De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de volgende uitingen:
1.
Een post op de website van GeenStijl geplaatst op 4 september 2023 door ‘@stijlloze_promotie’. In de post staat het volgende:
“Kans op 34+ miljoen euro in dit goddelijke spel!
Wow, wat een pot
De oude Egyptenaren zagen de god Atem als de schepper en dankzij <Book of Atem: Wowpot> kunt ook u een mooie wereld voor uzelf scheppen als u die jackpot scoort. <Een progressieve jackpot die blijft oplopen> zolang hij niet valt en momenteel al op een hemelse <34 miljoen euro> (!) staat. Dat is meer dan genoeg om uw eigen paradijs te creëren, eventueel zelfs met een sfinx voor de deur en een melkbad voor uw Cleopatra. Maar: elke minuut dat u langer wacht, wordt de kans groter dat iemand anders er met <de absolute jackpot> vandoor gaat. Gelukkig voor u hoeft u er niet voor naar Egypte, want Book of Atem: Wowpot speelt u gewoon <vanuit uw luie stoel> op Kansino. <Goddelijk!>”
In het midden van de post staat een afbeelding van een standbeeld van de god Atem naast het logo van het kansspel “Book of Atem: Wowpot”. In de afbeelding staat de volgende tekst: “Wat kost gokken jou? Stop op tijd. 18+ KANSINO.NL”.
2.
Drie banners op de website van GeenStijl die verwijzen naar de website van Kansino.
3.
De voettekst van de website van GeenStijl waarin het volgende staat (voor zover voor de klacht relevant):
“Linktips: <Kansino>. Hét online casino van Nederland.”
Samenvatting van de klacht
Er wordt door Kansino op verschillende plekken reclame gemaakt voor kansspelen zonder enige controle op leeftijd. Hiermee wordt niet voldaan aan artikel 9.1 van de Reclamecode online kansspelen (ROK). Daarnaast wordt niet voldaan aan artikel 9.2 van de ROK, omdat geen gelegenheid is gegeven om te voorkomen dat de reclame wordt getoond. Ook na het weigeren van cookies wordt de link in de footer van de website getoond.
Samenvatting van het verweer van Kansino
Kansino licht de verschillende maatregelen toe die zijn getroffen om te voorkomen dat de reclames zichtbaar zijn voor leden van de kwetsbare groep van personen.
Het afmelden voor gokreclame gebeurt via een cookie-instelling, die dertig dagen geldig blijft of totdat de gebruiker de cache en cookies in de browser wist. Op dat moment verschijnt het cookie-dialoogvenster opnieuw. Ook staat er een link in de voettekst van de website, waarmee de gebruiker op elk gewenst moment de cookie-voorkeuren kan instellen.
Daarnaast maakt GeenStijl voor ‘age targeting’ gebruik van DigitalAudience. Er wordt gebruik gemaakt van geavanceerde methoden voor gegevensverzameling, zoals trackingtechnologieën, cookies of pixels, om gebruikersinteracties, surfgedrag en demografische informatie vast te leggen. Door deze gegevens te analyseren, maakt DigitalAudience publieksprofielen en segmenten op basis van leeftijdsgroepen. Alle advertenties zijn gekoppeld aan een leeftijdsgericht digitaal publiek, wat betekent dat gebruikers hun leeftijd niet hoeven te bevestigen via een pop-up of andere tools. Op basis van de analyse van DigitalAudience wordt bepaald welke advertenties zichtbaar zijn voor welke doelgroep.
Kansino merkt op dat de Kansspelautoriteit Google Analytics accepteert als een adequaat onderzoeksinstrument voor het in kaart brengen van de leeftijdscontrole van eindgebruikers. Kansino legt ter onderbouwing data over die zijn aangeleverd door GeenStijl vanuit Google Analytics. Uit die data blijkt dat in de periode 1 tot en met 31 maart 2024 2,91% van de bezoekers valt in de leeftijdscategorie 18-24 jaar. Dat is minder dan de 5%-norm die is opgesteld door de Kansspelautoriteit. Om deze doelgroep verder te ontzien, wordt gebruik gemaakt van DigitalAudience. In de situatie dat bezoekers, die jonger zijn dan 24, worden herkend, worden er geen gokadvertenties getoond.
Tot slot geeft Kansino aan dat de hyperlink in de voettekst van de website (uiting 3) inmiddels is verwijderd.
Samenvatting van het verweer van GeenStijl
Sinds 1 juli 2023 gelden diverse nieuwe regels met betrekking tot online gokreclame. Sindsdien neemt GeenStijl de best beschikbare maatregelen om te voorkomen dat gokreclame minderjarigen en jongvolwassenen bereikt. Deze maatregelen omvatten nauwlettend toezicht met behulp van Google Analytics en het gebruik van een aanvullende dataset om jongeren vrij te stellen van gokadvertenties. Ook is sinds juli 2023 een opt-out-functie beschikbaar, waarmee bezoekers kansspeladvertenties kunnen uitschakelen. Verder is in de afgelopen maand een ‘age gate’ toegevoegd om de jongere doelgroep verder te beschermen. Tot slot wordt benadrukt dat GeenStijl zich niet richt op jongeren, maar op de doelgroep 30-50 jaar.
