op het volgende punt aan.
Ad 3 c Klager voegt de afbeelding bij zoals beschreven in 2 onder d. In deze afbeelding is te zien dat de dames geheel ontbloot zijn en dat er sprake is van (een suggestie van) het consumeren van alcohol.
Voor het overige blijft klager bij zijn standpunt.
Reactie adverteerder van 15 januari 2009
Adverteerder blijft bij zijn standpunt.
Het oordeel van de Commissie
De Commissie stelt voorop dat zij de uitingen toetst zoals deze ten tijde van het indienen van de klacht openbaar werden gemaakt. De Commissie oordeelt niet over de uitingen zoals deze nadien geheel of gedeeltelijk zijn gewijzigd.
Met betrekking tot de klacht, die in deze beslissing wordt genoemd a, oordeelt de Commissie als volgt. Adverteerder stelt in zijn uiting in verschillende bewoordingen dat de betreffende energy drink ‘gezond’ is (“gezond voor het lichaam”, “gezonde kick”, “alleen positieve bijwerkingen”). Tegenover de betwisting hiervan door klager, stelt adverteerder dat op basis van Amerikaans onderzoek is vastgesteld dat Guarana een veilig product is. De Commissie is van oordeel dat hiermee niet is gezegd dat de bewuste energy drink gezond is. Daar voorts iedere relativering ten aanzien van het ‘gezond’ zijn van het product ontbreekt, acht de Commissie deze stellingen te absoluut en de uiting misleidend. De uiting gaat in dit opzicht gepaard met onjuiste informatie ten aanzien van één van de voornaamste kenmerken van het product als bedoeld in artikel 8.2 onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC (nieuw)). Voorts is de Commissie van mening dat hierdoor de gemiddelde consument ertoe gebracht kan worden om een besluit te nemen over een transactie, dat hij anders niet had genomen. Om die reden is de uiting op de genoemde punten misleidend en daardoor oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC (nieuw).
Met betrekking tot de klacht, genoemd onder b oordeelt de Commissie als volgt. De Commissie is van oordeel dat met het woord “energy” in de genoemde uitingen wordt gesuggereerd dat de consumptie van de betreffende drank de lichamelijke of geestelijke prestaties verbetert. De Commissie is om die reden van oordeel dat overal waar in de onder punt 2 genoemde uitingen het woord “energy” gebezigd wordt mede met betrekking tot de alcoholhoudende drank, sprake is van strijd met artikel 6 lid 3 RVA (nieuw).
Met betrekking tot de klacht, genoemd in onder c en de aanvullingen hierop van klager, oordeelt de Commissie als volgt. De Commissie stelt voorop dat zij de uitingen genoemd onder c en d, nu de afbeelding in de ene uiting een vergrote versie van de afbeelding in de andere uiting betreft en nu in de ene uiting wordt verwezen naar de website waarop de andere, vergrote, uiting staat, gecombineerd zal beoordelen. De tekst van artikel 8 RVA (nieuw) luidt als volgt: “Reclame voor alcoholhoudende drank mag niet de indruk wekken dat er een causaal verband ligt tussen de consumptie van alcoholhoudende drank en het hebben van sociaal en seksueel succes (…)” De Commissie verstaat het artikel in die zin, dat in een reclame voor alcoholhoudende drank niet de indruk mag worden gewekt dat er een causaal verband bestaat tussen het consumeren van alcoholhoudende drank en sociaal succes, maar dat evenmin sprake mag zijn van een dergelijk verband tussen het consumeren van de drank en seksueel succes. De Commissie is van oordeel dat in beide uitingen sprake is van een zeker seksueel succes, nu beide dames naakt zijn en het lijkt of zij neigen elkaar te kussen. Voorts is de Commissie van oordeel dat, nu één van de dames, terwijl ze de beschreven pose inneemt, een flesje ‘Cult shaker’ in haar hand heeft, de indruk wordt gewekt dat dit seksuele succes het gevolg is van het drinken van een alcoholhoudende drank. Op grond van het voorgaande is de Commissie van mening dat de klacht op dit punt gegrond is.
Met betrekking tot de klacht, genoemd onder d, oordeelt de Commissie als volgt. Omdat door adverteerder is gesteld dat Cult geen merknaam is voor een alcoholhoudende drank en nu deze stelling door klager niet is weersproken, is artikel 25 lid 1 RVA (nieuw) niet van toepassing op de website www.cultenergy.nl.
Met betrekking tot de klacht, zoals genoemd onder e, overweegt de Commissie dat de website niet zodanig is ingericht, dat moet worden geoordeeld dat deze specifiek is gericht op minderjarigen. Dat, naar gesteld door klager, energy drinks met name door minderjarigen aantrekkelijk worden gevonden, en dat dit tot gevolg zal hebben dat de website ook door minderjarigen wordt bezocht, betekent niet dat de website van adverteerder dient te worden aangemerkt als specifiek gericht op minderjarigen. Ook de enkele vermelding op de website dat “Cult ook een eigenzinnig en lekker stout drankje voor de jeugd” is, maakt de website niet in het bijzonder gericht op minderjarigen. De Commissie is daarom van oordeel dat deze klacht ongegrond is.
