De bestreden uiting

Het betreft een uiting op de website www.hypotheker.nl uit 2005, waarin onder de kop “Het advies van De Hypotheker is gratis. Hoe kan dat?” het volgende staat:

“Op het moment dat je een hypotheek afsluit, betaalt de hypotheekinstelling (geldverstrekker) een bemiddelingsvergoeding. Of je nu bij een hypotheekadviseur of een andere bemiddelaar sluit, maakt niet uit. Het werkt net als bij het afsluiten van een verzekering of het boeken van een vakantiereis. Deze vergoeding wordt niet doorberekend aan de klant. Het is dus niet zo dat je goedkoper uit zou zijn als je rechtstreeks naar de bank of verzekeringsmaatschappij van je keuze zou gaan.”

De klacht

Klager heeft in 2005 via DHA een hypotheek afgesloten bij Delta Lloyd. Uit het sinds 2008 door Delta Lloyd aan klager verstrekte jaaroverzicht blijkt dat een bedrag is ingehouden van de premie onder vermelding van “kosten bemiddelaar of verzekeringsadviseur”. De bemiddeling is dus niet gratis zoals in de uiting vermeld, waardoor de uiting misleidend is. Klager verzoekt om terugstorting van alle verrekende bemiddelingskosten en gederfde rendementen.

Het verweer

Bij een afgeronde bemiddeling ontvangt DHA een afsluitprovisie van de verzekeraar, maar geen bemiddelingsvergoeding rechtstreeks van de consument. Klager is voor het advies en de bemiddeling geen nota toegestuurd door DHA. Het advies van DHA is dus gratis, zoals in de uiting vermeld.

De rubriek “kosten bemiddelaar of verzekeringsadviseur” heeft betrekking op alle kosten die een verzekeringsmaatschappij maakt om de betreffende polis via de tussenpersoon te distribueren. Afhankelijk van de verzekeraar kunnen hieronder bijvoorbeeld renteverlies, kosten van de verzekeringsmaatschappij voor de administratie van haar bestand aan tussenpersonen en kosten voor financiële administratie worden begrepen. Met de zinsnede in de uiting dat de (bemiddelings-) vergoeding niet wordt doorberekend aan de klant wordt bedoeld, dat DHA niet doorberekent aan de klant, daarmee implicerend dat die vergoeding zit verwerkt in de kostenstructuur van de verzekeraar.

De repliek en dupliek

Klager en adverteerder handhaven hun standpunten.

Adverteerder voegt daaraan toe, dat de bestreden uiting reeds een aantal jaren niet meer wordt gebruikt.

De mondelinge behandeling

Klager handhaaft zijn standpunt en licht dat nader toe. Klager verklaart desgevraagd te begrijpen dat door de Commissie geen oordeel wordt gegeven over de gevraagde vergoeding van kosten en gederfde rendementen.

Het oordeel van de Commissie

De Commissie begrijpt de bestreden uiting aldus, dat onder “het advies” dat door adverteerder gratis wordt aangeboden zowel advisering als bemiddeling moet worden verstaan.

Door klager is niet weersproken dat indien een consument zich uitsluitend door DHA laat adviseren zonder gebruik te maken van de bemiddeling, daarvoor door DHA geen kosten in rekening worden gebracht. In zoverre is in de uiting terecht gesteld dat het advies gratis is.

De Commissie acht voorts voldoende aannemelijk gemaakt dat in het geval van een afgeronde bemiddeling DHA geen bemiddelingsvergoeding aan de consument in rekening brengt. Het inschakelen van DHA als tussenpersoon brengt voor de consument niet meer kosten mee dan het rechtstreeks afsluiten van een hypotheek bij een bank of verzekeringsmaatschappij. Gelet hierop kan ook de bemiddeling door DHA gratis worden genoemd.

Gelet op het vorenstaande acht de Commissie de mededeling “Het advies van De Hypotheker is gratis” niet misleidend.

De beslissing van de Reclame Code Commissie van 13 oktober 2010

De Commissie wijst de klacht af.

Het College van Beroep:

De grieven

Deze kunnen als volgt worden samengevat. 

