De bestreden uiting

Het betreft de verpakking van de zoetjes van “Natrena Stevia”, volgens de tekst op deze verpakking “Het zoetje uit de natuur op basis van de Stevia plant en sucralose”.

De klacht

De klacht luidt – samengevat – als volgt.

De tafelzoetstof Natrena Stevia bestaat uit een combinatie van Stevia extracten en sucraloseen, alsmede smaakstoffen en andere ingrediënten die de massa aan het product geven. Het product bestaat derhalve uit een combinatie van natuurlijke en kunstmatige zoetstoffen, te weten stevioglycoside en sucralose. Sucralose is een krachtige kunstmatige zoetstof, die wordt geproduceerd door suiker (sucrose) te chloreren. In de Natrena Stevia tafelzoetstof levert de daarin verwerkte hoeveelheid sucralose in hoofdzaak de zoetheid van het product en niet de ‘natuurlijke extracten’ uit de Stevia plant.

Met de reclame wordt ten onrechte bij de gemiddeld goed geïnformeerde consument de suggestie gewekt dat sprake is van een tafelzoetstof op basis van uitsluitend natuurlijke zoetstoffen, althans van een tafelzoetstof op basis van hoofdzakelijk natuurlijke zoetstoffen, althans van een tafelzoetstof met Stevia extracten als hoofdbestanddeel voor het ‘zoetmakende effect’.

Dat deze indruk wordt gewekt, blijkt uit het marktonderzoek dat klagers hebben laten uitvoeren door een onafhankelijk bureau naar de verpakking van Natrena Stevia. Daarbij is aan 300 Nederlandse consumenten de vraag gesteld of het Natrena Stevia product een puur natuurlijke zoetstof is. 70% van de respondenten die alleen de voorkant van de verpakking hebben gezien denken dat het product een natuurlijk zoetje is. 66% van de respondenten die zowel de voorkant als de achterkant van het product hebben gezien, denken dat het product een natuurlijk zoetje is. Het onderzoeksrapport is bij de klacht gevoegd. Uit het onderzoek blijkt duidelijk dat de gewraakte uiting misleidend is.

De reclame is zodanig vormgegeven dat het vermogen van de consument om een geïnformeerd besluit te nemen, wordt beperkt. Hierbij zijn de volgende omstandigheden relevant:

• –       De Natrena Stevia tafelzoetstof heeft bijna dezelfde verpakking als het kristalpoeder uit dezelfde serie Natrena Stevia, waarin geen kunstmatige zoetstof sucralose wordt gebruikt;

• –       De verpakking wordt gekenmerkt door het Stevia logo in samenhang met het woord Stevia;

• –       De overheersende groene kleurstelling;

• –       De slogan: ‘het zoetje uit de natuur’ en

• –       De reclameboodschap op de achterzijde van de verpakking, waarin de nadruk wordt gelegd op de ingrediënten die afkomstig zijn van de Stevia plant.

Deze elementen afzonderlijk, alsmede bezien in hun samenhang, wekken de indruk bij de gemiddelde consument dat sprake is van een natuurlijke tafelzoetstof, althans een tafelzoetstof op basis van hoofdzakelijk natuurlijke zoetstoffen, althans dat het ‘zoetmakende effect’ in hoofdzaak wordt veroorzaakt door een natuurlijke zoetstof.

Uit de zin ‘op basis van de Stevia plant en sucralose’ op de verpakking blijkt niet dat sucralose een industriële zoetstof is. Dit is ook geen omstandigheid die bekend is bij de gemiddelde goed geïnformeerde consument. Daarnaast wordt door de voornoemde zin, doordat de Stevia plant eerst wordt genoemd, nog steeds de associatie gewekt dat het product voornamelijk gezoet wordt door de Stevia plant.

Voor de weinige gevallen dat een consument weet dat sucralose een zoetstof is, geldt dat de suggestie in stand wordt gelaten dat de Stevia extracten het hoofdbestanddeel zijn dat voor de zoetheid van het product zorgt.

Het Stevia logo neemt een groot deel van de verpakking in beslag. Daarmee wordt geïmpliceerd dat de tafelzoetstof slechts alleen bestaat uit ingrediënten afkomstig van de Stevia plant, althans dat de zoetheid van het product hoofdzakelijk afkomstig is van de Stevia ingrediënten.

Klagers achten de reclame misleidend. Zij voeren gemotiveerd aan dat de reclame, op basis van het voorgaande, in strijd is met de artikelen 7, 8.2, 8.3 onder a en 8.5 in combinatie met bijlage 1 (onder punt 2) van de Nederlandse Reclame Code (NRC).

