De bestreden reclame-uiting
Het betreft de verpakking van het product “Foie Royale GANZENLEVER”, die klager zag op een foto op https://www.facebook.com/jonnieenoos.nl/. Aan de bovenzijde van de verpakking staat links het logo van “Jonnie Boer & Oos Kesbeke” en rechts:
“Foie Royale
GANZENLEVER
Puur diervriendelijk”.
In het midden van de bovenzijde is een zegel te zien met de tekst:
“ANIMAL-FRIENDLY
NO FORCE-FEEDING”.
Aan één zijkant van de verpakking staat onder meer:
“Jonnie & Oos
Foie Royale
GANZENLEVER”.
De klacht
De klacht wordt als volgt samengevat.
Op de verpakking van de ganzenlever wordt gegarandeerd dat deze ‘puur diervriendelijk’ is. In dossier 2018/00666 oordeelde de Commissie dat een dergelijke uitspraak misleidend is, wanneer de producent niet kan aantonen dat het product echt diervriendelijk is.
Voor ganzenlever wordt de gans geslacht. Algemeen bekend is dat bij de slacht dingen ernstig mis kunnen gaan en dat er daarom geen garantie kan worden gegeven dat een vleesproduct diervriendelijk is. In dit verband verwijst klager naar een rapportage van RTLZ/RTL, in de klacht aangeduid als “Nieuws over de gruwelijke misstanden in Nederlandse slachthuizen” en te vinden via https://www.rtlz.nl/algemeen/artikel/4243686/dieren-levend-gekookt-en-gevild-nederlandse-slachthuizen, aldus klager.
Omdat de NVWA er meestal niet bij is, bestaat er geen garantie dat het doden van dieren leedvrij gebeurt. Bovendien worden veel misstanden genegeerd door de NVWA, zo blijkt volgens klager uit berichtgeving in 2019 van RTL Nieuws, te vinden via https://www.rtlnieuws.nlieuwsederland/artikel/4696531/leiding-nvwa-al-jaren-op-hoogte-van-misfunctioneren-eigen-afdeling.
De consument had de ganzenlever wellicht niet gekocht, als hij wist dat er bij de slacht dingen misgaan (die kunnen leiden tot grof dierenleed) en dat er dus geen garantie beslaat dat de ganzenlever op ‘puur diervriendelijke’ wijze is verkregen.
Het verweer van verweerder sub 1
Het verweer wordt als volgt samengevat.
Verweerder verzoekt de Commissie om de klacht af te wijzen, om de volgende redenen.
Zij stelt voorop dat zij de dieren niet zelf slacht. Verweerder koopt de foie in bij het in Duitsland gevestigde bedrijf GMT GmbH, een foie producent. Dit bedrijf koopt de levers in bij daartoe erkende slachters. GMT en het bedrijf dat slacht staan onder (in Duitsland verplichte) permanente controle van de veterinaire dienst. Regelmatig worden er controles uitgevoerd. Ten aanzien van de wijze van slachten van de dieren is ook door de overheid bevestigd dat deze op een correcte wijze en diervriendelijke wijze plaatsvindt.
Van groot belang is dat de dieren niet onderhevig zijn aan dwangvoeding. De levers zijn dus niet vervet, maar puur, aldus verweerder. GMT heeft de nodige accreditaties van dierenwelzijnsorganisaties met betrekking tot het dierenwelzijnsaspect.
Verweerder legt een bericht van de Dierenbescherming over, naar aanleiding van contact tussen beiden in september 2019. In dit bericht wordt bevestigd, aldus verweerder, dat het product diervriendelijk is. Verder verwijst verweerder via een link naar een artikel uit de Volkskrant, inhoudende een verslag over het product.
Gelet op het voorgaande betwist verweerder dat haar reclame-uiting misleidend zou zijn. Het product Foie Royale is wel degelijk ‘puur diervriendelijk’. Dat bij de slacht soms zaken mis kunnen gaan, doet hier niets aan af.
Zowel verweerder als GMT en de slachter voldoen aan de geldende normen. Verweerder verwijst naar de uitspraak van de Commissie in dossier 2017/00701. Daarin werd overwogen dat klager niet aannemelijk had gemaakt dat adverteerder zich niet aan de minimumeisen had gehouden, alsook dat niet bestreden was door klager dat adverteerder extra maatregelen bovenop de minimumeisen had getroffen, zodat de tekst “diervriendelijk vervoer” niet misleidend is. In dit geval voldoen verweerder en de betrokken bedrijven aan alle vereisten en treft verweerder nog extra maatregelen, zodat de uitlating ‘puur diervriendelijk’ niet misleidend is, aldus verweerder.
De in de klacht genoemde beslissing in dossier 2018/00666 betrof de mededeling “Als je een paar leren Timberlands vasthoudt weet je het zeker: hier is geen dierenleed aan vooraf gegaan”. De Commissie oordeelde dat Timberlands niet aannemelijk kan maken dat er geen dierenleed aan vooraf is gegaan en om die reden was de mededeling misleidend. De mededeling van verweerder: ‘puur diervriendelijk’ is van geheel andere aard en bovendien juist, aldus verweerder.
Van belang is dat er geen sprake is van dwangvoeding en dat de huisvesting van de eenden en ganzen aan de normen voldoet. Door de Dierenbescherming is deze ook als diervriendelijk aangemerkt, aldus verweerder.
Van enige misleiding is dan ook geen sprake. Bij de betreffende post op Facebook is bovendien vermeld dat het gaat om diervriendelijke Foie, waarbij geen dwangvoeding is toegepast. Hierover kan dan ook geen misverstand bestaan.
