Het College van Beroep [10 maart 2020]

De bestreden uiting, de inleidende klacht en de beslissing van de Commissie

De klacht betreft een aan geïntimeerde verzonden brief. Bovenaan de brief staat, in een gele cirkel: ”Korting op stroom tot 25%”. Daaronder staat: “Herinnering: meteen 10% korting op stroom, oplopend tot 25% Bij Nuon blijven loont”. Hieronder wordt het aanbod verder toegelicht. Ongeveer halverwege de voorzijde van de brief staat:
“Korting zolang u klant blijft
Met Nuon Blijven loont belonen we trouwe klanten met korting op de variabele leveringskosten van stroom. De korting loopt elk jaar op, tot 25%. Omdat u al klant bent, ontvangt u meteen 10% korting. Uw korting groeit elk jaar met 5% tot een blijvend voordeel van 25%. (…) De korting geldt niet voor vaste leveringskosten, overheidsheffingen, btw en netbeheerkosten.”
Op de achterzijde van de brief staat in de derde alinea, enigszins bovenaan:
“Waarop geldt de korting?
De korting geldt op variabele leveringskosten van stroom. De korting geldt op het verbruik van de eerste 10.000 kWh per jaar. Heeft uw meter twee telwerken en zijn beide actief? Dan geldt het verbruik van de eerste 5.000 kWh per telwerk per jaar. Daarboven brengen we de variabele leveringskosten van uw stroom zonder korting in rekening. De korting geldt niet voor de vaste leveringskosten, overheidsheffingen en netbeheerkosten.”
De brief bevat als bijlage een op de verbruiksgegevens van de betreffende klant gebaseerd rekenvoorbeeld waarin korting op de variabele leveringskosten is verwerkt. Verder bevat de brief aanvullende voorwaarden waarin de korting op de variabele leveringskosten wordt toegelicht.

De inleidende klacht komt erop neer dat de uiting misleidend is, nu alleen op duurdere contracten korting wordt gegeven en niet wordt vermeld dat bij een bedrijf aan huis de korting alleen voor de eerste 10.000 kWh geldt. In werkelijkheid is de korting volgens geïntimeerde slechts 1,5% en groeit deze maar met 0,75% per jaar.

De Commissie heeft, voor zover in beroep relevant, geoordeeld dat de mededelingen “Korting op stroom tot 25%” en “Herinnering: meteen 10% korting op stroom, oplopend tot 25%” bij de gemiddelde consument gemakkelijk de overtuiging kan doen ontstaan dat de korting zonder meer verkregen kan worden. Hierdoor zal de consument niet verwachten dat de korting die hij uiteindelijk ontvangt slechts een fractie van de genoemde korting bedraagt. Dat de voorwaarden van het aanbod tot gevolg hebben dat het voordeel zodanig beperkt wordt dat, zoals bij klager, maar 1 of 2% korting op ‘stroom’ verkregen wordt, is niet te verenigen met de absoluut geformuleerde aanhef van de brief “meteen 10% korting op stroom” en de in het oog springende gele button met de tekst “korting op stroom tot 25%”. Nu Nuon daarnaast niet aannemelijk heeft gemaakt dat men daadwerkelijk “25% korting op stroom” kan krijgen, is de Commissie van oordeel dat de uiting te absoluut is over de hoogte van de korting waarop men recht heeft. Het feit dat in de uiting beperkingen zijn geformuleerd, doet volgens haar daar niet aan af.

De grieven

Deze worden als volgt samengevat.
Uit de beslissing blijkt niet dat de Commissie de mededelingen over de korting in de context van de gehele uiting heeft beoordeeld. Uit de gehele uiting (de brief met productvoorwaarden en de getoonde prijsopbouw) blijkt duidelijk dat er beperkende voorwaarden gelden. Voor de gemiddelde consument is daarbij voldoende duidelijk dat de in de onderwerpregel genoemde korting op stroom ziet op de variabele leveringstarieven van stroom en dus niet op de gehele stroomrekening. De consument heeft op basis van de inhoud van de brief voldoende informatie over de aard en de omvang van de korting om een geïnformeerd besluit te nemen over het aanbod op maat in verband met de verlenging van het energiecontract.

Het antwoord in appel

Dit wordt als volgt samengevat.
Geïntimeerde wijst op de betekenis van het woord ‘stroom’ en de uitleg die de gemiddelde consument aan dit woord geeft. Korting op stroom impliceert korting op de gehele stroomrekening. Geïntimeerde verwijst verder naar een krantenbericht over de werving door verkopers van Nuon, alsmede naar een inval die de Autoriteit Consument en Markt (ACM) bij Nuon heeft gedaan in verband met een onderzoek naar de verkoop van energiecontracten en een besluit van de ACM van 13 september 2019, zaaknummer ACM/19/035192 inzake KPN over de verplichting de consument goed te informeren over kosten en voornaamste kenmerken van producten en diensten. Ook in andere uitingen, die als context bij de beoordeling dienen te worden betrokken, suggereert Nuon dat zij 25% korting op de gehele stroomrekening geeft.

