De bestreden reclame-uiting
Het betreft de aanbieding van de “Buitenhaard” van verweerder sub 2 in de Voorjaarsspecial 2015 van de webwinkel van verweerder sub 1.
In de uiting staat, voor zover hier van belang:
“Een buitenhaard geïnspireerd op de archetypische fabrieksschoorsteen. Door de lengte van bijna 2 meter kan de rook makkelijk zijn weg omhoog vinden waardoor de omgeving er minder last van heeft.”
De klacht
In de reclame-uiting wordt gesuggereerd dat de effecten van houtverbranding op de omgeving worden opgeheven door de lengte van de pijp van de buitenhaard. Het woord ‘omgeving’ wordt in onbepaalde zin gebruikt. Het is volgens klaagster duidelijk dat het gebruik van het product op een door woningen omgeven plaats zeer nare gevolgen heeft voor de omgeving. Het begrip ‘last’ wordt niet nader omschreven, maar volgens klaagster is het bekend dat houtrook op zijn minst 26 zeer schadelijke componenten bevat. De hoogte van de pijp (twee meter) laat alleen in het open veld toe dat de rook wegdrijft op de wind. In elk ander geval zal de rook de huizen van buren binnendringen.
Het verweer van verweerder sub 1
In de advertentie wordt niet gesuggereerd of gesteld dat de effecten van houtverbranding op de omgeving worden opgeheven. Er staat slechts dat de omgeving minder last van rook heeft doordat de schoorsteenpijp een lengte van bijna twee meter heeft. Inmiddels is de aanbieding voorbij en wordt niet meer met het product geadverteerd.
Het verweerder van verweerder sub 2
De reclame-uiting is niet van verweerder sub 2 maar van verweerder sub 1. Alleen de afbeelding van de buitenhaard is van verweerder sub 2 afkomstig, maar niet de daarbij geplaatste tekst. Voorts stelt verweerder sub 2 dat in de uiting niet wordt gesuggereerd dat de effecten van houtverbranding op de omgeving worden opgeheven door de lengte van de pijp van de buitenhaard.
De beslissing van de voorzitter
De voorzitter heeft de klacht afgewezen. Hij heeft daartoe overwogen, kort samengevat, dat de gemiddelde consument het in de uiting niet nader ingevulde woord ‘omgeving’ zal opvatten als een (impliciete) verwijzing naar personen die zich op zeer korte afstand van de schoorsteen bevinden, welke personen volgens de uiting dankzij de vormgeving van het product minder last van de rook hebben. Het ligt verder niet voor de hand, aldus de voorzitter, dat de gemiddelde consument de claim dat het product minder last voor de omgeving veroorzaakt zo zal interpreteren dat dit tevens geldt voor eventuele omliggende woningen, nu een schoorsteenlengte van ongeveer twee meter daartoe volstrekt ontoereikend dient te worden geacht.
Het bezwaar tegen de beslissing van de voorzitter
Klaagster voert aan dat uit – in het bezwaar aangehaalde – wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat de pollutie van de omgeving door houtverbranding ernstig is. In de uiting wordt gezegd dat de omgeving door de lengte van de schoorsteenpijp er “minder last” van heeft. De gemiddelde consument kan deze tekst aldus opvatten dat door de lengte van de schoorsteenpijp de effecten van houtverbranding op de omgeving worden opgeheven. “Minder” geeft een relatie aan: ‘x minder dan y’. Nu de variabelen worden verzwegen, kunnen deze elke willekeurige waarde aannemen die men daarin wil zien. De formulering in de uiting sluit niet uit dat de uitkomst van ‘x minder dan y’ door de gemiddelde consument op 0 wordt gezet. De tekst is daarom misleidend.
Het in de uiting gebruikte begrip ‘omgeving’ is evenmin nader ingevuld. In de beslissing van de voorzitter wordt dit begrip uitsluitend geïnterpreteerd als de persoon zelf met de kring van mensen waarin hij/zij verkeert. Volgens klaagster zal de gemiddelde consument het begrip ‘omgeving’ echter ruimer interpreteren als ‘het verder gelegen gebied vanaf eigen huis en tuin’. Uitgaande van die ruimere interpretatie is de tekst van de advertentie misleidend. Omwonenden zullen te maken krijgen met schadelijke emissies van de buitenhaard die zij niet kunnen ontlopen.
