De bestreden reclame-uiting
Het betreft de door Vastelastenbond op 5 maart 2019 aan inwoners van de gemeente Winterswijk gezonden brief met als onderwerp “Gemeenten de fout in met WOZ-waarde”.
De klacht
De bezwaren van gemeente Winterswijk worden als volgt samengevat.
De brief die de Vastelastenbond selectief onder inwoners van de gemeente Winterswijk heeft verspreid, bevat onjuistheden, waardoor de consument op het verkeerde been wordt gezet en gemeente Winterswijk in een kwaad daglicht wordt gesteld. De bezwaren van gemeente Winterswijk betreffen de volgende zinsneden en tekstgedeeltes:
a) “Bij 8 van de 10 beschikkingen schat de gemeente Winterswijk de WOZ-waarde te hoog in”
Dit aantal is niet juist. Op de website van de Waarderingskamer staan de juiste gegevens. Daaruit blijkt dat over het belastingjaar 2017 voor 1% van de woningen in Winterswijk bezwaar is gemaakt tegen de WOZ-waarde. In 0,3% van de gevallen is de WOZ-waarde aangepast.
b) “Vorig jaar hebben we met succes de WOZ-waarde van een woning in uw straat verlaagd”
Deze mededeling is onjuist, in de betreffende straat is vorig jaar geen enkel bezwaarschrift ingediend.
c) “WOZ-waarde Check is gratis”
Het is gebleken dat inwoners van Winterswijk op basis van de brief in de veronderstelling waren dat zij een check van hun WOZ-waarde aanvroegen bij de Vastelastenbond. In werkelijkheid dienden zij hiermee direct een bezwaarschrift tegen de WOZ-waarde in bij de gemeente Winterswijk. Bovendien is de check niet gratis. Indien het bezwaar gegrond wordt verklaard, moet de gemeente aan de gemachtigde van de bezwaarmaker een onkostenvergoeding betalen, die kan oplopen tot meer dan € 500,- per bezwaarschrift. Deze kosten kunnen tot gevolg hebben dat de gemeentelijke belastingen worden verhoogd.
d) “Slagingskans van 89%”
Dit percentage is uit de lucht gegrepen. Gelet op het aantal bezwaarschriften over belastingjaar 2018 binnen de gemeente Winterswijk is bij ongeveer een derde de waarde aangepast.
e) “In het beste geval betaalt u € 1500,- minder aan belastingen”
Het genoemde bedrag van € 1.500,- geeft geen reëel beeld. Een verlaging van de WOZ-waarde met € 10.000,- leidt tot een vermindering van ongeveer € 12,- op het aan OZB te betalen bedrag.
f) “Gemeente Winterswijk in de fout met WOZ-waarde”
De WOZ-waarderingen van de gemeente Winterswijk staan onder controle van de Waarderingskamer. De controles en het oordeel staan op de website van de Waarderingskamer. Gemeente Winterswijk is beoordeeld met ‘goed’. Uit niets blijkt dat gemeente Winterswijk in de fout gaat met de WOZ-waardering.
g) “Kan mijn WOZ-waarde ook verhoogd worden door een bezwaar?
Nee, als u een verlaging aanvraagt kan de waarde van dat belastingjaar niet verhoogd
worden. Een bezwaar heeft dus geen invloed op de waarde van dat belastingjaar. Ook niet
in het daaropvolgende jaar. Sterker nog: U zal het jaar daarop weer bezwaar moeten maken,
omdat de gemeente weer dezelfde berekening gebruikt.”
De WOZ-waarde moet juist zijn. Indien uit onderzoek blijkt dat de WOZ-waarde niet te hoog, maar te laag is vastgesteld, kan deze ook verhoogd worden. Het bedrag van de aanslag wordt dan niet verhoogd, maar de WOZ-waarde wel. In de gemeente Winterswijk wordt voor het volgende belastingjaar met deze nieuwe waarde rekening gehouden. De mededeling dat een bezwaar in het daaropvolgende jaar geen invloed op de waarde heeft, en dat het volgende jaar weer bezwaar moet worden gemaakt, gaat daarom in de gemeente Winterswijk niet op.
h) “Zit er ergens een addertje onder het gras?
Nee, in het slechtste geval blijft uw situatie en de hoogte van de WOZ-waarde ongewijzigd.
Er verandert dan helemaal niets. In het beste geval gaat u minder gemeentelijke belastingen,
maar ook minder inkomstenbelasting betalen. Deze dienst is ongeacht de uitspraak gratis.”
De Vastelastenbond verzuimt te wijzen op de kosten die het indienen van bezwaarschriften kunnen meebrengen voor de gemeente en daardoor – via de belastingen – voor de inwoners van de gemeente Winterswijk (zoals hiervoor ad c) toegelicht). Inwoners zijn zich niet bewust van deze gevolgen.
