De bestreden reclame-uiting

Het betreft een paginagrote advertentie in het Ermelo’s weekblad van 8 maart 2017. Bovenaan de uiting staat:

“Gezondheidsnieuws

INTELLIGENTIE UIT DE NATUUR VOOR UW GEZONDHEID”. In de uiting worden diverse producten aangeprezen, waaronder “Cys-control® capsules”. Over deze capsules staat onder het kopje “Natuurlijk middel tegen BLAASONTSTEKING” onder meer:

“Traditionele behandeling

Voor de behandeling van een blaasontsteking krijgt u van de huisarts meestal een antibioticakuurtje voorgeschreven. Herhaaldelijk gebruik van antibiotica kan leiden tot resistentie hetgeen onwenselijk is als u voor andere klachten een antibioticakuur nodig heeft.

Blaasbioticum

Cys-control® capsules

bestrijden acute urineweginfecties zoals een blaasontsteking doeltreffend en kunnen tevens preventief in een lagere dosering worden gebruikt om herhaling te voorkomen. Deze behandelingswijze is zeker zo effectief en verdient momenteel de voorkeur bij de behandeling van een blaasontsteking”.

Onderaan de pagina staat:

“De producten op deze pagina zijn verkrijgbaar bij:”, waarna de namen en adressen van respectievelijk verweerders sub 3, 1 en 4 zijn vermeld.

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

Op 15 juli 2015 diende klager al een klacht in tegen verweerder sub 1 over een advertentie voor ‘Cys-control’ (dossier 2015/00789). Volgens klager is de onderhavige uiting wederom in strijd met de Nederlandse Reclame Code (NRC). Hij heeft de volgende bezwaren:

1.

Gesproken wordt over “een antibioticakuurtje”. Dit is denigrerend ten opzichte van de “medische gouden strandaard van behandeling voor blaasontstekingen” en daarmee is de uiting in strijd met artikel 25 van de Code voor de reclame voor medische zelfzorg hulpmiddelen (CMH). 

2.

Over Cys-control® capsules wordt gesteld:

“Deze behandelingswijze is zeker zo effectief en verdient momenteel de voorkeur bij de behandeling van een blaasontsteking”.

Blijkens de NHG-richtlijn urineweginfecties, te vinden op www.nhg.org, verdient het gebruik van cranberrytabletten slechts de voorkeur bij recidiverende blaasontsteking. Verder is de mededeling “Deze behandelingswijze is zeker zo effectief” uit de lucht gegrepen.

Gelet op het bovenstaande is de uiting in strijd met artikel 9 CMH.

3.

Door de onderhavige wijze van reclame maken wordt ook impliciet de weg naar de huisarts afgeraden. Hierdoor is de uiting in strijd met artikel 13 CMH.

4.

Ten slotte meent klager dat advertenties als de onderhavige schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid van de lezers ervan. De uiting had niet mogen worden gepubliceerd, zeker niet nu “de adverteerder” hierover al eerder is aangesproken.

Informatie van Keuringsraad KOAG/KAG

Over de bestreden uiting is namens de Keuringsraad KOAG/KAG (hierna: de Keuringsraad) onder meer het volgende meegedeeld.

Deze reclame-uiting voor een medisch hulpmiddel valt onder de competentie van de Keuringsraad. De betreffende tekst is niet ter goedkeuring voorgelegd aan de Keuringsraad en derhalve niet getoetst aan de CMH.

Indien de uiting zou zijn voorgelegd, zou deze niet van een toelating zijn voorzien. Dit wordt als volgt toegelicht.

Vooropgesteld wordt dat de indicatie ‘blaasontsteking’ niet in strijd is met artikel 5 CMH.

Een blaasontsteking is herkenbaar indien deze een keer door een arts is vastgesteld en is derhalve geschikt voor de zelfzorg.

De advertentie is op verschillende punten in strijd met artikel 11 CMH, op grond waarvan het medisch zelfzorg hulpmiddel zich niet gelijk mag stellen met een geneesmiddel. Voorbeelden hiervan zijn:

“Lees voor gebruik de bijsluiter” (in plaats van gebruiksaanwijzing) en

“Deze behandelingswijze is zeker zo effectief en verdient momenteel de voorkeur bij de behandeling van een blaasontsteking” (welke bewering ook in strijd is met artikel 25 CMH).

De hele alinea onder “Traditionele behandeling” zou de Keuringsraad afkeuren op grond van artikel 25 CMH.

“Veilig” onder het kopje “Krachtige combinatie” zou de Keuringsraad afkeuren op grond van artikel 19 CMH.