De mondelinge behandeling

Het standpunt van Nuon is toegelicht. Zij handhaaft haar stelling dat uit de brief duidelijk blijkt dat de korting alleen voor de variabele leveringskosten geldt. De brief dient afzonderlijk te worden beoordeeld en niet in combinatie met andere uitingen.

Geïntimeerde heeft onder meer meegedeeld dat het om een particuliere aansluiting gaat, maar dat de meeste stroom voor zijn bedrijf wordt gebruikt. De aanbieding is gericht aan geïntimeerde als zakelijke klant. Geïntimeerde gaat ervan uit althans bestrijdt niet dat Nuon de beloofde maximale 25% korting op de variabele leveringskosten geeft, maar Nuon wekt in uitingen de indruk dat zij korting op de gehele stroomrekening geeft.

Het oordeel van het College

1. Volgens de inleidende klacht geeft de bestreden uiting een misleidend beeld over de korting die men krijgt bij ‘Nuon blijven loont’. Hierbij stelt geïntimeerde niet de hoogte van de genoemde korting ter discussie (hij gaat ervan uit dat Nuon daadwerkelijk maximaal 25% korting op de variabele leveringskosten geeft), maar gaat het hem om het effect van de korting op de gehele stroomrekening. Volgens geïntimeerde bedraagt, door de beperkingen van het aanbod, de uiteindelijke korting op zijn individuele stroomrekening 1,5%, terwijl de uiting door de mededelingen “Korting op stroom tot 25%” en “Herinnering: meteen 10% korting op stroom, oplopend tot 25%” bij de gemiddelde consument de indruk zou wekken dat deze korting voor de gehele stroomrekening geldt. De Commissie heeft de klacht gegrond geacht. Nuon bestrijdt in beroep dit oordeel.

2. Bij de vraag of een uiting misleidend is, dient te worden uitgegaan van de totale uiting en de context waarin de relevante mededelingen worden gedaan. In dat kader kan niet worden voorbijgegaan aan het feit dat op korte afstand onder de mededelingen over de “korting op stroom” expliciet staat dat de korting uitsluitend geldt voor “de variabele leveringskosten van stroom”, dus niet voor alle onderdelen van de stroomprijs die de stroomrekening vormen. Daarbij wordt bovendien als nadere toelichting gezegd: “De korting geldt niet voor vaste leveringskosten, overheidsheffingen, btw en netbeheerkosten.” Deze informatie wordt op de achterzijde van de brief vrijwel letterlijk herhaald op een wijze die niet over het hoofd kan worden gezien. Daarbij wordt duidelijk gemaakt dat de korting geldt op het verbruik van de eerste 10.000 kWh per jaar. Ook dit staat met zoveel woorden in de uiting. In de bijlagen bij de uiting wordt het aanbod nogmaals toegelicht, inclusief de hier bedoelde beperkingen. Het gemiddelde lid van de groep waarop de uiting is gericht (kort gezegd: de klein-zakelijke gebruiker) zal op grond van het voorgaande begrijpen dat Nuon slechts op een deel van de stroomkosten korting geeft, zodat een beperkt voordeel bestaat vergeleken met de situatie dat korting op de gehele stroomrekening zou worden gegeven. Dat het voordeel volgens geïntimeerde in zijn individuele geval effectief 1,5% van de gehele stroomrekening bedraagt, maakt de uiting niet misleidend. Geïntimeerde gaat daarbij ten onrechte uit van de gehele stroomrekening in plaats van de korting te berekenen over de variabele leveringskosten.

3. Dat men, zoals geïntimeerde stelt, in plaats van het aanbod in de bewuste brief beter voor een ander contract bij Nuon kan kiezen, maakt de uiting niet misleidend. Het aanbod is immers specifiek gericht op klanten met een bestaand contract dat volgens de uiting met korting kan worden voortgezet. Verder slaat het College geen acht op de andere reclame-uitingen waarnaar geïntimeerde verwijst. Het aanbod in de brief betreft een op zichzelf staande reclame-uiting die zelfstandig aan de eisen van de Nederlandse Reclame Code dient te voldoen en ook zo dient te worden beoordeeld. Ook de verwijzingen naar bepaalde krantenartikelen en standpunten van de ACM kunnen niet tot het oordeel leiden dat deze specifieke reclame-uiting misleidend is. Het College beslist daarom, in afwijking van de Commissie, als volgt.

De beslissing van het College van Beroep

Het College vernietigt de beslissing van de Commissie en wijst de klacht alsnog af.

