De bestreden reclame-uiting
Het betreft de televisiecommercial van ABN AMRO voor ‘spaarverslimmers’.
In de commercial is te zien hoe een aantal mensen van een tuinfeestje naar hun auto’s lopen. Een man zegt tegen een naast hem lopende vrouw: “De spaarrente staat nu zo laag, je kan beter aflossen op je hypotheek, dan hou je elke maand wat over.”
De hierachter lopende man keert zich tot de kijker en zegt: “Kijk, van de spaarrente moet je het niet hebben op het moment. Dus kijken we allemaal om ons heen. Ik zelf, ik ben gaan beleggen. Let op: beleggen brengt risico’s met zich mee, je kan je inleg verliezen. Klopt, maar een beetje risico, ik hou er wel van.” Deze man stapt met een vrouw in een Oldtimer, geeft een knipoog en rijdt weg, uitgezwaaid door de anderen. Eén van hen zegt, terwijl hij de auto nakijkt: “Schat, jij had nog spaargeld toch?”
In beeld verschijnt de tekst:
“Spaargeld
verdient beter
#spaarverslimmers”.
Als de man in de Oldtimer langsrijdt en zegt: “Hoe ik dat doe?” verschijnt het logo van ABN AMRO kort in beeld. Vervolgens zegt de voice-over: “Spaargeld verdient beter. Ontdek nu welke van de vier spaarverslimmers bij úw spaargeld past. Ga naar abnamro.nl/ spaarverslimmers.”
Ondertussen staat in beeld: “extra aflossen”, “beleggen”, “pensioen aanvullen” en “schenken” en “abnamro.nl/spaarverslimmers.” De commercial wordt afgesloten met het logo van ABN AMRO.
De klacht
In de commercial wordt duidelijk vermeld dat beleggen risicovol is en dat je geld kunt verliezen. Maar de betreffende man zegt ook dat hij wel van risico houdt en het beeld wordt geschetst dat de man rijk is geworden door te beleggen en daardoor in een mooie auto kan rijden. Hierdoor wordt de disclaimer gebagatelliseerd en eigenlijk teniet gedaan. Klager vindt de commercial daarom misleidend en niet overeenkomstig de bankierseed.
Het verweer
De televisiecommercial maakt deel uit van de ‘Spaarverslimmer’- campagne van ABN AMRO, die loopt van 16 oktober tot 4 december 2017. Het doel van de campagne is om klanten te wijzen op alternatieve mogelijkheden om hun spaargeld aan te wenden: beleggen, pensioen aanvullen, extra aflossen op de hypotheek en/of schenken. De pay-off van de campagne is daarom “Uw spaargeld verdient beter”. Welke mogelijkheid voor een klant de beste oplossing is, hangt af van diens persoonlijke situatie. Om startende beleggers te informeren dat beleggen echt iets anders is dan sparen, omdat beleggers het risico lopen hun inleg geheel of gedeeltelijk te verliezen, is deze boodschap nadrukkelijk in de commercial verwerkt. Verder staat op de website van ABN AMRO de test “Is beleggen iets voor mij”, waarmee nadrukkelijk wordt getoetst of klanten beseffen en accepteren dat ze bij beleggen risico lopen en hoe ze zich bij dat risico voelen. De televisiecommercial is een uitnodiging om te onderzoeken welke spaarverslimmer het beste bij een klant past. Het risicoaspect van beleggen wordt in de commercial niet gebagatelliseerd doordat het personage de indruk wekt rijk te zijn geworden met beleggen, zoals klager stelt. Het risicoaspect wordt in de commercial nadrukkelijk genoemd en ook bij alle vervolgstappen bij de keuze voor een alternatief voor sparen wordt dit aspect expliciet aan de orde gesteld.
ABN AMRO merkt ten slotte op dat een bespreking van de bankierseed niet aan de orde is bij een klacht over een televisiecommercial die is ingediend bij de Commissie.
Het oordeel van de Commissie
Klager vindt de televisiecommercial misleidend omdat daarin volgens hem de waarschuwing dat beleggen risicovol is wordt gebagatelliseerd door het beeld te schetsen van een man die door te beleggen rijk is geworden en daardoor in een mooie auto rijdt. De Commissie overweegt als volgt.
In de televisiecommercial vestigt ABN AMRO de aandacht op alternatieve mogelijkheden voor het inzetten van spaargeld, door ABN AMRO ‘spaarverslimmers’ genoemd. In deze commercial ligt de nadruk op beleggen als een mogelijke spaarverslimmer. Om te voorkomen dat de gemiddelde consument op het verkeerde been wordt gezet, moet in de commercial voldoende duidelijk worden gewezen op het feit dat aan beleggen risico’s kleven waarvan bij sparen geen sprake is. Naar het oordeel van de Commissie is de commercial op dit punt voldoende duidelijk. Het betreffende personage zegt immers nadrukkelijk: “Let op: beleggen brengt risico’s met zich mee, je kan je inleg verliezen.” Dat hij deze waarschuwing laat volgen door de mededeling dat hij wel van een beetje risico houdt, en zijn belegging gezien zijn auto kennelijk succesvol is geweest, betekent niet dat beleggen in het algemeen als risicoloos wordt voorgesteld. Evenmin wordt gesteld of gesuggereerd dat beleggen voor iedereen de beste spaarverslimmer is. Door de voice-over wordt met de mededeling “Ontdek nu welke van de vier spaarverslimmers bij úw spaargeld past” verwezen naar de webpagina abnamro/spaarverslimmers en de drie andere mogelijkheden naast beleggen worden in beeld getoond, te weten extra aflossen, pensioen aanvullen en schenken.
Op grond van het voorgaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie wijst de klacht af.