De bestreden reclame-uiting

Het betreft een poster van adverteerder met de tekst: “Cam me thuis.nl 0906-0901” waarbij een tarief wordt genoemd. Op de achtergrond is de foto van het hoofd van een vrouw te zien met blote schouders en haar armen voor het gedeelte direct onder haar schouders. Haar overige lichaam is niet te zien. De poster hangt in het metrostation Amsterdam Centraal en is daar ook te zien op videoschermen

De klacht

Deze wordt als volgt weergegeven. In de bestreden uiting wordt reclame gemaakt voor online/telefoonseks. Er lopen mensen van uiteenlopende leeftijden langs de poster, dus ook jonge kinderen en tieners. De poster hangt erg ‘in-your-face” en is onmogelijk te ontwijken. Klager vindt de poster aanstootgevend en schadelijk voor minderjarigen. Er is geen bloot te zien, maar de manier waarop de afbeelding is vormgegeven maakt dat het heel duidelijk is waar het hier om gaat. Op deze manier komen minderjarigen makkelijk in aanraking met seks.

Het verweer

Dit wordt als volgt samengevat. Erotiek, waaronder virtuele, behoort tot het dagelijks leven van veel mensen en is maatschappelijk aanvaard, ook wat betreft reclame-uitingen voor producten en diensten op dat gebied. Dit wordt bevestigd in verschillende uitspraken van de Reclame Code Commissie. De onderhavige poster overschrijdt niet de grens van het toelaatbare, rekening houdend met de terughoudende wijze waarop de Commissie dergelijke klachten toetst. De uiting toont het hoofd, de schouders en de handen van een vrouw. Haar blik is vriendelijk, wellicht een tikkeltje ondeugend maar zeker niet seksueel uitdagend. Van expliciet bloot is geen sprake en er worden ook geen seksuele handelingen gesuggereerd of in beeld gebracht. Ook de pose van de vrouw is niet seksueel uitdagend. Verder bevat de uiting de tekst ’cam me’, ‘thuis.nl’ en een telefoonnummer. De woorden “cam me” komen van het Engelse werkwoord ‘cammen’ dat betekent: via een webcam videobeelden naar een ander sturen. De woorden ‘cam me’ zijn derhalve niet expliciet erotisch en zullen daarom slechts door een beperkt publiek worden geassocieerd met seksuele handelingen. Voor het deel van het publiek voor wie de woorden “cam me” wel een impliciete erotische context hebben, geldt dat deze woorden naar de huidige maatschappelijke opvattingen toelaatbaar zijn. Ook de tekst ‘thuis.nl’ en het telefoonnummer kunnen niet worden aangemerkt als expliciete of impliciete erotische uitlatingen. Het logo van thuis.nl, dat een silhouet van een vrouw in de h, bevat, zou wellicht als impliciet erotisch kunnen worden aangemerkt. Hiervoor geldt echter dat een dergelijk logo naar de huidige maatschappelijke opvattingen toelaatbaar is. Daar komt bij dat de Reclame Code Commissie niet de dienst op zich toetst, maar de wijze waarop daarvoor reclame wordt gemaakt. De uiting wordt getoond in en rondom verschillende metrostations, waardoor het publiek deze voornamelijk zal passeren en niet voor lange tijd met de uiting zal worden geconfronteerd. Hierdoor zal de erotische lading van de uiting de meeste voorbijgangers ontgaan. Indien in de onderhavige reclame uiting al sprake zou zijn van (impliciete) seksuele toespelingen, dan zullen die door jeugdige kijkers niet worden begrepen. Hierdoor zullen kinderen door de poster niet geprikkeld worden om de website thuis.nl te bezoeken. De uiting brengt kinderen en (jonge) tieners, in tegenstelling tot wat klager beweert, daarom niet te makkelijk in aanraking met seks. Ook al zou de uiting enig negatief effect op kinderen hebben, hetgeen adverteerder ontkent, dan geldt dat de uiting niet wordt getoond op plekken waar veel kinderen komen. Adverteerder verwijst tot slot naar diverse beslissingen van de Reclame Code Commissie waarin klachten over andere uitingen zijn afgewezen omdat deze uitingen niet in strijd met de maatschappelijke opvattingen werden geacht. Adverteerder stelt dat blijkens het voorgaande de klacht ongegrond is.