In 2005 stond op de website van De Hypotheker dat “de bemiddelings­verg­oe­ding niet wordt doorberekend aan de klant”. In de praktijk wordt deze vergoeding echter wel door­berekend aan de klant. Dit gebeurt doordat de geldverstrekker de bemid­de­lings­ver­goe­ding (of ten minste een deel daarvan) verrekent ten laste van de premie inleg van de klant. De praktijk is daardoor tegenstrijdig met de letterlijke tekst van de bestreden reclame-uiting. De Commissie is hier ten onrechte aan voorbijgegaan. 

Het antwoord in appel

Dit kan als volgt worden samengevat.

Er moet onderscheid worden gemaakt tussen het advies dat De Hypotheker aan klanten geeft en de beloning die zij van de verzekeraar ontvangt. Het advies aan appellant was gratis. Met de mededeling in de reclame-uiting dat aan de klant geen (bemiddelings)verg­oe­ding wordt doorberekend, wordt bedoeld dat De Hypo­theker niet zelf een vergoeding doorberekent aan de klant, daarmee implicerend dat die vergoeding zit verwerkt in de kostenstructuur van de verzekeraar.

De repliek

Appellant licht zijn standpunt nader toe.

De dupliek

De Hypotheker handhaaft het door haar gevoerde verweer.

Het oordeel van het College

1. De klacht heeft betrekking op een reclame-uiting uit 2005 met als onderwerp: “Het ad­vies van De Hypotheker is gratis. Hoe kan dat?” Beoordeeld dient te worden of deze reclame-uiting volgens de destijds geldende maatstaven, die nog niet wer­den bepaald door Richtlijn 2005/29/EG maar – voor zover thans nog mogelijk – moeten worden ingevuld op basis van het destijds geldende artikel 7 (oud) van de Neder­landse Reclame Code, mis­lei­dend is. Genoemd artikel luidde, voor zover hier rele­vant: “Reclame mag niet misleiden, met name niet omtrent de prijs, de inhoud, de her­komst, de samenstelling, de eigenschappen of de doelmatigheid van de aange­bo­den producten. Reclame dient zo duidelijk en volledig mogelijk te zijn, mede gelet op haar aard en vorm en het publiek waarvoor zij is bestemd.”

2. Vaststaat dat De Hypotheker voor haar bemiddeling geen kosten in rekening heeft gebracht aan appellant. Wel heeft De Hypotheker, zoals in de reclame-uiting nader wordt toegelicht, bemidde­lingskosten aan de hypotheekinstelling (geld­ver­strekker) in rekening gebracht en daarvoor blijkbaar ook een ver­goeding van laatstgenoemde ontvan­gen. Nu De Hypotheker in gevallen als de onderhavige niet zelf kosten door­berekent aan klanten, mag zij – volgens de in 2005 geldende maatstaven – in de reclame-uiting beweren dat haar dien­sten voor de consument gratis zijn.

3. De overige inhoud van de reclame-uiting is met dit laatste in overeenstemming. In de reclame-uiting wordt toegelicht waarom de klant geen vergoe­ding aan De Hypo­theker hoeft te betalen voor de dien­sten die zij verricht. Hiervan uitgaande, dient de mededeling dat de door de hypotheek­in­stel­ling (geld­ver­strek­ker) betaalde ver­goe­ding niet aan de klant wordt doorberekend, als een nadere onder­bouwing te worden begrepen van de stelling dat sprake is van een gratis advies, dat wil zeggen dat De Hypo­the­ker geen kosten in rekening brengt aan de klant. Ook de medede­ling in de reclame-uiting dat de consument niet goed­koper uit is indien deze recht­streeks naar de bank of verzeke­ringsmaatschap­pij van zijn keuze zou gaan, dient op deze wijze te worden begre­pen. Voorgaande mede­delingen kunnen niet onjuist of – volgens de in 2005 gelden­de maatstaven – mis­leidend worden geacht, nu vaststaat dat De Hypotheker aan klanten geen kosten in rekening brengt voor haar bemiddeling.

4. Het feit dat de betrok­ken hypotheek­instelling (geld­ver­strek­ker) “kosten bemiddelaar of verzekeringsadvi­seur” met de door appellant te betalen premie verrekent, kan, zoals uit het bovenstaande volgt en ook door de Commissie is geoordeeld, niet tot de conclusie leiden dat sprake is van misleidende reclame. Derhalve moet als volgt worden beslist.

De beslissing

Het College bevestigt de beslissing van de Commissie.