De bestreden uitingen

Het betreft:

A. de advertentie voor Nuon “VastePrijs Stroom en Gas 1 jr. Actie” voor “€ 1811,58 per jaar”, die staat boven de vergelijkingsresultaten van de ‘Energievergelijker’ op de website www.gaslicht.com.

B. de vermelding van “Qurrent Windstroom en Gas Variabel 1 jaar Actie” voor “€ 1794,78 per jaar” in de “Top 5 goedkoopste energiepakketten” op de openingspagina van de website www.gaslicht.com.

De klacht

Ad uiting A: advertentie Nuon

Door op de openingspagina van de website van Gaslicht.com de button “Vergelijk energieprijzen” aan te klikken, komt men op de pagina “De energievergelijker: alle voordelige pakketten”. Op deze pagina verschijnt een – op het jaarverbruik van de betreffende consument afgestemde – toplijst van gunstigste energieaanbieders, automatisch gesorteerd op laagste kosten per jaar. Bovenaan de toplijst maakt Gaslicht.com reclame voor Nuon. Klagers hebben in oktober 2014 (dossier 2014/00726) bezwaar gemaakt tegen de toen boven de toplijst in de prijsvergelijkingstabel geplaatste advertentie van Nuon, omdat die uiting volgens klagers voor de consument niet of nauwelijks als reclame herkenbaar was en derhalve in strijd was met artikel 11.1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Bij beslissing van 5 november 2014 heeft de Commissie geoordeeld dat de advertentie inderdaad niet aan het bepaalde in artikel 11.1 NRC voldeed en heeft Gaslicht.com en Nuon aanbevolen niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken. Klagers zijn van mening dat in de thans bestreden advertentie dermate geringe aanpassingen zijn doorgevoerd ten opzichte van de eerder afgekeurde uiting, dat ook nu sprake is van strijdigheid met artikel 11.1 NRC. Dit wordt door klagers als volgt toegelicht.

De reclame van Nuon zoekt ook nu door plaats en opmaak bewust aansluiting bij de ‘organische’ vergelijkingsresultaten van de Energievergelijker. De uiting heeft evident nog steeds het oogmerk om in alle opzichten zo veel mogelijk aansluiting te zoeken bij de uitkomst van de onafhankelijke prijsvergelijking en om zo min mogelijk te lijken op reclame. Pas in tweede instantie, bij kritische beschouwing, is vast te stellen dat het oranje labeltje met “advertentie” nu is gekanteld en de sorteerfunctie “sorteer op: laagste kosten” naar links is verplaatst. De aanvankelijk geel/oranje gekleurde balk in de advertentietekst is nu geheel verdwenen, waardoor de opmaak met witte achtergrond nog meer dan voorheen aansluiting zoekt bij de ‘organische’ vergelijkingslijst gesorteerd op laagste kosten. Het thans aan de uiting toegevoegde oranje lijntje legt geen gewicht in de schaal.

Gelet op het voorgaande stellen klagers dat ook voor de thans ter beoordeling voorgelegde uiting geldt dat, nu de opmaak, indeling, presentatie, inhoud en onderverdeling van het submenu van deze advertentie en de aanwezigheid van de ‘aanmelden’-button identiek zijn aan de toplijst van voordelige pakketten, de reclame voor de consument niet of nauwelijks als zodanig herkenbaar is. Het is evident dat de uiting het oogmerk heeft om in alle opzichten zoveel mogelijk aansluiting te zoeken bij de uitkomst van de onafhankelijke prijsvergelijking en zo min mogelijk op reclame te lijken. Dat effect wordt extra versterkt doordat na het aanklikken van de ‘aanmelden’-button bij de Nuon reclame hetzelfde Gaslicht.com-aanmeldformulier verschijnt als bij de aanbieders in de toplijst.

Het feit dat Gaslicht.com zich als onafhankelijk presenteert tegenover consumenten, maakt haar handelwijze nog ernstiger. Vanwege de vrijwel identieke opmaak zal de gemiddelde consument juist veronderstellen dat het aanbod door Gaslicht.com wordt ondersteund.