Het oordeel van de voorzitter

1)  Bij de beantwoording van de vraag of een reclame-uiting in strijd is met criteria zoals de goede smaak of het fatsoen, dan wel nodeloos kwetsend is, zoals kennelijk met de klacht is bedoeld, stelt de voorzitter van de Re­clame Code Commissie zich terughoudend op. Dit is het gevolg van het subjectieve karakter van die cri­teria. Met inachtneming van deze terughoudend­heid oordeelt de voorzitter als volgt.

2)  Naar de huidige maatschappelijke opvattingen dient het op zich­­zelf geno­men toelaatbaar te worden geacht dat in het straatbeeld reclame wordt gemaakt voor erotische diensten. Het enkele feit dat adverteerder een erotische dienst aanprijst, is derhalve onvoldoende om de uiting reeds daarom in strijd met de maatschappelijke opvatting te achten. Wel moet ervan worden uitgegaan dat in het algemeen dergelijke uitingen bij het publiek eerder op bezwaren zullen stuiten dan uitingen die geen erotische diensten betreffen. Dit brengt mee dat van een adverteerder die voor een dergelijke dienst reclame wil maken de nodige terughoudendheid mag worden verwacht in de wijze waar­op de dienst wordt aangeprezen. Dat geldt zeker indien een algemeen publiek met die uiting wordt geconfronteerd, zoals in het onderhavige geval waarin de uiting via verschillende media op een metrostation wordt gepubliceerd.

3)  De uiting toont een vrouw die de voorbijganger aankijkt waarbij zij geen duidelijk herkenbare gezichtsexpressie toont. Haar mond is gesloten en zij vouwt haar handen voor haar lichaam. Haar schouders zijn bloot. Voor het overige is haar lichaam niet te zien. Naar het oordeel van de voorzitter gaat van de foto van de vrouw geen specifieke seksuele boodschap uit. De tekst van de uiting bevat de boodschap “Cam me”. Ook deze boodschap is niet expliciet seksueel van aard, immers bevat slechts, zoals adverteerder terecht stelt, de boodschap contact te zoeken met de vrouw via een webcam. De combinatie van de foto en de tekst kan evenmin als een expliciete seksuele boodschap worden aangemerkt. De relatief zeer kleine afbeelding van het silhouet van een vrouw in de letter ‘h’ van ‘thuis.nl’, valt in het geheel van de uiting niet op en is ook verder niet van dien aard dat de uiting daardoor een expliciet seksueel karakter heeft.

4)  Blijkens het voorgaande kan men slechts indirect de boodschap van de uiting begrijpen als een aanprijzing van een seksuele dienst. Hieruit blijkt dat adverteerder op voldoende terughoudende wijze haar dienst aanprijst, ook indien rekening wordt gehouden met de wijze waarop de uiting wordt gepubliceerd en het effect dat zij daardoor op het publiek heeft. Voor zover het betreft minderjarigen, geldt dat jonge kinderen de impliciete boodschap van de reclame-uiting niet zullen begrijpen, terwijl de uiting ook verder dermate terughoudend is dat geen aanleiding bestaat om deze ongeschikt te achten voor publicatie in een metrostation. Op grond van het voorgaande kan de klacht niet slagen. Dit neemt overigens niet weg dat de voor­zitter er be­grip voor heeft dat niet iedereen de onderhavige uiting zal waarderen. Dit kan evenwel niet tot een andere beslissing leiden. Derhalve wordt beslist als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.