Het College van Beroep [6 april 2022]
1. De procedure
(…)
2. De bestreden uiting, de inleidende klacht en de beslissing van de Commissie
2.1. De inleidende klacht is gericht tegen de volgende reclame-uitingen voor BenBits kauwgom:
1. de productverpakkingen (bestaande uit een kartonnen doosje met daarin drie papieren zakjes) voor zover daarop staat: ”Bits of nature” en “plastic free” in combinatie met de beeltenis van de zeeschildpad, alsmede “natuurlijke gombasis”, “natuurlijke kauwgom”, “plasticvrije kauwgom” en “natuurlijk afbreekbaar”.
2. twee uitingen op de Instagram-pagina van BenBits, namelijk:
a. een Instagram-bericht van 16 maart 2021 waarin staat: “[…] Ook ‘gewone’ kauwgom bestaat voor een groot deel uit plastic en draagt hier aan bij. Gelukkig maakt BenBits heerlijke, frisse, plantaardige kauwgom en zijn onze verpakkingen ook nog eens geheel plasticvrij. #benbits #plantbasedgum […]” en
b. een Instagram-bericht van 2 april 2021 waarin onder meer staat: “’Kauwgom is kauwplastic!’ Tenminste, dat geldt voor de meeste gangbare kauwgom […]. Gelukkig is BenBits gemaakt met natuurlijke gom en dus ook natuurlijk afbreekbaar! […] #benbits #vegan #naturalgum #plasticfree”.
3. een bericht van 14 april 2021 op de Facebook-pagina van BenBits, waarin staat:
“natuurlijke gom, geen plastic! BenBits houdt van de natuur. Daarom wordt onze kauwgom gemaakt met duurzaam geteelde, natuurlijke gom van de Chicozapoteboom. […] #PlasticFree #benbits #vegan #naturalgum #plantbased”.
4. de website benbits.com voor zover daar staat: “Plant-based kauwgom”.
2.2. De inleidende klacht wordt als volgt samengevat. Perfetti, een snoepfabrikant die onder meer kauwgom produceert, maakt bezwaar tegen de hiervoor genoemde uitingen. In opdracht van Perfetti heeft de Technische Universiteit van Milaan (“Politecnico di Milano”) onderzocht of de kauwgom van BenBits polyisoprene bevat, de marker van natuurlijke ‘chicle’ voor de gombasis, afkomstig van de Manilkara Zapota-boom. Uit wetenschappelijke literatuur volgt dat chicle twee polymere hoofdcomponenten bevat: cis-polyisopreen (CPI of cis-1,4-polyisopreen) en trans-polyisopreen (TPI of trans-1,4-polyisopreen). De conclusie van de Politecnico di Milano was dat deze componenten in het product van BenBits ontbreken. De testen lieten ook zien dat die kauwgom wel styrene-butadiene rubber (SBR) en rosin ester bevatte. Beide vormen de markers voor niet-natuurlijke synthetische substanties. Nu de Politecnico di Milano concludeert dat BenBits ten onrechte claimt dat haar kauwgom is vervaardigd van natuurlijke gombasis, zijn de claims “kauwgom van natuurlijke gombasis”, en de (daarvan afgeleide) claims “natuurlijke kauwgom”, “plasticvrije kauwgom” of “plant based kauwgom” onjuist en daarmee misleidend. De natuurlijkheid van het product is het selling point voor BenBits. Het publiek zal niet verwachten dat de BenBits kauwgom synthetische elementen bevat. Nu de natuurlijkheidsclaim voor de gemiddelde consument van belang is voor het economisch gedrag, zijn de uitingen bovendien misleidend in de zin van de EU-levensmiddelenwetgeving in combinatie met hetgeen de EU Aromaverordening bepaalt over “natuurlijk”. Uit eerdere beslissingen van de Commissie volgt dat wat volgens de gemiddelde consument natuurlijke ingrediënten zijn, afhankelijk is van de oorsprong en de bewerking van het ingrediënt. De Commissie heeft in die beslissingen – naar analogie – aansluiting gezocht bij de definitie van ‘natuurlijk’ uit de Aromaverordening. In dossier 2016/00917 werd door de klager betwist dat alle ingrediënten in de BenBits kauwgom van natuurlijke aard waren. BenBits kon niet aantonen dat de xylitol die werd gebruikt, was vervaardigd in overeenstemming met één van de traditionele bereidingsprocessen waarnaar wordt verwezen in de Aromaverordening. Het gebruik van de claim “100% natuurlijke kauwgom” werd daarom als misleidend beschouwd.
2.3. De Commissie heeft, samengevat, als volgt geoordeeld. Perfetti heeft de juistheid van de mededeling “natuurlijke gombasis” bestreden onder verwijzing naar het onderzoek van de Politecnico di Milano. Gelet hierop lag het op de weg van BenBits om de juistheid van de mededeling “natuurlijke gombasis” aannemelijk te maken. Daartoe heeft BenBits zich met name beroepen op de door haar overgelegde resultaten van zogenoemde C14-analyses van samples van gombasis en van BenBits kauwgom. BenBits heeft haar standpunt, dat er sprake is van een “natuurlijke gombasis”, onderbouwd door te verwijzen naar een C14 analyse van BenBits kauwgom met als resultaat “95% biobased”, waarbij, aldus BenBits, deels een 86% biobased gombasis is gebruikt, en deels een 87% biobased gombasis. Het resterende deel van 5% wordt in de toelichting bij de C14 analyse aangeduid als “synthetic”(petrochemical)” en “Petrochemicals, coal and other fossil sources”. Het komt de Commissie op zichzelf niet onaannemelijk voor dat in samples van BenBits kauwgom (sporen van) mineralen en anorganische zouten kunnen worden aangetroffen, maar in de reactie van BenBits op de tussenbeslissing, mist de Commissie bewijs(stukken) ter onderbouwing van het standpunt dat voornoemde 5% duidt op mineralen en anorganische zouten, en niet op “Petrochemicals, coal” en/of “other fossil sources”. Naar het oordeel van de Commissie kan op grond van de nadere toelichting van BenBits niet worden uitgesloten dat zij de mededeling “natuurlijke gombasis” ten aanzien van het product zoals dat ten tijde van de klacht op de markt werd gebracht, zal kunnen waarmaken. Anderzijds oordeelt de Commissie dat de juistheid van die mededeling onvoldoende aannemelijk is geworden. Het zijn deze woorden, die in de klacht uitdrukkelijk en gemotiveerd zijn bestreden. De productverpakkingen, waarop gesproken wordt over “natuurlijke gombasis” en “natuurlijke kauwgom”, acht de Commissie misleidend. Hetzelfde geldt voor de woorden “natuurlijke gom” in het Instagram-bericht van 2 april 2021 en het Facebookbericht van 14 april 2021. Ten aanzien van de woorden “Bits of nature”, “plantaardige kauwgom”, “plasticfree” en/of “plant-based kauwgom” is onvoldoende duidelijk gemotiveerd bezwaar gemaakt, en de woorden “biologisch afbreekbaar” heeft Perfetti pas duidelijk gemotiveerd bestreden in reactie op de tussenbeslissing en ter zitting. Gezien het beginsel van hoor en wederhoor acht de Commissie dit te laat om deze woorden in het (eind)oordeel te betrekken. De klacht is in zoverre afgewezen.
3. De grieven in het principaal appel
3.1. Grief I (betreft overwegingen 7 en 3, tweede alinea van de bestreden eindbeslissing)
De Commissie heeft geoordeeld dat niet is komen vast te staan dat BenBits de mededeling “natuurlijke gombasis” niet zal kunnen waarmaken, maar dat de juistheid van deze woorden onvoldoende aannemelijk is geworden. BenBits stelt dat zij wel degelijk heeft aangetoond dat de claim “natuurlijke gombasis” juist is, mede gelet op de in de geteste samples voorkomende sporen van mineralen en organische zouten. BenBits wijst in dit verband uitdrukkelijk op de volgende, door haar als bewijsmiddelen omschreven stukken en stellingen:
- de ISO certificeringen van de samples die door onderzoek hebben plaatsgevonden en die als productie 2 bij het verweerschrift bij de Commissie zijn overgelegd;
- alle verklaringen van toeleveranciers en producenten, die eveneens als productie 2 bij het verweerschrift bij de Commissie zijn overgelegd;
- de certificeringen van de natural gum, die de basis vormde voor de destijds geproduceerde kauwgom, waartegen de oorspronkelijke klacht zich richt, welke als productie 2 bij het verweerschrift zijn overgelegd;
- de C14 onderzoeksrapporten van de verschillende gombases en van de eindproducten die met deze gombasis zijn geproduceerd; de C14 analyse is de enige onderzoeksmethode die ISO gecertificeerd is en gangbaar is in de Europese Unie;
- BenBits is volledig transparant geweest over de door haar gehanteerde processen. BenBits heeft volledige medewerking verleend aan de hierna in het oordeel te noemen televisie-uitzending van de Keuringsdienst van Waarde.
3.2. BenBits verwijst verder naar de beslissing in dossier 2016/00917. Die procedure is in overleg tussen partijen en de Commissie afgesloten, waarbij BenBits de aanduiding 100% heeft geschrapt en de uiting heeft beperkt tot ‘natuurlijke gombasis’. In de huidige procedure gaat de Commissie verder dan de aanpassing van de uiting die zij heeft goedgekeurd. De Commissie leest de door BenBits aangedragen bewijsmiddelen zodanig dat zij tot de onjuiste conclusie komt dat de termen “natuurlijke gombasis” en “natuurlijke kauwgom” in strijd zijn met de artikelen 2 en 7 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). De eis van de Commissie om naast het overgelegde bewijs nog meer bewijs over te leggen, is in strijd met de redelijkheid en disproportioneel. BenBits als opkomend bedrijf heeft het uiterste gedaan en heeft ook kosten moeten maken om de ongefundeerde klachten van Perfetti te weerleggen.
3.3. Grief 2 (betreft de overwegingen 8 en 10 van de bestreden eindbeslissing)
De Commissie is voorbijgegaan aan het feit dat “natuurlijk” geen wettelijk omschreven begrip is. Op dit moment wordt door het Europese Parlement gediscussieerd over de invulling van dit begrip. De voorlopige conclusie en de huidige stand van zaken binnen het Europese Parlement zijn nu zo dat een product als “natuurlijk” wordt bestempeld indien de oorsprong van de ingrediënten natuurlijk is, en dat sprake is van minimale bereiding en afwezigheid van additieven. BenBits voldoet aan deze voorlopige eisen. Immers blijkt uit de door BenBits overgelegde bewijsmiddelen dat de kauwgom bestaat uit een natuurlijke gombasis. Deze heeft een minimale bewerking ondergaan die bestaat uit een bereiding die overeenkomt met de traditionele bereidingswijzen die worden beschreven in de Aromaverordening. In het gehele productieproces van de natuurlijke gombasis worden er geen kunstmatige additieven toegevoegd. Maar omdat er nog geen objectieve norm is, blijft toetsing van ‘natuurlijk’ grotendeels subjectief. Bij biologische producten hoeft het product slechts voor 95% uit biologische ingrediënten te bestaan. Het toetsingskader dat de Commissie ten onrechte heeft gebruikt, is feitelijk de situatie waar de vorige klacht zich tegen heeft gericht, namelijk 100% natuurlijk. De marge van 95% is, analoog aan biologische producten, ruim voldoende om in reclame te mogen spreken van natuurlijke gombasis en natuurlijke kauwgom.
3.4. Grief 3 (betreft overweging 4 van de bestreden eindbeslissing)
Het oordeel van de Commissie dat de bewijsstukken die na 8 juni 2021 zijn overgelegd onvoldoende relevant zijn, is onbegrijpelijk. Het oordeel van de Commissie is vooral leidend voor toekomstige handelingen van partijen. Tegen die achtergrond had de Commissie de laatste ontwikkelingen ten aanzien van BenBits bij haar oordeel dienen te betrekken. De Commissie richt zich in plaats daarvan met haar oordeel op een reclame-uiting uit een ver verleden die betrekking heeft op een oude productie batch, waar geen producten meer van in omloop zijn. De Commissie laat zich ten onrechte enkel leiden door uitingen die op het verleden zijn gericht en schept daarmee verwarring. BenBits heeft aangetoond dat in het verleden de term “natuurlijk” correct is gebezigd, maar ook dat zij haar product nog steeds verbetert en dat zij nu zelfs een 100% natuurlijke gombasis heeft bij haar laatste productieproces. De Commissie had de onderzoeken naar die nieuwe basis mee moeten laten wegen uit het oogpunt van correcte informatie aan het publiek.
3.5. Grief 4 (betreft de overwegingen 10 en 11 van de bestreden eindbeslissing)
Perfetti heeft een discussie opgeworpen op basis van een onderzoek dat subjectief, niet onafhankelijk en niet-controleerbaar is, en dat niet in lijn is met de voorgeschreven onderzoeksmethodes. BenBits echter heeft de Commissie gewezen op een onderzoeksrapport dat onomstreden is en waaruit blijkt dat consumenten niet op de hoogte zijn van het feit dat er plastic in kauwgom is verwerkt, terwijl zij aannemen dat de gombasis wel natuurlijk is. BenBits heeft uitleg gegeven over de in de oorspronkelijke testen genoemde substanties die in de natuurlijke gom werden aangetroffen. Het is dan ook onbegrijpelijk dat de Commissie tot de eindconclusie komt dat in de bestreden reclame-uitingen ten onrechte gebruik wordt gemaakt van de term ‘natuurlijk’.
4. Het antwoord in appel tevens houdende incidenteel appel
4.1. De grieven van BenBits in het principale appel zijn gemotiveerd weersproken, waarbij Perfetti zich aansluit bij het oordeel van de Commissie. Hierna zal, voor zoveel nodig, op het verweer in het principale appel worden ingegaan.
Het incidentele appel is gericht tegen de afwijzing van het resterende gedeelte van de klacht dat hieronder wordt omschreven. Het College vat het incidentele appel als volgt samen.
4.2. Grief 1
De Commissie heeft ten onrechte geoordeeld dat Perfetti onvoldoende duidelijk gemotiveerd bezwaar heeft gemaakt tegen de woorden “plasticvrij”, “bits of nature”, “plant-based kauwgom” en “plantaardige kauwgom” respectievelijk dat tegen de woorden “biologisch afbreekbaar” te laat bezwaar is gemaakt. Dit oordeel is in strijd met hetgeen in de tussenbeslissing in punt 1 is overwogen over de inhoud van de klacht en het daar gegeven oordeel dat het op de weg van BenBits lag om aannemelijk te maken dat alle bestreden mededelingen juist zijn. Als de Commissie ten tijde van de tussenbeslissing meende dat de klacht van Perfetti op enkele punten onvoldoende gemotiveerd was, dan had het, nu de Commissie BenBits in de gelegenheid stelde om nader bewijs te leveren, voor de hand gelegen dat ook zij, Perfetti, zou zijn uitgenodigd een nadere onderbouwing te verschaffen. Door zulks niet te doen is BenBits in een gunstigere positie gebracht dan Perfetti, hetgeen in strijd is met het beginsel van een eerlijk proces.
