De bestreden reclame-uiting

Het betreft een video op het YouTube kanaal van adverteerder waarin zittend aan een tafeltje in een café een man te zien is die een blauwe trui en blauw-witte sjaal draagt. Om de man heen staan juichende mensen (blijkens het gevoerde verweer juichen zij om een sportwedstrijd) met rode en/of rood-witte kleding aan. Naast de man in de blauwe trui verschijnt uit een rookwolk een man (volgens het gevoerde verweer is dit personage de mascotte “meneer Circus”). Meneer Circus stelt de volgende vraag aan de man: “Feeling blue?” (volgens de ondertiteling in de video: “Voel je je sip?”), hetgeen door de man met een “uhu” bevestigend wordt beantwoord. Hierna is in de vorm van een gesprek het volgende te horen:

“They are loving it [ondertiteling: “Zij gaan helemaal los”]

You know what you need? [ondertiteling: “Weet je wat jij nodig hebt”]

A little Circus [ondertiteling: “Een beetje Circus”]

Circus?

Circus Sport and Casino

Betje zetten?

Waarom niet?”.

Hierna krijgt de man van meneer Circus een telefoon aangereikt waarop een “Play” knop te zien is. De man drukt op deze knop waarna hij in het volgende shot is te zien met een rood-wit gekleurde sjaal en een rood-witte krans op zijn hoofd, terwijl hij omringd is door mensen met rode kleding en enthousiast met hen meejuicht. Ondertussen wordt door een voice-over de volgende tekst uitgesproken, die tevens als ondertitel in beeld verschijnt: “Zet ook een betje op Circus Sport en Casino”.

Vervolgens is de man in het blauw weer te zien met een grote lach op het gezicht en meejuichend met het rode team. Vervolgens komt meneer Circus weer in beeld, die de volgende tekst uitspreekt: “Told him so! [ondertiteling: “Ik zei het toch!”]. Daarna is via de voice-over de volgende tekst te horen, die wederom ook tegelijk in beeld verschijnt: “Ga naar Circus.nl”.

De klacht

De klacht ziet op de insteek van de uiting. Volgens klager heeft de hoofdrolspeler uit de video het niet naar zijn zin en is hij ‘down’. De man die plots in beeld verschijnt is ‘het geweten’ van de hoofdrolspeler. Deze man suggereert dat de hoofdrolspeler zich down voelt omdat iedereen om de man heen zich vermaakt, dit komt volgens klager doordat deze mensen allemaal gokken. Het geweten spoort de hoofdrolspeler daarna aan om een zelf een ‘betje’ te plaatsen. Casino’s en goketablissementen hebben de verantwoordelijkheid om verantwoordelijk gokgedrag te promoten. Het aanzetten tot gokken van mensen die ‘down’ zijn past niet binnen die verantwoordelijkheid, aldus klager.

De samenvatting van het verweer

De klacht gaat uit van een onjuiste interpretatie van de uiting. Zo wordt er niet gesproken over “feeling down” maar “feeling blue”. Dit is een verwijzing naar de blauwe trui van de persoon. Deze keuze is gemaakt om het onderscheid tussen deze fan van het blauwe team en de fans van het rode team te benadrukken. De letterlijke vertaling van “blue” naar “sip” in de ondertiteling is in deze context relevant omdat het gaat om de stand van de wedstrijd: het rode team is aan het winnen, terwijl het blauwe team aan het verliezen is. De term “blue” of vertaald: “sip” verwijst dus naar de achterstand van het blauwe team op het rode team. Deze nuance is volgens adverteerder cruciaal, omdat de focus van de uiting ligt op het aanmoedigen van een team (zowel het team op voorsprong als het team op achterstand) en de rode fans dus blij zijn omdat hun team voorstaat en niet omdat zij tijdens het kijken van de wedstrijd aan het gokken zijn.