[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]

De Reclame Code Commissie [29 oktober 2019]

De bestreden reclame-uiting

Het betreft een aan het bedrijf van klager geadresseerde brief van Nuon waarin geheel bovenaan, in een gele cirkel, staat: ”Korting op stroom tot 25%”.
Daaronder staat:
“Herinnering: meteen 10% korting op stroom, oplopend tot 25%
Bij Nuon blijven loont
Beste meneer, mevrouw,
U heeft bij ons een contract voor Nuon Zakelijk VastePrijsEnergie. Per 30 september 2019 loopt uw vaste prijsperiode voor energie af. Met uw eerdere keuze gaf u ons een duidelijk signaal dat zekerheid en een goede prijs belangrijk voor u zijn. Daarom zorgen we opnieuw voor een mooi aanbod, met een prijs die niet kan stijgen. U kunt nog gebruik maken van het voorstel dat wij onlangs gedaan hebben.
Kijk, hier kunt u op rekenen:-  De komende 3 of 1 jaar geen prijsstijgingen

–  Stroom en gas met een vaste prijs

–  Incl. 10% Blijven Loont-korting

Korting zolang u klant blijft

Met Nuon Blijven loont belonen we trouwe klanten met korting op de variabele leveringskosten van stroom. De korting loopt elk jaar op, tot 25%. Omdat u al klant bent, ontvangt u meteen 10% korting. Uw korting groeit elk jaar met 5% tot een blijvend voordeel van 25%. Zolang u klant blijft en aan de voorwaarden voldoet. De korting geldt niet voor vaste leveringskosten, overheidsheffingen, btw en netbeheerkosten.

[…]

Met vriendelijke groet,

[handtekening en naam]
Directeur Klanten”.

Op de achterzijde van de brief staat (voor zover van belang voor de klacht):
“GOED OM TE WETEN

Informatie over uw contract en tarieven

Ik stuur de antwoordkaart in of meld me online aan. Wat gebeurt er daarna?
[…]

Wat is Nuon Blijven Loont?

Met Nuon Blijven Loont belonen we trouwe klanten met korting op stroom. Omdat u al klant bent, ontvangt u meteen 10% korting. Uw korting groeit elk jaar met 5% tot een blijvend voordeel van 25% Ontvangt u eenmaal het maximale kortingspercentage dan blijft dit gelden zolang u klant blijft en gebruikmaakt van Blijven Loont.

Waarop geldt de korting?  
De korting geldt op variabele leveringskosten van stroom. De korting geldt op het verbruik van de eerste 10.000 kWh per jaar. Heeft uw meter twee telwerken en zijn beide actief? Dan geldt het verbruik van de eerste 5.000 kWh per telwerk per jaar. Daarboven brengen we de variabele leveringskosten van uw stroom zonder korting in rekening. De korting geldt niet voor de vaste leveringskosten, overheidsheffingen en netbeheerkosten.

[…]

Welke voorwaarden zijn van toepassing?
U vindt de productvoorwaarden en de Aanvullende Voorwaarden Nuon Blijven Loont in de bijlagen van deze brief. Op nuon.nl/voorwaarden vindt u de ‘Algemene voorwaarden 2017 voor de levering van elektriciteit en gas aan kleinverbruikers’ en het ‘Algemene tarievenblad 2017’.

[…].”

De klacht

De klacht, zoals klager deze schriftelijk heeft ingediend, en ter zitting mondeling heeft toegelicht, wordt als volgt samengevat.

Nuon adverteert volgens klager al een paar jaar met de volgende zin: “meteen 10% korting op stroom, oplopend tot 25%”. Klager vindt dit misleidend om de volgende redenen. Hij krijgt naar eigen zeggen geen korting omdat hij al een voordelig contract heeft. De oplopende korting geldt volgens hem alleen bij de duurdere contracten. Daarbij staat volgens klager nergens in de brief dat in zijn geval (met een bedrijf aan huis) de korting alleen voor de eerste 10.000 kWh geldt. Doordat ook de BTW en de overheidsheffing van de korting zijn uitgezonderd, bedraagt de korting maar 1,5%. De korting zou met 5% per jaar groeien. In werkelijkheid is dit maar 0,75%, aldus klager.

Klager heeft het hele pakket aan voorwaarden dat bij de brief zat doorgelezen, waarna hij concludeerde dat de korting maar 1 à 2% was.

Het verweer

Het verweer, zoals dit schriftelijk is ingediend en vervolgens ter zitting nader is toegelicht, wordt als volgt samengevat.