Gemeente Winterswijk legt ten slotte een kopie over van de ‘rectificatiebrief’ die de Vastelastenbond op 15 maart 2019 aan de eerder aangeschreven inwoners van Winterswijk heeft gestuurd. Een kopie van deze ‘rectificatiebrief’ is eveneens aan deze uitspraak gehecht.
Het verweer
Het verweer, waarin puntsgewijs op de klacht is ingegaan, wordt als volgt samengevat.
a) “Bij 8 van de 10 beschikkingen schat de gemeente Winterswijk de WOZ-waarde te hoog in”
De Vastelastenbond heeft de bestreden mailing verstuurd in overleg met Previcus Vastgoed, een gespecialiseerd en deskundig bedrijf met ruime ervaring in het indienen van bezwaren tegen de door gemeenten vastgestelde WOZ-waarde. Gelet op de historische successcore van Previcus van meer dan 80%, waarbij na bezwaar een lagere WOZ-waarde is vastgesteld, mocht Vastelastenbond het aantal van ‘8 op de 10’ noemen. Dit betreft echter een landelijk percentage, waarvan niet met zekerheid kan worden gezegd dat dit ook voor de gemeente Winterswijk geldt. De Vastelastenbond heeft dit telefonisch aan de gemeente meegedeeld en heeft dit gecorrigeerd in de door de gemeente overgelegde rectificatiebrief van 15 maart 2019.
b) “Vorig jaar hebben we met succes de WOZ-waarde van een woning in uw straat verlaagd”
In de hiervoor genoemde rectificatiebrief is ook meegedeeld dat deze algemene zin ten onrechte terecht gekomen is in brieven die zijn verstuurd naar straten waarin niet is vastgesteld dat met succes de WOZ-waarde is verlaagd.
c) “WOZ-waarde Check is gratis”
Hoewel de Hoge Raad vorig jaar heeft bepaald dat de gemeente inzicht moet verschaffen in de totstandkoming van de WOZ-waarde, heeft gemeente Winterswijk dit jaar bij de initiële WOZ-beschikking geen inzicht gegeven in grondstaffels en onderdeelwaarden. Om de WOZ-waarde goed te ‘checken’, moeten daarom eerst via het indienen van een bezwaarschrift bij de gemeente Winterswijk de stukken worden opgevraagd. De woningbezitter die de WOZ-waarde wil laten checken, vraagt dat online aan, waarbij een machtiging wordt afgegeven aan Vastelastenbond (of Previcus) om een bezwaarschrift in te dienen. De klant weet dus vooraf wat er gebeurt, er is geen sprake van misleiding.
d) “Slagingskans van 89%”
Deze zin wordt in de uiting niet gekoppeld aan de gemeente Winterswijk. Het percentage is een algemeen (landelijk) gemiddelde, dat is gebaseerd op een deskundige inschatting van Previcus.
e) “In het beste geval betaalt u € 1500,- minder aan belastingen”
Er wordt aangegeven dat de besparing tót € 1.500,- kan bedragen. De besparing kan dus ook minder zijn. Het is juist dat een vermindering van de WOZ-waarde met € 10.000, slechts € 12,- aan OZB-besparing oplevert. Echter, niet alleen de OZB is gekoppeld aan de WOZ-waarde, maar ook de waterschaps-, inkomsten-, vennootschaps-, vermogens-, erf- en schenkbelasting en de verhuurderheffing. In het geval van erfbelasting kan een verlaging van de WOZ-waarde met € 10.000,- een netto belastingbesparing opleveren van € 4.000,-.
f) “Gemeente Winterswijk in de fout met WOZ-waarde”
Gemeente Winterswijk erkent (onder d) dat bij ongeveer een derde van de woningen een aanpassing is geweest. Zo goed doet de gemeente het dus niet, aldus de Vastelastenbond.
g) “Kan mijn WOZ-waarde ook verhoogd worden door een bezwaar?”
Het is vaste jurisprudentie dat de gemeente de WOZ-waarde onafhankelijk van de oude waarde vast moet stellen. Over het volgende jaar kan dus nooit een uitspraak worden gedaan. Bovendien geldt het beginsel dat een bezwaarschrift er niet toe mag leiden dat het bestuursorgaan de heroverweging gebruikt om een verslechtering van de positie van de indiener te bereiken die zonder bezwaarschriftenprocedure niet mogelijk zou zijn. De klacht van gemeente Winterswijk staat haaks op dit beginsel.
h) “Zit er ergens een addertje onder het gras?”
Het is niet duidelijk waar de gemeente hier op doelt. De werkwijze wordt duidelijk uitgelegd op de website van de Vastelastenbond. De kosten van het bezwaar worden betaald door de gemeente, voor de reclamant is het bezwaar gratis. Een ‘addertje onder het gras’ zou haaks staan op het principe van Vereniging de Vastelastenbond, die juist ten doel heeft de belangen van haar leden te behartigen.
