De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de volgende uitingen die -gegeven de door partijen overgelegde foto’s van de verpakkingen en de ter zitting aanwezige verpakkingen- als volgt kunnen worden omschreven.
1.
De verpakking van “Blue Band Roombeter” in goudwikkel.
Op de bovenzijde van deze verpakking staat onder meer:
“Blue Band”
en, naast de afbeelding van -naar het lijkt- een ‘krul’ van dit product (hierna ook: ‘krul’):
“Roombeter
? 100% natuurlijke ingrediënten
? 100% plantaardig”
? 82% minder klimaatimpact dan roomboter*”.
2.
De verpakking van “Blue Band Roombeter” in kuipje.
Op de bovenzijde van dit kuipje staat onder meer:
“Blue Band”
en, naast de afbeelding van een krul:
“Roombeter
? 100% natuurlijke ingrediënten
? 100% plantaardig”.
? 74% minder klimaatimpact dan roomboter*”.
Op de voor- en achterzijde (lange zijkanten) van het kuipje verpakking staat onder meer:
“Blue Band”
en, naast de afbeelding van een krul:
“Roombeter
? 100% plantaardig”.
Op één van de korte zijkanten staat onder meer:
“minder klimaatimpact
Blue Band Roombeter heeft 74% minder klimaatimpact dan roomboter.*”
Op de andere korte zijkant staat onder meer:
“100% plantaardig.
Een heerlijk romig alternatief op roomboter, gemaakt van 100% natuurlijke ingrediënten. Zuivelvrij en lactosevrij”.
Samenvatting van de klacht
De verkoop door Upfield van het product Blue Band Roombeter als plantaardig alternatief voor roomboter is in strijd met nationale en EU regelgeving en daardoor met de wet als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Klager licht dit als volgt nader toe.
Het is niet toegestaan om voor het vegetarische alternatief van zuivelproducten de naam van het
zuivelproduct te gebruiken. Klager verwijst naar het Warenwetbesluit Zuivel, meer in het bijzonder de artikelen 13 lid 3 en 16 lid 1.
In 2017 heeft het Europese Hof van Justitie in een arrest bepaald dat een beschrijvende aanvulling “plantaardig’, ‘Vega’ of ‘niet-dierlijk’ onvoldoende is om verwarring bij consumenten te voorkomen bij misbruik van dierlijke zuivelbenamingen. Klager verwijst naar een artikel, getiteld: “Zuivelbenamingen mogen niet op plantaardige producten staan”, van 15 juni 2017 op www.euronet.nl.
Bovenbedoelde uitspraak van het Europese Hof betekent dat het wikkel van het product Roombeter een overtreding inhoudt van artikel 8 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Dat consumenten de naamgeving en de vormgeving van de naam ook als misleidend ervaren, blijkt uit een item in het programma Meldpunt van 6 oktober 2023. Verwezen wordt naar een in de klacht opgenomen link naar www.npo.start.nl. 13 oktober 2023. Ook merkt klager op dat het product Roombeter door Foodwatch is genomineerd voor het Gouden Windei 2023.
Niet alleen consumenten interpreteren de naamgeving verkeerd; ook retail-organisaties blijken misleid te worden. Klager verwijst naar een overgelegde afdruk van de website van Albert Heijn van 12 oktober 2023, waar Roombeter wordt aangeboden onder het kopje “Smeerbare roomboter”.
Klager verzoekt de Commissie de verkoop van het onderhavige product onder de naam ‘Roombeter’ te verbieden en ook in de toekomst iedere verwijzing in de productnaam of reclame- uitingen naar zuivelproducten te verbieden.
Samenvatting van het verweer van adverteerder
Adverteerder heeft de klacht gemotiveerd weersproken. Op het verweer zal worden teruggekomen in het oordeel.
De mondelinge behandeling
Het standpunt van adverteerder is nader toegelicht, aan de hand van een (overgelegde) pleitnota.
Voor zover nodig wordt op hetgeen ter zitting aan de orde is gekomen ingegaan in het oordeel van de Commissie.
Het oordeel van de Commissie
1.
De Commissie vat de klacht op in die zin dat klager de bestreden uitingen (a) in strijd acht met het Warenwetbesluit Zuivel en met EU regelgeving, en daardoor met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC en dat hij de uitingen (b) misleidend acht.
Met betrekking tot deze klachtonderdelen a en b oordeelt de Commissie als volgt.
2.
Ad a.
De Commissie overweegt dat zij bekend is met een bericht in NRC van 17 november 2023 (getiteld: “’Droomboter mag geen boter heten’”) dat de wettelijke toezichthouder Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) desgevraagd heeft gezegd dat de naam Roombeter niet is toegestaan (net zo min als de in het zelfde artikel genoemde naam ‘Droomboter’ voor een ander product). Verder heeft Upfield ter zitting meegedeeld dat de NVWA, zoals deze “via de media wereldkundig maakte”, een waarschuwing heeft gegeven aan Upfield, wat betreft het gebruik van de naam ‘Roombeter’. Upfield heeft gesteld dat zij inhoudelijk op de waarschuwing heeft gereageerd, dat zij het standpunt van de NVWA inhoudelijk heeft weerlegd en dat de NVWA aankondigde eind januari 2024 te zullen reageren respectievelijk opnieuw te inspecteren en handhavend op te treden. Upfield heeft de Commissie verzocht om een oordeel over het al dan niet overtreden van de voorschriften en de uitleg van het EU recht aan de bestuursrechtelijke rechtsgang over te laten.
