Omschrijving:Het betreft de volgende van Artiq Mobile afkomstige uitingen: |
De klacht Klager heeft, kort gezegd, de volgende bezwaren tegen de uitingen: b. De uitingen zijn in strijd met artikel 7 NRC omdat zij misleiden omtrent de prijs door de suggestie te wekken dat de downloads gratis zijn. Dat sprake is van een gratis download bij een abonnement waar wel degelijk kosten aan zijn verbonden, blijkt niet duidelijk. c. De uitingen zijn in strijd met artikel 1 van de Kinder- en Jeugdreclamecode (KJC). De Google-ad staat op de website www.gamenext.nl. De woordkeus en het taalgebruik van deze website en de Google-ad sluiten aan bij dat van jongeren. Het woord “gratis” wordt meerdere keren in opvallende kleuren en groot lettertype op prominente plaatsen gebruikt. Het bestelproces is heel kort en bondig, met duidelijke instructies in een duidelijk leesbaar lettertype, terwijl kernelementen zoals kosten en abonnementsdienst op een onopvallende manier, op een niet in het oog springende plaats, in een klein moeilijk leesbaar lettertype en in grijze letters op een donkergrijze achtergrond staan en in een taal die niet aansluit bij die van jongeren. d. De uitingen zijn in strijd met artikel 2 KJC, omdat deze profiteren van de onervarenheid en goedgelovigheid van jeugdigen. Gratis is gratis. Adverteerder mag niet verwachten dat een kind, gelokt door de aanprijzing “gratis”, zich realiseert dat een abonnement wordt aangegaan. e. De uitingen zijn in strijd met artikel 5 KJC, omdat daarin een duidelijke, in één oogopslag waarneembare vermelding van het woord “reclame” of “advertentie” ontbreekt. Klager verzoekt de Commissie om aan adverteerder een openbare aanbeveling te doen, gelet op het belang van de consument om kennis te kunnen nemen van de uitspraak, de preventieve werking die daarvan uitgaat ten aanzien van andere aanbieders op dit terrein en de politieke en maatschappelijke commotie die er rondom dit onderwerp is geweest. |
Het verweer Naar aanleiding van de uitspraak van het College van Beroep van 1 november 2007 (dossier 1496/07.0299) heeft adverteerder de eigen website en het reglement voor affiliates aangepast. De klacht heeft dus betrekking op een oude situatie. Adverteerder gaat er van uit dat de klacht zich richt tegen de combinatie van de Google-ad en het aanmeldscherm. De Google-ad is niet van adverteerder maar van een affiliate die geheel zelfstandig de Google-ad heeft ingevoerd en de tekst heeft opgesteld. Hetzelfde geldt voor de website www.gratis-ringtone.net die niet van adverteerder maar van een affiliate is. Adverteerder heeft geen invloed op de wijze waarop affiliates adverteren en kan hiervoor niet verantwoordelijk worden gehouden, maar heeft wel een reglement opgesteld waarin regels staan waaraan affiliates zich moeten houden bij het maken van reclame voor de diensten van adverteerder. Deze regels zijn aangepast en volgens de nieuwe regels mogen affiliates niet meer adverteren op websites die met name zijn gericht op kinderen. Adverteerder heeft dus maatregelen genomen om dit zo veel mogelijk te voorkomen. De eerste game/ringtone is gratis, dus de uiting is niet in strijd met de waarheid. Ook kinderen en minderjarigen begrijpen de mededeling dat sprake is van een abonnementsdienst zodat de website niet in strijd met artikel 2 KJC is. Voor een openbare aanbeveling is geen plaats omdat de klacht betrekking heeft op een oude situatie. |
De mondelinge behandelingToelichting adverteerder Toelichting klager |
Het oordeel van de Commissie (3 januari 2008) De Google-ad wordt als zelfstandige uiting beschouwd die dient te voldoen aan de NRC en eventuele andere toepasselijke reclamecodes. Niet is komen vast te staan wie precies de opdrachtgever van de Google-ad is, maar adverteerder heeft in het verweer aangevoerd dat dit een affiliate is. De vraag of adverteerder verantwoordelijk kan worden gehouden voor de plaatsing van de Google-ad op de site www.gamenext.nl en voor het aanmeldscherm en de bestelpagina van www.gratis-ringtone.net, beantwoordt de Commissie bevestigend. De Commissie hanteert als uitgangspunt dat een adverteerder verantwoordelijk is voor inhoud en plaatsing van een reclame-uiting voor zijn