De bestreden reclame-uiting
Het betreft een advertentie, die in het Parool van 8 april 2010 en in de SPITS van 7 april 2010 stond, waarin onder meer de volgende tekst staat.
“9 x voordelig uit met de strippenkaart opmaaktips
Straks kunt u alleen nog maar reizen met de OV-chipkaart in Amsterdam. Het is dus belangrijk dat u uw strippenkaart nu nog even opmaakt. Om u daarbij te helpen, hebben we een aantal leuke strippenkaart opmaaktips verzameld. De opmaaktips bestaan uit verschillende attracties en musea die u gemakkelijk bereikt met het openbaar vervoer. Maakt u uw strippenkaart op tot en met 18 april, dan krijgt u korting bij de desbetreffende musea en attracties. En u ontvangt tegelijkertijd een gratis OV-chipkaart. Print de kortingsvouchers op ov-chipkaart.nl en pak uw voordeel!”
De klacht
De klacht luidt, samengevat, als volgt.
Klager acht de mededeling “Straks kunt u alleen nog maar reizen met de OV-chipkaart in Amsterdam”, onjuist. Op 18 april zal in de stadsregio Amsterdam niet slechts de OV-chipkaart geldig zijn, maar tot eind 2010 tevens de strippenkaart.
De mededeling: “Het is dus belangrijk, dat u uw strippenkaart nu nog even opmaakt”, is volgens klager voorbarig en misleidend en miskent dat in Amsterdam bij de vervoersmaatschappijen de strippenkaart nog kan worden gebruikt.
Gelet op het voorgaande acht klager de advertentie misleidend, in strijd met de waarheid en in strijd met de wet, met name met de Europese regels inzake het eerlijk en oprecht voorlichten van de reizigers over de vervoersregels en mogelijkheden, die zijn ingevoerd op 3 december 2009.
De beslissing tot terzijdelegging
De voorzitter oordeelde dat, nu in de advertentie niet staat dat de strippenkaart na 18 april 2010 niet meer geldig is, er geen sprake is van misleiding of onjuiste voorlichting omtrent de geldigheid van de strippenkaart.
Het bezwaar tegen de terzijdelegging
Klager stelt dat hij in zijn eerste brief nadrukkelijk heeft gewezen op de Europese richtlijn waarin is bepaald dat men heldere informatie dient te geven aan de reiziger, onder meer over de tarieven en kaartsoorten. De klager acht de mededeling dat de kaart moet worden ‘opgemaakt’ niet duidelijk. Hiermee wordt volgens klager wel degelijk de suggestie gewekt dat na 18 april 2010 de strippenkaart niet meer geldig is. Verder blijft de strippenkaart nog wel geldig in andere gemeentes.
Het verweer
Adverteerder stelt zich, samengevat, op het standpunt dat de advertentie niet misleidend is en dat in de advertentie geen onjuiste informatie wordt gegeven over de geldigheidsduur van de strippenkaart. Voor zover van belang voor de beslissing zal in het oordeel nader op het verweer worden ingegaan.
De mondelinge behandeling
Klager licht zijn standpunt nader toe. Voor zover van belang voor de beslissing zal hierop in het oordeel nader worden ingegaan.
Het oordeel van de Commissie
De Commissie volgt klager niet in zijn mening dat in de uiting wordt gesuggereerd dat na 18 april 2010 de strippenkaart niet meer geldig is.
In de uiting wordt, over het moment van afschaffen van de strippenkaart, uitsluitend gezegd dat men ‘straks’ alleen nog maar kan reizen met de OV-chipkaart ‘in Amsterdam’. De datum waarop dit zal gebeuren is uit deze mededeling niet af te leiden. De Commissie acht het voor de gemiddeld geïnformeerde, omzichtige en oplettende consument voldoende duidelijk dat de datum ‘18 april 2010’, die verderop in de tekst staat (‘Maakt u uw strippenkaart op tot en met 18 april 2010, dan krijgt u korting bij (…)’), de datum betreft waarna de bewuste actie komt te vervallen. In de uiting staat niet dat de strippenkaart vanaf die datum niet meer geldig is, noch wordt dit naar het oordeel van de Commissie gesuggereerd.