Tot slot zou de bewering “Tob niet langer met een blaasontsteking en vraag om Cys-control” onder het kopje “Krachtige combinatie” worden afgekeurd op grond van artikel 24 CMH.  

Het verweer van verweerder sub 1

Het verweer wordt als volgt samengevat.

Verweerder vraagt de Commissie om contact op te nemen met de opdrachtgever van deze advertentie, namelijk Arkopharma te Almere (verweerder sub 2). Deze heeft de advertentie landelijk geplaatst en heeft “de goede gewoonte” om de verkoopadressen bij zijn advertenties te plaatsen.

Het verweer van verweerder sub 2

Het verweer wordt als volgt samengevat.

Naar aanleiding van de verschillende bezwaren is onder meer het volgende opgemerkt.

Ad 1.

Verweerder vindt het woord “antibioticakuurtje” niet denigrerend. De gebruiksduur van een antibioticakuur is over het algemeen kort, waardoor een verkleinwoord mag worden gebruikt. In de volksmond spreekt men ook over een “antibioticakuurtje”.

Ad 2.

Klagers verwijzing naar de NHG richtlijn urineweginfecties is in principe niet relevant,  omdat het hier om een zelfzorg preparaat gaat en niet om prescriptie. Opmerkelijk is wel dat volgens de door klager geciteerde NHG richtlijn het gebruik van cranberrytabletten de voorkeur verdient bij een recidiverende blaasontsteking. Nu heel veel vrouwen meermalen per jaar last hebben van een blaasontsteking is de tekst van de bestreden advertentie te billijken. Klagers bezwaar tegen het ontbreken van het woordje “recidiverende” vindt verweerder “buitensporig”.

Ad 3

Volgens klager wordt de weg naar de huisarts afgeraden. Hij vergeet echter te vermelden dat de huisarts bij recidiverende klachten de cranberrytabletten van verweerder zal voorschrijven, om resistentie te voorkomen. Uit de advertentietekst kan  niet worden opgemerkt dat verweerder patiënten adviseert om niet naar de huisarts te gaan.

Ad 4.

Volgens klager kan het onderhavige type advertenties schadelijk zijn voor de gezondheid van de lezers. Dit standpunt vindt verweerder erg ver gaan; zij neemt aan dat het lezen van een tekst over een geregistreerd medisch hulpmiddel tegen een recidiverende blaasontsteking geen gevaar voor de volksgezondheid oplevert.

Het is juist dat klager op 15 juli 2015 al een klacht heeft gediend over deze advertentietekst. Verweerder betreurt het dat zij deze tekst abusievelijk opnieuw in het Ermelo’s Weekblad heeft ingezet en zal ervoor zorgen dat dit niet meer voorkomt.

Blijkens de brief van de Keuringsraad KOAG/KAG is de gebruikte tekst in strijd met andere artikelen dan waar klager naar verwijst. Verweerder betreurt dit en zal ervoor zorgen dat de advertentietekst zal worden herschreven en per direct niet meer zal worden gebruikt.

Voor de goede orde wijst verweerder erop dat reclamemateriaal bij organisaties lang van te voren dient te worden aangeleverd en het daardoor niet altijd mogelijk is om dit hangende de procedure te vervangen. Verweerder vraagt om begrip hiervoor en garandeert dat er na 30 juni 2017 geen enkele door verweerder geïnitieerde uiting met de omstreden tekst meer zal worden gepubliceerd.

Verweerder biedt alle betrokken partijen excuses aan en zal er alles aan doen om zich  in de toekomst aan de wet- en regelgeving te houden.

Het verweer van verweerders sub 3 en 4

Het verweer wordt als volgt samengevat.

Verweerders verwijzen naar de inhoud van het verweer in dit dossier van Drogisterij de Brink (verweerder sub 1). Arkopharma (verweerder sub 2) heeft deze advertentie geplaatst en de namen van verweerders eronder gezet. Voor de afwikkeling van het dossier kan de Commissie terecht bij Arkopharma.

Het oordeel van de Commissie

De Commissie stelt voorop dat de door klager op 15 juli 2017 ingediende klacht niet heeft geleid tot een beslissing van de Commissie. Het betreffende dossier 2015/00789 is gesloten, nadat klager bij e-mail van 4 augustus 2015, na ontvangst van de reactie op zijn klacht van Drogisterij De Brink (verweerder sub 1 in het onderhavige dossier), had meegedeeld dat hij tevreden was met de afhandeling van zijn klacht. Bij brief van 30 juli 2015 had Drogisterij De Brink onder meer meegedeeld dat de in dat geval bestreden advertentie voor Cys-control volgens de informatie van de Keuringsraad KOAG/KAG niet aan “de wetgeving” voldoet en dat ervoor zal worden gezorgd dat deze advertentie nooit meer zal worden gebruikt.