producten door zijn affiliates. Adverteerder heeft immers voor deze wijze van adverteren gekozen en oefent daarop en ook op de inhoud van de uiting, vooraf invloed uit door middel van zijn affiliate-reglement. Adverteerder heeft gesteld dat hij inmiddels het reglement heeft aangepast waaraan affiliates zich moeten houden bij het maken van reclame voor de diensten van adverteerder en dat volgens de nieuwe regels affiliates niet meer mogen adverteren op websites die met name zijn gericht op kinderen. Ten tijde van de uiting verbood het reglement plaatsing van een Google-ad als de onderhavige kennelijk niet, zodat adverteerder al hierom daarvoor verantwoordelijk moet worden gehouden. De Commissie is van oordeel dat de website www.gamenext.nl in ieder geval gedeeltelijk is gericht op kinderen. Gelet op de vormgeving en de inhoud van deze site is aannemelijk dat ook kinderen op deze website spelen. Omdat de Google-ad hiervan deel uitmaakt, is de KJC hierop ook van toepassing. Reclame die geheel of gedeeltelijk tot kinderen is gericht, mag volgens artikel 1 KJC niets in woord, geluid of beeld bevatten waardoor kinderen op enigerlei wijze worden misleid over de mogelijkheid en eigenschappen van het aangeboden product. Rekening dient te worden gehouden met het bevattingsvermogen en het verwachtingspatroon van kinderen. Volgens de definitie van de KJC wordt verstaan onder kinderen, personen van 12 jaar en jonger. Reclame mag ingevolge artikel 7 NRC niet misleiden over onder meer de inhoud en de eigenschappen van hetgeen wordt aangeboden. Reclame dient zo duidelijk en volledig mogelijk te zijn. In de uitingen wordt op prominente wijze een gratis game/ringtone aangeboden en pas in de tekst in kleine letters onderin het aanmeldscherm en het bestelscherm van uiting b staat dat in feite een abonnementsdienst wordt aangeboden. Door de wijze waarop adverteerder zijn aanbieding presenteert, wordt aldus de indruk gewekt dat een gratis download wordt aangeboden, terwijl in werkelijkheid een abonnementsdienst wordt aangeboden. Gelet op het vorenstaande acht de Commissie Google-ad, het aanmeldscherm en de bestelpagina onduidelijk en onvolledig en daardoor misleidend, ook voor anderen dan kinderen. De onopvallend boven in beeld staande zin: “Abonneer nu en ontvang de eerste ringtone gratis” heft de misleiding niet op gelet op de absolute bewoording “100% gratis”. In het aanmeldscherm is de tekst “abonneer nu en ontvang de eerste” bovendien in dusdanig weinig contrasterende letters (lichtgrijs tegen een gele achtergrond) geschreven dat deze nauwelijks opvalt. De Commissie acht de uitingen niet in strijd met artikel 2 NRC. Dat in feite een gratis download in combinatie met een abonnement wordt aangeboden, leidt tot het oordeel dat de uitingen misleidend zijn, maar maakt de uitingen op zichzelf niet onwaar. De uitingen berokkenen kinderen geen morele of fysieke schade in de zin van artikel 2 KJC. Dit onderdeel van de klacht wijst de Commissie af. De Commissie ziet onvoldoende redenen om een openbare aanbeveling te doen, omdat de klacht is ingediend voordat het College in dossier 1496/07.0299 uitspraak deed. |
De beslissingOp grond van het vorenstaande acht de Commissie de uitingen in strijd met de artikelen 1 en 5 van de Kinder- en Jeugdreclamecode en artikel 7 van de Nederlandse Reclame Code. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken. Voor het overige wijst zij de klacht af. |
Regeling: Artikel 1 en 5 Kinder- en Jeugdreclamecode artikel 7 NRC |
De grieven Deze kunnen als volgt worden samengevat. Het beroep richt zich tegen de overwegingen van de Commissie in de tweede alinea van onderdeel 6 van de beslissing, te weten: Artiq heeft het beroep -samengevat- als volgt toegelicht. Affiliate marketing is een speciale vorm van marketing op internet waarbij de aanbieder van producten of diensten gebruik maakt van affiliates die zijn producten of diensten op het internet promoten. Uit uitspraken en specifieke reclamecodes kan worden afgeleid dat onder adverteerder wordt verstaan diegene die een reclame plaatst of doet plaatsen. Het (doen) plaatsen houdt een activiteit in. Het betekent ook dat de adverteerder de (inhoud van de) de uiting