Klager heeft gemotiveerd betoogd dat er in het algemeen veel onduidelijke en verwarrende informatie wordt gegeven over de OV-Chipkaart en het moment waarop deze in de verschillende gemeenten in gebruik dient te worden genomen. Gelet op het bovenstaande kan echter niet worden geoordeeld dat de onderhavige reclame-uiting misleidend, in strijd met de waarheid of dat deze niet helder is in de zin van de door klager genoemde Europese regelgeving.
Daarom beslist de Commissie als volgt.
De beslissing van de Reclame Code Commissie van 14 juli 2010
De Commissie bevestigt de beslissing van de voorzitter.
Het College van Beroep
De grieven
Deze kunnen als volgt worden samengevat.
In de bestreden reclame-uiting staat weliswaar niet letterlijk dat de strippenkaart na 18 april 2010 niet meer geldig is, maar die indruk wordt wel gewekt. De boodschap van de reclame-uiting is immers dat men zijn strippenkaart moet opmaken omdat deze onbruikbaar zal worden. Deze boodschap is niet voor tweeërlei uitleg vatbaar. In trams werden alle stempelautomaten uit dienst genomen en kon men alleen nog bij de conducteur of bestuurder een stempel halen. De Commissie had aandacht moeten schenken aan de onzekerheid die is ontstaan voor de onthutste reiziger door de widespread aan interpretaties en de grote hoeveelheid soorten kaarten.
Het antwoord in appel
In de reclame-uiting staat niet dat de strippenkaart na 18 april 2010 niet meer geldig is en evenmin dat de strippenkaart uiterlijk op deze dag moet zijn opgemaakt. Uit de uiting volgt alleen dat de strippenkaart op termijn wordt afgeschaft en dat het GVB reizigers de mogelijkheid biedt tot en met 18 april 2010 bepaalde attracties tegen gereduceerd tarief te bezoeken en een gratis OV-chipkaart te verkrijgen.
Het oordeel van het College
In beroep is de vraag aan de orde of de Commissie de gewraakte advertentie juist heeft uitgelegd, met name voor zover het betreft de volgende tekst:
“9 x voordelig uit met de strippenkaart opmaaktips Straks kunt u alleen nog maar reizen met de OV-chipkaart in Amsterdam. Het is dus belangrijk dat u uw strippenkaart nu nog even opmaakt. Om u daarbij te helpen, hebben we een aantal leuke strippenkaart opmaaktips verzameld. De opmaaktips bestaan uit verschillende attracties en musea die u gemakkelijk bereikt met het openbaar vervoer. Maakt u uw strippenkaart op tot en met 18 april, dan krijgt u korting bij de desbetreffende musea en attracties. En u ontvangt tegelijkertijd een gratis OV-chipkaart. Print de kortingsvouchers op ov-chipkaart.nl en pak uw voordeel!”
Het College is van oordeel dat uit bovenstaande tekst weliswaar blijkt dat de strippenkaart wordt afgeschaft en dat adverteerder in verband daarmee stimuleert dat men oude strippenkaarten opmaakt en daarna gebruik maakt van de OV-chipkaart, maar uit de advertentie volgt niet dat de strippenkaart reeds op 18 april 2010 wordt afgeschaft. Deze datum wordt in de uiting specifiek gekoppeld aan de geldigheidsduur van een actie waarbij men korting krijgt bij musea en attracties indien men uiterlijk op deze datum zijn strippenkaart opmaakt. Het College acht het niet aannemelijk dat de gemiddelde consument de mededelingen over deze actie in de advertentie zo zal uitleggen, dat de strippenkaart op 18 april 2010 wordt afgeschaft.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
Het College bevestigt de beslissing van de Commissie.