De reactie van verweerder sub 1 op het bezwaar
Verweerder sub 1 handhaaft haar standpunt dat met de bestreden zinsnede “Door de lengte van bijna 2 meter kan de rook makkelijk zijn weg omhoog vinden waardoor de omgeving er minder last van heeft” alleen wordt bedoeld en duidelijk wordt gemaakt dat de mensen die zich op zeer korte afstand van de buitenhaard bevinden (de omgeving) minder last van de rook zullen hebben. De vergelijking die in de uiting wordt gemaakt met een fabrieksschoorsteen geeft de gemiddelde consument niet de indruk dat de effecten van houtverbranding op de omgeving met behulp van deze buitenhaard worden opgeheven.
De reactie van verweerder sub 2 op het bezwaar
Verweerder sub 2 blijft bij zijn standpunt dat in de uiting niet de suggestie wordt gewekt dat de effecten van houtverbranding op de omgeving door de lengte van de pijp van de buitenhaard worden opgeheven. Dat de rook schadelijke stoffen bevat, zoals klaagster aanvoert, doet hier niet ter zake.
De mondelinge behandeling
Het standpunt van klaagster is – mede aan de hand van overgelegde pleitaantekeningen – gehandhaafd en nader toegelicht. Daarbij is benadrukt dat de formulering van de bestreden zinsnede ruimte laat voor de interpretatie dat door de vorm van de buitenhaard geen enkel schadelijk effect voor de (ruime) omgeving optreedt. Omdat dit niet juist is, is de uiting misleidend. Nu verweerders dit niet lijken in te zien, verzoekt klaagster de Commissie om verweerders “een rectificatie te laten publiceren op een duidelijk zichtbare plaats”.
Het oordeel van de Commissie
1. De klacht betreft de mededeling “Door de lengte van bijna 2 meter kan de rook makkelijk zijn weg omhoog vinden waardoor de omgeving er minder last van heeft”, welke mededeling volgens klaagster ten onrechte suggereert dat de effecten van houtverbranding op de omgeving worden opgeheven door de lengte van de pijp van de buitenhaard. Klaagster heeft bezwaar gemaakt tegen de afwijzing van de klacht door de voorzitter, omdat in deze beslissing naar het oordeel van klaagster een te beperkte uitleg van de begrippen “minder last” en “omgeving” is gegeven. Volgens klaagster kan het in de uiting niet nader ingevulde begrip “minder last” ook de waarde nul aannemen en zal de gemiddelde consument het begrip ‘omgeving’ interpreteren als ‘het verder gelegen gebied vanaf eigen huis en tuin’.
2. Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde consument de uiting aldus opvatten dat de buitenhaard dankzij de lengte van de schoorsteenpijp minder rookoverlast oplevert voor de omgeving dan een buitenhaard zonder een dergelijke lange pijp. Dat deze consument daarbij “minder last” mogelijk gelijk stelt aan ‘geen enkele last’ acht de Commissie niet waarschijnlijk. Wel acht de Commissie het aannemelijk dat de gemiddelde consument het begrip “omgeving” niet alleen zal betrekken op de personen die zich in de directe nabijheid van de buitenhaard bevinden, maar ook op de (personen in de) ruimere omgeving, zoals tuinen en woningen in de buurt van de locatie van de buitenhaard.
Dat de ‘omgeving’ in deze zin daadwerkelijk minder last van rook ondervindt als gevolg van de lengte van de schoorsteen van de buitenhaard is door verweerders niet aannemelijk gemaakt. Met de voorzitter is de Commissie van oordeel dat een schoorsteenlengte van bijna twee meter ontoereikend moet worden geacht om de rookoverlast van de buitenhaard voor omliggende woningen en tuinen te verminderen.
3. Op grond van het voorgaande is de Commissie van oordeel dat de uiting onduidelijk is ten aanzien van de voordelen van de aangeprezen buitenhaard als bedoeld in de aanhef en onder b van artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Omdat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
4. Vast staat dat verweerder sub 1 als adverteerder moet worden aangemerkt. De Commissie acht daarnaast verweerder sub 2 mede verantwoordelijk voor de geconstateerde overtreding van de NRC, nu de uiting waarin de buitenhaard van verweerder sub 2 wordt aangeboden met diens medeweten en medewerking tot stand is gekomen. Aan die verantwoordelijkheid doet niet af dat de tekst voor de uiting niet door verweerder sub 2 is opgesteld, zoals deze heeft aangevoerd.