4.3. Grief 2
De beslissing van de Commissie dat Perfetti haar bezwaar tegen de afgewezen klachten onvoldoende duidelijk heeft gemotiveerd, is onjuist en in strijd met de stelplicht die op grond van artikel 6:195 BW van Perfetti verlangd kan worden en de bewijslastverdeling die geldt in kwesties als onderhavige. In de tussenbeslissing heeft de Commissie terecht overwogen dat de claims, waartegen Perfetti bezwaar heeft gemaakt, in elkaars verlengde liggen. Dat impliceert dat de onderbouwing die door Perfetti is ingediend (waaronder begrepen de NMR-analyses) voor haar stelling dat BenBits zonder feitelijke basis claimt dat haar product “natuurlijke gom” bevat, mede de onderbouwing vormt voor de overige klacht(onderdel)en. Perfetti verwijst verder naar het onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen. In het televisieprogramma Keuringsdienst van Waarde zegt de onderzoeker van deze universiteit in verband met het product van BenBits dat bio-plastic nog steeds plastic is. Dit onderzoek vormt voldoende substantiëring voor de klacht van Perfetti dat de BenBits-kauwgom niet “plastic-free” is. Duidelijker nog blijkt de aanwezigheid van plastics in BenBits kauwgom uit de NMR-analyse van de Politecnico di Milano. Perfetti heeft daarmee voldaan aan haar stelplicht. Dan is het vervolgens aan BenBits om met degelijk, onafhankelijk en verifieerbaar bewijs aan te tonen dat haar kauwgom geen plastic bevat.
4.4. Grief 3
“Biologische afbreekbaarheid” en “plasticvrij” zijn milieuclaims met verzwaarde bewijslast zoals volgt uit artikel 3 van de Milieu Reclame Code (MRC). De bewijslast rust op de adverteerder. Naarmate de milieuclaims absoluter zijn geformuleerd, worden zwaardere eisen gesteld aan het bewijsmateriaal. De claims dat de BenBits-kauwgom biologisch afbreekbaar en plasticvrij is, kwalificeren als een absolute milieuclaim. Perfetti verwijst hierbij naar de beslissing in dossier 2021/00191 waarin onder meer is overwogen dat consumenten op milieuclaims van handelaren moeten kunnen vertrouwen. Dit impliceert dat geen ruimte bestaat om absolute milieuclaims waarvan de juistheid niet kan worden gegarandeerd toelaatbaar te achten. Een absolute milieuclaim is hetzij gegarandeerd juist en om die reden toelaatbaar hetzij ontoelaatbaar. Zelfs als de informatie feitelijk correct is, dient de claim een waarheidsgetrouwe en nauwkeurige weergave te zijn van de omvang van het milieuvoordeel, en geen te rooskleurig beeld te geven van het behaalde voordeel. BenBits beschikt niet over het noodzakelijke bewijs om aan deze eisen te voldoen.
5. Het antwoord in incidenteel appel
De grieven van Perfetti zijn gemotiveerd weersproken onder verwijzing naar de stellingen van BenBits in het principale appel. In het principale appel is volgens BenBits al duidelijk gemaakt dat de oude voorraad de term ‘natuurlijk’ kan dragen. Nu ook de resterende mineralen eruit gewassen zijn en het product 99% tot 100% natuurlijk is, is de aanwezigheid van petrochemische bestanddelen uitgesloten. De oorspronkelijke klacht, zoals de Commissie die in haar beslissing heeft beperkt tot het woord ‘natuurlijk’, dient uitgangspunt te zijn van het beroep. Het incidenteel beroep dient derhalve te worden afgewezen.
Hierna zal, voor zoveel nodig, op het verweer in het incidentele appel worden ingegaan.
6. De mondelinge behandeling
Het College beschouwt de pleitnota’s die voorafgaand aan de zitting door partijen zijn toegezonden als hier ingelast. Partijen hebben hun stellingen gehandhaafd en deze ter zitting nogmaals toegelicht, waarbij zij tevens vragen van het College hebben beantwoord.
Op hetgeen ter zitting is verklaard, inclusief het bezwaar van Perfetti tegen het overleggen van (nieuwe) producties door BenBits, zal hierna, voor zoveel nodig, worden ingegaan.
7. Het oordeel van het College
Bezwaar tegen overlegging (nieuwe) producties
7.1. BenBits heeft op vrijdagmiddag 11 maart 2022 om 17.05 uur een akte overlegging producties genomen met daarin deels nieuwe, niet eerder overgelegde stukken. Perfetti heeft hiertegen bezwaar gemaakt. Dit bezwaar is gegrond. Artikel 25 sub e van het Reglement van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep bepaalt dat de stukken die partijen in verband met de behandeling van de zaak aan het College willen overleggen, zeven dagen vóór de zittingsdatum (dinsdag 15 maart 2022) in het bezit van het College dienen te zijn, tenzij de voorzitter anders bepaalt. Dit laatste is niet gebeurd. Dit impliceert dat de stukken die nog niet eerder zijn overgelegd niet aan het dossier kunnen worden toegevoegd en verder buiten beschouwing blijven. Het betreft de stukken die in bedoelde akte zijn genummerd als 2, 3, 6, 7a, 7b, 10, 11 en 12.
Toetsingskader in principaal en incidenteel appel
7.2. Beoordeeld dient te worden of de door BenBits eerder overgelegde stukken voldoende onderbouwing bieden voor de bestreden claims. Deze beoordeling dient plaats te vinden op basis van de samenstelling van het product zoals dat ten tijde van het publiceren van die uitingen op de markt werd gebracht. Nadien is het product volgens BenBits gewijzigd. De bestreden uitingen zien echter op de variant die voorheen op de markt werd gebracht en waartegen de klacht specifiek is gericht. De volgens BenBits gewijzigde samenstelling van het product en de onderzoeken naar de nieuwe samenstelling, doen voor de beoordeling van de klacht dus niet ter zake. Ook indien zou gelden dat, zoals BenBits stelt, de huidige samenstelling 100% natuurlijk is, rechtvaardigt dat niet zonder meer het gebruik van dezelfde claim voor het product in de vorige samenstelling. Dit brengt mee dat wijzigingen die het product na het publiceren van de uitingen heeft ondergaan buiten beschouwing zullen worden gelaten. Evenmin doet de verwijzing door BenBits naar de beslissing in dossier 2016/00917 ter zake. In die procedure ging het om een specifiek bestanddeel (xylitol) dat in de huidige procedure geen rol speelt. Daarbij gaat BenBits bovendien ten onrechte ervan uit dat de Commissie de bevoegdheid heeft om wijzigingen in een uiting goed te keuren.
7.3. Niet ter discussie staat dat consumenten belang hechten aan claims die verwijzen naar het natuurlijke karakter van (bestanddelen van) een levensmiddel, waartoe ook kauwgom kan worden gerekend (vgl. Bijlage VII, deel B sub 9 van Verordening (EU) nr. 1169/2011). Dergelijke claims sluiten aan bij de voorkeur van bepaalde consumenten voor producten die worden vervaardigd met natuurlijke stoffen en procedés (vgl. preambule 1 van Verordening (EG) Nr. 834/2007). Deze claims suggereren dat de levensmiddelen door hun natuurlijke karakter voordelen bieden ten opzichte van producten die niet-natuurlijk zijn. De claims zien in dit geval op de samenstelling van het levensmiddel als zodanig, alsmede op de voordelen voor het milieu. Bij de samenstelling gaat het om de claim dat het product is vervaardigd van natuurlijke grondstoffen. Voor wat betreft het milieu gaat het om de claims waarmee BenBits zich nadrukkelijk afzet tegen kauwgoms die ‘plastic’ bevatten in combinatie met de visualisatie van het symbool van een zeeschildpad met daarop onder meer de mededeling “Bits of nature” en de tekst “natuurlijk afbreekbaar’.
7.4. Daarmee vallen de te beoordelen claims enerzijds onder het bereik van de regelgeving die geldt voor verwijzingen op de verpakking naar de samenstelling van een levensmiddel (in de vorm van mededelingen als ‘natuurlijke gombasis’ en ’natuurlijke kauwgom’), en anderzijds onder het bereik van de Milieu Reclame Code (MRC) (door mededelingen als ‘plasticvrije kauwgom’, de hiervoor omschreven combinatie van de zeeschildpad en de woorden “Bits of nature” en “Plastic free” en door de woorden “natuurlijk afbreekbaar”). Van BenBits, die zich door middel van genoemde claims beoogt te onderscheiden van haar concurrenten, mag bij een gemotiveerde betwisting een gedegen onderbouwing van al deze claims worden verwacht, ongeacht of de claims zien op de samenstelling van het product of op de voordelen voor het milieu. BenBits dient daarom aan te tonen dat de uitingen de samenstelling van haar kauwgom juist omschrijven (op een wijze die geen misleidende voedselinformatie is), respectievelijk dat de uitingen juiste informatie over de milieuvoordelen van het product bevatten in de zin van artikel 2 MRC. Het principaal appel ziet uitsluitend op de samenstelling van het product. In het incidentele appel gaat het mede om de milieuaspecten.
Beoordeling van het principale appel
7.5. In het kader van het principale appel dienen de volgende claims te worden beoordeeld: “natuurlijke kauwgom”, “natuurlijke gom” en “natuurlijke gombasis”. Perfetti bestrijdt het gebruik van het woord ‘natuurlijk’. Ten aanzien van de afbakening tussen ‘natuurlijk’ en ‘niet-natuurlijk’ is het College van oordeel dat kan worden volstaan met te beoordelen of de gombasis van de kauwgom van BenBits synthetische stoffen bevat. De gemiddelde consument zal de claim ‘natuurlijk’ zo uitleggen dat in ieder geval geen sprake is van synthetische, industrieel vervaardigde petrochemische bestanddelen. De afwezigheid van deze bestanddelen is de kernboodschap van de uitingen. Deze boodschap luidt immers dat het een natuurlijk product is, welke boodschap, gelet op de totale uitingen en de context, wordt versterkt door de overige mededelingen in de uitingen, waaronder de claims die naar het milieu verwijzen, zoals “Bits of nature” en “plasticfree” op de verpakking, in combinatie met het symbool van een zeeschildpad. De enkele aanwezigheid van synthetische bestanddelen in de gombasis brengt mee dat (in de perceptie van de gemiddelde consument) ook het product als geheel niet meer in absolute zin ‘natuurlijk’ kan worden genoemd. Dit geldt voor de mededelingen op de verpakking – met inachtneming van het toetsingskader dat volgt uit in HvJ EG 16 juli 1998, C-210/96, ECLI:EU:C: 1998:369,(Gut Springenheide) en HvJ EG 4 juni 2015, C-195/ 14, ECLI:EU:C:2015:361 (Teekanne) – en ook voor de Instagram en de Facebook uitingen.
7.6. De gombasis vormt ongeveer 20% van de relevante BenBits kauwgom. Hierbij gaat het om een mix van twee gombases die zijn aangeduid als NBSF020 lot 20/262 en NB SF Pharma lot 20/262 (hierna: de relevante gombases). Het College constateert dat het in opdracht van Perfetti opgemaakte rapport, (als productie 14 bij de inleidende klacht overgelegd) in essentie inhoudt dat er in beide gevallen geen sprake is van een natuurlijke gombasis. De gombasis die ten tijde van het indienen van de klacht werd gebruikt, bevat volgens dat rapport styrene-butadiene rubber (SBR) en rosin ester, die ‘markers’ voor niet-natuurlijke substanties zouden zijn. Uit de in opdracht van BenBits opgemaakte rapporten van Beta Analytic (beide als productie 2 bij het verweerschrift bij de Commissie overgelegd), blijkt dat de relevante gombases voor 86% of 87% ‘biobased’ zouden zijn. Ten aanzien van de resterende percentages (14% respectievelijk 13%) valt op dat in de onderzoeken van Beta Analytic de genoemde percentages in beide gevallen zijn voorzien van de toevoeging “(evidence of synthetic source in the analyzed material)”. Aangaande deze resultaten bevatten de begeleidende brieven bij de rapporten de volgende toelichting van Beta Analytic: “The result is reported as “% Biobased Carbon”. This indicates the percentage carbon from “na-tural” (plant or animal by-product) sources versus “synthetic petrochemical sources. For reference, 100% Biobased Carbon indicates that a material is entirely sourced from plants or animal by-products and 0% Biobased Carbon indicates that a material did not contain any carbon from plants or animal by-products. A value in between represents a mixture of natural and fossil sources.” Dit bevestigt in feite de conclusie van Politecnico di Milano dat de kauwgom van BenBits markers voor synthetische substanties bevat.
7.7. BenBits heeft bij de Commissie en in beroep gesteld dat het gedeelte van de gombases dat blijkens de rapporten van Beta Analytics niet ‘biobased’ is, wel vrij is van synthetische stoffen. De resterende substanties betreffen volgens BenBits zouten en mineralen die in de sappen van de chicazopotebomen zijn opgenomen uit de grond waarop de bomen groeien en die langs deze weg in de chicle zijn beland (die de basis voor de gom is). Het onderzoek van Beta Analytic markeert deze ingrediënten volgens BenBits als “niet-natuurlijk”, maar in wezen zou het om natuurlijk materiaal gaan.
7.8. Het College acht hetgeen BenBits in dit verband stelt onvoldoende onderbouwd. Er zijn geen rapporten overgelegd die bevestigen dat de resterende substantie, te weten de 14% respectievelijk 13% die niet-biobased is, uit zouten en mineralen bestaat. BenBits heeft verklaringen van bij de grondstof betrokken personen overgelegd die deze uitleg geven. De Commissie heeft er al op gewezen dat deze verklaringen onvoldoende onderbouwing bieden voor het standpunt dat de resterende, niet-biobased substantie bestaat uit mineralen en anorganische zouten. BenBits heeft haar stellingen niet nader onderbouwd met onderzoeksrapporten. Dit had wel op haar weg gelegen nu zij in feite zelf stelt dat de in haar opdracht opgemaakte rapporten van Beta Analytic geen goed beeld geven van de samenstelling van de relevante gombases, terwijl deze rapporten vermelden dat er wél sprake is van synthetische stoffen in de relevante gombases (“evidence of synthetic source in the analyzed material”). Daarbij merkt het College op dat het niet voor de hand ligt in een onderzoeksrapport naar de samenstelling van een grondstof bestanddelen in de vorm van zouten en mineralen aan te duiden als synthetische stoffen.
