De bestreden reclame-uiting
Het betreft een TV-commercial, waarvan de tekst luidt:
“Europa viert de twintigste verjaardag van de Euro. Dat doen we met een gratis Euro-herdenkingsbiljet. De oplage is strikt gelimiteerd en ieder biljet is een uniek genummerd verzamelstuk. Het biljet bevat ook alle officiële veiligheidskenmerken. Een deel van de Europese oplage is nu tijdelijk gratis aan te vragen bij Het Nederlandsche Muntenhuis. Vraag uw gratis biljet vandaag nog aan en ga naar Euro20.nl.”
Aan het einde van de commercial verschijnt de volgende tekst in beeld:
“Vraag nu tijdelijk gratis aan
www. Euro20.nl
+ 4,95 voor verzending
geen vervolglevering”, en, in kleine letters, geheel onderin beeld: “max. 1 biljet per persoon. Alleen 18 jaar en ouder.”
Samenvatting van de klacht
Klager maakt bezwaar tegen de uiting omdat daarin een gratis eurobiljet wordt aangeprezen, maar wel € 4,95 voor de verzending wordt gerekend. Klager vindt dit “een exorbitant bedrag voor de verzending van een gratis stukje papier”. Het woord verzending impliceert dat met het bedrag van € 4,95 de verzendkosten worden bedoeld, maar dit wordt niet expliciet vermeld. Volgens klager wordt winst behaald op dit bedrag. Als er een hoger bedrag dan de verzendkosten wordt gerekend, is het biljet niet gratis, aldus klager. De wijze waarop de prijs wordt berekend is niet helder, wat volgens klager tot misleidend gebruik van het woord “gratis” leidt.
Samenvatting van het verweer
Volgens adverteerder worden de verzendkosten wél duidelijk in beeld gebracht.
Het tarief is daarbij niet exorbitant: na aftrek van de belasting blijft er € 4,09 aan inkomsten over. Het PostNL tarief is € 2,61; het verpakkingsmateriaal kost € 0,52 en de onkosten voor het verzendklaar maken van het pakketje bedragen € 1,20. Adverteerder voert ten slotte aan dat zij er (dus) zelfs geld op toelegt.
Het oordeel van de voorzitter
In de bestreden uiting wordt ‘gratis’ een Eurobiljet aangeboden met de vermelding “+ 4,95 voor verzending”. Krachtens artikel 8.5 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en punt 19 van de bij dit artikel behorende bijlage 1 is het onder alle omstandigheden misleidend om in een reclame een product als ‘gratis’ te omschrijven als de consument iets anders moet betalen dan de onvermijdelijke kosten om in te gaan op het aanbod en het product af te halen dan wel te laten bezorgen. Deze bepaling betekent dat een aanbod alleen als ‘gratis’ mag worden omschreven als de consument niet meer betaalt dan a) de minimale onvermijdelijke kosten van het reageren op het aanbod, b) de werkelijke vervoers- of verzendkosten en c) de (incidentele) reiskosten om het product op te halen. Er mogen geen kosten in rekening worden gebracht voor verpakking, behandeling of administratie.
Uit het verweer blijkt dat het bedrag van € 4.95 is opgebouwd uit de daadwerkelijke verzendkosten, verpakkingskosten, andere onkosten en belasting. Nu adverteerder meer doorberekent dan de werkelijke kosten, impliceert dit dat de klant indirect toch enige vergoeding voor het product is verschuldigd waardoor geen sprake meer is van een ‘gratis’ product. Deze situatie doet zich hier voor. Hetgeen adverteerder in rekening brengt (€ 4,95) is immers meer dan de werkelijke verzendkosten (€ 2,61), waardoor sprake is van een onjuist gebruik van de aanduiding “gratis” als bedoeld in punt 19 van de bij artikel 8.5 NRC behorende bijlage 1. Op grond van het voorgaande is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
Gezien het voorgaande beslist de voorzitter als volgt.
De beslissing
De voorzitter acht de uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.