De bestreden reclame-uiting
Het betreft de website van Tesla, voor zover daar op een subpagina, https://www.tesla.coml_nl/modely/design#overview, een auto te zien is met daarnaast de volgende tekst:
“Model Y
Verwachte levering: sept – okt 2023
455 km 217km/u 6,9s
Bereik Topsnelheid 0 tot 100 km/u
(WLTP)
Achterwielaandrijving
Model Y €46.990”.
Samenvatting van de klacht
Klager heeft onlangs een Tesla Model Y gekocht. Bij het selecteren van het model wordt een prijs van €46.990,- getoond. Bij het betalen komt er echter een bedrag van €980,- aan bestemmings- en documentatiekosten bij en een recyclingbijdrage van €22,50. Dit is volgens klager misleidend, omdat de pagina met deze bijkomende kosten alleen wordt getoond als men echt wil gaan betalen. Dit komt dan als een verrassing. Bovendien wordt de daadwerkelijk te betalen prijs pas zichtbaar als men bij betalen voor “contant” kiest. De kosten worden niet getoond op het moment dat men zich nog aan het oriënteren is en bijvoorbeeld extra opties selecteert, waarvan de prijs wordt opgeteld bij de prijs, om te bepalen wat betaalbaar is.
Samenvatting van het verweer
Het tonen van een prijs in een online bestelproces is geen reclame in de zin van artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Dat er een prijs wordt getoond bij het product dat men heeft geselecteerd om (mogelijk) aan te schaffen, is niet om het product extra aan te bevelen maar om de koper feitelijk te informeren. Bovendien is het wettelijk verplicht om de prijs te tonen, dat is geen keuze. Als het tonen van een prijs in een bestelproces als reclame zou worden aangemerkt, betekent dit de facto dat er een wettelijke verplichting zou bestaan om reclame te maken, hetgeen niet het geval is.
Nu de uiting geen reclame betreft is artikel 8.2.d NRC niet van toepassing. Artikel 8.4.c NRC, dat ziet op de prijs, is daarom evenmin van toepassing. Het gaat hier om een overeenkomst op afstand en in de aanhef van artikel 8.4 NRC is bepaald dat sub a tot en met e uitsluitend zien op een situatie die geen verband houdt met een overeenkomst op afstand. Artikel 8.4.i. NRC ziet wel op een overeenkomst op afstand en prijs. Dit artikel verwijst echter expliciet naar de “uitnodiging tot aankoop in reclame” en is daarom ook niet van toepassing. Dit wordt ook bevestigd door het wettelijk kader, neergelegd in artikel 6:230m lid 1 sub e Burgerlijk Wetboek (BW). Deze wettelijke regeling gaat, in tegenstelling tot artikel 8.4.i NRC, niet over reclame maar reguleert oneerlijke handelspraktijken en is bedoeld om ervoor te zorgen dat de handelaar een consument die een online overeenkomst wil sluiten alle noodzakelijke informatie verstrekt voordat de consument aan de overeenkomst is gebonden. De consument is pas gebonden aan de overeenkomst als hij het bestelproces volledig afrondt, inclusief het afhandelen van de betaling.
De klacht geeft geen juist en volledig beeld van de wijze waarop de website is ingericht. Als men een Tesla Model Y wil bestellen, zoals klager, bezoekt men eerst de homepagina https://www.tesla.coml_nl/modely. Als men hier klikt op “bestel nu”, komt men in de configuratiemodule terecht. De standaard financieringsmethode staat voor deze auto niet ingesteld op koop, maar op “financial lease” door middel van de knop “€305 / mnd Financial Lease”. Het bedrag van €46.990,- is dus geen verkoopprijs, want de financieringsmethode staat in dit voorbeeld, zoals ook door klager overgelegd, (nog) niet op “kopen” ingesteld. Als men de auto wil kopen dan dient men, na geklikt te hebben op de voornoemde knop, te kiezen voor de financieringsoptie “persoonlijk” in combinatie met “contant”. Hierna verschijnt de totaalprijs bij contante betaling (€47.993,-) in beeld, waar de bestemmings- en documentatiekosten en de verwijderingsbijdrage in zijn verwerkt. Hierna komt men weer in de bestelflow terecht waar de juiste totaalprijs onder in beeld wordt weergegeven. Als men hierna op de betaalknop klikt, komen wederom de bestemmings- en documentatiekosten en de verwijderingsbijdrage terug in de prijs.