7.9. Op grond van het voorgaande heeft BenBits niet in de vereiste mate aangetoond dat de relevante gombases vrij zijn van synthetische stoffen. Dit impliceert, zoals ook de Commissie heeft geoordeeld, dat sprake is van een onjuist gebruik van de claim ‘natuurlijk’ voor de relevante gombases. Tevens impliceert dit dat het eindproduct evenmin als ‘natuurlijk’ mag worden aangeduid zoals gebeurt in de uitingen die zien op de samenstelling. Het College zal daarom het oordeel van de Commissie bevestigen ten aanzien van de in die uitingen gebruikte woorden “natuurlijke gombasis”, “natuurlijke kauwgom” en “natuurlijke gom”.
Beoordeling van het incidentele appel
7.10. Perfetti stelt incidenteel beroep in tegen het gedeelte van de klacht dat de Commissie heeft afgewezen. Het gaat hierbij in de eerste plaats om de woorden “Bits of nature” en “plasticfree” in combinatie met het symbool van een zeeschildpad, en de woorden ““natuurlijk afbreekbaar” en “plasticvrije kauwgom” op de verpakkingen. Verder gaat het om de woorden “natuurlijk afbreekbaar!” en ”#plasticfree” in de door de Commissie omschreven Instagramuitingen, respectievelijk de woorden “geen plastic!” en “#PlasticFree” in de door de Commissie omschreven Facebook uiting. Deze claims zien op het milieu. Daarnaast betreft het incidenteel beroep de naar de samenstelling van het product verwijzende woorden “plantaardige kauwgom” en “#plantbasedgum” in een van de bestreden Instagramuitingen, en de woorden “Plantbased kauwgom” op de website van BenBits. Ten aanzien van al deze uitingen was de klacht volgens de Commissie onvoldoende duidelijk of onvoldoende (tijdig) gemotiveerd. Inmiddels heeft Perfetti dit gedeelte van de klacht in het kader van het incidentele appel nader toegelicht en onderbouwd. BenBits heeft inhoudelijk verweer gevoerd.
7.11. Het feit dat in het principale appel is geoordeeld dat BenBits niet in de vereiste mate heeft aangetoond dat de relevante gombases vrij zijn van synthetische stoffen, staat, mede gelet op de nadere onderbouwing van de klacht door Perfetti, tevens in de weg aan het gebruik van de in het incidentele appel bedoelde claims. Er kan niet worden gesproken van een product dat plasticvrij is, nu het ervoor moet worden gehouden dat de gebruikte gombasis in ieder geval deels synthetisch in de vorm van “synthetic petrochemical” is, hetgeen de gemiddelde consument als een synoniem voor plastic zal beschouwen. Hierdoor kan ook het eindproduct niet plasticvrij worden genoemd. Dat de gom ongeveer 20% van het eindproduct vormt en het aandeel synthetische stoffen in het eindproduct om die reden hooguit 5% bedraagt, doet aan dit laatste niet af door het absolute karakter van de claims. Dit impliceert dat de milieuvoordelen die aan deze gombasis worden toegeschreven onjuist zijn, nu wordt verwezen naar het plasticvrije karakter daarvan en daarmee van het product. Indien een product in het kader van een milieuclaim wordt omschreven als plasticvrij (of door middel van een van de andere in het incidentele appel te beoordelen bewoordingen over het milieu), zal de gemiddelde consument geen synthetische bestanddelen verwachten. Ten aanzien van de claim ‘natuurlijk afbreekbaar’, waarmee blijkbaar ‘biologisch afbreekbaar’ is bedoeld, merkt het College op dat BenBits onvoldoende heeft onderbouwd dat haar kauwgom deze eigenschap heeft. BenBits baseert deze claim slechts op de enkele waarneming van een werknemer en een verklaring van de leverancier van de chicle (niet de kauwgom als zodanig). Perfetti daarentegen verwijst naar onderzoek van de Universiteit Groningen, zoals kenbaar uit de televisie-uitzending van de Keuringsdienst van Waarde van 25 november 2021, dat uitwijst dat BenBits-kauwgom niet of pas na tientallen jaren afbreekbaar is.
7.12. De milieuclaims die aan de orde zijn in het incidentele appel zijn op grond van het voorgaande in strijd met artikel 2 MRC in verbinding met artikel 3 MRC. BenBits heeft de juistheid van deze claims niet aangetoond en deze zetten de gemiddelde consument op het verkeerde been bij de keuze voor een kauwgom.
7.13. De claims “plantaardige kauwgom” en “#plantbasedgum” in een van de bestreden Instagram-uitingen, en de woorden “Plantbased kauwgom” op de website van BenBits zien op de samenstelling van het product. Het College acht de hier bedoelde uitingen in strijd met artikel 8.2 aanhef en onder b NRC, in die zin dat deze uitingen gepaard gaan met onjuiste informatie over de samenstelling van het product. Dit oordeel is overeenkomstig hetgeen in het principale appel over de samenstelling is geoordeeld. De aanwezigheid van synthetische stoffen staat ook hier in de weg aan de claim ‘plantaardig’ zoals die claim in de hier bedoelde uitingen op absolute wijze wordt gebruikt. Nu de gemiddelde consument hierdoor bovendien ertoe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, zijn de hier bedoelde uitingen misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
Slotsom in het principale en incidentele appel
7.14. De grieven in het principale appel falen, terwijl in het incidentele appel de grieven slagen. Het College beslist daarom als volgt.
8. De beslissing van het College van Beroep in het principale en incidentele appel
Het College bevestigt de beslissing van de Commissie dat de in het dictum van de eindbeslissing omschreven uitingen door de woorden “natuurlijke gombasis”, “natuurlijke kauwgom” en “natuurlijke gom” in strijd zijn met artikel 2 NRC respectievelijk artikel 7 NRC, telkens voor zover de uitingen zien op het product zoals dat ten tijde van het publiceren van die uitingen door BenBits op de markt werd gebracht.
Het College vernietigt de afwijzing van het resterende gedeelte van de klacht.
Het College acht de uitingen in het incidentele appel strijd met artikel 2 MRC voor zover zij zien op het milieu als omschreven in nummer 7.11 (in verbinding met nummer 7.10) van deze beslissing, respectievelijk in strijd met artikel 7 NRC voor zover zij zien op de samenstelling als omschreven in nummer 7.13 van deze beslissing.
Het College beveelt BenBits aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken, telkens voor zover de uitingen zien op het product zoals dat ten tijde van het publiceren van die uitingen door BenBits op de markt werd gebracht.
Handhaaft de bestreden beslissing voor het overige.
[Hieronder volgt de eindbeslissing respectievelijk de tussenbeslissing van de Reclame Code Commisie waaretegen beroep is ingesteld]
De reclame Code Commissie (eindbeslissing van 13 januari 2022]
Brief van 16 november 2021 met bijlagen namens adverteerder
In reactie op de verschillende vragen van de Commissie in de tussenbeslissing, opgenomen in het oordeel onder 4, 5, 6 respectievelijk 7, is (onder verwijzing naar producties bij het verweer en bijlagen bij de brief van 16 november 2021) -samengevat- het volgende door adverteerder naar voren gebracht.
Ad 4.
Vraag 1: Link BenBits met productie 9
De laatste productie van BenBits is verricht met de gombase (SF-HMW-020, certificaatnummer 489161600572121538) met een score op natuurlijkheid van 100%. Verwezen wordt naar productie 9.
Alle testen bij Beta Analytics (hierna: BA) worden begeleid uitgevoerd door Lloyd International. Zoals ook uit productie 1 blijkt, is Lloyd belast met alle certificeringen voor ABOAF, uitgevoerd door Mario Albert Hernandez, de kwaliteitsmanager van Lloyd, in opdracht van ABOAF (producent natural gumbase) en Indaco (producent BenBits). De verklaring van Indaco dat deze BenBits met deze gombase is gemaakt, wordt bijgevoegd als bijlage 1. Het uiteindelijke BenBits product van de onderhavige productie is getest met een bio-based score van 100%. Verwezen wordt naar bijlage 2.
Op grond van deze testen kan er geen enkele discussie zijn of de gombase en de BenBits kauwgom als “natuurlijk” moeten worden gezien, aldus BenBits.
Ad 5.
Vraag 2: Natural sources:
Bij haar producties begin 2021 heeft BenBits gebruik gemaakt van een mix van twee gombases: NBSFO20 lot 20/262 en NB SF Pharma lot 20/262. De BenBits kauwgom die met deze gombases is gemaakt, is getest bij BA met een chemische test C14 (productie 2). De verklaring van de producent dat deze BenBits met de desbetreffende gombases is gemaakt, is
bijgevoegd als bijlage 3. De resultaten zijn als volgt, aldus BenBits:
• Het analyserapport van BenBts kauwgom geeft een bio-based score van 95%
• De analyserapporten van beide chicle gombases geven een bio-based score van 86% en 87%
• Het verschil tussen de gombase en de BenBits kauwgom wordt verklaard doordat de chicle
gombase slechts zo’n 20-25% van de BenBits kauwgom betreft.
Beta Analytics past de biobased testnormen toe die worden gebruikt en internationaal worden erkend door ASTM International (American Society for Testing and Materials zoals ASTM D6866), International Organization for Standardization (ISO), het European Committee for Standardization (CEN) en European Norm (EN). Dit zijn gepubliceerde en geaccepteerde biobased testnormen voor materialen zoals vaste stoffen, vloeistoffen en gassen.
De 14C is de enige koolstofbrontest die het materiaal identificeert als koolstof uit fossiele (of
een andere zeer oude organische bron), recent bio-based (jong dierlijk/plantaardig materiaal) of een mengsel van beiden, aldus BenBits.
Verwarrend in bovenbedoeld testrapport is de definitie van “blo-based”, zo stelt BenBits. Slechts jong dierlijk en jong plantaardig materiaal worden in deze test als “natuurlijk” beoordeeld en mineralen en anorganische zouten niet. Het deel dat in de test als “niet biobased” wordt aangemerkt, wordt veroorzaakt door mineralen en anorganische zouten. Het grootste deel van de grond in de oerwouden van de Petén, waar de chicle boom (Manilkara Sapodilla) groeit, is zeer kalkhoudend. Het sap van deze bomen bevat daarom grote hoeveelheden zeer oude carbonaten.
Het verschil tussen resultaten die met de C14-analyse zijn verkregen, wordt verklaard door de intensiteit van het was-proces tijdens productie van de gombase. Binnen het productieproces van de natuurlijke chicle-gombasis wordt een waterig extractiesysteem uitgevoerd, om een deel van de anorganische zouten uit het eindproduct te extraheren, afhankelijk van de wensen van de afnemer. De laatste gombases die C14-analyses met een zeer hoge bio-based score van 99% tot 100% hebben, zijn intensief gewassen om de grootste hoeveelheid anorganische zouten te extraheren, die waren geïntegreerd in het oorspronkelijke moleculaire complex van het sap.
In komende productie van BenBits vanaf december, zal alleen gebruik worden gemaakt van de gum base SF Pharma. Deze is reeds besteld, betaald en getest en zal “de komende dagen” in Nederland arriveren, aldus BenBits. De handling wordt gedaan via AIM Medical Company; verwezen wordt naar bijlage 4. Deze Natural chicle gum base SF.Pharma Lot 072/2021 heeft reeds een C14 analyse ondergaan met als resultaat een 99% natural product score. Verwezen wordt naar bijlage 5.
Ad 6.
Vraag 3: Uitleg relatie chewing gum
Bij de productie van BenBits (certificaat 469647581323115894) is gebruik gemaakt van een mix van de twee gombases: NBSFO20 lot 20/262 en NB SF Pharma lot 20/262 (productie 2).
Productie 2 bevat ook het testrapport van “chewing gum origine naturale lotto L19/086”. Dit betreft de testresultaten van de eerste kauwgom (met dezelfde receptuur als BenBits) die met de nieuwe “100% gombase” (bedoeld is: 100% biobased gombase”, zo is ter zitting meegedeeld) was gemaakt, die BenBits nu ook gebruikt, aldus BenBits.
Ad 7.
Vraag 4: Toelichting producties 3 en 4:
Om aan te geven wat de natuurlijke gombase precies is en hoe het productieproces daarvan bij ABOAF verloopt, zijn de producties 3 en 4 overgelegd, met de verschillende certificaten en verklaringen. De natuurlijke gombasis wordt gewonnen van de Manilkara Sapodilla boom in Mexico.
Om de Commissie een idee te geven wat deze gombasis is en hoe deze verschilt van de synthetische gombasis van de concurrentie, wordt een foto van beide materialen overgelegd als bijlage 6. Feit is dat de gombasis die van de boom komt daarmee een natuurlijke oorsprong heeft en “plant-based” is, aldus BenBits.
Los van de vragen van de Commissie merkt BenBits nog het volgende op.
1.
Er wordt in deze zaak gerefereerd aan de Aromaverordening. Deze verordening gaat alleen over Aroma’s. Niet voor niets heeft de Europese wetgever voor Aroma’s specifieke regels gegeven
over bereidingswijzen, en voor andere ingrediënten niet. Bij het vaststellen van de VIC-verordening in 2011 had de Europese wetgever de criteria uit de Aromaverordening van 2008 kunnen overnemen, maar dat heeft de wetgever bewust niet gedaan, aldus BenBits.
Zelfs als de Aromaverordening van toepassing zou worden verklaard op de natuurlijke gombasis van BenBits, dan zou die de betreffende test doorstaan. Uit de verklaring van de producent ABOAF blijkt namelijk dat de bereiding overeenkomt met de traditionele bereidingswijzen in de Aromaverordening, aldus BenBits. Verwezen wordt naar bijlage 7.
2.
De laatste jaren komen er steeds meer duurzame kauwgomproducten op de markt, met een natuurlijke, plasticvrije gombasis. TrueGum en NaturGur zijn voorbeelden in de EU, SimplyGum en GleeGum in de US. Deze merken positioneren zich in lijn met Ben Bits als de plasticvrije kauwgom met een natuurlijke gombasis en werken met dezelfde gombasis als BenBits, aldus BenBits. In
de andere EU-landen mogen deze merken zich ook op deze manier profileren.
