De bestreden reclame-uitingen

Het betreft bepaalde reclame-uitingen die onderdeel zijn van de campagne “CO2-neutraal rijden” door 1 cent extra per liter te betalen.

Op de website-pagina van adverteerder (shell.nl/consumenten/co2-neutraal-rijden) staat:

“CO2-neutraal rijden. Nu kan het.

We zijn allemaal veel op de weg. Om te werken. Om boodschappen te doen. Om onze kinderen naar sportclubs te brengen. Maar of u nu auto- of motorrijdt, op diesel of op benzine, elke keer als u rijdt, kunt u rekening houden met het milieu. Vanaf nu is CO2-neutraal rijden mogelijk op alle bemande Shell-stations in Nederland.”

Het betreft daarnaast een folder van adverteerder waar (onder meer) staat:

“CO2-neutraal rijden. Nu kan het.

Betaal 1 cent extra per liter bij standaard brandstoffen.

Tankt u benzine, diesel of LPG? Dan kunt u aan de kassa voor “CO2-neutraal rijden kiezen voor 1 cent extra per liter. Want met 1 cent extra per liter compenseert u de CO2-uitstoot van de verbranding van de door u getankte brandstof. Shell compenseert dan op haar beurt de CO2-uitstoot vanaf de winning van ruwe olie tot aan de benzinepomp.

Uw bijdrage gaat naar een gecertificeerd CO2-compensatieproject, zoals het Cordillera Azul project in Peru of het Katingan Mentaya project in Indonesië.

Benieuwd hoe de compensatie werkt en wat de projecten inhouden?

Ga naar shell.nl/CO2neutraal”

Het betreft verder een advertentie van adverteerder in de krant (NRC) met de kop:

“Nu al voldoende CO2 gecompenseerd voor duizend rondjes rond de wereld”

In de alinea met de kop “Is 1 cent genoeg?” staat onder meer:

“.. Dit bedrag is gebaseerd op de huidige prijzen voor CO2-credits die op de markt worden verhandeld. De CO2-creditmarkt is dynamisch. Hier heeft Shell geen invloed op, daarom kan het aanbod in de toekomst worden gewijzigd. Op dit moment volstaat 1 cent extra per liter; deze cent dekt de CO2-uitstoot die ontstaat door het rijden op brandstoffen.”

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

Adverteerder suggereert dat de klant met 1 cent extra per liter zijn/haar CO2-uitstoot volledig (‘neutraal’) compenseert. Dit is misleidend omdat dit met 1 cent niet mogelijk is.

De verbranding van 1 liter benzine levert 2,4 kilo CO2 op. Dit betekent dat de verbranding van 417 liter benzine één ton CO2 oplevert. De huidige prijs van 1 credit voor de uitstoot van een ton CO2 bedraagt vandaag 25,80 euro. Maar bij de verkoop van 417 liter Shell benzine wordt maar 4,17 euro opgebracht. Dat is dus 2580/417 = 6,2 keer te laag om de door Shell genoemde credits te financieren.
 

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

Adverteerder heeft een grafiek overgelegd uit het rapport “State of het voluntary carbon market 2017 van Ecosystem Marketplace”, een initiatief van KNGO Forest Trends dat zich richt op het behoud van bossen en ecosystemen door marktmechanismen en waarmee wordt aangetoond dat de gemiddelde prijs van de REDD+ Credits in 2016 USD 4,20 was per ton CO2- uitstoot.

Als de klant deelneemt aan het CO2-neutraal rijden programma door 1 cent per liter extra te betalen, compenseert de klant de CO2-uitstoot die vrijkomt bij de verbranding van de brandstof in de motor van het getankte voertuig. De CO2-uitstoot bij de verbranding van 1 liter brandstof is voor benzine 2,269 kg en voor diesel 2,606 kg, zoals blijft uit de overgelegde tabel van de website CO2emissiefactoren.nl.

De berekening van de kosten om de CO2-uitstoot van 1 liter brandstof te compenseren op basis van deze uitgangspunten (en het feit dat 1 ton CO2 = 1000 kg CO2 en 1USD=0,90 euro) gaat als volgt:

Benzine: 2,269 kg* USD 4,20* 0,90 euro/1000 kg = 0,00858 euro per liter

Diesel: 2,606 kg* USD 4,20* 0,90 euro/1000 kg = 0,00985 euro per liter

Inclusief 21 procent BTW is dit voor benzine 0,0103 euro en voor diesel 0,0119 euro per liter, beide afgerond op 1 eurocent per liter.