Het verweer

Ten eerste verzoeken verweerders om de klacht niet ontvankelijk te verklaren jegens Sara Lee Coffee and Tea Germany GmbH en jegens Douwe Egberts Coffee Systems Nederland B.V., nu de gewraakte verpakking niet in het verkeer is gebracht door deze partijen maar door Douwe Egberts Nederland B.V.

Verweerders zijn van mening dat de bewuste verpakking in overeenstemming is met alle daarvoor geldende regels en normen, inclusief de NRC. Op hetgeen zij daartoe gemotiveerd hebben aangevoerd, zal de Commissie – voor zover van belang voor de beslissing – in het oordeel ingaan.

De mondelinge behandeling

In de eerste plaats wordt vastgesteld dat Douwe Egberts Nederland B.V. de partij is die de bewuste verpakking op de markt brengt.

Namens klagers en verweerders worden de standpunten mondeling nader toegelicht. De woordvoerder voor klagers, mr. Niemeijer voornoemd, heeft dit gedaan aan de hand van een pleitnota.

Het oordeel van de Commissie

Nu is komen vast te staan dat de gewraakte verpakking op de markt is gebracht door Douwe Egberts Nederland B.V., dient deze partij in de onderhavige procedure te worden aangemerkt als de adverteerder. Voor zover de klacht is gericht tegen de andere genoemde partijen kan deze derhalve niet slagen.

Met betrekking tot de inhoud van de klacht overweegt de Commissie als volgt.

Op de voorzijde van de verpakking staat, onder “Natrena Stevia”, de tekst: “Het zoetje uit de natuur op basis van de Stevia plant en sucralose”. Op de achterzijde wordt, rechts bovenaan, deze tekst herhaald.

Naar het oordeel van de Commissie wordt door deze tekst, met name door het zinsdeel ‘het zoetje uit de natuur’, gesuggereerd dat sprake is van een zoetje dat uitsluitend bestaat uit natuurlijke grondstoffen. Het zoetje bevat echter tevens sucralose, dat – naar niet is weersproken – een kunstmatige zoetstof is. Aldus gaat de uiting naar het oordeel van de Commissie gepaard met onjuiste informatie ten aanzien van de samenstelling van het product, zoals bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Voorts is de Commissie van oordeel dat de gemiddelde consument er door de uiting toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen. Gelet op het voorgaande is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

De misleiding wordt naar het oordeel van de Commissie niet, althans onvoldoende weggenomen door de mededelingen op de verpakking waaruit blijkt dat het product tevens sucralose bevat. Naar haar oordeel is de gemiddelde consument er niet van op de hoogte dat sucralose een kunstmatige zoetstof is. Evenmin zal de consument daarop bij de onderhavige uiting bedacht zijn, gelet op de stelligheid die uitgaat van de mededelingen op de verpakking dat sprake is van een zoetje ‘uit de natuur’.

De overige door klagers genoemde omstandigheden, te weten dat de tafelzoetstof nagenoeg dezelfde verpakking heeft als het kristalpoeder uit dezelfde serie (dat geen kunstmatige zoetstoffen bevat), het logo op de verpakking in samenhang met het woord Stevia, de overheersende groene kleurstelling en het feit dat de ingrediënten die afkomstig zijn van de Stevia plant nadrukkelijk worden genoemd, kunnen weliswaar de genoemde onjuiste indruk dat sprake is van een puur natuurlijk product versterken, maar acht de Commissie op zichzelf niet misleidend. Voor zover klagers die mening zijn toegedaan, dient de klacht derhalve te worden afgewezen.

In de reclame wordt geen gebruik gemaakt van een vertrouwens-, kwaliteits- of ander soortgelijk label, zoals bedoeld in punt 2 van de in artikel 8.5 genoemde bijlage 1 NRC. Van strijd met het daarin bepaalde is derhalve geen sprake. Evenmin is naar het oordeel van de Commissie sprake van marketing van een product op een wijze zoals bedoeld in artikel 8.3 onder a NRC.

Omdat reeds op grond van het voorgaande wordt geoordeeld dat de reclame-uiting misleidend is, kan in het midden worden gelaten welk ingrediënt in het zoetje het hoofdbestanddeel is dan wel door wel ingrediënt hoofdzakelijk de ‘zoetkracht’ van het product wordt bepaald.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

Op grond van het voorgaande acht de Commissie de reclame-uiting, voor zover wordt gesproken van ‘het zoetje uit de natuur’ in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt Douwe Egberts Nederland B.V. aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.