Op grond van het voorgaande is de uiting niet alleen in strijd met artikel 11.1 NRC, maar is ook sprake van oneerlijke en misleidende reclame in de zin van de artikelen 7 en 8.2 onder a en d NRC.

Ad uiting B: vermelding product Qurrent in Top 5 goedkoopste energiepakketten

Om twee redenen hoort het op nummer 3 gepresenteerde product “Qurrent Windstroom en Gas Variabel 1 jaar Actie” niet thuis in de ‘Top 5 goedkoopste energiepakketten’ die op de openingspagina van Gaslicht.com staat. In de eerste plaats is het product van Qurrent een variabel product dat wezenlijk andere productvoorwaarden c.q. kenmerken kent dan de vier andere gepresenteerde producten met een vast tarief voor 1 jaar. Er worden appels met peren vergeleken. Voorts is het volgens klager niet mogelijk om te stellen dat de totale kosten per jaar voor het product van Qurrent € 1794,78 bedragen. Kenmerk van een variabel product is juist dat de prijs kan fluctueren en dat de totale jaarkosten dus niet op voorhand te geven zijn. Daarbij komt dat het product variabele kwartaaltarieven kent en de prijs dus niet, zoals gebruikelijk bij variabele producten, twee maal maar vier maal per jaar kan worden aangepast. Consumenten zullen hierop niet bedacht zijn.

Klagers achten deze uiting in strijd met de vereisten van professionele toewijding en voor de gemiddelde consument onduidelijk of ten minste dubbelzinnig ten aanzien van het voordeel van het product van Qurrent of het bestaan van een specifiek prijsvoordeel als bedoeld in de artikelen 7 en 8.2 onder a en d NRC.

Klagers verzoeken de Commissie de klacht in beide onderdelen gegrond te verklaren en de uitspraak door middel van een Alert te verspreiden.

Het verweer van Gaslicht.com

Ad uiting A: advertentie Nuon

Tot uitgangspunt moet worden genomen dat een reclame voldoet aan het bepaalde in artikel 11.1 NRC indien door het publiek waarvoor de uiting is bestemd zonder moeite kan worden vastgesteld dat sprake is van een reclame-uiting. Voorts dient de bestreden advertentie te worden beoordeeld vanaf een computerscherm met een normaal te achten beeldcontrast, lichtinval en kijkafstand, zittend recht voor het beeldscherm (zie College van Beroep 12 september 2012, dossier 2012/00085). Als maatman dient te gelden de internetgebruiker die door zijn bekendheid met Google AdWords-advertenties eraan gewend is om bovenaan een lijst met natuurlijke resultaten een advertentie aan te treffen en deze als zodanig te herkennen. Daaraan doet niet af dat in het onderhavige geval sprake is van een vergelijkingssite. Het publiek is ook bekend met dergelijke advertenties op vergelijkingssites en is bovendien gewend aan gesponsorde aanbiedingen die verschijnen na een zoekopdracht, zoals op websites als Funda en Marktplaats.

De Commissie heeft in haar beslissing van 5 november 2014 geoordeeld dat de toen aan de orde zijnde advertentie van Nuon die boven de vergelijkingsresultaten van de Energievergelijker stond, voor het publiek waarvoor de uiting was bestemd niet zonder moeite als reclame herkenbaar was en om die reden niet voldeed aan het bepaalde in artikel 11.1 NRC. Naar aanleiding van deze beslissing zijn de advertentie en de context daarvan gewijzigd, waarbij de beslissing nauwkeurig is gevolgd. Hierdoor verschilt de thans bestreden uiting op de volgende punten van de in dossier 2014/00726 bestreden uiting:

– Om de grens met de vergelijkingsresultaten te markeren is een (op een computerscherm duidelijk zichtbare) witruimte aangebracht tussen de advertentie van Nuon en de zoekresultaten, en is de advertentie omkaderd met een oranje streep, in dezelfde kleur als een opvallend, horizontaal geplaatst label met daarin duidelijk leesbaar het woord “Advertentie”. Daarnaast is de sorteermogelijkheid direct boven de advertentie verwijderd, zodat ook op dit punt niet de indruk zou kunnen ontstaan dat de advertentie deel uitmaakt van de vergelijkingsresultaten.