De reactie van verweerder sub 2
Namens verweerder is voor zover hier van belang meegedeeld:
“U heeft reeds een reactie gehad vanuit Oos & Kesbeke, het bedrijf waar het merk Jonnie & Oos onder valt.
Wanneer u nog vragen heeft, dan hoor ik het graag”.
Het oordeel van de Commissie
1.
Gelet op de reactie van verweerder sub 2, dat de Commissie “reeds een reactie” heeft “gehad vanuit Oos & Kesbeke, het bedrijf waar het merk Jonnie & Oos onder valt” en nu op de verpakking staat: “Jonnie Boer & Oos Kesbeke” en “Jonnie & Oos”, gaat de Commissie ervan uit dat het verweer van verweerder sub 1 mede namens verweerder sub 2 is gevoerd.
2.
Klager vindt de vermelding “puur diervriendelijk” op de verpakking van “Foie Royale GANZENLEVER” misleidend, omdat volgens hem niet kan worden aangetoond dat dit product diervriendelijk is. Hij voert hiertoe aan dat voor ganzenlever de gans wordt geslacht en dat bij de slacht “dingen ernstig mis kunnen gaan”. Ter onderbouwing van dit laatste heeft klager door middel van een link verwezen naar een rapportage van RTLZ/RTL, in de klacht aangeduid als “Nieuws over de gruwelijke misstanden in Nederlandse slachthuizen”. Verder heeft hij gesteld dat er geen garantie bestaat dat het doden van dieren leedvrij gebeurt, omdat de NVWA er meestal niet bij is en veel misstanden worden genegeerd door de NVWA, zo blijkt volgens klager uit berichtgeving in 2019 van RTL Nieuws, te vinden via een in de klacht vermelde link. De Commissie oordeelt hierover als volgt.
3.
Zij stelt voorop dat het begrip “diervriendelijk” niet eenduidig ofwel niet voor één uitleg vatbaar is. Bij de beoordeling van de juistheid van deze (absolute) mededeling, meer in het bijzonder de mededeling “puur diervriendelijk”, is van belang welke uitleg de gemiddelde consument hieraan zal geven.
4.
Volgens het verweer wordt bij de betreffende post op Facebook, waar klager een foto van de verpakking heeft gezien, vermeld dat het gaat om diervriendelijke foie, waarbij geen dwangvoeding is toegepast, waardoor op dit punt geen misverstand zou kunnen bestaan. Daargelaten dat aan de Commissie geen afdruk is overgelegd waaruit blijkt van een dergelijke vermelding bij de betreffende post, dient de verpakking echter als een op zichzelf staande reclame-uiting te worden aangemerkt, die als zodanig in overeenstemming met de Nederlandse Reclame Code (NRC) dient te zijn.
5.
De Commissie acht het aannemelijk dat de gemiddelde consument bij “puur diervriendelijk”, zoals vermeld op de onderhavige verpakking, zal denken aan de wijze waarop de betreffende ganzenlever is geproduceerd, meer in het bijzonder of de ganzen al dan niet onder dwang zijn gevoederd. In dit verband overweegt de Commissie het volgende.
Ten eerste kan van algemene bekendheid worden verondersteld dat de productie van ganzen- en eendenlever (“foie gras”), die gepaard gaat met het onder dwang voederen van ganzen en eenden, teneinde hun levers op te laten zwellen, onderwerp is van discussie en onderhevig is aan kritiek, uit oogpunt van dierenbescherming. Zo staat in het artikel in de Volkskrant, waarnaar in het verweer wordt gewezen, onder meer: “Niet voor niets is de productie van foie gras in vrijwel alle Europese landen verboden” en “Pogingen om tot een Europees verbod te komen stuitten steeds op verzet van Parijs, dat foie gras heeft bestempeld tot culinair erfgoed”.
Ten tweede is op de verpakking een zegel te zien met de tekst:
“ANIMAL – FRIENDLY
NO FORCE-FEEDING”. Ook hierdoor zal de gemiddelde consument het begrip “diervriendelijk” met name betrekken op de voederwijze.
Verweerders hebben voldoende aannemelijk gemaakt dat voor de productie van “Foie Royale ganzenlever” geen gebruik wordt gemaakt van dwangvoeding. Bij verweer is ook meegedeeld dat nu de dieren niet onderhevig zijn aan dwangvoeding, de levers “niet vervet maar puur” zijn.
6.
Klagers bezwaar tegen de vermelding “puur diervriendelijk” is geheel gebaseerd op de stelling dat niet kan worden aangetoond dat het product diervriendelijk is, omdat bij het slachten van de gans “dingen ernstig mis kunnen gaan”. Hiertoe heeft klager verwezen naar “gruwelijke misstanden in Nederlandse slachthuizen”, mogelijke afwezigheid van de NVWA bij het slachten en het negeren van veel misstanden door de NVWA, aldus klager. Deze onderbouwing van de klacht, waarbij slechts in het algemeen wordt verwezen naar misstanden in “Nederlandse slachthuizen” en naar al dan niet handelen door de “Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit”, vormt voor de Commissie geen, althans niet voldoende aanleiding om de onderhavige verpakking, vanwege de woorden “puur diervriendelijk”, die de gemiddelde consument in het bijzonder zal betrekken op de voederwijze van de ganzen, in strijd met de NRC te achten.
7.
Gelet op het bovenstaande acht de Commissie de klacht ongegrond en wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie wijst de klacht af.