Samenvatting van de repliek
Uit de reactie en de cijfers van Kansino blijkt niet dat 95% van het publiek ouder is dan 24 jaar. De percentages laten getallen zien van bezoekers van 18 jaar en ouder. Dit betekent dat in de periode augustus tot maart slechts 0,46% van de bezoekers jonger dan 18 jaar mag zijn om onder de grens te blijven.
Samenvatting van de dupliek van Kansino
Het klopt dat in de cijfers die zijn aangeleverd geen data voor minderjarigen zijn opgenomen. Google Analytics laat geen gegevens zien van gebruikers onder de 18 jaar vanwege privacywetgeving die de persoonlijke informatie van minderjarigen beschermt. Desondanks is het gebruik van Google Analytics als onderzoeksmethode toegestaan door de Kansspelautoriteit.
Tot slot merkt Kansino op dat GeenStijl recent een zogenaamde ‘age wall’ heeft ingevoerd, waarbij bezoekers moeten bevestigen dat ze ouder zijn dan 24 jaar. Dit zorgt voor een extra beschermlaag voor jonge gebruikers. Hierdoor is er een drielaagse strategie actief die zorgt voor gerichte marketing: de toepassing van DigitalAudience, een ‘age wall’ en achteraf Google Analytics om de data te verifiëren.
De mondelinge behandeling
Kansino en GeenStijl hebben hun standpunten nader toegelicht aan de hand van (overgelegde) pleitnota’s. Voor zover nodig wordt hierop ingegaan in het oordeel van de Commissie.
Het oordeel van de Commissie
1. Kern van de klacht is dat op de website van GeenStijl reclame wordt gemaakt voor online kansspelen van Kansino zonder enige controle op leeftijd. De Commissie gaat eerst in op de rol van verweerders bij de verschillende uitingen en het algemene (toetsings)kader dat specifiek van toepassing is op deze uitingen. Daarna zal de Commissie een oordeel geven per afzonderlijke uiting.
Rol van verweerders bij de verschillende uitingen
2. Uitingen 2 (de banners) en 3 (de footer) betreffen reclame-uitingen die Kansino heeft laten plaatsen op de website van GeenStijl ter aanprijzing van zijn diensten. Naar het oordeel van de Commissie is duidelijk dat deze reclame-uitingen afkomstig zijn van Kansino en dat GeenStijl het medium is waarop de uitingen zijn geplaatst. Voor deze uitingen is alleen Kansino verantwoordelijk. Dit ligt anders voor wat betreft uiting 1. Uiting 1 betreft een post die is geplaatst door de gebruiker ‘@stijlloze_promotie’. Het gaat om een advertorial die is geplaatst door GeenStijl uit naam van GeenStijl. Naar het oordeel van de Commissie is daarmee sprake van aanprijzing van een dienst met behulp van een derde, te weten GeenStijl, waarvoor zowel Kansino als GeenStijl gezamenlijk verantwoordelijk zijn.
Toetsingskader
3. De bestreden uitingen moeten worden aangemerkt als reclame in de zin van artikel 1 van de ROK nu hierin reclame wordt gemaakt voor online kansspelen. Uit artikel 9.1 van de ROK volgt dat een online kansspelaanbieder voor online kansspelen alleen zodanig specifiek gerichte reclame maakt dat deze geen leden van de kwetsbare groep van personen bereikt. Hierop is in artikel 9.2 van de ROK een uitzondering geformuleerd voor reclame via het internet, zoals in het onderhavige geval aan de orde is. Artikel 9.1 van de ROK is niet van toepassing op reclame via het internet indien de online kansspelaanbieder: a) personen gelegenheid heeft gegeven aan te geven dat zij door de reclame niet willen worden bereikt, b) de best beschikbare maatregelen treft om te voorkomen dat een reclame een lid van de kwetsbare groep van personen [waaronder minderjarigen en jongvolwassenen] zal bereiken en c) met behulp van de best beschikbare technieken aantoont dat ten minste 95% van de personen geen minderjarige of jongvolwassene is. De Commissie oordeelt hieronder of de afzonderlijke uitingen aan de voornoemde voorwaarden uit artikel 9.2 ROK voldoen.
Ten aanzien van uitingen 1 en 2
4. Ter zitting hebben Kansino en GeenStijl toegelicht dat reclame-uitingen 1 en 2 zijn gekoppeld aan de opt-out-functie en de analyses door DigitalAudience. In de situatie dat via de opt-out is aangegeven dat iemand geen kansspeladvertenties wil ontvangen dan wel door DigitalAudience wordt geconcludeerd dat iemand jonger is dan 24 jaar, zijn geen kansspeladvertenties zichtbaar.
