De bestreden reclame-uiting

Het betreft een uiting op https://ladycomp.nlieuws/verklaring-ladycomp-nederland/.

Daarin staat onder de aanhef: “Verklaring Ladycomp Nederland” onder meer:

“De afgelopen periode komen er steeds vaker berichten in het nieuws over natuurlijke anticonceptie. Dit is niet nieuw. Soms worden er feiten genoemd en een andere keer zijn de berichten vanuit een eenzijdig perspectief geschreven. Wel hebben de berichten steeds meer impact omdat de interesse in en bekendheid van natuurlijke anticonceptie groeit. Omdat jij als consument de lastige taak hebt om uit deze wirwar van informatie de juiste feiten te ontleden, hebben wij een aantal belangrijke zaken op een rijtje gezet.

Waarom natuurlijke anticonceptie

Hormonale anticonceptie is de standaard. Het heeft in het verleden voor een positieve doorbraak gezorgd op het gebied van vrouwenemancipatie. Het voordeel van een regelmatige cyclus en geboortebeperking weegt vaak op tegen het nadeel van verschillende bijwerkingen. De lijst van bekende en bewezen bijwerkingen is lang. Daarom stappen veel vrouwen over op een hormoonvrij alternatief. Vele alternatieven maken gebruik van de temperatuurmethode. De verschillende fases van een vrouwelijke cyclus zorgen voor schommelingen in de basale lichaamstemperatuur van de vrouw. Zo kun je identificeren wanneer jouw eisprong plaatsvindt en dus wanneer je vruchtbaar bent (5 dagen voor de eisprong en de dag van de eisprong zelf) en wanneer niet. Lady-Comp bouwt hierbij nog een extra zekerheid in door 2 extra dagen rood licht te geven (vruchtbaar, dus geen onbeschermde seks).

Lady-Comp vs. Natural Cycles (of andere applicaties)

In veel nieuwsberichten wordt de Lady-Comp over een kam geschoren met applicaties zoals Natural Cycles. Dat is onterecht omdat er veel belangrijke verschillen zijn. Het grootste verschil is dat het meetinstrument vast zit aan de Lady-Comp computer. Hierdoor meet je steeds met dezelfde thermometer, kunnen er geen invoerfouten ontstaan en wordt een meting gecheckt en beoordeeld door de software en het algoritme. Daarnaast vergelijkt de Lady-Comp je cyclus met 5 miljoen andere cycli. Zo worden spontane temperatuurschommelingen (door slecht slapen, alcohoI of stress) geïdentificeerd en wordt er rekening mee gehouden.

Theoretische betrouwbaarheid vs. Praktische betrouwbaarheid

De theoretische betrouwbaarheid (bij perfect gebruik) en praktische betrouwbaarheid van anticonceptiemethoden wordt uitgedrukt in een Pearl-Index. De Lady-Comp heeft bij perfect gebruik een Pearl-lndex van 0,7. Dat betekent dat 7 op de 1.000 vrouwen bij een jaar gebruik zwanger worden. In de praktijk kan dit cijfer stijgen naar 3,6. Dat betekent dat er wel degelijk zwangerschappen plaatsvinden bij het gebruik van de Lady-Comp, net zoals dat het geval is bij andere natuurlijke of hormonale methodes. Ter vergelijking:

– Natural Cycles 6,8*

– de kalendermethode 25*

Nog interessanter is de vergelijking met de index van de “betrouwbare” methoden:

– de pil 8*

– nuvaring 9*

– condoom 15-18*

* Bron: Wereldgezondsheidsorganisatie (WHO), Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG, gebaseerd op Trussell, 2011).

(….). “

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

LadyComp is een cycluscomputer die vrouwen helpt hun natuurlijke cyclus te bepalen, ter anticonceptie.

Cyclusmonitoring staat bekend als een vrij onbetrouwbare methode, aldus klaagster. Bij een onregelmatige cyclus, verhoging, wisselende slaap-waaktijden etcetera is de temperatuurmethode die dit systeem gebruikt onbetrouwbaar en kan een vrouw onterecht denken dat zij niet vruchtbaar is.