Op grond van artikel 21 RVA (nieuw) moet adverteerder aan de hand van het gebruikersprofiel aannemelijk maken dat de reclames op het internet niet een publiek bereiken dat voor meer dan 25 % bestaat uit minderjarigen. Nu adverteerder geen gebruikersprofiel heeft overgelegd, acht de Commissie de klacht, genoemd onder f gegrond.
De beslissing
Op grond van het voorgaande acht de Commissie de reclame-uiting, genoemd in 2 onder a in deze beslissing in strijd met het bepaalde in artikel 7 van de NRC (nieuw). Voorts acht de Commissie al de genoemde uitingen van adverteerder in strijd met artikel 6, lid 3 RVA (nieuw). De uitingen, zoals beschreven in 2 onder c en d zijn in strijd met artikel 8 van de RVA (nieuw).Tot slot zijn de uitingen op de website van adverteerder in strijd met artikel 21 RVA (nieuw). De Commissie beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken
Voor het overige wijst zij de klacht af.
College van Beroep:
De grieven
Tegen de beslissing van de Commissie heeft R&B -samengevat- de volgende grieven ingediend.
Ten onrechte heeft de Commissie de uitingen genoemd onder c en d van haar beslissing in strijd met “artikel 6 lid 8 RvA” bevonden.
Het neigen naar kussen en een vermeend intieme houding zijn niet het bewijs van seksueel succes. De foto, geproduceerd door STAP, toont geen fles met inhoud waarvan de consumptie heeft plaatsgevonden. “De fles is voorzien van dop en/althans de fles is volledig gevuld”. Voor zover de foto seksueel succes tot uitdrukking zou brengen, quod non, bestaat er geen oorzakelijk verband tussen het gebruik van het Cult-product en de positie van de afgebeelde dames.
Het oordeel van het College
Het College stelt het volgende voorop.
Uit het beroepschrift heeft het College de hiervoor in onderdeel 2 vermelde grieven kunnen destilleren. Voor het overige bevat het beroepschrift geen kenbare grieven tegen de beslissing van de Commissie maar slechts reacties op de stellingen van STAP in eerste aanleg.
Bij fax en e-mail van 10 april 2009 heeft mr. Kok namens R&B, in verband met de behandeling van de zaak op 14 april 2009, een productie overgelegd, te weten “het bezoekersprofiel”.
Ingevolge artikel 25 onder e van het hier toepasselijke Reglement betreffende de Reclame Code Commissie en het College van Beroep dienen partijen er zorg voor te dragen dat de stukken, die zij in verband met de behandeling van de zaak aan het College willen overleggen, 7 dagen voor de zitting in het bezit van het College zijn, tenzij de voorzitter anders bepaalt. Nu geen uitstel van deze termijn is gevraagd en er ook anderszins geen aanleiding is van deze bepaling af te wijken, is de productie te laat in het geding gebracht en zal deze niet aan het dossier worden toegevoegd.
Ten aanzien van de grieven overweegt het College het volgende.
Waar in de grieven gesproken wordt over artikel 6 lid 8 RvA bedoelt R&B kennelijk: artikel 8 RvA.
Het College deelt het oordeel van de Commissie dat artikel 8 RvA is overtreden en overweegt daartoe het volgende.
Anders dan de Commissie is het College van oordeel dat de uitingen genoemd in onderdeel 2 onder c respectievelijk d afzonderlijk van elkaar dienen te worden beschouwd. De uiting onder c betreft een printreclame in het blad Nightlive Magazine, terwijl de uiting onder d een “wallpaper” op de website www.cultenergy.nl is.
In de printreclame wordt door de pose van twee dames met naakte bovenlichamen, die klaarblijkelijk op het punt staan elkaar te kussen, in combinatie met de afbeelding van een fles van de alcoholhoudende drank “Cult Shaker”, de indruk gewekt dat er een causaal verband ligt tussen de consumptie van alcoholhoudende drank en het hebben seksueel succes. Dat de in de uiting afgebeelde fles “Cult Shaker” is voorzien van een dop en dat de fles volledig gevuld lijkt, doet niet aan dit oordeel af.
In de “wallpaper” is een groter gedeelte van vorenbedoelde dames afgebeeld, nemen zij dezelfde pose in en is duidelijk te zien dat één van beiden een flesje Cult Shaker in haar hand houdt, naast het deels afgebeelde naakte onderlichaam van de ander. Ook in deze uiting wordt door de pose van de dames in combinatie met de afbeelding van de fles “Cult Shaker” gesuggereerd dat er een causaal verband ligt tussen de consumptie van alcoholhoudende drank en het hebben van seksueel succes.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
Het College bevestigt de beslissing van de Commissie, voor zover daartegen beroep is ingesteld, met wijziging van gronden.