De bestreden reclame-uiting
Het betreft de banner met de tekst:
“Stop de kiloknaller.
Twaalf miljoen varkens zitten levenslang op elkaar gepropt zonder ooit daglicht of gras te zien”.
De klacht
In Nederland gelden strenge regels voor de huisvesting van varkens. Zo is exact voorgeschreven hoeveel ruimte en daglicht varkens minimaal moeten krijgen. De eisen in Nederland liggen hoger dan in omringende landen en veel veehouders geven de dieren meer ruimte dan is voorgeschreven. Dat varkens opgepropt en zonder daglicht leven is niet waar. Door adverteerder wordt bewust een verkeerd beeld geschapen om geld te werven. Gesuggereerd wordt dat in de sector sprake is van dierenmishandeling.
Het verweer
De tekst van de banner is gebaseerd op feiten en geeft de mening van een groeiend aantal mensen weer. In Nederland leven 12,1 miljoen varkens en daarvan leeft meer dan 95% in de intensieve varkenshouderij. Een uitloop naar buiten behoort niet tot de wettelijke eisen, zodat grofweg 99% van de varkens nooit gras heeft gezien.
Voorschriften voor daglicht zijn er niet. De wet eist slechts kunstlicht en de voorgeschreven lichtintensiteit in de stal bedraagt minimaal 40 lux gedurende ten minste 8 uur, terwijl normaal daglicht 10.000 tot 20.000 lux is. Adverteerder verwijst daarbij naar een onderzoek van Wageningen UR, waaruit het belang van daglicht blijkt.
Het voorgeschreven hokoppervlak groeit mee met de varkens en varieert tijdens hun leven van 5 varkens per vierkante meter tot 0,8 per vierkante meter voor een slachtrijp varken. Dat is erg weinig en kan met recht “op elkaar gepropt” worden genoemd.
In de publicatie “Welzijn” van Wageningen UR wordt verwoord hoeveel ruimte een varken minimaal nodig heeft om alleen maar het gewenste natuurlijke gedrag te kunnen uitvoeren en dat is “ongeveer 2 m2 per dier”.
Mondelinge behandeling
Partijen lichten hun standpunt nader toe, waarbij door adverteerder pleitaantekeningen worden overgelegd.
Het oordeel van de Commissie
Het staat adverteerder in beginsel vrij zijn mening te geven over de wijze waarop in zijn ogen varkens worden gehouden en dat hij zich daarbij bedient van een zekere mate van overdrijving is toegestaan en is niet ongebruikelijk.
Adverteerder heeft zijn in de banner geuite mening voldoende onderbouwd.
Daglicht en gras behoren niet tot de wettelijk voorgeschreven eisen, zodat het niet onaannemelijk is dat, aldus adverteerder, varkens daarvan verstoken zullen blijven.
Ten aanzien van de leefruimte voor varkens gelden wettelijk voorgeschreven minimale eisen. Deze desbetreffende afmetingen zijn evenwel dermate beperkt dat de Commissie het niet ontoelaatbaar acht dat adverteerder stelt dat de varkens “op elkaar gepropt” zitten.
Dat de varkenshouders zich, aldus klaagster, houden aan deze wettelijk eisen, betekent niet dat adverteerder zich daarover niet mag uitlaten, zoals in de banner is geschied.
Gelet op het vorenstaande bevat de uiting niet zodanige mededelingen dat men een verkeerd beeld krijgt van de omstandigheden waarop varkens gehouden plegen te worden. Een beschuldiging van dierenmishandeling ligt in de uiting niet besloten.
Op grond van bovenstaande overwegingen acht de Commissie de uiting niet in strijd met de NRC.
De beslissing
De Commissie wijst de klacht af.