Mondelinge behandeling

Klager heeft een pleitnotitie overgelegd en benadrukt – kort samengevat – dat de claim “CO2-neutraal” een absolute claim is als bedoeld in artikel 3 van de Milieu Reclame Code die onhoudbaar is. Een netto uitstoot van 0 gram CO2 kan alleen behaald worden als dezelfde hoeveelheid als wordt uitgestoten bij verbranding van de brandstof wordt gecompenseerd. En dit doel kan niet bereikt worden met voornamelijk REDD++ projecten. Ook de EU staat deze projecten niet toe als EUA-equivalenten omdat de effecten moeilijk meetbaar zijn waardoor het slecht aantoonbaar is. Het permanente effect is niet te garanderen en slecht te controleren. Dit is misleiding zoals bedoeld in artikel 2 van de Milieu Reclame Code. De onafhankelijke audits die de werkwijze en controle over deze projecten en de campagne van adverteerder beoordelen, vertrouwt klager niet gelet op de zijn inziens alom bekende slechte ervaringen met de betrouwbaarheid van audits in het verleden.

Namens adverteerder is nader toegelicht dat Shell, naast het ETS systeem van de EU waar Shell Chemicals zich aan onderwerpt voor de compensatie van CO2 uitstoot, zelfstandig het initiatief heeft genomen om ook op een andere wijze aan de klimaatdoelstelling bij te dragen. Daarbij is gekozen voor een directe koppeling met het tegengaan van ontbossing en het planten van bomen. Shell werkt daarbij uitsluitend met door de VN gecertificeerde REDD++ projecten, in dit geval de genoemde projecten in Peru en Indonesië, die uitvoerige audits ondergaan en ook Shell laat haar berekeningen door een onafhankelijke derde controleren. Al deze audits zijn openbaar. Bovendien neemt Shell ook een risico omdat het een schuld opbouwt aan credits en het mogelijk is dat de 1 cent die de consument bijdraagt onvoldoende is. Shell zal in dat geval het verschil voor haar rekening nemen.

Het oordeel van de Commissie

Niet in geschil is dat de uitingen reclame-uitingen zijn in de zin van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en de Milieu Reclame Code (MRC) van toepassing is nu in deze uitingen wordt gerefereerd aan milieuaspecten. Klager stelt dat de uitingen misleidend zijn (artikel 2 MRC) en dat sprake is van een absolute claim die aantoonbaar juist dient te zijn (artikel 3 MRC).

Klager maakt in de eerste plaats bezwaar tegen de claim “CO2-neutraal rijden” omdat   het naar zijn mening onmogelijk is om door de betaling van maar 1 cent extra per liter benzine alle CO2-uitstoot die vrijkomt met het rijden met deze benzine te compenseren.  Adverteerder heeft onderbouwd dat de berekening van deze cent gebaseerd is op het rapport berekeningen “State of het voluntary carbon market 2017 van Ecosystem Marketplace”, een initiatief van KNGO Forest Trends dat zich richt op het behoud van bossen en ecosystemen door marktmechanismen en de website CO2emissiefactoren. En verder dat zij uitsluitend werkt met door de VN gecertificeerde projecten die uitvoerige audits ondergaan, net als adverteerders eigen berekeningen en dat al deze audits openbaar zijn. Daarnaast heeft adverteerder toegezegd dat indien deze 1 cent uiteindelijk onvoldoende blijkt te zijn om de betreffende CO2-uitstoot te compenseren, adverteerder zal instaan voor het tekort.

Naar het oordeel van de Commissie heeft adverteerder gelet op het voorgaande voldoende onderbouwd dat zij daadwerkelijk zorg draagt voor de compensatie van CO2-uitstoot die vrijkomt bij het rijden met de benzine waarvoor de consument 1 cent per liter benzine extra betaalt. De stelling van klager dat het door adverteerder beoogde doel met voornamelijk REDD++ projecten niet kan worden bereikt en de gestelde effecten van deze projecten moeilijk meetbaar zijn, is onvoldoende om genoemde rapporten, certificering en audits als onjuist terzijde te schuiven.

Gelet op het voorgaande wordt beslist als volgt.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.