De bestreden reclame-uiting
Het betreft een televisiecommercial van Brand New Day waarin haar beleggingsproducten worden aangeprezen. Voor zover voor de klacht relevant staat gedurende de laatste zes seconden van deze commercial de volgende tekst onderin beeld:
“Beleggen kent risico’s, je kunt een deel van je inleg verliezen.”
Samenvatting van de klacht
In de reclame wordt voorgespiegeld dat een extra pensioenpotje kan worden opgebouwd door geld in te leggen in de producten van adverteerder. Gemeld wordt dat men de inleg deels kan kwijtraken, maar dat is volgens klager een verkeerde voorstelling van zaken. Het risico bij beleggen is immers dat men de gehele inleg kan kwijt raken. Er wordt in de commercial dus een verkeerde voorstelling van zaken gegeven, hetgeen misleidend is.
Samenvatting van het verweer
De inhoud van de risicomelding is in het verleden aan de orde gekomen in gesprekken die adverteerder gevoerd heeft met de AFM. De AFM had daar volgens adverteerder – op basis van de onderstaande toelichting – geen opmerkingen bij.
De wet schrijft voor dat de risicomelding een correcte en duidelijke indicatie moet zijn van de aan een beleggingsproduct verbonden risico’s. Volgens adverteerder is er geen kans dat haar klanten met een (pensioen)beleggingsrekening hun gehele inleg verliezen. Klanten kunnen bij adverteerde namelijk niet rechtstreeks beleggen in losse aandelen (of nog risicovollere instrumenten) maar beleggen enkel en alleen in indexfondsen. Deze indexfondsen c.q. modelportefeuilles van adverteerder beleggen heel breed, namelijk in duizenden aandelen wereldwijd. Deze aandelen zijn tezamen goed voor ongeveer 95-97% van de totale wereldwijde marktkapitalisatie. Dus alleen in het onwaarschijnlijke geval dat al deze bedrijven, verspreid over de hele wereld, failliet zouden gaan kan een klant, mits deze voor 100% in aandelenfondsen belegt, zijn gehele inleg kwijtraken. Dat is volgens adverteerder geen reëel risico en niet vergelijkbaar met de situatie waarin wordt belegd in de aandelen van een enkel bedrijf of een handjevol bedrijven. In een dergelijk geval loopt een belegger immers wel degelijk de kans om de gehele inleg te verliezen en moet de belegger op dat risico geattendeerd worden. Omdat beleggingsklanten van adverteerder wel het risico lopen om een deel van hun inleg te verliezen hanteert zij de risicomelding “Beleggen kent risico’s. U kunt een deel van uw inleg verliezen.”, die aansluit bij het daadwerkelijke risico dat een beleggingsklant loopt. Een risicomelding waarbij gewezen zou worden op het volledig kunnen verliezen van de inleg is volgens adverteerder niet passend en incorrect.
Het oordeel van de voorzitter
1) De televisiecommercial ziet specifiek op de beleggingsproducten van adverteerder waarmee men “een extra pensioenpotje kan opbouwen”. Naar de voorzitter begrijpt is dit een zogeheten ‘geblokkeerde beleggingsrekening’. Volgens klager is de risicovermelding in de commercial ontoereikend, omdat men volgens klager zijn volledige inleg kan verliezen en in de uiting enkel wordt gesproken over een deel van de inleg. De commercial geeft daardoor volgens klager een verkeerde voorstelling van zaken en is hierdoor misleidend. Adverteerder stelt echter dat de voornoemde risicovermelding aansluit bij het daadwerkelijke risico dat haar klanten lopen. De voorzitter oordeelt als volgt.
2) Adverteerder heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat, anders dan klager stelt, klanten die bij haar beleggen door middel van een pensioenbeleggingsrekening geen reëel risico lopen dat zij hun gehele inleg verliezen. De door adverteerder aangeboden aandelenfondsen waarin men via de voornoemde beleggingsrekening kan beleggen, zijn dermate breed gespreid dat alleen in een zeer uitzonderlijk scenario – namelijk wanneer de aandelen van alle bedrijven binnen de fondsen hun volledige waarde verliezen en de klant daarnaast zeer offensief belegt – er sprake zou zijn van volledig verlies van de inleg. Een dergelijk scenario, wat feitelijk een volledig faillissement van alle, over de wereld verspreide bedrijven wiens aandelen in de indexfondsen zijn opgenomen zou betekenen, wordt door de voorzitter als zeer onwaarschijnlijk beschouwd. Gezien de brede spreiding van de indexfondsen en het uiterst geringe risico op volledig verlies, is de risicomelding in de bestreden uiting in lijn met de werkelijke risico’s. Om die reden kan dan ook niet worden gesteld dat de commercial en onjuiste voorstelling van zaken geeft of voor de gemiddelde consument misleidend is over de risico’s. Er wordt beslist als volgt.
De beslissing van de voorzitter
Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.