De mondelinge behandeling
Het standpunt van gemeente Winterswijk is nader toegelicht. Daarbij is een afdruk van de webpagina van de Waarderingskamer die betrekking heeft op Winterswijk overgelegd.
Voor zover nodig wordt op hetgeen ter zitting aan de orde is gekomen, ingegaan in het hierna volgende oordeel.
Het oordeel van de Commissie
Beoordeeld moet worden of de brief die de Vastelastenbond aan inwoners van de gemeente Winterswijk heeft gestuurd onjuistheden bevat en onduidelijk is, waardoor de consument op het verkeerde been wordt gezet.
De Commissie overweegt als volgt.
Ad a) en b)
De Vastelastenbond heeft erkend niet te kunnen onderbouwen dat het genoemde aantal van “8 op de 10 beschikkingen” waarin de WOZ-waarde te hoog wordt ingeschat voor de gemeente Winterswijk geldt. Verder is erkend dat de bewering dat de Vastelastenbond “vorig jaar met succes de WOZ-waarde van een woning in uw straat heeft verlaagd” ten onrechte in de brief is opgenomen. Het voorgaande leidt tot het oordeel dat in de brief door de mededelingen “Bij 8 van de 10 beschikkingen schat de gemeente Winterswijk de WOZ-waarde te hoog in” en “Vorig jaar hebben we met succes de WOZ-waarde van een woning in uw straat verlaagd” onjuiste informatie wordt verstrekt als bedoel in de aanhef van artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). De Commissie heeft er nota van genomen dat de Vastelastenbond op 15 maart 2019 een brief aan de eerder aangeschreven inwoners van de gemeente Winterswijk heeft gezonden, waarin zij deze mededelingen heeft gecorrigeerd.
Ad c)
Gemeente Winterswijk maakt in de eerste plaats bezwaar tegen de mededeling “WOZ-waarde Check is gratis”, omdat niet duidelijk wordt gemaakt wat de WOZ-waarde check inhoudt. Deze klacht slaagt. Door de aanduiding “check” wordt naar het oordeel van de Commissie de indruk gewekt dat aan de Vastelastenbond kan worden gevraagd de juistheid van de vastgestelde WOZ-waarde te controleren en aldus de kans op succes bij het indienen van een bezwaar tegen de hoogte van de WOZ-waarde in te schatten. In werkelijkheid betekent de ‘WOZ-waarde check’ dat bij de gemeente een bezwaarschrift tegen de WOZ-waarde wordt ingediend. Dat, zoals de Vastelastenbond stelt, alleen via het indienen van een bezwaarschrift inzicht in de totstandkoming van de WOZ-waarde kan worden verkregen, is door de gemeente Winterswijk ter zitting weersproken. Maar ook indien dit juist is, neemt dit de onduidelijkheid in de brief over de inhoud en betekenis van de aan te vragen “WOZ-waarde Check” niet weg. In zoverre acht de Commissie de uiting “WOZ-waarde Check is gratis” voor de gemiddelde consument onduidelijk ten aanzien van de aard van de geadverteerde check als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder a NRC.
Voor zover gemeente Winterswijk aanvoert dat de WOZ-waarde check ten onrechte “gratis” wordt genoemd, kan de klacht niet slagen. Het is voldoende duidelijk dat gedoeld wordt op het ontbreken van kosten voor de woningbezitter die de check aanvraagt. Dat een groot aantal gegrond verklaarde bezwaren tegen de hoogte van de WOZ-waarde kosten meebrengen voor de gemeente, die wellicht uiteindelijk tot verhoging van de gemeentelijke belastingen leiden, is onvoldoende om te oordelen dat de WOZ-waarde check ten onrechte gratis wordt genoemd. In zoverre wordt de klacht tegen de mededeling “WOZ-waarde Check is gratis” afgewezen.
Ad d)
Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde ontvanger van de brief de bewering “Slagingskans van 89%” niet opvatten als een landelijk gemiddeld percentage, maar betrekken op de slagingskans die het indienen van een bezwaarschrift tegen de gemeente Winterswijk heeft. De brief is immers gericht aan inwoners van Winterswijk en heeft geheel betrekking op de door de gemeente Winterswijk vastgestelde WOZ-waarden. Onder verwijzing naar hetgeen hiervoor ad a) is overwogen, is de Commissie van oordeel dat de mededeling “Slagingskans van 89%” onjuiste informatie betreft als bedoeld in de aanhef van artikel 8.2 NRC.