De uitingen van BenBits zijn in lijn met hetgeen gangbaar is in de EU en kunnen hierdoor niet als misleidend worden gezien. De verloren zaak van Perfetti jegens TrueGum bij de Danish Food Control Authority is veelzeggend en een voorbeeld voor Nederland, zo stelt BenBits. Verder heeft Mondelez, één van de grootste snoepfabrikanten ter wereld, onlangs in Zwitserland een natuurlijke kauwgom op de markt gebracht onder het merk Stimorol met dezelfde natuurlijke gombase, aldus BenBits. Verwezen wordt naar bijlage 8. Dit gerenommeerde bedrijf zou dit nooit doen als het niet overtuigd was van de natuurlijkheid van deze gombase.
E-mail van 30 november 2021 namens klaagster
Namens klaagster is -samengevat- het volgende naar voren gebracht.
De toelichting van BenBits schept onvoldoende duidelijkheid over de juistheid van de bestreden uitingen en over de door de Commissie gesignaleerde onduidelijkheden. In haar reactie stelt Perfetti voorop dat de klacht betrekking heeft op reclame van BenBits zoals deze ten tijde van het indienen van de klacht werd gemaakt. Blijkens de bewijsstukken wijzigt BenBits de samenstelling van haar kauwgomproduct geregeld en dit vertroebelt de discussie aanzienlijk, aldus Perfetti.
Zij licht het bovenstaande als volgt nader toe, en houdt daarbij (door middel van Romeinse cijfers) de volgorde aan van BenBits’ reactie op de tussenbeslissing.
I. Productie 9 en de rol van Lloyd
De link met BenBits
Productie 9 van BenBits bevat een analyse van Beta Analytics.
De analyse is – blijkens de rapportage – uitgevoerd op een sample dat naar Beta Analytics is
ingestuurd door de heer M.A. Hernandez Carranza van Lloyd Mexicano S de RL de CV op 17 augustus 2021. De uitkomst van de analyse door Beta Analytics is gerapporteerd op 23 augustus 2021. De analyse is uitgevoerd op een sample dat:
(a) op geen enkele wijze in verband te brengen is met BenBits; en
(b) niet de visuele kenmerken heeft van een gereed kauwgomproduct.
BenBits stelt dat het gaat om een sample van de ‘gombasis’ die gebruikt is in de BenBits-kauwgom. Zij voegt daar aan toe dat deze gombasis is gebruikt voor “de laatste BenBits productie”.
Het verzoek van de Commissie aan BenBits om te onderbouwen waaruit volgt dat de rapportage
betrekking heeft op de gombasis die gebruikt is in de BenBits kauwgom, wordt door Benbits
beantwoord door te verwijzen naar:
a.
Een verklaring van de heer Cola, managing director van het bedrijf Indaco (producent van
verschillende kauwgom, waaronder Benbits) d.d. 12 november 2021;
b.
Een aanvullende analyse van Beta Analytics d.d. 8 november 2021 die in opdracht van Indaco is
uitgevoerd op een sample d.d. 4 november 2021 van – naar men stelt – een individueel exemplaar
kauwgom van ‘Benbits Eucalyptus’.
Perfetti meent dat de overgelegde stukken niet sluitend bewijzen (a) dat de geanalyseerde samples betrekking hebben op BenBits-kauwgom, (b) laat staan op kauwgom die op het moment van het indienen van de klacht door BenBits te koop werd aangeboden:
a.
Productie 9 en de aanvullende bijlage 2 maken geen van beide duidelijk hoe de onderzochte samples gekoppeld kunnen worden aan BenBits of een BenBits-product (dat in de winkels ligt, of lag ten tijde van de klacht). Zo is er geen aankoopbewijs beschikbaar.
b.
Productie 9 bevat een discrepantie ten aanzien van de chronologie. Uit de ‘header’ op pagina 2
en 3 volgt dat het geanalyseerde sample op 17 augustus 2021 is ontvangen en dat de analyse is
gerapporteerd op 23 augustus 2021. De afbeelding van het sample dat is weergegeven als het geanalyseerde sample, bevat echter een sticker die de datum van 26 augustus 2021 vermeldt.
c.
De rapportage die is opgenomen als bijlage 2 zou aantonen dat niet alleen de gombasis die gebruikt is in de BenBits-kauwgom 100% biobased is, maar ook dat de uiteindelijke kauwgom
100% biobased is, namelijk kauwgom die getest is op de navolgende data. Het onderzochte
sample is gedateerd op 4 november 2021, het sample is bij Beta Analytics binnengekomen op 8
november 2021 en de rapportage is aan Indaco medegedeeld op 12 november 2021.
Niet valt in te zien waaruit volgt dat dit sample ten tijde van het indienen van de klacht voor het
publiek beschikbaar was in de winkels. Sterker nog, niet ter discussie staat dat dit sample toen niet
ter beschikking stond van het publiek, gelet op de verklaringen van Indaco en BenBits, inhoudende dat (pas) per september sprake zou zijn van een 100% bio-based product. In dit verband verwijst Perfetti naar twee (door haar geciteerde) verklaringen van Indaco, opgenomen in bijlage 3 respectievelijk bijlage 1 bij de reactie van BenBits.
Gezien het antwoord van BenBits op vraag 2, wat betreft de productie van BenBits kauwgom begin
2021, staat niet ter discussie dat de door BenBits gebruikte gombasis op het moment dat de klacht werd ingediend ten hoogste 86% of 87% ‘bio-based’ was.
Overigens geldt dat – anders dan BenBits stelt – bijlage 2 ook niet bewijst dat het BenBits product
dat per september in de handel verkrijgbaar is, 100% biobased is. De kauwgom is immers pas in
november geanalyseerd.
De rol van de heer M.A. Hernandez c.q. de verhouding tussen de betrokken partijen
De Commissie wenst duidelijkheid te verkrijgen over de rolverdeling van de verschillende
betrokkenen bij het productie- en analyseproces. De aanleiding voor deze vraag is, aldus Perfetti, mede dat de analyses van Beta Analytics hebben plaatsgevonden op basis van samples die niet rechtstreeks van BenBits afkomstig zijn, maar van andere partijen. Perfetti licht dit nader toe voor wat betreft de producties 2 en 9 en de bijlagen 2 en 5.
Blijkens de toelichting van BenBits is Indaco de producent van de BenBits-kauwgom en is ABOAF de producent van de gombasis. De rol van Lloyd is meer obscuur. Lloyd is kennelijk niet betrokken in het productieproces. Blijkens de door BenBits ingediende toelichting op vraag 1 heeft Lloyd verschillende petten op. Zij werkt in opdracht van ABOAF en is dus niet onafhankelijk. Dit is van belang omdat -gelet op het feit dat Lloyd ook rechtstreeks betrokken is bij (de uitvoering van de analyses door) Beta Analytics – Beta Analytics dus evenmin onafhankelijk opereert.
Als Lloyd op 15 februari 2021 een certificaat afgeeft aan ABOAF (en Indaco) dat de gombasis met
kenmerk “SF-HMW-020 natural chicle gum base in good condition” is (Productie 2 BenBits), dan
heeft zij er rechtstreeks belang bij dat de conclusie van Beta Analytics in Productie 9 luidt dat sprake is van 100% biobased carbon (all natural, no evidence of synthetic source in the analyzed material). Ditzelfde geldt voor de Lloyd-analyse van de gombasis met kenmerk “NB-SF-Pharma (Productie 2 BenBits) en de Beta Analytics-analyse van dat sample in bijlage 5.
Met andere woorden, aldus Perfetti, de analyses zijn niet op onafhankelijke wijze tot stand gekomen.
II. Het door BenBits gestelde natuurlijke karakter van de Fossil Carbon in de Beta Analytics analyses
Uit de documentatie en de toelichting van BenBits volgt dat BenBits zich op het standpunt stelt dat de BenBits-kauwgom die dit voorjaar voor de Nederlandse consument verkrijgbaar was, niet 100% biobased was. In haar laatste toelichting heeft Benbits aangegeven dat dit voorjaar gebruik werd gemaakt van een mix van twee verschillende gombasissen – de ene 86% biobased, de ander 87% biobased – en dat dit resulteerde in een eindproduct dat 95% biobased was. BenBits stelt dat de resterende 5% in het eindproduct -en dus de 13% of 14% van de gombasis- die in het rapport van Beta Analytics is aangeduid als “fossil carbon” en “synthetic”, in wezen niet fossiel is, maar dat dit percentage wordt veroorzaakt door “mineralen en anorganische zouten”. Het onderzoek markeert
deze ingrediënten volgens BenBits als “niet-natuurlijk”, maar in wezen zou het toch om natuurlijk materiaal gaan, volgens BenBits. De Commissie heeft gevraagd om een onderbouwing van deze blote stelling, maar deze onderbouwing is er niet gekomen. Uit niets blijkt dat ‘mineralen of anorganische zouten’ ervoor zorgen dat de kauwgom van BenBits en de daarin gebruikte gombasis niet als “100% biobased” worden aangemerkt. Er is ook geen bewijs dat Beta Analytics ‘mineralen of anorganische zouten’ classificeert als “synthetic” of “petrochemicals, coal or other fossil sources”.
Evenmin is door BenBits toegelicht waarom in de cirkeldiagram in de rapportage van Beta Analytics wordt beschreven dat de kauwgom van Benbits 5% fossil carbon bevat, terwijl BenBits met productie 5 aanvoert dat de 5% uit de rapportage eigenlijk non fossil ingrediënten betreft.
Overigens geldt dat, als de rapporten van Beta Analytics inderdaad een bepaald percentage “fossil carbon” / “synthetic source” vermelden, terwijl het eigenlijk om mineralen of zouten gaan die ook een natuurlijke basis hebben, dat alleen maar het bewijs vormt dat de C14 test van Beta Analytics ongeschikt is om aan te tonen dat het onderzochte materiaal een natuurlijke basis heeft. Immers, kennelijk is het de opvatting van BenBits dat de percentuele uitslag van de analyse niets zegt over het natuurlijke karakter, nu een score van 86% “biobased” en 14% “synthetic” volgens Benbits net zo goed kan betekenen dat het geanalyseerde materiaal 100% natuurlijk is.
Eerder heeft Perfetti al aangegeven dat de rapportage van Beta Analytics – anders dan het onderzoek (de NMR spectroscopie) dat is uitgevoerd door Politecnico di Milano – niets zegt over de werkelijke bestanddelen van het geanalyseerde materiaal. Waar uit het onderzoek van
Politecnico di Milano blijkt dat de BenBits kauwgom geen CPI of TPI bevat – de kenmerkende markers voor chicle en wel styrene-butadiene rubber en rosin ester, het bewijs voor de
aanwezigheid van niet natuurlijke synthetische substanties – zegt de Beta Analytics analyse niets over de werkelijke samenstelling van BenBits kauwgom. Beta Analytics zegt dus ook niet dat de
kauwgom(basis) van BenBits chicle (of welke ander bestanddeel dan ook) bevat.
In haar toelichting heeft BenBits wel aangevoerd dat de mineralen en zouten – kennelijk – uit de
gombasis kunnen worden ‘gewassen’ op een zodanige wijze dat het product ook volgens Beta
Analytics 100% biobased zou scoren. Mogelijk moet deze toelichting zo worden begrepen dat de
rapportage die is opgenomen als Productie 9 van BenBits betrekking heeft op een dergelijke
‘gewassen’ gombasis (en dat dus het productieproces in september is gewijzigd?). BenBits stelt dat die gombasis (met referentie SF-HMW-020) is gebruikt voor producten die per september – dus diverse maanden na het indienen van de klacht- als BenBils kauwgom in de handel hebben gelegen. Die stelling wordt niet ondersteund, anders dan door een verklaring van Indaco van 12 november 2021 (Bijlage 1) en een Beta Analytics rapport van 12 november 2021, waarin niet wordt verwezen naar de referentie SF-HMW-020 (Bijlage 2), aldus Perfetti.
De stelling dat BenBits dat zij per september 2021 een BenBits-kauwgomproduct in de handel heeft gebracht dat 100% biobased is, laat zich niet goed rijmen met de mededeling van BenBits in haar toelichting op vraag 2 dat
‘in de komende productie [van BenBits] vanaf december alleen gebruik gemaakt [zal]
worden gemaakt van de gum base SF Pharma […] Deze Natural chicle gum base SE
Pharma Lot 072/2021 heeft reeds een C14 analyse ondergaan met als resultaat een 99%
natural product score (zie bijlage 5).”
In dit citaat vallen twee zaken op, aldus Perfetti:
1.
Waarom zou Benbits per december 2021 overstappen op de gombasis van SF Pharma met een
natuurlijkheidsgehalte van 99% terwijl men -naar eigen zeggen- per september een kauwgom
in de handel heeft die 100% natuurlijk is?
2.
Bij de analyse die is opgenomen als bijlage 5 is ook sprake van is een discrepantie zoals hierboven bedoeld. Het geanalyseerde sample is door Beta Analytics ontvangen op 21 september 2021, Beta Analytics heeft haar rapport afgerond op 26 september 2021 en vrijgegeven op 27 september 2021, terwijl het sample een sticker bevat waarop staat: “30 september 2021” is weergegeven.
III. Relatie tussen BenBits en de testresultaten
BenBits herhaalt dat de twee rapporten die een biobased percentage van 86% en 87% laten zien,
gebruikt zijn voor de BenBits kauwgom die dit voorjaar van februari tot september 2021 – in de handel lagen. Daarmee bevestigt zij andermaal dat de BenBits-kauwgom en de daarin gebruikte
gombasis voor een aanmerkelijk deel geen natuurlijke basis had.
BenBits voegt daaraan toe dat het rapport uit productie 2 met omschrijving “chewing gum origine
naturale lotto L 19/086″ betrekking heeft op “de eerste kauwgom (met dezelfde receptuur als Benbits) die met de nieuwe 100% gombase was gemaakt, die Benbits nu ook gebruikt”.
De betekenis van deze toelichting is lastig te doorgronden, aldus Perfetti. Bovendien ontbreekt iedere onderbouwing.
De rode draad in het verweer is steeds dat BenBits aanvoert dat de receptuur van haar kauwgomproduct is gewijzigd en dat analyses die eerder zijn uitgevoerd wellicht het beeld laten zien dat BenBits niet volledig natuurlijk is, maar dat dit nu – of binnenkort – wel het geval is. In dit kader wijst Perfetti nogmaals op vier (in haar reactie nader toegelichte) stukken en stellingen.
IV. Toelichting op Productie 3 en 4 van Benbits
Tot slot acht de Commissie een nadere toelichting nodig om te kunnen beoordelen waaruit volgt dat de Producties 3 en 4 op BenBits-producten betrekking hebben.
BenBits laat na deze toelichting te geven. Zij stelt slechts dat het “een feit” is dat de gombasis wordt gewonnen van de Mailkara Sapodilla boom in Mexico. Productie 3 en 4 blijven daarmee een onsamenhangende verzameling documenten waaruit geen relatie volgt tussen BenBits en enige onderbouwing van een mogelijk natuurlijk gehalte, aldus Perfetti.