bepaalt; de adverteerder geeft opdracht een specifieke uiting te plaatsen. Het enkele feit dat een aanbieder via een affiliate-reglement tracht zijn duizenden affiliates in de hand te houden, maakt het bovenstaande niet anders. Juist omdat een aanbieder weet dat hij geen rechtstreekse invloed kan uitoefenen op de uiting van een zelfstandige derde, kan hij uitsluitend proberen via een reglement of via voorwaarden die derde te dwingen de wet- en regelgeving na te leven. Verder kan de zorgplicht van de aanbieder niet gaan. Het opstellen van een reglement maakt niet dat de affiliate verantwoordelijk is voor de inhoud, vorm en plaatsing van een uiting. Merkhouders als Levi’s en Adidas leggen hun wederverkopers ook verplichtingen op met betrekking tot de wijze waarop hun producten moeten worden verkocht, maar zijn daarmee nog niet verantwoordelijk voor een uiting van een wederverkoper. Er is geen reden om online andere regels te laten gelden dan offline. In het onderhavige geval is de gewraakte Google-ad op www.gamenext.nl noch door noch op verzoek van Artiq geplaatst. Het is een Google-ad van de eigenaar van de website www.gratis-ringtone.net, R.P. Hazenberg. De Google-ad ziet ook op deze website en niet op de website www.celldorado.com van Artiq. Hazenberg is een affiliate, aangesloten bij verschillende Affiliate Netwerken en heeft een eigen website waarop hij de diensten van Artiq zelfstandig en voor eigen rekening en risico promoot. Het plaatsen van Google-ads gaat buiten Artiq om. Artiq wist niet eens dat Hazenberg gebruik maakt dan wel laat maken van Google-ads. Artiq aanvaardt wel verantwoordelijkheid voor haar aanmeldscherm zoals gebruikt door affiliates voor zover dit door een affiliate in zijn eigen uiting wordt gebruikt in de originele vorm zoals aangeboden door Artiq. Voor uitingen op de website www.gratis-ringtone.net kan Artiq daarentegen niet verantwoordelijk worden gehouden. Artiq heeft geen bemoeienis met deze website. Zij kan niet meer doen dan de affiliate wijzen op het feit dat de wet- en regelgeving inzake reclame moet worden nagekomen, hetgeen zij doet via haar reglement. Indien er al sprake kan zijn van verantwoordelijkheid van Artiq, kan de Commissie Artiq niet eenvoudigweg aanbevelen om “niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken”. Immers, Artiq maakt niet zelf reclame. De Commissie had Artiq hooguit kunnen aanbevelen om de eigenaar van de website www.gratis-ringtone.net te verzoeken om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken. |
Het antwoord in appel De grieven zijn gemotiveerd weersproken. |
De mondelinge behandelingPartijen hebben hun standpunten nader toegelicht.
|
Het oordeel van het College 1. Ter vergadering heeft de Consumentenautoriteit het College verzocht om de bij e-mails van 18 en 20 februari van mr. Schaap namens Artiq overgelegde 4 producties buiten beschouwing te laten, aangezien het schriftelijke gedeelte van de procedure op 13 februari 2008 was beëindigd. Naar de mening van de Consumentenautoriteit maakt de mededeling van mr. Schaap, dat het indienen van deze producties samenhing met het verweer van de Consumentenautoriteit, dat er sprake is van een repliek. Ter vergadering heeft de voorzitter meegedeeld dat het College zal beoordelen of het al dan niet aanleiding ziet om de Consumentenautoriteit in de gelegenheid te stellen om na de vergadering nader op de producties te reageren. Het College ziet geen reden om een nadere schriftelijke ronde te laten plaatsvinden. Artikel 25 sub e van het Reglement betreffende de Reclame Code Commissie en het College van Beroep bepaalt: “Partijen dienen er zorg voor te dragen dat de stukken, die zij in verband met de behandeling van de zaak aan het College willen overleggen, 7 dagen voor de zitting in het bezit van het College zijn, tenzij de voorzitter anders bepaalt”. De onderhavige producties zijn 3 respectievelijk 1 dag voor de zitting aan het College overgelegd, maar naar het oordeel van de voorzitter heeft de Consumentenautoriteit ter vergadering voldoende op deze stukken kunnen reageren. De enkele mededeling van mr. Schaap bij e-mail van 18 februari 2008, dat het indienen van nadere stukken “mede” afhing van het verweer van de Consumentenautoriteit, betekent niet dat de producties moeten worden aangemerkt als repliek. 