– De afwijkende achtergrondkleur van de advertentie is nu achterwege gelaten, waardoor de aandacht van de consument niet kan worden afgeleid van de verschillende advertentie-waarschuwingen en het woord “Advertentie” achter de naam van Nuon veel meer opvalt.

– Het oranje label met daarop de tekst “Advertentie” is groter gemaakt en ten behoeve van de leesbaarheid horizontaal in plaats van verticaal geplaatst. De aanduiding “Advertentie” achter de naam van Nuon bestaat nu uit zwarte letters die sterk met de witte achtergrond contrasteren.

– In het oranje label is een informatieteken aangebracht, waardoor de consument attent gemaakt wordt op de mouse-over tekst met de volgende uitleg over de advertentie: “De getoonde jaarkosten in deze advertentie zijn gebaseerd op actuele tarieven en uw persoonlijke situatie. Onder deze advertentie begint het overzicht van de goedkoopste pakketten voor uw persoonlijke situatie.” De internetconsument is goed bekend met de betekenis en het gebruik van het i-icoontje.

– In aanvulling op de hiervoor genoemde, op de eerdere beslissing van de Commissie gebaseerde maatregelen heeft Gaslicht.com de website-content boven de advertentie ingekort, waardoor het eerste genummerde blauwe bolletje met het goedkoopste vergelijkingsresultaat duidelijk en zonder te hoeven scrollen zichtbaar wordt. Hierdoor wordt de bestreden advertentie nog duidelijker onderscheiden van de vergelijkingsresultaten.

Gelet op het voorgaande is de stelling van klagers dat Gaslicht.com niet of nauwelijks gevolg heeft gegeven aan de eerdere uitspraak van de Commissie evident onjuist. Met de opmaak van de advertentie wordt weliswaar bewust aansluiting gezocht bij de vergelijkingsresultaten, maar door (onder meer) voornoemde aanpassingen wordt voorkomen dat de consument de advertentie voor iets anders dan reclame zou kunnen aanzien. De bestreden uiting is zonder moeite herkenbaar als reclame, zodat dit onderdeel van de klacht moet worden afgewezen.

Ad uiting B: vermelding product Qurrent in Top 5 goedkoopste energiepakketten

Het overzicht van de ‘Top 5 goedkoopste energiepakketten’ op de openingspagina van de website van Gaslicht.com wordt gegenereerd op basis van vooraf (onder toezicht van de ACM) vastgestelde objectieve criteria, die worden toegepast op alle aanbiedingen van alle energieaanbieders op de Nederlandse markt met een leveringsvergunning. Dit wordt op de openingspagina vermeld onder het kopje “Hoe is deze top 5 berekend?”

Klagers lijken te betogen dat de door de Top 5 gevormde mededeling zou moeten worden gekwalificeerd als oneerlijke reclame. De Top 5 betreft echter geen reclame in de zin van artikel 1 NRC en de daarbij behorende toelichting. Hoewel de activiteiten van Gaslicht.com (het professioneel exploiteren van een prijsvergelijkingswebsite) waarschijnlijk een handelspraktijk in de zin van de Richtlijn Oneerlijke Handelspraktijken vormen, betekent dit niet dat alle mededelingen afkomstig van Gaslicht.com per definitie als reclame in de zin van artikel 1 NRC moeten worden beschouwd. Ongeacht of Gaslicht.com een zakelijke relatie heeft met de aanbieders van de betreffende diensten en/of een vergoeding ontvangt voor gegenereerde aanmeldingen, verschijnen producten in de vergelijking en staan ze in de Top 5. Gaslicht.com geeft energieaanbieders geen enkele zeggenschap over haar activiteiten, de door haar gehanteerde beoordelingscriteria en de getoonde vergelijkingsinformatie op de website. Het enige wat aanbieders kunnen doen is hun prijzen zo laag mogelijk maken. Gaslicht.com kan zelf evenmin feitelijke invloed op de Top 5 uitoefenen. Zij heeft de objectieve criteria voor de vergelijking vastgesteld, maar heeft geen zeggenschap over of invloed op het aanbod van de leveranciers op de Nederlandse energiemarkt, zodat de samenstelling van de Top 5 buiten haar invloedsfeer ligt. Nu de Top 5 de consument uitsluitend feitelijke informatie geeft over prijzen op de Nederlandse energiemarkt, op welke informatie de energieaanbieders en Gaslicht.com geen invloed kunnen uitoefenen in de zin van de toelichting bij artikel 1 NRC, kunnen de mededelingen in de Top 5 niet als reclame worden gekwalificeerd. Daaraan doet niet af dat een notering in de Top 5 een wervend effect kan hebben ten aanzien van het betreffende energiepakket.

