De bestreden reclame-uiting

Het betreft een televisiecommercial ter promotie van een lidmaatschap voor leerprogramma’s van Squla. In de uiting wordt door de voice-over onder meer het volgende gezegd: “Leren wordt wel heel erg leuk als je thuis oefent met Squla! Je zit lekker in je vel en doorloopt fluitend het schooljaar”. Aan het einde van de commercial wordt door de voice-over gezegd: “Squla, leuk leren!” Rechtsonder in beeld verschijnt een kader met daarin de tekst: “powered by Cito”.

De klacht

De beweringen in de uiting kunnen niet worden bewezen en zijn misleidend, aldus klaagster. Het is afhankelijk van meerdere factoren of een kind fluitend het schooljaar doorloopt. Leerprogramma’s voor thuis kunnen volgens klaagster zelfs een negatief effect hebben op kinderen als ze regelmatig thuis moeten oefenen. Daarnaast vermeldt Squla in haar reclame-uiting de tekst: “powered bij Cito”. Cito maakt de eindtoetsen voor het primair onderwijs aan de hand waarvan bepaald wordt op welk niveau een kind in het middelbaar onderwijs mag instromen. Derhalve is in de onderhavige reclame-uiting sprake van ongepaste beïnvloeding van ouders. Als gevolg van deze ongefundeerde beweringen en de koppeling met Cito kunnen ouders zich verplicht gaan voelen om een lidmaatschap aan te gaan.

Het verweer van adverteerder sub 1

Diverse onderzoeken (onder andere http://www.thelectureseat.nl/toepassingen/waarom-gamification-leidt-tot-gemotiveerde-studenten) laten zien dat kinderen door middel van gamification meer gemotiveerd zijn om met de lesstof aan de gang te gaan. Mede naar aanleiding van deze onderzoeken is Squla erdoor overtuigd geraakt dat kinderen die oefenen met haar leerprogramma’s meer leerplezier hebben, met als gevolg dat ze lekker in hun vel zitten en met plezier naar school gaan. Deze positieve eigenschappen heeft Squla in de reclame-uiting benadrukt. Uiteraard blijft het wel reclame voor een product, maar de doelgroep van Squla weet dat reclame niet te letterlijk moet worden genomen. De gemiddelde consument begrijpt dat de boodschap van de bestreden reclame-uiting is dat leren door het gebruik van Squla leuker wordt. Kinderen gaan hierdoor vaker oefenen voor school en oefening baart kunst. Ouders zullen zich niet “verplicht” voelen om lid te worden van Squla. Er bestaat een samenwerkingsverband tussen Squla en Cito, hetgeen inhoudt dat Squla een deel van haar oefenstof in bruikleen heeft van Cito. Met behulp van deze oefenstof maakt Squla specifieke quizzen met als doel kinderen bekend te maken met de manier van vraagstelling van Cito, zodat zij deze opgaven op een rustige en ontspannen manier ook op school kunnen maken. Tevens is op de website van Cito informatie te vinden over de samenwerking tussen Squla en Cito. In de bestreden reclame-uiting komt “powered by Cito” in beeld om aan te geven dat Squla gebruik maakt van de expertise van Cito en dat met toestemming van Cito, Cito-opgaven zijn verwerkt in de quizzen. In de bestreden uiting wordt niet gesuggereerd dat kinderen via Squla kunnen trainen voor een goede Cito-score.

