De bestreden uiting

Het betreft de huis-aan-huis verspreide folder van het Donorregister (Ministerie van VWS) met als kop:

“HET NIEUWE DONORREGISTER

 WAT BETEKENT DAT VOOR MIJ?”

De klacht

Klager heeft een NEE/NEE-sticker op zijn brievenbus. Ondanks de sticker is op 28 oktober 2019 de folder over het nieuwe donorregister in zijn bus gedaan. Klager heeft zich hierover beklaagd bij het CIBG Donorregister (Commissie: uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van VWS). Bij e-mail van 5 november 2019 heeft het CIBG geantwoord dat de publieksfolder met informatie over de nieuwe Donorwet niet als reclame is verspreid en daarom ook bij bewoners met een NEE/NEE of NEE/JA-sticker is bezorgd. Bij e-mail van 8 november 2019 heeft het CIBG hieraan toegevoegd dat de folder geen reclame is omdat deze geen aanprijzend karakter heeft. Klager is het daar niet mee eens. De folder is volgens hem een en al reclame voor het register en geen objectieve informatie. De folder is daarom in strijd met de NEE/NEE-sticker bij klager bezorgd.

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

Op 1 juli 2020 treedt een wijziging van de Wet op de orgaandonatie in werking, ook wel aangeduid als de nieuwe Donorwet. Deze nieuwe Donorwet komt er kort gezegd op neer dat als mensen zelf geen keuze registreren om al dan niet orgaandonor te worden, zij worden ingeschreven in het donorregister onder de vermelding ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’. Op grond van artikel II a van de nieuwe Donorwet moet de Minister (voor Medische Zorg) zorgdragen voor informatievoorziening over de wetswijziging. Daarom voert het ministerie van VWS momenteel een uitgebreide voorlichtingscampagne, om alle burgers in Nederland in staat te stellen om een geïnformeerde keuze over orgaandonatie te maken en zich te registreren in het donorregister. Daarbij is ervoor gekozen om de folder over de nieuwe Donorwet huis-aan-huis te verspreiden, ook op adressen met een NEE/NEE-sticker of NEE/JA-sticker, om te voorkomen dat een deel van de burgers de informatie over de nieuwe Donorwet niet ontvangt.

Verweerder acht de bezorging op adressen met een NEE/NEE of NEE/JA-sticker niet in strijd met de Code Verspreiding Ongeadresseerd Reclamedrukwerk (Code VOR), omdat de folder volgens verweerder niet kan worden aangemerkt als reclamedrukwerk in de zin van de Code VOR. De folder bevat louter feitelijke informatie en prijst geen denkbeeld aan, maar beoogt mensen te laten nadenken over orgaandonatie en een keuze te maken. Daarbij wordt niet één bepaalde keuze aangeprezen. Over een eerdere folder van VWS betreffende de nieuwe Donorwet heeft de Commissie geoordeeld dat die folder verkleurde tot reclame voor een denkbeeld omdat, naast de feitelijke informatie en voorlichting in het grootste deel van de folder, een alinea was opgenomen waarin de keuze om donor te worden positief werd afgezet tegen de keuze om dat niet te willen zijn (dossier 2019/00460). In de nu bestreden folder komt deze alinea niet meer voor, zodat geen sprake is van reclame.

Verweerder concludeert dat de folder huis-aan-huis mocht worden verspreid en verzoekt daarom de klacht af te wijzen.

De mondelinge behandeling

Het standpunt van verweerder is nader toegelicht. Daarbij is benadrukt dat de in de eerdere beslissing van de Commissie als reclame aangemerkte tekst niet meer in de thans bestreden folder voorkomt. Ook is aan de folder niets toegevoegd dat als aanprijzend kan worden beschouwd, aldus verweerder.

Het oordeel van de Commissie

1.

Als onweersproken is komen vast te staan dat de van verweerder afkomstige folder over het Donorregister is gedeponeerd in klagers brievenbus, die is voorzien van een NEE/NEE sticker in de zin van de Code VOR. Met deze sticker wordt kenbaar gemaakt dat de bewoner geen ongeadresseerd reclamedrukwerk (en geen huis-aan-huisbladen) wenst te ontvangen. Centraal staat de vraag of de folder kan worden aangemerkt als reclame(drukwerk) dat op grond van de Code VOR niet bij adressen met een NEE/NEE-sticker mag worden bezorgd.

2.

Krachtens artikel 1 Code VOR wordt onder reclame verstaan: iedere openbare en/of systematische directe dan wel indirecte aanprijzing van goederen, diensten of denkbeelden. Uitingen die louter informatief zijn, zonder enig aanprijzend element, worden niet als reclame aangemerkt.

3.

De folder begint met een inleiding, waarin kort samengevat wordt meegedeeld dat vanaf 1 juli 2020 de nieuwe Donorwet met het bijbehorende nieuwe Donorregister ingaat. Na de inleiding wordt onder vetgedrukte subkopjes onder meer toegelicht welke keuzes in het Donorregister kunnen worden gemaakt, wat er gebeurt als geen keuze wordt ingevuld, wat de verschillende keuzes betekenen en hoe ze in het Donorregister kunnen worden ingevuld en bekeken. Naar het oordeel van de Commissie is de folder louter informatief en voorlichtend van aard. Anders dan het geval was bij de folder die in dossier 2019/00460 is beoordeeld, ontbreekt in de thans bestreden folder de tekst en woordkeuze die maakten dat de eerdere folder een aanprijzend karakter kreeg ten aanzien van een bepaalde keuze (de registratie als donor). Ook is niet gebleken dat aan de huidige folder tekstgedeeltes zijn toegevoegd die sturend zijn in een bepaalde richting.

4.

Het voorgaande leidt tot het oordeel dat de bestreden folder geen reclame (voor een denkbeeld) betreft en niet worden aangemerkt als reclamedrukwerk in de zin van de Code VOR.

De klacht dat verweerder in strijd met de Code VOR heeft gehandeld door de folder te laten bezorgen in klagers brievenbus die is voorzien van een NEE/NEE-sticker, kan daarom niet slagen.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.