Naar aanleiding van de verschillende bezwaren oordeelt de Commissie als volgt.

Ad 1.

Artikel 25 CMH luidt:

“Reclame mag geen denigrerende uitlatingen over andere producten, diensten of denkbeelden bevatten, dan wel door zijn formuleringen of afbeeldingen die indruk wekken”.

Het enkele feit dat in de onderhavige uiting het verkleinwoord “antibioticakuurtje” wordt gebruikt, leidt nog niet tot het oordeel dat er is sprake is van een denigrerende uitlating als bedoeld in artikel 25 CMH.

Ad 2.

Klager heeft gemotiveerd bestreden dat de mededeling over “Cys-control® capsules”:  

“Deze behandelingswijze (…) verdient momenteel de voorkeur bij de behandeling van een blaasontsteking” juist is. Hij heeft daartoe aangevoerd dat volgens de NHG-richtlijn urineweginfecties, te vinden op www.nhg.org, het gebruik van cranberrytabletten slechts de voorkeur verdient bij recidiverende blaasontsteking.

Klager heeft geconstateerd dat in de NHG-richtlijn urineweginfecties, te vinden op www.nhg.nl, onder de aanhef “Richtlijnen beleid bij gezonde, niet-zwangere vrouwen” onder het kopje “Medicamenteuze opties bij recidiverende cystitis” onder meer is vermeld:

“cranberrytabletten (2 keer daags 500 mg) (…)” en dat Cys-control®, blijkens de tekst van de bestreden uiting, onder meer “cranberry poeder en extract” bevat.

Het had op de weg gelegen van verweerders, die de Commissie gezamenlijk verantwoordelijk acht voor de onderhavige advertentie, om aannemelijk te maken dat de bestreden mededeling juist is. Dat hebben verweerders niet gedaan. Alleen verweerder sub 2 heeft inhoudelijk op dit onderdeel van de klacht gereageerd en zij heeft daarbij onderschreven dat volgens de door klager bedoelde NHG richtlijn het gebruik van cranberrytabletten de voorkeur verdient bij een recidiverende blaasontsteking. Niet aannemelijk is geworden dat behandeling met “Cys-control® capsules” ook de voorkeur verdient, wanneer er nog geen sprake is van recidive oftewel in geval men voor het eerst een blaasontsteking krijgt.

Gelet op het bovenstaande acht de Commissie de advertentie in strijd met artikel 9 CMH. Deze bepaling luidt:

“Reclame voor een medisch zelfzorg hulpmiddel dient een objectieve voorstelling van zaken te geven en mag niet misleiden”.

Evenmin is aannemelijk geworden dat de door klager bestreden zinsnede “Deze behandelingswijze is zeker zo effectief” juist is. Ook in zoverre acht de Commissie de uiting in strijd met artikel 9 CMH.

Ad 3.

Naar het oordeel van de Commissie valt niet uit te sluiten dat men, in geval men voor het eerst een blaasontsteking lijkt te hebben, naar aanleiding van de bestreden uiting gebruik zal maken van Cys-control® capsules, en het niet nodig zal vinden zich eerst geneeskundig te laten onderzoeken. Gelet daarop acht de Commissie de uiting in strijd met artikel 13 CMH, waarin staat:

“Reclame mag niet vermelden dan wel door zijn formuleringen of afbeeldingen de indruk wekken dat het gebruik van het medisch zelfzorg hulpmiddel een geneeskundig onderzoek of een medische behandeling overbodig maakt”.

Ad 4.

De Commissie stelt voorop dat zij zich in dit dossier alleen uitlaat over de bestreden reclame-uiting, waarvan de Commissie kennis heeft kunnen nemen, en niet over “advertenties als de onderhavige”.

Voor zover dit onderdeel van de klacht moet worden opgevat in die zin dat klager de Commissie verzoekt deze beslissing als “Alert” te verspreiden, dat wil zeggen ervoor te zorgen dat de uitspraak onder de aandacht wordt gebracht van een breed publiek, overweegt de Commissie als volgt. Zij ziet in de omstandigheden van het geval, meer in het bijzonder het feit dat zij niet eerder een aanbeveling heeft gedaan met betrekking tot de onderhavige advertentie, onvoldoende aanleiding om deze beslissing als “Alert” te verspreiden.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

Gelet op het oordeel onder Ad 2 en Ad 3 acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met de artikelen 9 en 13 CMH. Zij beveelt verweerders aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.