Aanvullende opmerkingen van Benbits buiten het bestek van het verzoek tot bewijslevering
De opmerkingen van BenBits in aanvulling op haar beantwoording van vragen van de Commissie zijn te laat; deze hadden bij verweer of ter zitting gemaakt moeten worden. Perfetti verzoekt de Commissie deze buiten beschouwing te laten.
Voor zover deze opmerkingen mochten worden toegelaten, merkt Perfetti -samengevat- het
volgende op:
a.
In het kader van haar verwijzing naar de Aromaverordening voegt BenBits enkele verklaringen toe van gomleverancier ABOAF, van 10 januari 2017. Dit moeten stukken zijn die in de procedure in dossier 2016/00917 ook zijn ingediend door BenBits.
b.
De stelling dat Truegum dezelfde gombasis zou gebruiken als BenBits is niet verifieerbaar. Nog belangrijker is (i) dat er geen inhoudelijke behandeling van een klacht van Perfetti over een reclame-uiting van Truegum heeft plaatsgevonden en (ii) dat er geen aanwijzing is dat Truegum op dezelfde wijze als BenBits reclame heeft gemaakt.
c.
Uit de verwijzing naar een productverpakking valt geenszins vast te stellen wat voor natuurlijke gombasis door Mondelez is gebruikt.
Tot slot verwijst Perfetti naar de Tv-uitzending “Keuringsdienst van Waarde” van 25 november 2021, met aandacht voor het onderwerp ‘kauwgom’. In deze uitzending licht de CEO van BenBits toe dat dat BenBits (i) volledig van natuurlijk gom (chicle) is gemaakt en (ii) biologisch afbreekbaar is en na ongeveer zes maanden uit de natuur verdwenen is, wanneer het op straat belandt. Hij stelt: “Uiteindelijk zie je na, volgens mij zag ik na zes maanden, zag ik al eigenlijk al, zag ik gewoon niks meer”. Vervolgens bevestigt hij dat BenBits dit niet wetenschappelijk heeft laten onderzoeken, aldus Perfetti.
Aan het slot van de uitzending gaat het tv-programma langs bij prof. dr. Katja Loos van de Universiteit van Groningen. Zij is chemicus en is gespecialiseerd in polymeren. Prof. dr. Loos verklaart dat de moleculaire structuur van de natuurlijke gombasis in wezen niet afwijkt van de moleculaire structuur van de gangbare kauwgom en verwijst de stelling dat BenBits snel op zou gaan in de natuur en dat het product ‘biodegradeerbaar’ is naar het rijk der fabelen. In dit verband spreekt zij over ‘greenwashing’, aldus Perfetti. BenBits is niet biodegradeerbaar c.q. is niet biologisch afbreekbaar. De kauwgom van BenBits doet er volgens prof dr. Loos “jaren, tot tientallen jaren” over om door de natuur afgebroken te worden, zo stelt Perfetti.
Perfetti concludeert dat een onafhankelijke deskundige, een hoogleraar op het gebied van chemie, gespecialiseerd in polymeren, vaststelt dat de BenBits kauwgom niet biologisch afbreekbaar is en dat het gebruik van de termen biologisch afbreekbaar en plastic free door BenBits een vorm van
greenwashing is, waarmee het publiek op het verkeerde been wordt gezet.
Uit reacties van kijkers blijkt dat het publiek totaal verrast is dat de claims van BenBits onjuist blijken te zijn, aldus Perfetti. Zij verwijst naar drie reacties op sociale media.
Ondanks de conclusies in het tv-programma plaatste BenBits op 26 november 2021 een enthousiast bericht op Instagram. Daarin staat onder meer, naast een beeld uit de uitzending:
“Gisteren was eigenaar (naam) aan het woord over het verschil tussen synthetische en natuurlijke gom. Bovendien krijg je in de aflevering een kijkje in onze splinternieuwe fabriek!
Wat vond jij van de aflevering? Laat het ons weten!”, waarna één reactie luidt:
“Misschien ook even de scène posten die hier na in beeld is gekomen. Blijkt dat jullie claims niet helemaal kloppen. #greenwashing”.
Perfetti concludeert als volgt.
Zij stelt vast dat BenBits er niet in is geslaagd om de onduidelijkheden in haar verweer op te helderen. BenBits volhardt in haar blote stellingen. Ter onderbouwing verwijst zij naar niet objectief en niet verifieerbaar bewijsmateriaal, dat innerlijk tegenstrijdig is.
Na het door Politecnico di Milano uitgevoerde onderzoek naar BenBits, waaruit bleek dat geen chicle in de BenBits-kauwgom is aangetroffen maar wel verschillende niet natuurlijke synthetische substanties (styrene-butadiene rubber en rosin ester), onderschrift BenBits inmiddels in ieder geval dat de gombasis van de door Politecnico di Milano geanalyseerde kauwgom voor 13% en 14% uit
synthetische bestanddelen met een niet-natuurlijke bron bestaat. Dat is ernstig, aldus Perfetti. De essentie van de boodschap in de reclame-uitingen van BenBits is immers dat de kauwgom natuurlijk is, dat deze kauwgom een natuurlijke gombasis heeft, dat de
natuurlijke gombasis ven chicle is vervaardigd en dat de kauwgom biologisch afbreekbaar is. Deze
mededelingen worden ondersteund met kreten als “bits of nature” en afbeeldingen van schildpadden, een dier waarvan algemeen bekend is dat dit het meest onder microplastics te lijden heeft. De consument die stelselmatig de natuurlijkheidsboodschap krijgt ingeprent, zal er geen moment aan denken dat de natuurlijke gombasis voor 1/7 deel bestaat uit niet natuurlijke synthetische substanties en dat het product niet biologisch afbreekbaar is.
Tegenover het keiharde bewijs van de Politecnico di Milano, levert BenBits geen bewijs dat haar
kauwgom chicle bevat. Wat voor natuurlijk bestanddeel de kauwgom wel bevat is onduidelijk, nu
BenBits daar geen inzicht in geeft. Mocht de door BenBits gebruikte gombasis een natuurlijke
oorsprong, anders dan chicle hebben, dan kan die pas na goedkeuring door de European Food Safety Authority / Europese Commissie op de Europese markt gebracht worden. BenBits stelt niet dat dat gebeurd is.
De mondelinge behandeling
Partijen hebben hun standpunten mondeling toegelicht. Op die toelichting zal worden teruggekomen in het oordeel.
Het oordeel van de Commissie
1.
Zoals de Commissie in haar tussenbeslissing heeft overwogen, is de kern van de klacht dat BenBits geen “natuurlijke gombasis” heeft.
2.
Perfetti heeft de juistheid van de mededeling “natuurlijke gombasis” uitvoerig en gemotiveerd bestreden. Onder verwijzing naar een zogenoemd NMR-onderzoek met betrekking tot BenBits van de Politecnico di Milano heeft Perfetti aangevoerd dat BenBits geen natuurlijke gombasis heeft, omdat bij dit onderzoek geen sporen zijn gevonden van CPI en TPI, de twee polymere hoofdcomponenten van natuurlijke chicle ofwel natuurlijke gom, maar wel styrene-butadiene rubber en rosin ester, de markers voor niet-natuurlijke synthetische substanties, zo heeft Perfetti gesteld. Daarentegen zijn bij een soortgelijk onderzoek betreffende een andere kauwgum, namelijk “Chicza”, volgens de productverpakking “a 100% natural chicle based gum” wel sporen aangetroffen van CPI en TPI, maar geen styrene-butadiene rubber en rosin ester, aldus Perfetti.
3.
Gelet op het bovenstaande ligt het op de weg van BenBits om de juistheid van de mededeling “natuurlijke gombasis” aannemelijk te maken. Daartoe heeft BenBits zich met name beroepen op de door haar overgelegde resultaten van zogenoemde C14-analyses van een aantal samples van gombasis en van BenBits kauwgom en op haar eigen toelichting hierbij. In reactie op de tussenbeslissing heeft BenBits (onder meer) deze resultaten nader toegelicht.
Naar het oordeel van de Commissie is met deze nadere toelichting, voorzien van bijlagen, weliswaar niet komen vast te staan dat BenBits de mededeling “natuurlijke gombasis” in het geheel niet zal kunnen waarmaken, maar is de juistheid van deze woorden niet voldoende aannemelijk geworden, uitgaande van de datum van de klacht en daarmee de data van de bestreden uitingen. De Commissie overweegt hiertoe het volgende.
4.
De datum van de klacht is 8 juni 2021. De klacht is gericht tegen de op dat moment bestaande, op de markt gebrachte productverpakkingen van BenBits kauwgom en tegen Instagram-berichten van 16 maart 2021 en 2 april 2021, een Facebookbericht van 14 april 2021 en een uiting op www.benbits.com met (blijkens productie 4 bij de klacht) als datum “6/7/2021”, waarmee kennelijk is bedoeld: 7 juni 2021.
5.
In reactie op de klacht en de tussenbeslissing heeft BenBits zich deels beroepen op de mate waarin BenBits in september 2021 en december 2021 volgens haar “biobased” is geweest respectievelijk zal zijn, welke mate volgens haar groter is dan begin 2021 het geval was. Aangezien deze maanden ruim na de datum van de klacht (8 juni 2021) liggen, acht de Commissie deze informatie in het kader van de beoordeling van de onderhavige klacht onvoldoende relevant; zij zal deze verder dan ook buiten beschouwing laten.
6.
Voor het overige heeft BenBits haar standpunt, dat er sprake is van een “natuurlijke gombasis”, onderbouwd door te verwijzen naar een C14 analyse van BenBits kauwgom met als resultaat “95% biobased”, waarbij, aldus BenBits –“bij haar producties begin 2021”- deels een 86% biobased gombasis is gebruikt, en deels een 87% biobased gombasis. Het resterende deel van 5% wordt in de toelichting bij de C14 analyse aangeduid als “synthetic”(petrochemical)” en “Petrochemicals, coal and other fossil sources”. Volgens de toelichting van BenBits zelf is deze 5% echter niet afkomstig van synthetische, petrochemische of andere fossiele bronnen, maar gaat het hier om mineralen en anorganische zouten. Deze mineralen en anorganische zouten worden in mindere mate aangetroffen naarmate die verder worden “uitgewassen”, zoals het geval is bij recentere BenBits kauwgom, meer in het bijzonder die afkomstig van de productie van december 2021, aldus BenBits.
7.
Het komt de Commissie op zichzelf niet onaannemelijk voor dat in samples van BenBits kauwgom (sporen van) mineralen en anorganische zouten kunnen worden aangetroffen, maar in de reactie van BenBits op de tussenbeslissing, mist de Commissie bewijs(stukken) ter onderbouwing van het standpunt dat voornoemde 5% duiden op mineralen en anorganische zouten, en niet op “Petrochemicals, coal” en/of “other fossil sources”, welke laatste termen behoren bij de C14-analyse waarop BenBits zich in het bijzonder beroept, om aannemelijk te maken dat er sprake is van een “natuurlijke gombasis”.
In reactie op de tussenbeslissing heeft BenBits gesteld:
“De 14C is de enige koolstofbrontest die het materiaal identificeert als koolstof uit fossiele (of
een andere zeer oude organische bron), recent bio-based (jong dierlijk/plantaardig materiaal) of een mengsel van beiden”. Niet duidelijk is echter waarop BenBits de zinsnede “(of een andere zeer oude organische bron)” baseert.
Verder biedt productie 5 bij het verweer, waarin -in tegenstelling tot de inhoud van het taartschema in productie 2 (“5% fossil”)- wordt gesproken over “5% not fossil”, op dit punt geen duidelijkheid, reeds omdat de betreffende tekst met de aanhef “Explanation of results” begint met:
“The report of analysis C-14 of natural chewing gum Benbits sample. They indicated that the product is 95% natural and 5% not fossil”. Van het bestaan van een “report of analysis C-14 of natural chewing gum Benbits sample” met als resultaat “95% natural and 5% not fossil”, waarover hier wordt gesproken, is de Commissie niet gebleken. In tegendeel, in voornoemd taartschema wordt juist gesproken over “5% fossil”.
8.
Gelet op het bovenstaande is de juistheid van de woorden “natuurlijke gombasis” niet voldoende aannemelijk geworden.
Het zijn deze woorden, die in de klacht uitdrukkelijk en uitvoerig gemotiveerd zijn bestreden. Bij de klacht heeft Perfetti verschillende reclame-uitingen van BenBits overgelegd, waarin (ook) andere woorden dan “natuurlijke gombasis” voorkomen, namelijk “natuurlijke kauwgom”, “Bits of nature”, “plantaardige kauwgom”, “natuurlijke gom”, “natuurlijk afbreekbaar”, “plasticfree” en/of “plant-based kauwgom”.
Naar het (eind)oordeel van de Commissie zijn de woorden “natuurlijke kauwgom” en “natuurlijke gom” van dezelfde strekking als “natuurlijke gombasis”, waardoor deze woorden kunnen worden geacht eveneens uitdrukkelijk en uitvoerig gemotiveerd te zijn bestreden. Dit ligt echter anders voor de overige woorden; tegen “Bits of nature” , “plantaardige kauwgom”, “plasticfree” en/of “plant-based kauwgom” is onvoldoende duidelijk gemotiveerd bezwaar gemaakt, en de woorden “biologisch afbreekbaar” heeft Perfetti pas duidelijk gemotiveerd bestreden in reactie op de tussenbeslissing en ter zitting. Gezien het beginsel van hoor en wederhoor acht de Commissie dit te laat om deze woorden in het (eind)oordeel te betrekken.
9.
Gelet op het bovenstaande zal de Commissie haar inhoudelijke oordeel beperken tot die uitingen waarin gesproken wordt over “natuurlijke gombasis”, “natuurlijke kauwgom” en/of “natuurlijke gom”, namelijk de in de tussenbeslissing omschreven productverpakkingen, een Instagram-bericht van 2 april 2021 en een Facebookbericht van 14 april 2021.
10.
De productverpakkingen, waarop gesproken wordt over “natuurlijke gombasis” en “natuurlijke kauwgom”, acht de Commissie misleidend in de zin van artikel 7 lid 4 onder b van de Verordening (EU) Nr. 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten en daardoor in strijd met de wet als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC).
11.
Het Instagram-bericht van 2 april 2021 en het Facebookbericht van 14 april 2021, waarin gesproken wordt over “natuurlijke gom”, acht de Commissie in strijd met artikel 8.2 onder b NRC, in die zin dat deze uitingen gepaard gaan met onjuiste informatie over de samenstelling van het product. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, zijn deze uitingen misleidend en daardoor oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC.