2. Het College deelt het oordeel van de Commissie dat Artiq verantwoordelijk moet worden geacht voor de gewraakte uitingen en overweegt daartoe, enigszins anders dan de Commissie, het volgende. Artiq heeft in hoger beroep toegelicht dat, wat betreft de bestreden uitingen, onderscheid zou moeten worden gemaakt tussen enerzijds de Google-ad op de website www.gamenext.nl en een aantal gewraakte teksten op de website www.gratis-ringtone.net en anderzijds het aanmeldscherm zoals dat op de website www.gratis-ringtone.net verschijnt, op welk aanmeldscherm onder meer staat: “The Police”. Artiq voert hiertoe aan dat de Google-ad en de website www.gratis-ringtone.net afkomstig zijn van een onafhankelijke en zelfstandige affiliate: de eigenaar van www.gratis-ringtone.net, R.P. Hazenberg en dat het aanmeldscherm van Artiq is, dat dit aanmeldscherm afkomstig van de website www.celldorado.com van Artiq en dat de website www.gratis-ringtone.net via een zogenaamde deeplink -dat wil zeggen dat de homepage van www.celldorado.com wordt gepasseerd- doorlinkt naar het aanmeldscherm. Naar het oordeel van het College is voor de gemiddelde consument niet, althans onvoldoende duidelijk dat bovengenoemd onderscheid zou moeten worden gemaakt. Indien men de gewraakte Google-ad aanklikt, komt men op de website www.gratis-ringtone.net en wordt men –naar Artiq niet heeft weersproken- in de gelegenheid gesteld een gratis ringtone van Artiq te bestellen. Voor de gemiddelde consument is niet althans niet voldoende duidelijk dat de Google-ad en de website www.gratis-ringtone.net, via welke uitingen producten van Artiq worden aangeboden, niet (mede) afkomstig zouden zijn van Artiq. Artiq heeft in hoger beroep gesteld dat een affiliate een onafhankelijke derde is die geen enkele relatie heeft met de aanbieder van de producten of diensten en dat de affiliate zelf bepaalt hoe hij de producten of diensten van de aanbieder promoot. Voorts heeft Artiq gesteld dat bij affiliate marketing de aanbieder via een affiliate netwerk toestemming verleent om uitingen te plaatsen voor zijn producten en diensten, maar niet bepaalt welke uitingen worden geplaatst en waar deze worden geplaatst. Dat -naar Artiq- stelt, een aanbieder van producten en diensten via affiliate marketing geen (rechtstreekse) invloed uitoefent op de affiliate, waar het betreft de inhoud en plaats van reclame voor producten en diensten van de aanbieder, betekent niet dat de aanbieder niet (mede) verantwoordelijk zou kunnen worden gehouden voor de wijze van reclame maken door de affiliate. Door gebruik te maken van affiliate marketing en affiliates zelf te laten bepalen hoe en waar de producten en diensten van de aanbieder worden aangeprezen, neemt een aanbieder welbewust het risico dat de wijze waarop zijn producten worden aangeprezen, niet in overeenstemming is met de Nederlandse Reclame Code (NRC). Een overtreding van de NRC komt naar het oordeel van het College in beginsel (mede) voor rekening en risico van de aanbieder van het aangeprezen product, ook al kan het praktisch gezien, gelet op het grote aantal affiliates en uitingen, moeilijk zijn om op de uitingen van affiliates toe te zien. Tijdens de mondelinge behandeling is het College overigens gebleken dat het technisch mogelijk is om uitingen van affiliates electronisch te controleren, zodat onmiddellijk na openbaarmaking van deze uitingen kan worden vastgesteld wat de inhoud daarvan is. Feiten of omstandigheden op grond waarvan in het onderhavige geval van bovengenoemd beginsel zou moeten worden afgeweken, acht het College niet aanwezig. 3. Waar de Commissie Artiq verantwoordelijk heeft geacht voor de gewraakte uitingen en deze uitingen in strijd met de NRC heeft bevonden, heeft de Commissie Artiq terecht aanbevolen om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken, overeenkomstig artikel 17 lid 1 f jo. 18 van het Reglement betreffende de Reclame Code Commissie en het College van Beroep. |
De beslissingHet College bevestigt de beslissing van de Commissie, voor zover daartegen beroep is ingesteld, met wijziging van gronden. |