Ad e)
Naar het oordeel van de Commissie wordt door de mededeling “In het beste geval betaalt u € 1500,- minder aan belastingen” een te rooskleurig beeld geschetst van de te verwachten belastingverlaging als gevolg van een gegrond bezwaar tegen de WOZ-waarde. Tussen partijen is niet in geschil dat een verlaging van de WOZ-waarde met € 10.000,- een verlaging van het OZB-bedrag met slechts € 12,- tot gevolg heeft. De Vastelastenbond heeft het bedrag van € 1500,- onderbouwd door te wijzen op verlaging van diverse belastingen en heeft met name de besparing bij erfbelasting genoemd. Wat de genoemde belastingen met uitzondering van de erfbelasting betreft, heeft de Vastelastenbond niet aannemelijk gemaakt dat bij verlaging van de WOZ-waarde € 1500,- kan worden bespaard. Voor wat betreft de voorgespiegelde besparing die bereikt zou kunnen worden in een situatie waarin sprake is van erfbelasting, geldt dat deze belasting door een ander dan de bezwaarmaker wordt betaald en daarom niet kan leiden tot een besparing voor de bezwaarmaker. Op grond van het voorgaande acht de Commissie niet aannemelijk gemaakt dat de bezwaarmaker daadwerkelijk tot € 1500,- op belastingen kan besparen. De mededeling “In het beste geval betaalt u € 1500,- minder aan belastingen” betreft daarom onjuiste informatie als bedoeld in de aanhef van artikel 8.2 NRC.
Ad f)
De klacht tegen de bewering “Gemeente Winterswijk in de fout met WOZ-waarde” treft doel.
Zoals hiervoor ad a), b) en d) is overwogen, kunnen de in de brief opgenomen beweringen over de mate waarin gemeente Winterswijk de WOZ-waarden verkeerd heeft vastgesteld geen stand houden. Gemeente Winterswijk heeft daartegenover het oordeel van de Waarderingskamer overgelegd, waarin Winterswijk het oordeel “goed” krijgt. Dit algemene oordeel is blijkens de overgelegde afdruk (voor zover leesbaar) “van toepassing op een gemeente die WOZ-taxaties van goede kwaliteit levert”. De bewering “Gemeente Winterswijk in de fout met WOZ-waarde” is daarom onjuist.
Ad g)
De Commissie heeft op grond van het verweer en de behandeling ter zitting geconstateerd dat de gemeente Winterswijk, wanneer in een bezwaarprocedure blijkt dat de WOZ-waarde te laag is vastgesteld, de WOZ-waarde verhoogt en in het volgende belastingjaar met deze nieuwe waarde rekening houdt. De Commissie laat buiten beschouwing of deze werkwijze juridisch juist is; de Commissie gaat daar niet over. Echter, gezien het standpunt van de gemeente Winterswijk dat zij het volgende jaar mag uitgaan van de in het voorgaande jaar vastgestelde hogere waarde, moet het ontkennende antwoord op de vraag “Kan mijn WOZ-waarde ook verhoogd worden door een bezwaar?” als onvolledig en daarom als onjuiste informatie in de zin van de aanhef van artikel 8.2 NRC worden beschouwd.
Ad h)
Volgens gemeente Winterswijk is de bewering van de Vastelastenbond dat geen sprake is van “een addertje onder het gras” onjuist, omdat niet wordt meegedeeld dat het indienen van bezwaarschriften kosten kan meebrengen voor de gemeente en daardoor mogelijk – via de belastingen – voor de inwoners. Deze klacht kan naar het oordeel van de Commissie niet slagen. Van de Vastelastenbond, die in de brief aan individuele inwoners haar hulp bij het indienen van bezwaar tegen de WOZ-waarde aanbiedt en aanprijst, kan niet worden verlangd dat daarbij gewezen wordt op mogelijk negatieve gevolgen voor de gemeente, welke gevolgen vervolgens mogelijk door de gemeente op de inwoners worden afgewenteld. Deze klacht wordt daarom afgewezen.
De Commissie is van oordeel dat de gemiddelde consument door de hiervoor ad a), b), d), e), f) en g) geconstateerde onjuiste informatie en de ad c) geconstateerde onduidelijke informatie ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen. De consument wordt immers een goede kans van slagen voorgespiegeld bij het indienen van bezwaar tegen de door gemeente Winterswijk vastgestelde WOZ-waarde met als gevolg een aanzienlijke belastingverlaging en wordt daarom gevraagd met de Vastelastenbond in zee te gaan. Hierdoor is de uiting op de genoemde onderdelen misleidend als bedoeld in artikel 8.2 NRC en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC. Voor zover de klacht is gericht tegen de aanduiding “gratis” in de onder c) genoemde uiting en tegen de onder h) genoemde uiting, wordt de klacht afgewezen.
Op grond van het voorgaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC op de onderdelen die zijn aangeduid met a), b), c) (voor zover betrekking hebbend op de aanduiding “WOZ-waarde Check”), d), e), f) en g). De Commissie beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.