12.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de productverpakkingen in strijd met artikel 2 NRC en het Instagram-bericht van 2 april 2021 en het Facebookbericht van 14 april 2021 in strijd met artikel 7 NRC, telkens voor zover de uitingen zien op het product zoals dat ten tijde van die uitingen door BenBits op de markt werd gebracht.
Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.
Hieronder volgt de tussenbeslissing van de Reclame Code Commissie d.d. 2 november 2021:
De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de volgende reclame-uitingen voor BenBits kauwgom:
1.
De productverpakkingen (bestaande uit een kartonnen doosje met daarin drie papieren zakjes
gevuld met losse kauwgom) met de vermeldingen:
“natuurlijke gombasis” (op de kartonnen buitenverpakking);
“natuurlijke kauwgom met zoetstoffen en tea tree oil” (op de kartonnen buitenverpakking) en
“natuurlijke kauwgom met zoetstoffen en tea tree oil” (op de papieren verpakking waarin de kauwgom is verpakt).
2.
Twee uitingen op de Instagram-pagina van BenBits, namelijk:
a.
een Instagram-bericht van 16 maart 2021 waarin staat:
“[…] Ook ‘gewone’ kauwgom bestaat voor een groot deel uit plastic en draagt hier aan bij. Gelukkig
maakt BenBits heerlijk, frisse, plantaardige kauwgom en zijn onze verpakkingen ook nog eens
geheel plasticvrij. #benbits #plantbasedgum […]” en
b.
een Instagram-bericht van 2 april 2021 waarin staat:
“’Kauwgom is kauwplastic!’ Tenminste, dat geldt voor de meeste gangbare kauwgom […]… Gelukkig is BenBits gemaakt met natuurlijke gom en dus ook natuurlijk afbreekbaar! […] #benbits #vegan #naturalgum #plasticfree”.
3.
Een uiting op de Facebook-pagina van BenBits, namelijk:
een Facebook-bericht van 14 april 2021 waarin staat:
“natuurlijke gom, geen plastic!
BenBits houdt van de natuur. Daarom wordt onze kauwgom gemaakt met duurzaam geteelde,
natuurlijke gom van de Chicozapoteboom. […] #PlasticFree #benbits #vegan #naturalgum
#plantbased”.
4.
Een uiting op de website www.benbits.com waarin onder meer staat:
“Plant-based kauwgom”.
De klacht
De klacht wordt als volgt samengevat.
Klaagster, een snoepfabrikant die onder meer kauwgom produceert, maakt bezwaar tegen de bestreden uitingen, omdat zij van mening is dat de kauwgom van BenBits niet bereid is op basis van een natuurlijke gombasis en dat (mede om die reden) evenmin sprake is van een natuurlijk product. De gombasis is immers de essentie c.q. het wezen van het eindproduct, aldus klaagster. Zij voert het volgende aan.
Allereerst verwijst zij naar de beslissing van de Commissie van 20 maart 2017 in dossier 2016/00917, waarin onder meer de claim “100% natuurlijke kauwgom” in verband met de kauwgom van BenBits misleidend werd bevonden.
Vervolgens wijst zij, onder overlegging van desbetreffende producties, op correspondentie tussen partijen in de periode oktober 2020 – maart 2021. In die correspondentie is onder meer het volgende naar voren gekomen.
Na een sommatiebrief van Perfetti aan BenBits over het gebruik van de zinsneden “with ingredients of natural origin only” en “made with natural gum base” stelt BenBits onder meer dat zij haar uitingen na voornoemde beslissing (2016/00917) heeft aangepast en dat Perfetti zich beklaagt over een oude verpakking van BenBits en uitingen op de oude website.
De reactie van Perfetti luidt dat ook de aangepaste claim “natuurlijke gombasis” onjuist en misleidend is. Zij wijst op “onafhankelijke testen”, uitgevoerd door Prof. Maria Elisabetta Brenna van de Technische Universiteit van Milaan (“Politecnico di Milano”) in opdracht van Perfetti, waaruit is gebleken dat de kauwgom van BenBits geen polyisoprene bevat, de marker van natuurlijke ‘chicle’, aldus klaagster. Zij geeft de volgende toelichting:
Chicle is natuurlijke gom. Chicle is de gestolde latex van de Manilkara Zapota-boom ofwel
Sapodillaboom, vooral aanwezig in Zuid-Amerika. De extractie van de chicle gebeurt handmatig door zogenoemde chicleros die insnijdingen maken in de stam van de boom en vervolgens de gestolde latex opvangen.
De organoleptische eigenschappen van chicle en in het bijzonder de kauwhardheid enerzijds en de
schaarse beschikbaarheid anderzijds waren de reden waarom het gebruik ervan door de
kauwgomindustrie niet mogelijk was en de reden voor de ontwikkeling van de synthetische gombasis, aldus adverteerder.
Gezien deze moeilijkheden, was Perfetti verbaasd dat meerdere kauwgomproducenten
– waaronder Benbits – zich gingen profileren met natuurlijkheidsclaims, waaronder de claim dat in een kauwgomproduct uitsluitend natuurrubber werd gebruikt.
Uit wetenschappelijke literatuur volgt dat chicle twee polymere hoofdcomponenten bevat: cis-polyisopreen (CPI of cis-1,4-polyisopreen) en trans-polyisopreen (TPI of trans-1,4-
polyisopreen). De Politecnico di Milano heeft onderzocht of deze componenten in het product van
Benbits te vinden waren. Aangezien voornoemde twee polymeren eenvoudige en
eigenaardige spectroscopische kenmerken van nucleaire magnetische resonantie hebben, werd een Nuclear Magnetic Resonance (“NMR”) spectroscopie-techniek gebruikt om hun aanwezigheid in het betreffende kauwgommonster van BenBits te detecteren. De conclusie was dat deze componenten niet in BenBits aanwezig zijn. De test liet ook zien dat de kauwgom wel styrene-butadiene rubber (SBR) en rosin ester bevatte. Beide vormen de markers voor niet-natuurlijke synthetische substanties, aldus adverteerder.
Bij brief van 4 december 2020 stelde BenBits zich op het standpunt dat haar producten wel degelijk gemaakt zijn met een natuurlijke gombasis en geen SBR of colofonium ester bevatten. Volgens BenBits heeft de door Perfetti gehanteerde methode van testen tot een onjuist resultaat geleid en volgt uit haar eigen studies – op basis van een chromatologische analyse – dat de kauwgom is gemaakt met natuurlijk gombasis.
BenBits stelt dat met de chromatologische analyse natuurlijke isopreenmoleculen zijn te identificeren in het chicle-sap, maar dat het veel lastiger is om de isopreenmoleculen te lokaliseren in de chicle gombases, omdat de isoprenen polymeriseren binnen het proces dat wordt uitgevoerd door het sap te coaguleren en vast te maken. Het gevolg is dat de aanvankelijke isoprenen verdwijnen, omdat ze worden omgezet in andere moleculen. Hierdoor zijn de isopreenmoleculen in de gombasis niet meer te meten, aldus BenBits. De in het onderzoek van Politecnico di Milano gesignaleerde SBR of colofonium ester is iets anders, aldus Benbits. Volgens haar heeft de onderzoeksmethode van Perfetti als gevolg dat SBR of colofonium ester in de Benbits kauwgom lijkt te zitten, terwijl de ingrediënten slechts een structuur zouden hebben die vergelijkbaar is met de structuur van SBR of colofonium.
Verder merkt Benbits op dat ook uit een chemische analyse van haar kauwgom blijkt dat de natural gum samples geen onnatuurlijke, petrochemische bestanddelen bevatten.
Tot slot wijst Benbits erop dat Perfetti in haar brief heeft verwezen naar een product en verpakking die niet meer wordt uitgeleverd door Benbits en dat de uitlatingen op de website van Benbits evenmin nog gebruikt worden.
Op 28 januari 2021 heeft Perfetti geantwoord dat wanneer kauwgom is vervaardigd op basis van natuurlijk chicle, de CPI en TPI altijd detecteerbaar zijn in een analyse.
Bij brief van 5 maart 2021 handhaaft BenBits haar overtuiging dat zij een natuurlijk product voert; uit eigen testen volgt dat gebruik wordt gemaakt van een natuurlijke gombasis en niet van synthetische bestanddelen. BenBits stelt dat Perfetti de wetenschappelijke artikelen over chicle gombasis verkeerd interpreteert, dat het door Perfetti geteste product niet meer door Benbits verkocht wordt en dat het nieuwe – thans gevoerde – product van geheel andere receptuur is. Ook deze nieuwe receptuur maakt gebruik van een natuurlijke gombasis, de chicle, aldus Benbits.
Gelet op deze nieuwe receptuur heeft Perfetti prof. Brenna van Politecnico di Milano gevraagd om een nieuwe analyse uit te voeren op de huidige receptuur. Deze analyse (uitgevoerd op 27 april 2021) leverde geen andere uitkomst op dan het eerdere onderzoek. Verwezen wordt naar productie 14 bij de klacht.
Klaagster concludeert dat partijen het oneens zijn over de samenstelling van de kauwgom van BenBits. De uitkomst van het Milanese onderzoek en de vasthoudendheid van BenBits heeft klaagster doen besluiten een klacht in te dienen bij de Commissie. Zij acht de uitingen in strijd met de waarheid, misleidend en oneerlijk als bedoeld in de artikelen 2, 7 en 8 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). De bewijslast met betrekking tot de juistheid van de reclame-uitingen rust volgens klaagster op BenBits.
Nu Perfetti op basis van extern onderzoek – van een zeer gerenommeerde onderzoeker van de
Politecnica di Milano – concludeert dat BenBits ten onrechte claimt dat de kauwgom van BenBits is
vervaardigd uit een natuurlijke gombasis, zijn zowel de claim “kauwgom van natuurlijke gombasis”, als de (daarvan afgeleide) claims “natuurlijke kauwgom”, “plasticvrije kauwgom” of “plant based
kauwgom” in strijd met de waarheid. Nu de natuurlijkheidsclaim voor de gemiddelde consument van belang is voor haar economisch gedrag, zijn de uitingen bovendien misleidend en oneerlijk.
Prof. Brenna van Politecnico di Milano heeft ook een analyse uitgevoerd op de kauwgom van het merk Chicza. Volgens de productverpakking is Chicza “a 100% natural chicle based gum which is sustainably collected from the sapodilla trees in the Maya Rainforest”. Uit de analyse volgt dat Chicza – anders dan Benbits – wél gemaakt is van een natuurlijke gombasis en dat deze kauwgom geen synthetische ingrediënten bevat. Verwezen wordt naar productie 15 bij de klacht.
Dat Benbits meent te beschikken over onderzoeken die aantonen dat de kauwgom wel een natuurlijke gombasis heeft, doet niet aan af aan klaagsters conclusie dat de bestreden reclame misleidend is. De enkele stelling van BenBits dat uit eigen onderzoek van haar kauwgom blijkt dat daarin geen chemische substanties zijn aangetroffen en dat een natuurlijke gombasis is gebruikt, is gelet op het bewijs waarover Perfetti beschikt onvoldoende, aldus adverteerder.
Los van het feit dat Perfetti niet bekend is met de inhoud van de onderzoeken, heeft Perfetti aan BenBits kenbaar gemaakt dat de wijze waarop BenBits haar kauwgom aan onderzoek zou hebben onderworpen (door middel van chromatografie) niet tot een juiste uitkomst kan leiden en dat een NMR analyse noodzakelijk is voor een betrouwbaar resultaat.
Omdat kauwgom is vervaardigd uit verschillende substanties, is het voor een gedegen en betrouwbare analyse noodzakelijk om een extractie van de verschillende substanties te maken. Vervolgens is het noodzakelijk om de substanties te identificeren op basis van hun moleculaire structuur om zekerheid te verkrijgen over welke substantie aanwezig is. De NMR analyse is de enige analyse die deze moleculaire identificatie mogelijk maakt, aldus klaagster. Met de NMR test is het onmogelijk dat de resultaten de indruk wekken dat bepaalde bestanddelen of ingrediënten in de kauwgom aanwezig zijn die er in werkelijkheid niet zijn.
Voor zover in de BenBits kauwgom wel gebruik zou zijn gemaakt van een natuurlijke gombasis, volgt uit het onderzoek van Politecnico di Milano in ieder geval dat van de natuurlijke gombasis in het eindproduct niets meer terug te vinden is, terwijl wel een verscheidenheid aan chemische substanties is aangetroffen.
BenBits lijkt in haar brief van 4 december 2020 het standpunt in te nemen dat wel een natuurlijke
gombasis is gebruikt, maar dat deze niet meer meetbaar aanwezig is, doordat de aanvankelijke isoprenen in het productieproces zijn omgezet in andere moleculen.
Als dit waar zou zijn, zou dat ten eerste betekenen dat de samenstelling en structuur van het ingrediënt zodanig is bewerkt dat een reactie wordt opgewekt met andere moleculen, met als gevolg dat de aanvankelijke isoprenen verdwijnen, omdat ze zijn omgezet in andere moleculen, zodat de gombasis niet langer als “natuurlijk” mag worden aangeduid.
Ten tweede geldt dat, wanneer de gombasis is getransformeerd in iets anders, sprake is van een
bestanddeel of voedingsmiddeleningrediënt dat niet is toegelaten in de EU. Immers, in dat geval is het ingrediënt een zogenaamd “novel food” of “nieuw voedingsmiddel” in de zin van artikel 3 lid 2 van de EU Verordening 2015/2283 betreffende nieuwe voedingsmiddelen. In dit verband merkt klaagster op dat het levensmiddel binnen de Unie vóór 15 mei 1997 niet in significante mate voor menselijke voeding werd gebruikt, dat dit voedingsmiddel niet op de Unielijst van toegelaten voedingsmiddelen staat en marktintroductie zonder autorisatie niet geoorloofd is.
Klaagster concludeert dat de kauwgom van Benbits:
a.
ofwel, geen natuurlijke gombasis / chicle bevat
b.
ofwel, al dan niet door bewerking, een niet toegelaten novel food is en dus niet rechtmatig in
de EU in de handel mag worden gebracht.
In beide gevallen kan de natuurlijkheidsclaim niet rechtmatig gemaakt worden, aldus klaagster.
In Nederland is er geen wetgeving die rechtstreeks gericht is op het gebruik van het woord “natuurlijk” in reclame, met uitzondering van regelgeving over het gebruik van de term “natuurlijk” voor aroma’s. Exploitanten van levensmiddelenbedrijven moeten zich daarom voornamelijk baseren op de algemene beginselen met betrekking tot reclame en etikettering van levensmiddelen. Afhankelijk van de omstandigheden mag men de claim “natuurlijk” gebruiken. Daarbij kan men onder omstandigheden een beroep doen op specifieke EU-wetgeving die aandacht besteedt aan de mogelijkheid om de term “natuurlijk” te gebruiken voor specifieke product(groep)en.