Het verweer van adverteerder sub 2

Sinds 2010 bestaat er een samenwerkingsverband tussen Squla en Cito omdat er bij zowel particulieren als scholen vraag bestond om kinderen kennis te laten maken met de vraagstelling van de Cito-toetsen. Om voor gebruikers duidelijk te maken dat dit “echte” Cito content is dat voldoet aan de kwaliteitseisen van Cito, staat er een “powered by cito” logo bij deze vragen/Cito modules. Kinderen maken de vragen niet om te oefenen voor de toets, maar om kennis te maken met de vraagstelling. Cito wil vooral de druk rondom de toetsen weghalen door kinderen al eens te laten zien om wat voor type opgaven het gaat. In de uitleg van Cito over de samenwerking met Squla zegt zij expliciet dat men niet door middel van het gebruik van Squla kan trainen voor een goede toets uitslag. Daarnaast heeft Cito uitgebreide afspraken gemaakt met Squla over marketinguitingen. Zo staat Cito niet toe dat er “oefenen voor de toets”, “Cito-trainer” of andere soortgelijke uitspraken gedaan worden. Klaagster meent dat in de bestreden uiting indirect een verband wordt gesuggereerd tussen “fluitend het schooljaar doorkomen” en een hoger schooladvies behalen, echter dat is onjuist. Cito wil dat kinderen zich niet onnodig druk maken om toetsen en dat als er kennisgemaakt wordt met de Cito vraagstelling, dit op een goede manier gedaan wordt.

Het oordeel van de Commissie

1. Klaagster maakt in de eerste plaats bezwaar tegen de mededeling in de televisiecommercial dat kinderen dankzij Squla lekker in hun vel zitten en fluitend het schooljaar doorlopen. Deze mededeling dient te worden bezien in de context van de uiting. Deze context wijst uit dat de televisiecommercial onmiskenbaar humoristisch is bedoeld. Dit blijkt met name uit de niet realistische beelden van kinderen die hun leraar beletten het lokaal te verlaten, alsmede die de schooldag te kort vinden en die kennelijk op woensdagmiddag niet vrij willen zijn. Tevens is op grond hiervan voor de gemiddelde consument voldoende duidelijk dat de uiting gepaard gaat met de nodige overdrijving. Rekening houdend hiermee zal de gemiddelde consument naar het oordeel van de Commissie de onderhavige uiting zo uitleggen dat kinderen dankzij het aangeprezen product meer leerplezier zullen hebben en met meer plezier naar school zullen gaan. Squla heeft gemotiveerd gesteld dat er een dergelijk positief verband bestaat. Zij verwijst in dit verband naar een onderzoek waaruit blijkt dat kinderen die op school goed meekomen, meer zelfvertrouwen en leerplezier hebben. Tevens verwijst Squla naar onderzoeken waaruit blijkt dat een kind door middel van de door haar gebruikte “game-based learning” meer gemotiveerd is om met de leerstof aan de gang te gaan.

2. De Commissie oordeelt dat Squla aldus voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat er een positief verband bestaat tussen haar product en de mate waarmee kinderen met plezier naar school gaan. Gelet hierop acht de Commissie de uiting niet misleidend. Dat er daarnaast, zoals klaagster stelt, mogelijk ook andere factoren zijn die eveneens van invloed kunnen zijn op het plezier waarmee kinderen de school doorlopen, doet aan het voorgaande niet af. Dit brengt immers niet mee dat Squla niet op het hiervoor bedoelde positieve aspect van haar product zou mogen wijzen.

3. Met betrekking tot de tekst “powered by cito” die aan het eind van de televisiecommercial in beeld verschijnt, oordeelt de Commissie dat de gemiddelde consument uit deze vermelding zal begrijpen dat Cito in enige mate bij het aangeprezen product is betrokken. De gemiddelde consument zal door de uitdrukkelijke verwijzing naar Cito een verband leggen tussen het aangeprezen product en de zogenaamde Cito toetsen, in deze zin dat dit product aansluit bij de door Cito ontwikkelde toetsen voor het primaire onderwijs. Dit laatste is in overeenstemming met de aard van het product zoals de consument dat zal ervaren. Squla en Cito stellen immers dat het product geschikt is om op basis van de kwaliteitseisen van Cito kennis te maken met toetsvragen in de vorm van quizzen. In de televisiecommercial is ook te zien hoe een kind op deze wijze oefent. Aldus geeft de televisiecommercial een juist en niet misleidend beeld over hetgeen de consument van het product mag verwachten. Ook in zoverre is naar het oordeel van de Commissie geen sprake van misleiding. Van ongepaste beïnvloeding van ouders is geen sprake.

4. Op grond van het vorenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.