De bestreden uiting

Het betreft de televisiespot ‘Freek de Bruin – Kostenbewustzijn’ van VWS. De beelden in de spot worden begeleid door de volgende door een voice-over uitgesproken tekst:

“Dit is het verhaal van Freek de Bruin. Freek is van de trap gevallen en heeft zijn enkel verstuikt. Hij is erg geschrokken. Daarom is hij naar de spoedeisende hulp van het ziekenhuis gegaan. Maar dat gaat Freek veel geld kosten. Daarom kan hij beter naar de huisartsenpost gaan. Dit bezoek gaat namelijk nooit ten koste van het eigen risico, en je krijgt even goede zorg.

Kijk voor tips op dezorgverandertmee.nl.”

De klacht

De spot is misleidend. Weliswaar gaat een huisartsenbezoek niet ten koste van het eigen risico, maar de aanvullende diagnostiek die door de huisarts gedurende dat consult wordt aangevraagd, zoals röntgenfoto’s en bloedonderzoek, komt wel ten laste van het eigen risico. De mededeling dat het bezoek aan de huisartsenpost nooit ten koste van het eigen risico gaat betreft daarom onvolledige en misleidende informatie.

Het verweer

Hoewel de bestreden spot deel uitmaakt van de campagne van VWS over veranderingen in de zorg, is het specifieke onderwerp van de spot niet aan wijzigingen in 2015 onderhevig. De spot van ‘Freek de Bruin’ is één van de vier spots in deze campagne die tips bevatten omtrent zorgverzekeringen. De boodschap in de bestreden spot is bedoeld ter vergroting van het kostenbewustzijn onder het publiek.

De uitlatingen in de bestreden spot kunnen niet als reclame in de zin van artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) worden gekwalificeerd. De uitingen zijn louter feitelijke, voorlichtende mededelingen over de verzekerde zorg onder de Zorgverzekeringswet. De dekking van een basispakket is een feitelijk gegeven en geen denkbeeld. Bovendien wordt er in de spot niets aangeprezen.

Voor zover de spot toch als reclame in de zin van artikel 1 NRC zou kunnen worden aangemerkt, is geen sprake van misleidende of oneerlijke reclame. De inhoud van de spot heeft geen invloed op besluiten van consumenten over transacties, zodat reeds daarom de klacht niet kan slagen.

Ten overvloede – voor het geval de uiting inhoudelijk aan de NRC wordt getoetst – wordt aangevoerd dat geen sprake is van onvolledige en daardoor misleidende informatie. De focus van de in de spot verstrekte informatie is gericht op het verschil in kosten tussen een initieel bezoek aan de huisarts(enpost), dat niet ten koste van het eigen risico gaat, en een bezoek aan de spoedeisende hulp dat wel ten koste van het eigen risico gaat. Het kostenbewustzijnsaspect betreft niet de aanvullende diagnostiek of vervolgbehandelingen. Overigens wordt het publiek op de website waarnaar in de spot wordt verwezen, geïnformeerd over het feit dat mogelijke aanvullende diagnostiek onder het verplichte eigen risico valt.

VWS concludeert dat de Commissie zich onbevoegd dient te verklaren om over de spot te oordelen dan wel, indien de Commissie zich bevoegd acht, de klacht dient af te wijzen.

De mondelinge behandeling

Het standpunt van VWS is, mede aan de hand van een pleitnota, gehandhaafd en nader toegelicht.

Desgevraagd is meegedeeld dat de bestreden spot inmiddels niet meer wordt uitgezonden.

Het oordeel van de Commissie

1.

In de eerste plaats dient de vraag beantwoord te worden of de bestreden spot reclame in de zin van artikel 1 NRC betreft, nu dit door VWS wordt bestreden. De Commissie beantwoordt deze vraag bevestigend en overweegt daartoe het volgende.

De bestreden spot heeft tot doel, aldus VWS, het kostenbewustzijn van het publiek in het kader van de zorgverzekering te vergroten en verwijst voor meer “tips” omtrent de zorgverzekering naar de website van VWS www.dezorgverandertmee.nl. Aldus kan de spot naar het oordeel van de Commissie aangemerkt worden als aanprijzing van een denkbeeld, en daardoor als een reclame-uiting in de zin van artikel 1 NRC. De Commissie is bevoegd de bestreden uiting aan de NRC te toetsen.

2.

De klacht dat de spot onvolledig en om die reden misleidend is, kan niet slagen. De spot heeft duidelijk betrekking op het verschil in de kosten van een bezoek aan de huisarts of huisartsenpost en de kosten van een bezoek aan de spoedeisende hulp van een ziekenhuis. Niet is in geschil dat voor eerstgenoemd bezoek het verplichte eigen risico van de basisverzekering niet wordt aangesproken, terwijl de kosten van een bezoek aan de spoedeisende hulp wel onder het eigen risico vallen. Dat aanvullende diagnostiek en/of vervolgbehandelingen naar aanleiding van een bezoek aan de huisarts(enpost) ten koste van het eigen risico gaan, betekent niet dat de mededeling in de spot dat het bezoek aan de huisartsenpost “nooit ten koste van het eigen risico” gaat, onjuist of onvolledig is. Daarbij is van belang dat een behandeling die door de huisarts zelf wordt uitgevoerd evenmin ten laste van het eigen risico wordt gebracht.

3.

Gelet op het voorgaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie acht zich bevoegd over de reclame-uiting te oordelen en wijst de klacht af.