Het belangrijkste beginsel van de EU-levensmiddelenwetgeving is dat voedselinformatie niet
misleidend mag zijn, met name wat betreft de kenmerken, de aard en de samenstelling ervan.
De EU Aromaverordening is een voorbeeld van specifieke regelgeving met bepalingen over het
gebruik van “natuurlijk”. Als bijvoorbeeld de term ‘natuurlijk’ wordt gebruikt om een smaak te
beschrijven, moeten de smaakcomponenten volledig van natuurlijke oorsprong zijn en de bereidings- c.q. bewerkingswijze eveneens.
Uit eerdere beslissingen van de Commissie, onder meer in voornoemd dossier 2016/00917,
volgt dat wat volgens de gemiddelde consument een natuurlijk ingrediënt is, afhankelijk is van de
oorsprong en de bewerking van het ingrediënt. De Commissie heeft in genoemd dossier – naar analogie – aansluiting gezocht bij de definitie van ‘natuurlijk’ uit de Aromaverordening. In de bijlage bij de Aromaverordening worden specifieke bereidingswijzen genoemd waarbij het aroma nog steeds natuurlijk mag worden genoemd. Indien een andere bereidingswijze is gebruikt, moet de adverteerder onderbouwen dat deze wijze in de visie van de consument geen afbreuk doet aan het ‘natuurlijk’ zijn.
De kauwgom van BenBits werd geadverteerd als “100% natuurlijk”. In 2016/00917 werd door de klager betwist dat alle ingrediënten in deze kauwgom van natuurlijke aard waren. De Commissie nam de verwachting van de gemiddeld geïnformeerde, omzichtige en oplettende gewone consument als uitgangspunt. Een dergelijke consument zou verwachten dat de term “natuurlijk” zowel de ingrediënten als de gebruikte bereidingsprocessen omvat. BenBits kon niet aantonen dat de xylitol die in zijn product werd gebruikt, was vervaardigd in overeenstemming met één van de traditionele bereidingsprocessen waarnaar wordt verwezen in de Aromaverordening, zoals fermentatie. Het gebruik van de claim “100% natuurlijke kauwgom” werd daarom als misleidend beschouwd, aldus klaagster.
Op 22 februari 2018 oordeelde de Commissie ook over het gebruik van de claim “natuurlijk”, nu in verband met de energiedrank Red Bull. Niet werd beweerd dat het product zelf “natuurlijk” was, maar op het blikje Red Bull Simply Cola stond: “Gemaakt met ingrediënten van 100% natuurlijke oorsprong”. Klager vond dit misleidend en voerde aan dat 99% van de ingrediënten niet natuurlijk zijn, zoals suiker en glucosestroop. Volgens Red Bull bevat de cola natuurlijke smaken uit plantenextracten en is ook de rest van de ingrediënten van natuurlijke oorsprong. In haar beslissing wees de Commissie op het verschil tussen de tekst “Bestaat uit 100% natuurlijke
ingrediënten” en de zin “Gemaakt met ingrediënten van 100% natuurlijke oorsprong”. De laatste claim werd gebruikt en Red Bull kon aantonen dat alle ingrediënten in het product van 100% natuurlijke oorsprong waren.
Het verschil tussen Red Bull en de onderhavige kwestie is dat BenBits niet (alleen) claimt dat de gombasis een natuurlijke oorsprong heeft, maar ook dat het ingrediënt en het eindproduct zelf natuurlijk is. Terwijl BenBits, op wie de bewijslast rust, de juistheid van deze claims niet heeft aangetoond, heeft Perfetti aan de hand van onderzoek van Politecnico di Milano aangetoond dat de claims feitelijk onjuist en daarmee misleidend zijn.
Het gestelde natuurlijke karakter wordt door BenBits breed uitgemeten in haar reclames; in wezen wordt de natuurlijkheid van het product gepresenteerd als de essentie van het product.
Het product en de gombasis zouden natuurlijk zijn, de kauwgom zou geen plastic bevatten, het zou
‘plant based’ zijn, de kauwgom zouden stuk voor stuk bits of nature zijn en de verpakking en de
kauwgom zouden natuurlijk afbreekbaar zijn. De natuurlijkheid van het product is het selling point voor BenBits en zij onderscheidt zich daarmee ook ten opzichte van de kauwgom van concurrenten. Door de inkleding van de reclames zal het publiek niet menen dat de kauwgom nog enig synthetisch element bevat.
Vaststaat dat BenBits al eens door de Commissie is aanbevolen om niet meer op ongeoorloofde wijze reclame te maken met natuurlijkheidsclaims. Dat de Commissie en (volgens BenBits) de klager in dossier 2016/00917 kenbaar hebben gemaakt dat de aanpassingen die BenBits na de beslissing van de Commissie heeft doorgevoerd, ertoe hebben geleid dat BenBits “compliant” is, maakt niet dat de nu door Perfetti bestreden uitingen geoorloofd zijn. Het betreft immers andere bezwaren. In dossier 2016/00917 is niet geklaagd over de claim van BenBits dat haar kauwgom is vervaardigd uit een natuurlijke gombasis.
Ter staving van haar stellingen biedt Perfetti aan deze met alle middelen rechtens te bewijzen,
waaronder het overleggen van nadere stukken. Voor zover BenBits andere stellingen van Perfetti
betwist en de Commissie van oordeel is dat (tegen)bewijslast ter zake bij Perfetti rust, biedt zij aan ook die stellingen te bewijzen. Perfetti wil met het vorenstaande niet geacht worden onverplicht enige bewijslast op zich te hebben genomen die niet rechtens op haar rust.
Het verweer
Het verweer wordt als volgt samengevat.
Ter inleiding merkt adverteerder onder meer het volgende op.
Kauwgom heeft een rubberachtige textuur en is samengesteld uit ingrediënten zoals gombasis, suiker, polyolen, smaakstoffen, zuren, kleurstoffen, zeer intensieve zoetstoffen en verschillende additieven. Het grootste deel van de kauwgommarkt wordt gedomineerd door een aantal zeer grote partijen waaronder Perfetti. Deze partijen proberen de markt, die zeer winstgevend is, ontoegankelijk te maken voor met name kleinere, innovatieve partijen. De onderhavige klacht is hier een voorbeeld van, aldus klaagster.
Een probleem van kauwgom is dat deze na consumptie vaak op straat wordt weggegooid, waardoor een grote berg niet biologisch afbreekbaar afval ontstaat. Om dit probleem tegen te gaan, zijn er op dit moment partijen, waaronder BenBits, die een nieuwe veel duurzamer kauwgom willen ontwikkelen op basis van natuurlijke gom, uiteraard met een meer milieuvriendelijke verpakking.
Het kauwen van kauwgom in zijn natuurlijke vorm is een eeuwenoud gebruik. Door de toename van de populariteit van kauwgom en door de opkomst van suikervervangers, werd het steeds moeilijker om natuurlijke gom te gebruiken. Zo ontwikkelden met name de grote
kauwgomfabrikanten steeds meer synthetische gombasis, hierna: “GK”.
GK wordt geproduceerd uit synthetische polymeren en bevat ingrediënten zoals petroleum,
lanoline, glycerine, polyethyleen (plastic), polyvinylacetaat (witte lijm), paraffinewas
(bijproduct van smeerolieraffinaderijen), stearinezuur, latex, aspartaam, inflammatoir
titaandioxide en gebutyleerd hydroxyanisol (BHA). De exacte samenstelling van GK gombase
is per producent verschillend en ook geheim. Vaststaat in ieder geval dat GK een bron is
van plasticvervulling over de hele wereld.
De oorspronkelijke grondstof voor kauwgom was boomsap, genaamd Chicle (de Spaanse naam voor kauwgom). Chicle is een hars of sap dat op natuurlijke wijze wordt gewonnen uit de Chicozapoteboom. Inmiddels gaat een aantal nieuwe innovatieve kauwgomfabrikanten terug naar de oorspronkelijke roots en productie van kauwgom op niet synthetische basis. Adverteerder noemt 7 merken waaronder Chicza en BenBits en geeft een opsomming van de (9) verschillen tussen natuurlijke gombasis (zoals gebruikt door BenBits) en gangbare gombasis, (zoals gebruikt door Perfetti), waaronder “biologisch afbreekbaar” versus “niet biologisch afbreekbaar” en “vervaardigd uit plantaardige bron” versus “vervaardigd uit petrochemicaliën”.
Perfetti en haar grote concurrenten doen er alles aan om een nieuwe generatie kauwgom te weren uit het traditionele kauwgomland. Zo hebben zij in Europa bij meerdere natuurlijke kauwgommerken klachten ingediend zoals de onderhavige, onder andere bij True Gum en NaturGum. Beide klachten zijn ongegrond verklaard. In Denemarken heeft Perfetti haar klachten tegen True Gum ook voor de burgerlijke rechter verloren. True Gum gebruikt exact dezelfde natuurlijke gombasis als BenBits.
BenBits was in de jaren ’70 het merk dat suikervrije kauwgom in Nederland introduceerde. Tegenwoordig is 99% van alle kauwgom suikervrij. BenBits heeft nu een nieuwe generatie kauwgom gelanceerd, plasticvrij in een plasticvrije verpakking. BenBits is vegan, heeft een natuurlijke gombasis en is gemaakt uitsluitend met ingrediënten van natuurlijke oorsprong. Het bevat geen kleurstoffen en is suikervrij, aldus adverteerder.
Perfetti verwijst in haar klacht naar dossier 2016/00917. Deze kwestie is achterhaald en derhalve niet relevant. In de betreffende casus bestond discussie over de vraag of de bewerkingen van de kauwgom wel geheel als 100% natuurlijk konden worden aangemerkt. BenBits heeft overtuigend kunnen aantonen dat al haar ingrediënten van natuurlijke oorsprong zijn en dat BenBits een natuurlijke gombasis gebruikt. Om verdere discussie te voorkomen heeft BenBits de uiting “100% natuurlijk” vrijwillig gewijzigd in “natuurlijke kauwgom”, “ingrediënten van natuurlijke oorsprong” en “natuurlijke gombasis”. Zowel de Commissie als de klager in dossier 2016/00917 hebben ingestemd met die nieuwe uitingen, aldus adverteerder. De discussie over de term natuurlijk is al afgesloten, zo stelt adverteerder.
In de onderhavige klacht probeert Perfetti aan te tonen dat de benaming “natuurlijk” ook niet door BenBits zou mogen worden gebezigd. In reactie hierop wijst adverteerder er in de eerste plaats op dat er geen eenduidige betekenis is voor het woord natuurlijk. In de bij de klacht overgelegde correspondentie (productie 7 tot en met 13), waar adverteerder naar verwijst, hebben partijen hun standpunten ter zake verwoord.
Anders dan klaagster stelt, betreft Politecnico di Milano geen onafhankelijk onderzoeksbureau; Politecnico di Milano heeft dezelfde bakermat als Perfetti en is door haar ingeschakeld en betaald. BenBits is nooit gevraagd om een reactie op het onderzoek of de uitkomsten. Het gaat om een partijdeskundige waarbij uit de onderzoeksopzet alleen al volgt dat het geen onafhankelijke partij betreft, aldus adverteerder.
De door Perfetti ingeschakelde expert heeft een vermeende chemische analyse uitgevoerd
op de BenBits producten die op zijn minst verwarrend is en geen inzicht geeft in de toegepaste testmethode, technische procedures en normen. Het gaat om een onleesbaar rapport met veel nietszeggende grafieken.
BenBits betwist dat de kauwgom die zij produceert op basis van natuurlijke gombasis, SBR en/of
colofonium ester bevatten. Zij kan alleen maar gissen naar de vraag waarom Perfetti meent dat deze ingrediënten in haar producten aanwezig zouden zijn. Daarom heeft BenBits gevraagd om de
testmethoden van het testbureau over te leggen, maar aan dit verzoek is geen gehoor gegeven.
Het chicle-sap bevat natuurlijke isopreenmoleculen in de vorm van monomeren en ook
polyisoprenen met een korte keten. Die zijn gemakkelijk te identificeren met chromatologische analyse. Het is echter veel lastiger om de isopreenmoleculen in de chicle-gombasis te lokaliseren. Omdat binnen het proces dat BenBits uitvoert om het sap te coaguleren en vast te maken alle isoprenen polymeriseren, reageren de isopreen eenheden samen met de andere moleculen, in verschillende combinaties om duizenden terpeenverbindingen te produceren. Deze polymeermoleculen zijn complex van structuur. Daarom verdwijnen de aanvankelijke isoprenen, omdat ze al zijn omgezet in andere moleculen. Als ze wel meetbaar aanwezig zouden zijn in de chicle-gombasis, zou dit een teken zijn dat het proces niet geheel goed zou zijn doorlopen. Polymerisatie zelf maakt het nog geen kunststof zoals SBR. Door dit proces, maar met name door de door Perfetti vermoedelijk gekozen testmethode, lijken er bestanddelen in BenBits kauwgom te zitten die wellicht lijken op SBR of colofonium ester, maar het in werkelijkheid niet zijn. De ketenstructuur lijkt enigszins op SBR, maar uit nadere analyse volgt dat dit niet het geval is. In dit verband wordt verwezen naar de als productie 1 bij het verweer overgelegde mail van 26 oktober 2020 van de natuurlijke gombase producent.
Los van het hierboven genoemde door Perfetti betaalde onderzoek, zijn er door andere
instanties chromatografietesten uitgevoerd op de productie van de merken Gleegum, True
Gum, NaturGum en BenBits. Deze tests zijn ook uitgevoerd op de merken Stimorol
(Mondelez) en Mentos (Perfetti) om het bestaan van verschillende polymeren te vergelijken.
In de kauwgoms op basis van natuurlijke gom is polyisopreen gevonden en zijn geen sporen aangetroffen van SBR, IIR of PE. Daarentegen zijn bij het merk Mentos wel IIR en PE gevonden. Mentos bevat derhalve wel synthetische polymeren, aldus adverteerder.
Verder heeft nog een aantal chemische analyses plaatsgevonden op de producten van
BenBits, op de natuurlijke gombasis van de producent daarvan (productie 1 – mail en bijbehorende certificaten) en op de producten van NaturGum. “Dit zijn andere merken”, aldus adverteerder, maar met dezelfde receptuur als die van BenBits. Verwezen wordt naar de als productie 2 overgelegde testrapporten van Beta.
Als Productie 3 wordt overgelegd een bewijs van natuurlijke gom met bijbehorende FDA certificering. Als Productie 4 zijn overlegd een tweetal chemische analyses, een microbiologische analyse en een plantaardige analyse waaruit blijkt dat het product natuurlijk, biologisch afbreekbaar, vegan en plantaardig is, aldus adverteerder.