De klacht betreffende het opnemen van het product van Qurrent met een variabele prijs naast vasteprijsproducten betreft in feite een klacht over de producten van Gaslicht.com (de prijsvergelijking) en van Qurrent (Windstroom en Gas Variabel 1 jaar Actie). De Commissie is niet bevoegd een oordeel te geven over producten op zich.

Indien de Top 5 wel als reclame wordt aangemerkt, dan geldt dat in het geval van het product ‘Windstroom en Gas Variabel 1 jaar Actie’ van Qurrent door de naam van het product en de expliciete vermelding “variabele kwartaaltarieven” voor de gemiddelde consument duidelijk is dat het gaat om een product met variabele kwartaaltarieven. De vermelde jaarprijs is gebaseerd op de vooraf door de energieleverancier ingeschatte jaarkosten. Dat de totale jaarkosten bij een product met variabele tarieven kunnen afwijken van de getoonde jaarprijs is evident, maar wordt ook meegedeeld in de informatie onder het kopje “Hoe is deze top 5 berekend?”: “Indien het tarief van gas en/of stroom variabel is, betekent dit dat de totale jaarkosten hoger of lager uitvallen”. Bovendien wordt bij het product zelf vermeld: “De jaarkosten zijn berekend o.b.v. de verwachte gemiddelde tarieven”.

Het moet een vergelijkingssite als Gaslicht.com vrij staan om producten met vaste en variabele tarieven met elkaar te vergelijken, zolang duidelijk wordt gemaakt welk soort tarieven het betreft. Dat is hier het geval. Ook dit onderdeel van de klacht dient te worden afgewezen.

Het verweer van Nuon met betrekking tot uiting A

Nuon voert – kort samengevat – aan dat het voor de specifieke doelgroep van consumenten die zich door middel van internet oriënteren op de aanschaf van producten en het afnemen van diensten voldoende duidelijk is, mede dankzij de (hiervoor door Gaslicht.com beschreven) aanpassingen die naar aanleiding van de eerdere beslissing van de Commissie zijn doorgevoerd, dat de advertentie voor “Nuon VastePrijs Stroom en Gas 1 jr. Actie” reclame is. Nuon sluit zich aan bij het door Gaslaicht.com gevoerde verweer voor zover dat betrekking heeft op uiting A.

Het verweer van Qurrent met betrekking tot uiting B

Het verweer van Qurrent wordt als volgt samengevat.

Primair wordt aangevoerd dat de vermelding van Qurrent in de Top 5 van goedkoopste energiepakketten geen reclame is in de zin van artikel 1 NRC. Qurrent betaalt Gaslicht.com niet voor de vermelding van haar energiepakketten. Gaslicht.com maakt de vergelijking, inclusief de Top 5, op eigen initiatief en bepaalt zelf hoe zij dit doet. Qurrent heeft hier geen invloed op.

Subsidiair wordt door Qurrent betoogd dat de Commissie niet bevoegd is om inhoudelijk te oordelen over het reeds door de ACM goedgekeurde variabele energiepakket van Qurrent.