Klager heeft niet de gehele uiting overgelegd. Voorafgaand aan de herinneringsbrief is een aanbod per brief toegestuurd met alle voorwaarden voor het aanbod. Adverteerder heeft deze brief overgelegd. In deze brief staat (net zoals in de herinneringsbrief):

“Korting zolang u klant blijft

Met Nuon Blijven Loont belonen we trouwe klanten met korting op de variabele leveringskosten van stroom. De korting loopt elk jaar op, tot 25%. Omdat u al klant bent, ontvangt u meteen 10% korting. Uw korting groeit elk jaar met 5% tot een blijvend voordeel van 25%. Zolang u klant blijft en aan de voorwaarden voldoet. De korting geldt niet voor vaste leveringskosten, overheidsheffingen, btw en netbeheerkosten.”

Op de achterzijde van de brief staat (net als in de herinneringsbrief): 

“Waarop geldt de korting? 
De korting geldt op variabele leveringskosten van stroom. De korting geldt op het verbruik van de eerste 10.000 kWh per jaar. Heeft uw meter twee telwerken en zijn beide actief? Dan geldt het verbruik van de eerste 5.000 kWh per telwerk per jaar. Daarboven brengen we de variabele leveringskosten van uw stroom zonder korting in rekening. De korting geldt niet voor de vaste leveringskosten, overheidsheffingen en netbeheerkosten.”

Volgens Nuon is daarmee alle essentiële informatie, te weten waar de korting op van toepassing is en welke voorwaarden gelden, duidelijk en op transparante wijze ter beschikking gesteld.

Het oordeel van de Commissie

De Commissie begrijpt de klacht aldus dat klager in het algemeen bezwaar maakt tegen de aanbiedingen die Nuon in het kader van haar Blijven Loont-actie doet, meer in het bijzonder aan de hand van de mededeling: “meteen 10% korting op stroom, oplopend tot 25%”. Aangezien de Commissie klachten naar aanleiding van een concrete uiting beoordeelt, en klager bij zijn klacht de “herinneringsbrief” heeft overgelegd, waarop Nuon haar verweer heeft gebaseerd, zal de Commissie de klacht beoordelen aan de hand van deze overgelegde uiting.

Adverteerder heeft m.b.t. deze overgelegde uiting opgemerkt dat het een herinnering betreft, en het aanbod (dus) al in een eerder aan klager toegestuurde brief stond. Dit maakt voor de beoordeling van de klacht geen verschil. De overgelegde uiting is als reclame te beschouwen (wat ook niet wordt betwist door Nuon) en kan in zijn geheel, dus voor- en achterzijde tezamen, als een op zichzelf staande uiting beoordeeld worden.

Bovenaan de uiting staat, in een gele button: “Korting op stroom tot 25%”.

De aanhef van de brief is: “Herinnering: meteen 10% korting op stroom, oplopend tot 25%”. Met deze twee mededelingen kan bij de gemiddelde consument gemakkelijk de overtuiging ontstaan dat de bewuste korting zonder meer verkregen kan worden, als men van het aanbod gebruik maakt. Dat blijkt in werkelijkheid niet zo te zijn: verderop in de brief wordt vermeld dat de korting niet geldt voor vaste leveringskosten van stroom, overheidsheffingen, btw en netbeheerkosten.

Dit zijn niet de enige beperkingen op het aanbod. Op de achterzijde van de brief staat dat de korting voor de eerste 10.000kWh per jaar geldt en soms (in het geval de meter twee actieve telwerken heeft) alleen voor de eerste 5.000 kWh per telwerk per jaar. Klager heeft alle voorwaarden doorgelezen en is tot de conclusie gekomen dat de “korting op stroom” in het aanbod voor hem neerkomt op een voordeel van 1 à 2%, hetgeen niet is weersproken door Nuon.

Door het absoluut gestelde “meteen 10% korting op stroom” zal de gemiddelde consument niet verwachten dat de korting die hij uiteindelijk ontvangt slechts een fractie van de 10% dan wel 25% korting bedraagt die hem of haar in de brief wordt aangeboden. Dat de voorwaarden tot gevolg hebben dat het voordeel zodanig beperkt wordt dat, zoals bij klager, maar 1 of 2% korting op stroom verkregen wordt, is niet te verenigen met de absoluut geformuleerde dik gedrukte aanhef van de brief (“meteen 10% korting op stroom”) en de in het oog springende gele button met de tekst “korting op stroom tot 25%”. Nu daarnaast door Nuon niet aannemelijk is gemaakt dat men daadwerkelijk “25% korting op stroom” kan krijgen, is de Commissie van oordeel dat de teksten “Korting op stroom tot 25%” en “Herinnering: meteen 10% korting op stroom, oplopend tot 25%” te absoluut gesteld zijn. Het feit dat onder de uitingen in de “herinneringsbrief” beperkingen zijn geformuleerd doet daar niet aan af.

Gelet op het voorgaande is sprake van onjuiste informatie over het aangeboden prijsvoordeel als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder d van de Nederlandse

Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing van de Reclame Code Commissie

De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.