De bestreden reclame-uitingen

Het betreft twee radiocommercials, behorende bij dezelfde reclamecampagne van adverteerder.

In de eerste commercial speelt zich een rechtszaak af, waarin door een advocaat de volgende tekst wordt uitgesproken. “Vandaar, edelachtbare, dat mijn cliënt het betreurt dat zijn leverancier zich onheus bejegend voelde. Het was cliënts intentie zijn leverancier te bedanken voor de prettige samenwerking van de afgelopen jaren. Dus dat een kusje op de mond als intimiderend werd beschouwd, dat had hij in het geheel niet voorzien”.

De tweede commercial betreft eveneens een rechtszaak. In deze commercial zegt de advocaat: “Ja, edelachtbare, mijn cliënt is verwonderd over hetgeen hem hier te laste wordt gelegd. Kijk, van intimidatie is geen sprake. Cliënt wilde enkel zijn waardering betuigen aan zijn werknemer die zich blijkbaar wat ongemakkelijk heeft gevoeld toen cliënt hem een vriendschappelijk klapje op de billetjes gaf. Cliënt heeft geen andere intenties gehad dan zijn waardering te betuigen. Dank u wel.”

Voornoemde commercials worden vervolgd met de tekst: “Een collega/zakelijke relatie bedanken kan veel eenvoudiger. Op bol.com/zakelijk. Daar geef je de zorg met één mailtje uit handen (…)”

De klacht

In de commercial wordt seksuele intimidatie gebruikt als bron van humor. Dit is in strijd met de goede zeden.

De beslissing tot terzijdelegging

De voorzitter oordeelde dat de uiting, blijkens de humoristische bedoeling ervan, niet in strijd is met de goede zeden.

Het bezwaar tegen de terzijdelegging

Klager licht de klacht nader toe. Klager maakt bezwaar tegen het feit dat de voorzitter van mening is dat de commercial onmiskenbaar humoristisch is en dat op deze wijze over de rug van slachtoffers getracht wordt een product te verkopen.

Klager legt gegevens over waaruit de ernst en omvang van het probleem blijkt.

Het verweer

De commercial is humoristisch bedoeld en er wordt gebruik gemaakt van overdrijving. De stem van ‘de advocaat’ in de commercial, is ingesproken door een komiek, die bekend is van een humoristisch televisieprogramma. De manier waarop de commercial wordt ingesproken is vergelijkbaar met de manier waarop in dit televisieprogramma op humoristische en overdreven wijze bepaalde typetjes worden neergezet.

Het oordeel van de Commissie

De Commissie is van oordeel dat uit de toon en de inhoud van de commercial duidelijk blijkt dat deze niet serieus is bedoeld. Voorts is de Commissie, ondanks dat zij er begrip voor heeft dat de reclame-uiting niet door iedereen wordt gewaardeerd, van oordeel dat met deze commercial niet de grenzen van het toelaatbare zijn overschreden. Naar het oordeel van de Commissie is aldus geen sprake van strijd met de goede zeden.

De beslissing

De Commissie bevestigt de beslissing van de voorzitter.

College van Beroep:

De grieven

Deze kunnen als volgt worden samengevat. 

Ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat uit de toon en de inhoud van de commercial duidelijk blijkt dat deze niet serieus is bedoeld.

De grens van het toelaatbare is overschreden door over de ruggen van duizenden slachtoffers van seksuele intimidatie humor te gebruiken om een wel degelijk serieus een product onder de aandacht van de particuliere en zakelijke markt te brengen.

Ingevolge de wet waaronder de Arbowet zijn discriminatie en seksuele intimidatie niet toelaatbaar. In dit licht bezien is het onbegrijpelijk dat de Commissie het toelaatbaar acht dat seksuele intimidatie wordt gebruikt als onderwerp van een humoristische reclame.

Appellant verzoekt het College de beslissing van de Commissie te vernietigen en Bol.com te veroordelen tot het betalen van een boete die ten goede komt aan de Stichting Tegen Zinloos Geweld te Noordwijk.

Het antwoord in appel 

De onderhavige campagne is geenszins bedoeld om te verwijzen naar seksuele intimidatie op de werkvloer. In de campagne ligt de nadruk op dankbaarheid van een werknemer ten opzichte van een werkgever bij het ontvangen van een cadeaubon. Deze dankbaarheid is op overdreven wijze tot uitdrukking gebracht.

Bol.com betreurt het, wanneer de reclame anders wordt opgevat. Echter, naar de mening van Bol.com is aannemelijk dat humor in de gewraakte reclame leidend is en dat duidelijk wordt gemaakt dat de humor betrekking heeft op de dankbaarheid van de medewerker.

Het oordeel van het College

Het College stelt voorop dat, anders dan het uitgangspunt lijkt te zijn in de reactie van Bol.com op het beroepschrift, de gewraakte uitingen geen betrekking hebben op het uiten van dankbaarheid door een werknemer aan een werkgever, in verband met het ontvangen van een cadeaubon.

Zoals blijkt uit de omschrijving van de twee gewraakte radiocommercials in onderdeel 2 van de beslissing van de Commissie, gaat het in de eerste reclame om iemand die “zijn leverancier” bedankt voor “de prettige samenwerking” en in de tweede reclame om iemand die zijn waardering betuigt aan “zijn werknemer”.

Het College heeft er begrip voor dat de gewraakte radioreclames, waarin gesproken wordt over “een kusje op de mond” en “intimiderend” respectievelijk “intimidatie” en “een vriendschappelijk klapje op de billetjes” niet door iedereen worden gewaardeerd, gelet op de problematiek van seksuele intimidatie op de werkvloer,  maar acht de uitingen, evenals de Commissie, niet ontoelaatbaar. Gezien de toonzetting van de uitingen wordt de luisteraar op duidelijk humoristisch bedoelde wijze en met in reclame niet ongebruikelijke overdrijving gewezen op de mogelijkheid om op eenvoudige wijze een collega of zakelijke relatie te bedanken, en wel door een bedankje te laten verzorgen door Bol.com.    

De beslissing

Het College bevestigt de beslissing van de Commissie.