In het bovenstaande ziet de Commissie aanleiding om zich in het kader van de onderhavige klachtprocedure niet uit te laten over de vraag of, door het gebruik van de naam Roombeter, het Warenwetbesluit Zuivel en/of EU regelgeving is overtreden. Voorkomen moet worden dat de Commissie, door te beoordelen of gehandeld is in strijd met de wet, impliciet een oordeel geeft over de vraag of de NVWA terecht heeft besloten tot bestuursrechtelijke handhaving. Een dergelijk oordeel is voorbehouden aan de rechter.
3.
Ad b.
Klager vindt de uitingen (ook) misleidend. In dit verband heeft hij gesteld dat consumenten de naamgeving en de vormgeving van de naam als misleidend ervaren en heeft hij gewezen op een item in het programma Meldpunt van 6 oktober 2023 en op een nominatie van het product Roombeter door Foodwatch voor het zogeheten Gouden Windei 2023. Ook retail-organisaties worden volgens klager misleid. In dit verband heeft hij verwezen naar een overgelegde afdruk van de website van Albert Heijn van 12 oktober 2023, waar Roombeter wordt aangeboden onder het kopje “Smeerbare roomboter”.
De Commissie oordeelt hierover, gezien al hetgeen in dit dossier door (beide) partijen naar voren is gebracht, als volgt.
Op elk van beide verpakkingen is de naam ‘Roombeter’ vrijwel geheel aangebracht in duidelijk leesbare blauwe letters. Alleen de eerste letter ‘e’ (in het onderdeel ‘beter) heeft een geelgouden kleur. Ook wijkt deze letter ‘e’ af van de overige letters van ‘Roombeter’, in die zin dat de letter niet geheel aan één geschreven is; bij precieze beschouwing doet de ‘é’ denken aan een krul
zoals op elk van de verpakkingen afgebeeld naast het woord ‘Roombeter’.
Door het gebruik van de onderhavige eerste ‘e’, tegen een witte achtergrond, is deze letter veel minder goed te lezen dan de overige letters van het woord ‘Roombeter’. Door dit geheel kan bij de gemiddelde consument gemakkelijk de onjuiste indruk ontstaan dat er staat: “Roomboter” in plaats van “Roombeter”. Deze onjuiste indruk kan worden versterkt door het feit dat voor een groot deel van elk van beide verpakkingen de kleur goud is gebruikt; deze kleur zal associaties kunnen oproepen met verpakkingen die vaak voor roomboter worden gebruikt. In dit verband verwijst de Commissie naar haar beslissing van 21 maart 2024 in dossier 2023/00582 (naar aanleiding van een soortgelijke klacht), waarin is overwogen dat de klager dit laatste voldoende aannemelijk heeft gemaakt, namelijk onder verwijzing naar productie 1 bij de klacht (“Voorbeelden verpakkingen boter”).
Gelet op het bovenstaande acht de Commissie elk van beide uitingen voor de gemiddelde consument onduidelijk ten aanzien van de aard van het product. Nu de gemiddelde consument er (hierdoor) bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, acht de Commissie de uitingen misleidend al bedoeld in artikel 8,2 aanhef en onder a NRC en daardoor oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC.
Verder acht de Commissie de uitingen misleidend als bedoeld in artikel 7 lid 1 sub a in verbinding met artikel 7 lid 4 sub b van de Verordening (EU) Nr. 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie en daardoor in strijd met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC.
Aan bovenstaand oordeel doet niet af dat onder de naam “Roombeter” als tweede bulletpoint is vermeld: “100% plantaardig”. Dat geldt ook voor de vermelding, als derde bulletpoint: “81% (wikkel”) respectievelijk “74%” (kuipje) “minder klimaatimpact dan roomboter”. Deze kleiner gedrukte mededelingen kunnen de gemiddelde consument gemakkelijk ontgaan. Ook de andere ter zitting door Upfield genoemde vermeldingen, namelijk het margarinemerk “Blue Band” boven het woord “Roombeter”, de relatief klein gedrukte vermeldingen op de korte zijkanten van het kuipje, namelijk:
“Een (…) alternatief op roomboter (Zuivelvrij en lactosevrij)” en
“Blue Band Roombeter heeft 74% minder klimaatimpact dan roomboter*” en het Vegan-logo op de zijkant van het kuipje nemen bovenbedoelde onjuiste suggestie niet, althans niet voldoende weg.
Ten slotte leidt ook de directe voorzittersafwijzing van de minder uitvoerig onderbouwde klacht in dossier 2023/00412 (overigens betreffende één verpakking van Roombeter (wikkel)) niet tot een ander oordeel van de (voltallige) Commissie in het onderhavige dossier.
4.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
Gelet op het oordeel onder 3 acht de Commissie acht de uitingen in strijd met de artikelen 2 en 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
Voor het overige wijst zij de klacht af.