Meer subsidiair wordt aangevoerd dat de vermelding van het product “Qurrent Windstroom en Gas Variabel 1 jaar Actie” voor “€ 1794,78 per jaar” niet oneerlijk, misleidend of anderszins in strijd met de NRC is. De prijsvergelijking op Gaslicht.com betreft producten die – vanuit het oogpunt van de consument – in dezelfde behoefte voorzien en voor hetzelfde doel zijn bestemd, te weten het afnemen van gas en stroom. Van de 173 door Gaslicht.com vergeleken energiepakketten zijn er 60 die variabele tarieven hebben. Variabele pakketten, waaronder dat van Qurrent, mogen in het overzicht niet ontbreken. Qurrent hanteert een vaste formule voor de berekening van haar variabele tarieven, namelijk de kale inkoopprijs voor een kwartaal aangevuld met de markttoeslagen en belastingen. Hierdoor kan een goede berekening worden gemaakt van het verwachte jaartarief, dat bestaat uit het gemiddelde van het huidige kwartaal en de nu bekende prijs voor de volgende drie kwartalen. Het variabele kwartaaltarief van Qurrent beweegt mee met bewegingen in de markt.

De wijze van prijsvergelijken is eerlijk en geoorloofd, de wijze van berekening en de uitkomst van de jaarkosten zijn correct, er wordt voldoende informatie verstrekt over het variabele karakter van het product van Qurrent waarvan het hanteren van kwartaaltarieven de kern is, en de consument wordt tijdig geïnformeerd over tariefswijzigingen en kan zonder boete en met een korte opzegtermijn het variabele contract opzeggen.

De tegen uiting B gerichte klacht dient te worden afgewezen, aldus Qurrent.

De mondelinge behandeling

Ter zitting zijn de betreffende pagina’s van de website van Gaslicht.com met daarop de bestreden uitingen via een scherm getoond.

Partijen hebben hun standpunt gehandhaafd en nader toegelicht. Van de zijde van klagers, Gaslicht.com en Qurrent zijn daarbij pleitnotities overgelegd.

Door Gaslicht.com is desgevraagd toegelicht dat op haar website alle producten van alle energieaanbieders worden weergegeven, ongeacht of Gaslicht.com een commerciële binding heeft met de betreffende aanbieder. Bestaat er een dergelijke binding, dan ontvangt Gaslicht.com een vergoeding per overstapaanmelding. Is er geen sprake van een commerciële binding, dan ontbreekt in het overzicht op de website de button ‘aanmelden’, omdat aanmelding dan alleen rechtstreeks bij de aanbieder van het product mogelijk is.

Door Qurrent wordt desgevraagd toegelicht dat zij van haar variabele product per kwartaal een gespecificeerd overzicht van de tarieven doorgeeft aan Gaslicht.com (en andere prijsvergelijkers die dit product vermelden). Op basis van deze opgave berekent Gaslicht.com de op haar website weergegeven jaarkosten. De aan Gaslicht.com doorgegeven tarieven zijn gelijk aan de tarieven die Qurrent op haar eigen website vermeldt. Er kan een verschil in prijs ontstaan doordat Qurrent de consument bij diens aanmelding via Gaslicht.com een actiekorting aanbiedt.

Het oordeel van de Commissie

Ad uiting A: advertentie Nuon

1.