5. Met betrekking tot vereiste a) in artikel 9.2 van de ROK oordeelt de Commissie als volgt. Verweerders hebben gesteld dat de optie voor het afmelden voor kansspeladvertenties wordt geboden via het scherm van de cookie-instellingen. Kansino heeft een productie overgelegd, waaruit blijkt dat onderaan dit scherm de optie staat “afmelden voor kansspel advertenties”. Uit de klacht volgt niet dat klager zich heeft afgemeld voor kansspeladvertenties. In het geval dat iemand zich niet heeft afgemeld, blijven kansspeladvertenties in beginsel zichtbaar. Gelet op het voorgaande is naar het oordeel van de Commissie zowel voldoende aannemelijk gemaakt dat de gelegenheid is geboden aan personen om aan te geven dat zij geen kansspeladvertenties willen zien als dat de betreffende advertenties niet zichtbaar zijn in het geval een bezoeker heeft aangegeven die niet te willen zien.
6. Met betrekking tot vereiste b) in artikel 9.2 van de ROK oordeelt de Commissie als volgt. De klacht is er in het bijzonder op gericht dat kansspeladvertenties zichtbaar zijn voor minderjarigen en jongvolwassenen. Verweerders hebben toegelicht dat gebruik wordt gemaakt van DigitalAudience voor ‘age targeting’. Zij hebben toegelicht dat DigitalAudience op basis van verschillende soorten data analyseert of het waarschijnlijk is dat een bezoeker jonger dan 24 jaar is. In het geval uit de analyse volgt dat het waarschijnlijk is dat een bezoeker jonger dan 24 jaar is, worden kansspeladvertenties niet zichtbaar gemaakt. Klager betwist niet dat hiermee is voldaan aan vereiste b) in artikel 9.2 van de ROK. Ook naar het oordeel van de Commissie is voldoende aannemelijk gemaakt dat de best beschikbare maatregelen zijn getroffen om te voorkomen dat een reclame personen jonger dan 24 jaar zal bereiken.
7. Met betrekking tot vereiste c) in artikel 9.2 van de ROK oordeelt de Commissie als volgt. Verweerders hebben toegelicht dat via Google Analytics wordt gemonitord of ten minste 95% van de bezoekers van de website geen minderjarige of jongvolwassene is. Uit de data die is overgelegd blijkt dat in de periode 1 augustus 2023 tot en met 31 maart 2024 4,54% van de bezoekers valt in de leeftijdscategorie 18-24 jaar. Ter zitting zijn ook de data overgelegd voor specifiek de maanden februari en april 2024. De percentages voor die maanden zijn 2,65% respectievelijk 2,34%. Die percentages liggen onder de grens van 5%. Deze percentages worden op zichzelf niet betwist door klager, maar klager lijkt het aannemelijk te vinden dat de percentages in werkelijkheid hoger liggen, omdat er geen data beschikbaar is van personen van jonger dan 18 jaar. Dat er geen gegevens zijn van personen van jonger dan 18 jaar klopt. Verweerders stellen dat die gegevens niet kunnen worden verzameld vanwege privacywetgeving. Ook is door verweerders ter zitting genoemd dat zowel de wetgever als de Kansspelautoriteit Google Analytics als geschikte onderzoekstechniek beschouwt voor het monitoren van de leeftijd van bezoekers. Gelet op het voorgaande is naar het oordeel van de Commissie voldoende aannemelijk gemaakt dat met behulp van de op dit moment best beschikbare technieken wordt aangetoond dat ten minste 95% van de personen geen minderjarige of jongvolwassene is.
8. Gelet op het voorgaande is voldoende aannemelijk gemaakt dat is voldaan aan de vereisten van de uitzonderingsgrond, zoals geformuleerd in artikel 9.2 van de ROK. De Commissie concludeert dat uitingen 1 en 2 daarom niet in strijd zijn met artikel 9.1 van de ROK.
Ten aanzien van uiting 3
9. Met betrekking tot uiting 3 oordeelt de Commissie als volgt. Ter zitting is gebleken dat de bestreden uiting zichtbaar is ongeacht of een persoon heeft aangegeven geen reclame van online kansspelaanbieders te willen zien. Naar het oordeel van de Commissie is daarmee niet voldaan aan de eis in sub a van artikel 9.2 van de ROK en is de uitzonderingsgrond dan ook niet van toepassing. De Commissie acht uiting 3 derhalve in strijd met artikel 9.1 van de ROK.
10. In hetgeen ter zitting is aangegeven over de footer en de mededeling dat Kansino de footer inmiddels heeft verwijderd, ziet de Commissie aanleiding om een aanbeveling achterwege te laten.
De beslissing
De Commissie acht uiting 3 in strijd met artikel 9.1 ROK. Voor het overige wordt de klacht afgewezen.