Adverteerder verwijst naar de Pearl-Index, een maat waarmee wordt uitgedrukt hoe veilig een anticonceptiemethode is. Daarbij wordt gesteld dat de Pearl-Index van de Ladycomp 0,7 is bij ideaal gebruik, en 3,6 bij gebruik in de praktijk. Dit betekent dat  jaarlijks per 1000 gebruikers 7 ‘ideale gebruikers’ (dus zonder bovengenoemde onbetrouwbaarheidsfactoren) tot 36 ‘praktische gebruikers’ (dus echte vrouwen die wel eens verkeerd meten, griep hebben, zich verslapen et cetera) toch zwanger worden. 36 per 1000 per jaar is een groot aantal, aldus klaagster. Daarom wordt de cyclusmethode als onbetrouwbaar gezien door artsen.

Adverteerder vergelijkt de Pearl-Index van haar product met het aantal zwangeren per 1000 vrouwen die andere anticonceptie methodes gebruiken. Hierbij verzuimt zij te vermelden dat de Pearl-Index niet hetzelfde is als het aantal ongeplande  zwangerschappen. Dit is een factor 10 verschillend, aldus klaagster. Zij geeft het volgende voorbeeld:

LadyComp heeft een Pearl-Index van 3,6 (36 per 1000 vrouwen wordt zwanger in een jaar). De pil heeft “een getal 8”. Dit is niet de Pearl-Index, maar het aantal zwangerschappen per 1000 vrouwen per jaar, aldus klaagster. Dat staat er echter niet bij.

Een ongeïnformeerde lezer ziet: LadyComp 3,6 versus de pil 8 oftewel de Ladycomp is veiliger. Dit is niet juist; het moet zijn 3,6 versus 0,8 of 36 versus 8). Klaagster acht de uiting misleidend; de consument neemt hiermee een ernstig risico op ongeplande dan wel ongewenste zwangerschap.

Het verweer

Namens adverteerder is onder meer het volgende meegedeeld.

Klaagsters stelling dat de cyclusmonitoring bekend staat als onbetrouwbaar is niet op feiten gebaseerd.

Verder onderkent adverteerder dat verschillende factoren invloed hebben op de temperatuur. In het algoritme van de computer is daar echter volop rekening mee gehouden.

Wat betreft de Pearl-Index merkt adverteerder -samengevat- het volgende op. Zij zegt dat de Lady-Comp een zekerheid heeft van 99,3% oftewel een Pearl-Index van 0,7 en een praktische betrouwbaarheid van (Pearl-lndex) 3,6. Adverteerder is aldus 100%  transparant bij het noemen van de normale zekerheid en de praktische zekerheid.

De pil heeft een “betrouwbaarheid” van 99,5 – 99,9% en “een praktische betrouwbaarheid” van 92%, aldus adverteerder. De praktische betrouwbaarheid van de LadyComp is 96,4%. 

Als adverteerder overal een praktische betrouwbaarheid van 96,4% oftewel een Pearl-Index van 3,6 zou moeten communiceren, zoals klaagster kennelijk wenst, dan zou dat voor alle andere methodes ook moeten gelden.

De mondelinge behandeling

Het standpunt van adverteerder is mondeling toegelicht. Op die toelichting zal worden teruggekomen in het oordeel.

Het oordeel van de Commissie

De kern van de klacht is dat in de bestreden uiting, volgens klaagster, de Pearl-Index van de Lady-Comp wordt vergeleken met het aantal zwangerschappen per 1000 vrouwen die andere anticonceptiemethoden gebruiken. Meer in het bijzonder maakt klaagster bezwaar tegen de vergelijking tussen de voor de LadyComp genoemde Pearl-Index van 3,6 en het getal “8” zoals vermeld achter “de pil”.

De Commissie acht deze klacht ongegrond. Zij overweegt daartoe het volgende. Ter zitting heeft adverteerder voldoende aannemelijk gemaakt dat het getal 8, anders dan klaagster veronderstelt, geen betrekking heeft op het aantal zwangerschappen per 1000 vrouwen die de pil gebruiken, maar dat dit getal de Pearl-Index van de pil “in de praktijk” weergeeft. In dit verband heeft adverteerder ter zitting onder meer gewezen op desbetreffende cijfers, aangetroffen op de website van WHO, welke organisatie in de uiting (onder andere) wordt genoemd als “Bron”. 

Overigens is in de bestreden uiting bij het cijfer 8 weliswaar niet met zoveel woorden vermeld: “Pearl-Index van de pil in de praktijk”, maar wel staat boven de opsomming van “de pil”, “nuvaring” en “condoom”:

“Nog interessanter is de vergelijking met de index van de “betrouwbare” methoden”.  Dit duidt erop dat een vergelijking wordt gemaakt met een “index“ en niet met aantallen zwangerschappen.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.