In haar beslissing van 5 november 2014 (dossier 2014/00726) heeft de Commissie geoordeeld dat de advertentie voor een product van Nuon die toen boven vergelijkingsresultaten van de ‘Energievergelijker’ op de website van Gaslicht.com stond, onvoldoende herkenbaar was als reclame als bedoeld in artikel 11.1 NRC. Kort samengevat overwoog de Commissie daartoe dat die uiting van Nuon was opgenomen in een aaneensluitend, op volgorde van voordeligheid geplaatst rijtje van concurrenten, waarbij de uiting van Nuon direct als eerste aanbieding onder “sorteer op laagste kosten” stond en aldus de indruk kon wekken dat de aanbieding van Nuon als beste vergelijkingsresultaat uit de bus kwam. De afwijkende kleuren van de achtergrond van de uiting en de ‘aanmelden’-button, de verticaal voor de uiting geplaatste tekst “advertentie” en de in kleine, grijze letters weergegeven aanduiding achter de naam Nuon achtte de Commissie onvoldoende om te kunnen spreken van een duidelijk onderscheid tussen de advertentie voor het energiepakket van Nuon en de vergelijkingsresultaten van de ‘Energievergelijker’. Voorts overwoog de Commissie dat het mouse-over bericht met daarin uitleg over de advertentie evenmin de gewenste duidelijkheid verschafte, nu uit de uiting zelf niet bleek dat dit bericht verscheen bij het scrollen over de mededeling “advertentie”. De Commissie heeft Gaslicht.com en Nuon aanbevolen niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

2.

Klagers hebben bezwaar gemaakt tegen de advertentie voor Nuon “VastePrijs Stroom en Gas 1 jr. Actie” voor “€ 1811,58 per jaar”, die thans boven de vergelijkingsresultaten van de ‘Energievergelijker’ staat, omdat volgens hen in deze uiting dermate geringe aanpassingen zijn doorgevoerd ten opzichte van de in dossier 2014/00726 beoordeelde uiting, dat ook nu sprake is van strijdigheid met artikel 11.1 NRC. Opgemerkt wordt dat de Commissie de thans bestreden advertentie zelfstandig toetst aan de Nederlandse Reclame Code, en niet beoordeelt of sprake is van voldoende “aanpassingen” van de eerder beoordeelde advertentie.

3.

Als erkend is komen vast te staan dat met de thans bestreden uiting aansluiting is gezocht bij de vergelijkingsresultaten van de Energievergelijker. Op zich acht de Commissie deze handelwijze toelaatbaar, op voorwaarde dat voor de gemiddelde consument voldoende duidelijk is dat de advertentie voor Nuon los dient te worden gezien van de vergelijkingsresultaten en een afzonderlijke aanprijzing voor Nuon betreft.

4.

Met betrekking tot de vraag of de bestreden uiting voor Nuon “VastePrijs Stroom en Gas 1 jr. Actie” voor de gemiddelde consument duidelijk, zonder moeite als reclame voor Nuon herkenbaar is, wordt het volgende overwogen. De Commissie is van oordeel dat de consument er duidelijk op attent wordt gemaakt dat de bestreden uiting een advertentie voor Nuon betreft, nu het woord “Advertentie” horizontaal – en daardoor beter leesbaar – in een oranje labeltje boven de uiting is geplaatst en de aanduiding “Advertentie” achter de naam Nuon in goed leesbare, zwarte letters is weergegeven. Door het in het oranje labeltje achter de aanduiding “Advertentie” opgenomen informatie-icoontje krijgt deze aanduiding extra attentiewaarde en wordt de consument gewezen op de uitleg over de advertentie, welke uitleg zichtbaar wordt door met de muis over het labeltje te bewegen en die luidt: “De getoonde jaarkosten in deze advertentie zijn gebaseerd op actuele tarieven en uw persoonlijke situatie. Onder deze advertentie begint het overzicht van de goedkoopste pakketten voor uw persoonlijke situatie.” Voorts is de Commissie van oordeel dat de aanbieding van Nuon die boven de vergelijkingsresultaten van de ‘Energievergelijker’ staat voldoende duidelijk van die vergelijkingsresultaten is afgescheiden, doordat de keuzemogelijkheid “sorteer op: laagste kosten” niet direct boven de advertentie staat maar naast de vergelijkingsresultaten, en doordat rond de advertentie een oranje kader is aangebracht en zich tussen de advertentie en de vergelijkingsresultaten een witregel bevindt. Aldus kan niet meer worden gezegd – zoals ten aanzien van de eerder beoordeelde uiting gold – dat de uiting voor Nuon is opgenomen in een aaneensluitend rijtje van op voordeel gerangschikte concurrenten, waarbij de direct als eerste onder “sorteer op laagste kosten” staande aanbieding van Nuon de indruk kan wekken dat deze als beste vergelijkingsresultaat wordt gepresenteerd. Ten slotte heeft de Commissie geconstateerd dat bij opening van de pagina waarop de ‘Energievergelijker’ wordt weergegeven tegelijk met de advertentie de eerste (twee) met een blauw genummerd bolletje aangeduide vergelijkingsresultaten zichtbaar zijn.