Daarnaast is een additioneel chemische analyse (C14) gedaan. Daaruit blijkt dat de natural gum samples geen onnatuurlijke petrochemische bestanddelen bevatten. Verwezen wordt naar productie 2. Als productie 5 worden overgelegd de conclusies van de onderzoeken die als productie 2 zijn overgelegd. Daaruit blijkt dat het onderzochte BenBits monster voor 95% uit natuurlijke grondstoffen bestaat en voor 5% uit niet-fossiele, aldus adverteerder.
BenBits kauwgom bevat voor 25% chicle gombase. De resultaten geven aan dat de chicle
gombasis een vrij asgehalte heeft van 8% tot 12% (mineralen), naast het gehalte aan
anorganische zouten in de moleculaire structuur met een vochtgehalte van 1,5% tot 2%. De
hoeveelheid van deze moleculen wordt niet gedetecteerd als natuurlijke ingrediënten met de
C-14-analyse. Om die reden wordt het resultaat van chicle-gombases niet gerapporteerd als
natuurlijke ingrediënten van 100%.
De afwijking in de gombase als gevolg van mineralen resulteert in een afwijking van ongeveer 5% in de BenBits kauwgom. Aangezien mineralen ook als natuurlijk worden beoordeeld, kan met
zekerheid gesteld worden dat BenBits natuurlijk is. Bij deze berekeningen houdt men altijd
rekening met een afwijking van 3%, aldus adverteerder.
Uit alle rapporten volgt dat BenBits terecht aanvoert dat zij een natuurlijk product is, zo concludeert adverteerder.
Tot slot heeft Perfetti aangevoerd dat het zou gaan om novel food. Dit standpunt wordt uitdrukkelijk betwist. De oorspronkelijke kauwgom, vóór het invoeren van de GK kauwgom, werd al eeuwenlang op basis van chicle geproduceerd. Ook in de laatste decennia is chicle zowel in Europa als in de Verenigde Staten veelvuldig gebruikt. Inmiddels gebruikt ook Wrigley, één van de grote spelers, in enkele van haar producten de natuurlijke gombasis chicle.
Op grond van recente regelgeving dienen alle producenten op hun verpakking te vermelden
dat er ‘plastic inside’ is, indien er plastic in het product zit. BenBits gebruikt voor haar verpakkingen eveneens natuurlijke materialen die volledig plasticvrij zijn. In dit verband wordt verwezen naar productie 6.
Tot slot wijst BenBits op het feit dat de Plastic Soup Foundation, alvorens zij een partnership met BenBits is aangegaan, zowel het product als de verpakking van BenBits grondig heeft geanalyseerd.
BenBits heeft zich beroepen op een groot aantal onderzoeken en testresultaten, die alle
als bewijs worden overgelegd. Naast de reeds overgelegde bewijsmiddelen biedt BenBits,
voor zover zij daar rechtens toe verplicht zou zijn, aanvullend bewijs aan, met die aantekening
dat BenBits niet onverplicht enige bewijslast op zich wenst te nemen, die rechtens niet op
haar rust.
De mondelinge behandeling
Partijen hebben hun standpunten mondeling toegelicht. Op die toelichting zal worden teruggekomen in het oordeel.
Het oordeel van de Commissie
1.
De kern van de klacht is dat BenBits geen natuurlijke gombasis heeft. In het verlengde hiervan is klaagster van mening dat er geen sprake is van een “natuurlijk product”. Concreet heeft klaagster bezwaar gemaakt tegen reclame-uitingen waarin wordt gesproken over “natuurlijke gombasis”, “natuurlijke kauwgom”, “Bits of nature”, “plantaardige kauwgom”, “natuurlijke gom”, “natuurlijk afbreekbaar”, “plasticfree” en/of “plant-based kauwgom”.
Onder verwijzing naar een zogenoemd NMR-onderzoek met betrekking tot BenBits van de Politecnico di Milano heeft klaagster aangevoerd dat BenBits geen natuurlijke gombasis heeft, omdat bij dit onderzoek geen sporen zijn gevonden van CPI en TPI, de twee polymere hoofdcomponenten van natuurlijke chicle ofwel natuurlijke gom, aldus klaagster. Daarentegen zijn bij dit onderzoek wel styrene-butadiene rubber en rosin ester aangetroffen, de markers voor niet-natuurlijke synthetische substanties, zo heeft klaagster gesteld.
Nu klaagster de juistheid van de woorden “natuurlijke gombasis” gemotiveerd heeft weersproken, ligt het op de weg van adverteerder om aannemelijk te maken dat de onder 1 bedoelde mededelingen juist zijn. Bij haar verdere beoordeling stelt de Commissie voorop dat “natuurlijk” in relatie tot “gombasis”, waarop het geschil in het bijzonder ziet, geen vastomlijnde betekenis heeft.
2.
In reactie op de klacht heeft adverteerder zich onder meer kritisch uitgelaten over het in de klacht bedoelde onderzoek van de Politecnico di Milano. Zo stelt zij dat er geen sprake is van een onafhankelijk onderzoeksbureau. Verder heeft adverteerder, onder verwijzing naar een als productie 1 bij het verweer overgelegde verklaring van 26 oktober 2020 van “chiclegum natural”, de natuurlijke gombase producent, aldus adverteerder, meegedeeld dat het “chicle-sap” natuurlijke isopreenmoleculen in de vorm van monomeren bevat en polyisoprenen met een korte keten, en dat deze gemakkelijk te identificeren zijn met chromatologische analyse. Veel lastiger is het echter, aldus adverteerder, om de isopreenmoleculen in de “chicle-gombasis” te lokaliseren. Binnen het proces dat BenBits uitvoert om het sap te coaguleren en vast te maken, verdwijnen de aanvankelijke isoprenen namelijk, omdat ze zijn omgezet in andere moleculen. Als ze wel meetbaar aanwezig zouden zijn in de chicle-gombasis, zou dit een teken zijn dat het proces niet geheel goed zou zijn doorlopen, aldus adverteerder.
Ter onderbouwing van de juistheid van de woorden “natuurlijke gombasis” heeft adverteerder zich bij verweer beroepen op door andere instanties uitgevoerde chromatografietesten op de productie van onder andere het merk BenBits en op een aantal chemische analyses, waaronder de zogenoemde C14 analyse. In haar “reactie aanvullende producties” en ter zitting heeft adverteerder meegedeeld dat de C14 analyse de enige door de Europese Unie goedgekeurde chemische analyse is om de natuurlijke oorsprong van “de producten” te bevestigen en dat uit in opdracht van adverteerder uitgevoerde C14 analyses blijkt dat haar product natuurlijk is en niet uit synthetisch materiaal bestaat. In dit verband heeft adverteerder verwezen naar haar aanvullende producties 8 en 9.
3.
De Commissie constateert dat productie 8 kennelijk door adverteerder is voorzien van de aanhef: “C14 analyse, de gangbare en meest geschikte onderzoeksmethode in EU”. In deze productie staat, onder een schema met de aanhef “Table 1. International standards that define biobased contents”, onder meer:
“An industrial application was also developed to determine if consumer products and CO2 emissions were sourced from plants/biomass or from materials such as petroleum or coal (fossil-based)”.
Productie 9 betreft een e-mail van 23 augustus 2021 van Beta Analytic testing laboratory te Miami, USA, met bijlage, gericht aan Mario Alberto Hernandez Caranza, Lloyd Mexicano S de RL de CV, te Ciudad de Mexico, Mexico. De e-mail begint met:
“Dear Mr. Carranza
Please find enclosed your radiocarbon (C14) report for the material recently submitted. The result is reported as “% Biobased Carbon”. This indicates the percentage carbon from “natural” (plant or animal by-product) sources versus “synthetic” (petrochemical) sources. For reference, 100% Biobased Carbon indicates that a material is entirely sourced from plants or animal by-products and 0 % Biobased Carbon indicates that a material did not contain any carbon from plants or animal by-products. A value in between represents a mixture of natural and fossil sources”.
De bijlage bij de e-mail betreft een stuk, afkomstig van Beta Analytic testing laboratory te Miami, waarin onder het kopje:
“Summary of results – Natural vs Synthetic Source
ISO-16620-2(AMS) TOC”, met daarnaast een “Certificate Number”, kennelijk het resultaat is weergegeven van een test (met als Submitter voornoemde Mario Alberto Hernandez Carranza, Company: Lloyd Mexicano S de RL de CV) met betrekking tot de in dat stuk afgebeelde, in plastic verpakte monster “Chicle Gum”. Het resultaat luidt: “100% Biobased carbon (all natural, no evidence of synthetic source in the analyzed material)”.
4.
De Commissie begrijpt adverteerders standpunt, zoals naar voren gebracht in haar “reactie aanvullende producties” en mondeling ter zitting, in die zin dat uit productie 9, betreffende de meest recente grondstoffenanalyse van de gombasis, blijkt dat de voor BenBits gebruikte gombasis “nu zelfs 100% natuurlijk is”.
In reactie op adverteerders beroep op productie 9 heeft klaagster ter zitting meegedeeld dat nergens uit dit document blijkt dat de analyse betrekking heeft op BenBits kauwgom.
De Commissie stelt vast dat de naam BenBits niet in het door adverteerder overgelegde document voorkomt, maar zal, alvorens verder te beslissen, adverteerder in de gelegenheid stellen om aannemelijk te maken dat de betreffende analyse betrekking heeft op de door BenBits gebruikte gombasis. In dit verband constateert de Commissie dat de namen “Mario Alberto Hernandez” en “Lloyd” ook voorkomen in de als productie 1 bij het verweer overgelegde stukken, namelijk onder de woorden “Lloyd International Certification met daaronder een handtekening”. De Commissie verneemt graag hoe deze naamsvermelding in productie 9 zich verhoudt tot de stukken die als productie 1 zijn overgelegd.
5.
Verder constateert de Commissie dat de naam BenBits wel voorkomt in één van de als productie 2 bij het verweer overgelegde documenten van Beta Analytic testing laboratory, Miami, waarop adverteerder zich ook beroept. Naar de Commissie begrijpt, betreft het een test van een sample “sugar free gum benbits natural origin spearmint and peppermint flavour”. Het resultaat ofwel “result” luidt: “95% Biobased carbon (evidence of synthetic source in he analyzed material)”, in een “taartschema” op de volgende pagina nader aangeduid als “95% Biobased Carbon en 5% Fossil Carbon”.
De overige als productie 2 overgelegde documenten betreffen testen van:
“chewing gum origine naturale lotto L19/086” met als result: 100% Biobased carbon;
“gum base NBSF 020 lot 20/262” met als result: 87% Biobased carbon (evidence of synthetic source in he analyzed material)”, op de volgende pagina nader aangeduid als: 87% Biobased Carbon en 13% Fossil Carbon en
“gum base NB SF PHARMA lot 20/262” met als result: 86% Biobased carbon (evidence of synthetic source in he analyzed material)”, op de volgende pagina nader aangeduid als: 86% Biobased Carbon en 14% Fossil Carbon.
Naar aanleiding van voornoemd resultaat van de test van BenBits (“95% Biobased carbon (evidence of synthetic source in he analyzed material)”, heeft klaagster ter zitting het standpunt ingenomen dat er geen discussie bestaat over “het feit dat de Benbits kauwgom synthetische ingrediënten heeft”. In dit verband heeft adverteerder gewezen op de volgende passage, opgenomen in de testrapporten van Beta Analytics onder het kopje:
“Natural vs Synthetic Source ISO-16620-2(AMS) TOC
Explanation of results”:
“Interpretation and application of the results is straightforward. A value of 100% biobased or biogenic carbon would indicate that 100% of the carbon came from plants or animal by-products (biomass) living in the natural environment and a value of 0% would mean that all of the carbon was derived from petrochemicals, coal and other fossil sources. A value between 0-100%
would indicate a mixture. The higher the value, the greater the proportion of naturally sourced components in the material”.
Naar klaagsters mening wordt de door Politecnico di Milano in haar onderzoek getrokken conclusie door het resultaat van bovenbedoelde test door Beta Analytics bevestigd en kwalificeert de BenBits-kauwgom niet als “natural product” volgens de definitie van Beta Analytics. Productie 9 verandert hieraan niets, aldus klaagster, omdat uit dit document niet blijkt dat de analyse betrekking heeft op BenBits-kauwgom.
Adverteerder heeft ter zitting meegedeeld dat “synthetic source”, als bedoeld in voornoemd testresultaat van BenBits, moet worden begrepen in die zin dat er geen sprake is van een plantaardige of dierlijke bron, maar wel van een andere natuurlijke bron, namelijk mineralen; van petrochemische bronnen of plastic is geen sprake, aldus adverteerder.
Alvorens verder te beslissen zal de Commissie adverteerder in de gelegenheid stellen om haar standpunt, dat “synthetic source” in dit geval verwijst naar een andere natuurlijke bron, nader toe te lichten. Bij verweer heeft adverteerder in dit verband al gewezen op haar productie 5, maar de Commissie ontvangt graag tenminste een nadere toelichting/verduidelijking van de in die productie genoemde percentages en van de vermelding in die productie van “5% not fossil”, terwijl in productie 2 in het taartschema met betrekking tot BenBits sprake is van 5% “Fossil Carbon” en uit de onder 3. van deze beslissing weergegeven toelichting in de mail van 23 augustus 2021 (samengevat) is geschreven dat het resultaat de verhouding weergeeft van de stoffen met een natuurlijke en die met ‘synthetic (petrochemical)’ oorsprong.
6.
Verder verneemt de Commissie graag van adverteerder wat de relatie is tussen haar product en/of gombasis en de overige in productie 2 opgenomen testresultaten, namelijk die met betrekking tot: “chewing gum origine naturale lotto L19/086”;
“gum base NBSF 020 lot 20/262” en
“gum base NB SF PHARMA lot 20/262”.
7.
Ten slotte stelt de Commissie adverteerder in de gelegenheid om een nadere toelichting te geven op de producties 3 en 4 bij het verweer, en daarbij tenminste uiteen te zetten of en zo ja waarom de inhoud van deze producties geldt voor de kauwgom van BenBits en/of de gombasis daarvan.
8.
Vervolgens zal klaagster schriftelijk kunnen reageren.
9.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie stelt adverteerder in de gelegenheid binnen 14 dagen na dagtekening van deze beslissing nadere schriftelijke informatie te verstrekken als bedoeld in het oordeel onder 4, 5, 6 en 7.
Vervolgens zal klaagster schriftelijk kunnen reageren.
Voor het overige houdt de Commissie haar beslissing aan.