5. Klaagsters verzoek aan de Commissie om verweerders te verplichten tot het (laten) plaatsen van een rectificatie wordt afgewezen, nu het opleggen van een dergelijke maatregel niet tot de bevoegdheden van de Commissie behoort.
6. Gelet op het vorenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie vernietigt de beslissing van de voorzitter en acht de reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt beide verweerders aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
Beslissing van de voorzitter van 7 augustus 2015:
De bestreden reclame-uiting
Het betreft een aanbieding in de NRC webwinkel die bestaat uit een “Buitenhaard”. In de uiting staat onder meer:
“Een buitenhaard geïnspireerd op de archetypische fabrieksschoorsteen. Door de lengte van bijna 2 meter kan de rook makkelijk zijn weg omhoog vinden waardoor de omgeving er minder last van heeft.
De klacht
Klaagster stelt dat in de reclame-uiting wordt gesuggereerd dat de effecten van houtverbranding op de ‘omgeving’ worden opgeheven door de lengte van de schoorsteenpijp. Het woord ‘omgeving’ wordt in onbepaalde zin gebruikt. Het is volgens klaagster duidelijk dat het gebruik van het product op een door woningen omgeven plaats zeer nare gevolgen heeft voor de omgeving. Het is bekend dat houtrook op zijn minst 26 zeer schadelijke componenten bevat. De hoogte van de pijp (twee meter) laat alleen in het open veld toe dat de rook wegdrijft op de wind. In elk ander geval zal de rook de huizen van buren binnendringen.
Het verweer van verweerder sub 1
Dit kan als volgt worden samengevat.
In de advertentie wordt niet gesuggereerd of gesteld dat de effecten van houtverbranding op de omgeving worden opgeheven. Er staat slechts dat de omgeving minder last van rook heeft doordat de schoorsteenpijp een lengte van bijna twee meter heeft. Inmiddels is de aanbieding voorbij en wordt niet meer met het product geadverteerd.
Het verweerder van verweerder sub 2
De reclame-uiting is niet van verweerder sub 2 maar van verweerder sub 1. Verweerder
sub 2 stelt dat in de uiting niet wordt gesuggereerd dat de effecten van houtverbranding op de omgeving worden opgeheven door de lengte van de schoorsteenpijp.
Het oordeel van de voorzitter
1) De klacht is gericht tegen een advertentie waarin een “buitenhaard” wordt aangeprezen die in feite de vorm heeft van een schoorsteenpijp. In verband met dit product wordt gezegd: “Door de lengte van bijna 2 meter kan de rook makkelijk zijn weg omhoog vinden waardoor de omgeving er minder last van heeft.”
2) Het woord “omgeving” is in de uiting niet nader ingevuld. Naar het oordeel van de voorzitter zal de gemiddelde consument dit woord evenwel opvatten als een (impliciete) verwijzing naar personen die zich op zeer korte afstand van de schoorsteen bevinden. Bij een schoorsteenlengte van ongeveer twee meter zou immers kunnen worden aangenomen dat die personen minder last van rook zullen hebben doordat de rook boven hen uitstijgt. Of en in hoeverre ook eventueel omliggende woningen die hoger zijn dan de schoorsteen minder last van rook zullen hebben, is voor de consument van wezenlijk minder belang. Aangenomen dient immers te worden dat de consument het product koopt teneinde zich in de nabijheid daarvan te verwarmen in de verwachting dat hij dankzij de vormgeving van het product daarbij minder last van rook zal hebben. Het ligt verder niet voor de hand dat de gemiddelde consument de claim dat het product minder last voor de omgeving veroorzaakt zo zal interpreteren dat dit tevens geldt voor eventuele omliggende woningen. Een schoorsteenlengte van ongeveer twee meter dient daartoe volstrekt ontoereikend te worden geacht.
3) Op grond van het voorgaande kan de uiting niet misleidend worden geacht voor de gemiddelde consument. Dat rook schadelijke stoffen zou bevatten, brengt niet mee dat de uiting om die reden misleidend of anderszins in strijd met de Nederlandse Reclame Code is. De klacht kan derhalve niet slagen. De vraag of verweerder sub 2 mede verantwoordelijk is voor de uiting, kan onder deze omstandigheden in het midden blijven.
De beslissing van de voorzitter
Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.