5.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen is de Commissie van oordeel dat de bestreden advertentie voor Nuon duidelijk van de vergelijkingsresultaten in de ‘Energievergelijker’ wordt onderscheiden en bij de gemiddelde consument geen verwarring wekt. Op grond hiervan wordt de tegen uiting A gerichte klacht afgewezen.

Ad uiting B: vermelding product Qurrent in Top 5 goedkoopste energiepakketten

6.

In de eerste plaats dient beoordeeld te worden of de Top 5 van goedkoopste energiepakketten op zich reclame (van Gaslicht.com) in de zin van artikel 1 NRC betreft, nu dit door Gaslicht.com wordt bestreden. Gaslicht.com beroept zich hiertoe op de toelichting bij artikel 1 NRC en stelt dat de Top 5 slechts feitelijke informatie geeft over prijzen op de Nederlandse energiemarkt, op welke informatie de energieaanbieders en Gaslicht.com geen invloed kunnen uitoefenen. Dit verweer treft naar het oordeel van de Commissie geen doel. Ingevolge artikel 1 NRC wordt onder reclame verstaan: “Iedere openbare en/of systematische directe dan wel indirecte aanprijzing van goederen, diensten en/of denkbeelden door een adverteerder of geheel of deels ten behoeve van deze, al dan niet met behulp van derden.” Naar het oordeel van de Commissie heeft de op de openingspagina van de website van Gaslicht.com getoonde top 5 van goedkoopste energiepakketten onmiskenbaar een aanprijzend karakter voor de door Gaslicht.com geboden diensten. Daarbij is van belang dat voor de beantwoording van de vraag of sprake is van reclame, de totale uiting een rol speelt. De Top 5 maakt deel uit van de openingspagina waarop ook aanprijzingen staan van Gaslicht.com als “De onafhankelijke energievergelijker” met “(gegarandeerd de) beste acties”, “all-in tarieven (geen verrassingen)” en “gratis overstapservice”. Voorts wordt meegedeeld “Wie slim overstapt kan veel geld besparen” en wordt de consument aangespoord via de website van Gaslicht.com te bekijken hoeveel geld hij kan besparen op zijn energiekosten, waardoor ook de door Gaslicht.com aangeboden en vormgegeven ‘Top 5 goedkoopste energiepakketten’ een aanprijzend karakter heeft ten aanzien van zowel Gaslicht.com zelf als de in de Top 5 opgenomen aanbiedingen. Gelet op het voorgaande dient de bestreden uiting te worden aangemerkt als reclame en is de Commissie bevoegd daarover te oordelen, ook voor zover het de ‘Top 5 goedkoopste energiepakketten’ betreft.

7.

Vervolgens dient de vraag te worden beantwoord of de vermelding van het product van Qurrent in de Top 5 (mede) als reclame van Qurrent dient te worden aangemerkt. Qurrent heeft dit bestreden door te stellen dat zij – kort gezegd – geen invloed heeft op de (wijze van) vermelding in de Top 5 door Gaslicht.com. De Commissie is van oordeel dat dit verweer geen stand houdt. De uiting bevat een ‘aanmeld’-button, waaruit blijkt dat Qurrent een commerciële binding met Gaslicht.com is aangegaan, en Qurrent biedt als ‘Gaslicht.com actiekorting’ een “welkomstpremie van € 200,-” aan. Deze door Qurrent bepaalde welkomstpremie is verwerkt in de totale kosten per jaar die in de uiting worden vermeld en heeft daardoor, samen met de algemene prijsstelling van het product door Qurrent, invloed op de plaats die Qurrent in de rangschikking van voordeligste energieaanbieders inneemt. Hoewel het voorgaande niet betekent dat een vermelding in de Top 5 goedkoopste energiepakketten kan worden ‘gekocht’, kan niet worden gezegd dat Qurrent “op geen enkele wijze” de reclame-uiting kan beïnvloeden als bedoeld in de toelichting bij artikel 1 NRC. De Commissie acht de vermelding van het product van Qurrent “Windstroom en Gas Variabel 1 jaar Actie” in de Top 5, met de daarbij staande aanprijzende opmerking “Welkomstpremie van € 200,-“, reclame die mede aan Qurrent kan worden toegerekend.

