De klacht

Klaagster heeft bezwaar gemaakt tegen het ontvangen van ongeadresseerd reclamedrukwerk (een folder) van afzender. Klaagster stelt, samengevat, dat de bewuste reclame-uiting is gedeponeerd in haar brievenbus, hoewel die voorzien is van een “Nee/Nee-sticker”. Klaagster verwijst verder naar de met afzender gevoerde correspondentie, die zij ook heeft overgelegd. Klaagster vindt de reactie van afzender op de klacht onbevredigend omdat afzender zich op het standpunt stelt dat zij de Nee/Nee-sticker niet hoeft te respecteren omdat haar organisatie niet commercieel zou zijn. Klaagster acht dit standpunt onjuist.

Het verweer

Dit wordt als volgt weergegeven. Afzender (‘Wederzijds’) is een bureninitiatief in het kader van de participatiemaatschappij. Daarbij helpt men elkaar indien dat nodig is. De buurtcoöperatie brengt mensen met dat doel met elkaar in contact. Zij doet zelf geen aanbod. Elke activiteit is op eigen initiatief van (een groep binnen) de leden. Deze activiteiten spelen zich af buiten het zicht van afzender. Dit is slechts anders als de groep zelf verslag uitbrengt, op de website of in de Wederzijds Nieuwsbrief. Dat in de folder sprake is van een vorm van aanprijzing bestrijdt afzender niet. De tekst in de folder heeft een wervend karakter en er staat letterlijk de oproep: “Word lid van Wederzijds”. Er is echter geen sprake van een materieel goed dat aangeboden wordt. Wel faciliteert afzender een bureninitiatief met het doel mensen met elkaar in contact te brengen opdat zij steun bij elkaar vinden, samen activiteiten organiseren, maar ook elkaar zo nodig helpen. Dat faciliteren is in principe te zien als een dienst. De facilitering die afzender biedt is te vergelijken met twee buren die het idee krijgen voor een straatfeest. De volgende dag doen zij bij alle mensen in de straat een briefje in de bus met de oproep om mee te helpen aan het straatfeest. Aan de voorbereiding en op de dag zelf. Het is een oproep om naar het feest te komen, maar vooral een oproep om het straatfeest tot een succes te maken. Er is geen achterliggend politiek of religieus gedachtengoed waaruit ‘Wederzijds’ is ontstaan. De mensen van ‘Wederzijds’ zijn betrokken op elkaar. Afzender wil met de folder alle mensen in Utrecht Noord­­oost ervan in kennis stellen dat ‘Wederzijds’ bestaat. Ook de mensen met een Nee/ Nee- of Nee/Ja-sticker. Afzender is ervan overtuigd dat de folder, anders dan klaagster stelt, geen reclame in de zin van de Nederlandse Reclame Code is. Klaagster gaat er blijkbaar vanuit dat de brievenbussticker elk ongeadresseerd drukwerk kan tegenhouden. Nauwgezette lezing van het begrip ‘reclame’ in de NRC laat zien dat dit zeker niet het geval is.

Het oordeel van de voorzitter

1)  Klaagster heeft onweer­sproken gesteld dat de bewuste folder is gedeponeerd in haar brievenbus die voorzien is van een Nee/Nee-sticker. Het betreft, naar de voorzitter aanneemt, een sticker als vermeld in bijlage 1 bij de Code Verspreiding Ongeadresseerd Reclamedruk­werk (Code VOR). Doel van deze sticker is kenbaar te maken dat men geen prijs stelt op de ontvangst van ongeadresseerd reclamedrukwerk en huis-aan-huisbladen.

2)  Afzender heeft niet betwist dat de folder als ongeadresseerd reclamedrukwerk dient te worden gezien. Ook de voorzitter gaat hiervan uit. De folder bevat de oproep om lid te worden van ‘Wederzijds’ en spoort daartoe aan door op wervende wijze ‘Wederzijds’ onder de aandacht van de lezer te brengen. De aard van ‘Wederzijds’ kan worden beschouwd als een dienst of het vragen van een dienst, te weten het mogelijk maken van het leggen van contacten met buurtbewoners in het kader van een wederzijds vraag-en-aanbod. Het op deze wijze aanprijzen of vragen van een dienst valt onder de reikwijdte van de Code VOR. Deze code bevat een absoluut verbod op het verspreiden van ongeadresseerd reclamedrukwerk. Dat afzender voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat zij met de uiting een goed doel nastreeft kan derhalve geen rechtvaardiging vormen om de onderhavige brievenbussticker te negeren. Dat dit afzender belemmert in haar initiatieven is evident, maar is een niet te vermijden gevolg van de kenbare keuze van een bewoner om geen ongeadresseerd reclamedrukwerk te willen ontvangen. Nu afzender deze wens niet heeft gerespecteerd, heeft zij gehandeld in strijd met artikel 3.1 Code VOR.

De beslissing van de voorzitter

Op grond van het voorgaande heeft afzender gehandeld in strijd met het bepaalde in artikel 3.1 Code VOR. De voorzitter beveelt afzender aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te verspreiden.