De klager identificeert de persoon in de blauwe trui als de hoofdrolspeler van de reclame. Dit is onjuist. De daadwerkelijke hoofdrolspeler is de mascotte van adverteerder, “meneer Circus”. De focus van de reclame ligt op hem en niet op de persoon in de blauwe trui. Overigens stelt klager ten onrechte dat meneer Circus het “geweten” zou zijn van de persoon in de blauwe trui. Meneer Circus is de hoofdrolspeler die aan de persoon in de blauwe trui vraagt of hij een “betje” wil zetten. Daarmee biedt hij aan de persoon in de blauwe trui aan om de pijn van het waarschijnlijk aanstaande verlies van ‘zijn’ team te verzachten, omdat de persoon in de blauwe trui in dat geval wel de sportweddenschap wint.

Tot slot is er geen enkele indicatie dat de reclame aanzet tot onmatig gokken. De scène waarin de man wordt voorgedragen om een weddenschap te plaatsen, is een suggestie en geen verplichting. Daarbij zijn geen bedragen genoemd of andere zaken die een onrealistisch beeld van gokken (zouden kunnen) creëren bij de speler. Het taalgebruik in de reclame is zorgvuldig gekozen om ervoor te zorgen dat er geen dwingende of verplichte boodschap wordt gecommuniceerd.

Het oordeel van de Commissie

1. De klacht is gericht tegen een video op YouTube waarin deelname aan een online kansspel op de website van adverteerder wordt gepromoot. Nu het om reclame voor een online kansspel door een online kansspelaanbieder gaat, is hierop de Reclamecode Online Kansspelen (ROK) van toepassing. De Commissie vat de klacht aldus op dat de uiting in strijd is met artikel 4.2 onder b van de ROK, nu de uiting volgens klager mensen die zich ‘down’ voelen aanzet om te gokken en zij zich hierdoor beter zouden voelen. Op grond van dit voornoemde artikel mag reclame voor online kansspelen niet suggereren dat deelname leidt tot sociale acceptatie of geluk.

2. In de video wordt een man in blauwe kleding getoond die alleen aan tafel in een kroeg zit. Het café is verder gevuld met mensen in rode kleding. Uit de houding en lichaamstaal van de man valt op te maken dat hij terneergeslagen is, hetgeen vervolgens bevestigd wordt door het instemmende antwoord dat de man geeft op de hem gestelde vraag “Feeling blue?” (Voel jij je sip). Deze vraag wordt gesteld door het inmiddels in beeld verschenen personage ‘meneer Circus’. Dit personage stelt dat de man “een beetje Circus” nodig heeft en nodigt de man uit om “een betje te zetten”. De man gaat in op dit aanbod, waarop hij een smartphone overhandigd krijgt en op een “play” knop drukt. Vervolgens is de man omringd door de in het rood geklede mensen en enthousiast samen met hen juichend in beeld te zien, daar waar de man voorheen nog alleen en terneergeslagen aan het tafeltje zat. Hiermee wekt de bestreden uiting naar het oordeel van de Commissie de suggestie dat de gemoedstoestand van de man is verbeterd door het zetten van “het betje”. Deze indruk wordt versterkt doordat ‘meneer Circus’ bij het aanschouwen van deze scene al glimlachend de woorden “Told him so!” [Ik zei het toch!] uitspreekt. In deze woorden ligt de overtuiging van dit personage besloten dat gokken zou helpen tegen een “blue” of “sip” gevoel. Daarnaast vindt de man door het plaatsen van het “betje”/gokken op sociaal vlak aansluiting bij de overige aanwezigen die zich, nadat de man op “play” heeft gedrukt, vrijwel allemaal bij hem voegen en met hem meejuichen. Het verweer dat zij allen juichen omdat het rode team voor staat en dat de focus van de bestreden uiting ligt op het aanmoedigen van een sportteam, doet niet aan deze indruk af.

3. Het voorgaande leidt tot het oordeel dat in de bestreden uiting wordt gesuggereerd dat deelname aan het door adverteerder aangeboden online kansspel leidt tot sociale acceptie en geluk, hetgeen in strijd is met artikel 4.2 onder b van de ROK. De Commissie beslist als volgt.

De beslissing

De Commissie acht de bestreden reclame-uiting in strijd met het in bepaalde in artikel 4.2 onder b van de ROK en beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.