8.

Klagers hebben bezwaar gemaakt tegen de vermelding van het product van Qurrent in de Top 5 van goedkoopste energiepakketten, omdat zij het onjuist achten dat (de prijs van) dit product met variabele kwartaaltarieven wordt vergeleken met producten met een vaste jaarprijs.De Commissie acht het algemeen bekend dat een groot deel van de op de Nederlandse markt aangeboden energiepakketten variabele tarieven kent. Zij acht het geoorloofd dat Gaslicht.com in haar vergelijking van de prijzen van – naar onweersproken is gesteld – alle energieaanbieders op de Nederlandse markt zowel pakketten met vaste als variabele tarieven betrekt, mits voldoende duidelijk wordt gemaakt van welk soort product sprake is en dat de opgegeven “totale kosten per jaar” in geval van variabele pakketten, waarbij het leveringstarief dus tussentijds kan wijzigen, een berekende prijs betreffen die hoger of lager kan uitvallen. De enkele aanduiding “variabel” in de naam van het betreffende energiepakket en/of de in de uiting staande mededeling dat sprake is van variabele tarieven acht de Commissie onvoldoende om de hiervoor bedoelde duidelijkheid te verschaffen. De aandacht van de gemiddelde consument zal bij de ‘Top 5 goedkoopste energiepakketten’ in de eerste plaats uitgaan naar de vóór de verschillende pakketten genoemde totale kosten per jaar. Daarom dient naar het oordeel van de Commissie in geval van een variabel product direct bij de genoemde jaarlijkse kosten van dat energiepakket erop te worden gewezen dat, in tegenstelling tot de producten waarbij wordt verwezen naar vaste tarieven, de genoemde prijs een omgerekende prijs betreft die, anders dan uit het opgegeven bedrag lijkt te volgen, geen definitief bedrag is maar een schatting op basis van variabele elementen.

De Commissie neemt hierbij in aanmerking dat een in de Top 5 opgenomen aanbieding een uitnodiging tot aankoop betreft die verband houdt met een overeenkomst op afstand als bedoeld in artikel 8.4 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Ingevolge artikel 8.4 onder i NRC dient in dat geval op duidelijke en begrijpelijke wijze als essentiële informatie de “totale prijs van de zaak” te worden verstrekt. Dit brengt mee dat in de uiting duidelijk dient te worden gemaakt dat het genoemde jaarbedrag voor het product van Qurrent niet definitief is. In de bestreden uiting van Qurrent voor het product ‘Windstroom en Gas Variabel 1 jaar Actie’ ontbreekt de naar het oordeel van de Commissie noodzakelijke (verwijzing naar de) vermelding dat de genoemde prijs van € 1794,78 per jaar een omrekening is van het op dat moment geldende variabele (kwartaal)tarief naar een jaarprijs. Hierdoor is sprake van het ontbreken van essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen. Nu de uiting de gemiddelde consument er bovendien toe kan brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c NRC en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC. De Commissie houdt zowel Gaslicht.com als Qurrent verantwoordelijk voor deze overtreding van de NRC.

9.

Gelet op het voorgaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie acht de als ‘uiting B’ aangeduide reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC, en beveelt Gaslicht.com en Qurrent aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken. Zij wijst de klacht voor het overige af.