Voor zover de Commissie toch meent de klacht inhoudelijk te kunnen behandelen, geldt dat de wijze waarop Tesla haar verkoopprijs toont niet misleidend is. Zoals hiervoor uiteengezet, is het voor de gemiddelde consument zodra hij het koopproces ingaat voldoende duidelijk wat de totaalprijs is, inclusief de bijkomende kosten. Dit is al ruim voordat hij een betaalmethode moet selecteren. Bij het daadwerkelijk afrekenen wordt wederom de totaalprijs inclusief bijkomende kosten getoond. De inrichting van dit bestelproces brengt een gemiddelde consument er niet toe een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen.
De mondelinge behandeling
Adverteerder heeft haar standpunt nader toegelicht en vragen van de Commissie beantwoord. In het navolgende wordt voor zover nodig ingegaan op hetgeen ter zitting aan de orde is gekomen.
Het oordeel van de Commissie
1. Vooropgesteld wordt dat de beoordeling van de Commissie zich beperkt tot de door klager overgelegde uiting op de website van Tesla. Gelet op het verweer – inhoudende dat het tonen van de prijs in de uiting niet als reclame kan worden aangemerkt – dient in de eerste plaats te worden beoordeeld of er sprake is van reclame in de zin van artikel 1 NRC. De Commissie oordeelt hierover als volgt. Nu in de uiting een product met een bijbehorende prijs wordt getoond is sprake van een uitnodiging tot aankoop. De uitnodiging tot aankoop is een bijzondere vorm van reclame die informatie bevat over het product dat het voorwerp van de uiting is en over de prijs daarvan, waardoor de consument in staat is een besluit over een transactie te nemen. Om die reden dient de bestreden uiting te worden aangemerkt als reclame in de zin van artikel 1 NRC, waarover de Commissie bevoegd is te oordelen.
2. De gemiddelde consument zal er naar het oordeel van de Commissie vanuit gaan dat de getoonde prijs de prijs is waarvoor hij de auto daadwerkelijk kan kopen bij adverteerder, te weten de verkoopprijs. Volgens adverteerder betreft de getoonde prijs niet de verkoopprijs van de auto, maar de fiscale waarde daarvan in verband met de Subsidieregeling Elektrische Personenauto’s Particulieren. Dat het om een afwijking van de verkoopprijs zou gaan blijkt echter niet uit de uiting. Om die reden moet de getoonde prijs voldoen aan de eisen die gelden voor het noemen van een verkoopprijs. Ingevolge artikel 8.4 aanhef en onder i NRC dient, kort gezegd en voor zover hier van belang, bij een uitnodiging tot aankoop in verband met een overeenkomst op afstand de totale prijs van het product te worden genoemd inclusief alle bijkomende kosten die op voorhand kunnen worden berekend. Deze verplichting dient in samenhang met de Prijzenwet en het Besluit prijsaanduiding producten te worden uitgelegd (vgl. HvJ 7 juli 2016, zaak C-476/14, ECLI:EU:C:2016:527 inzake Citroën). In de verkoopprijs moeten op grond van het voorgaande alle onvermijdbare en voorzienbare kosten worden opgenomen, die de consument verplicht moet betalen voor de aankoop van het product. Het tonen van de uiteindelijke prijs die de consument daadwerkelijk bij de aankoop betaalt, inclusief alle vooraf bekende bijkomende kosten, stelt de consument in staat de aangeduide prijs te beoordelen en te vergelijken met die van andere gelijksoortige producten en op basis van eenvoudige vergelijkingen weloverwogen keuzes te maken.
3. Ter zitting heeft adverteerder desgevraagd verklaard dat de bedoelde bijkomende kosten (bestemmings- en documentatiekosten en de recyclingbijdrage) zogeheten autorijklaarkosten zijn die altijd worden gerekend voor de aanschaf van deze auto. Hieruit volgt dat dit vaste en onvermijdbare kosten betreffen die vooraf bekend zijn. Adverteerder had deze kosten daarom reeds in de prijs dienen te verdisconteren. Nu deze kosten niet in de getoonde prijs zijn inbegrepen, is de uiting in strijd met het bepaalde in artikel 8.4 aanhef en onder i NRC. De uiting is daarnaast in strijd met artikel 2b Prijzenwet en artikel 3 lid 1 Besluit prijsaanduiding producten en daarmee tevens niet in overeenstemming met de wet, als bedoeld in artikel 2 NRC. Dat de kosten zichtbaar worden als men doorgaat naar betalen op een vervolgpagina of zelf actief door middel van een aantal muisklikken een contante financieringsoptie zou selecteren, doet aan het voorgaande niet af. Aan de consument dient immers steeds een prijs inclusief deze aanvullende kosten te worden getoond.
4. Gelet op het voorgaande beslist de Commissie als volgt.
De beslissing van de Commissie
De Commissie acht de reclame-uiting wegens het niet vermelden van de uiteindelijke prijs in strijd met het bepaalde in artikel 8.4 aanhef en onder i NRC en artikel 2 NRC. De Commissie beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.