De bestreden reclame-uitingen

Het betreft:

a)  een aan klager gerichte e-mail van Marktplaats B.V., waarin onder meer staat:

“In samenwerking met Eneco

Wat gaat u doen met € 300,-?

Marktplaats heeft een uniek aanbod dat u maar liefst € 300,- oplevert!

Bespaar € 300.- door nu over te stappen op gas en elektriciteit van Eneco. Overstappen kost niets en wordt volledig door Eneco verzorgd.”

Onder deze tekst staat: “Stap nu over”. Deze tekst linkt naar de website van Eneco.

b)  de website www.eneco.nl, waarop onder meer staat:

“Marktplaats.nl in samenwerking met Eneco

Wat gaat u doen met de 300,- die u bespaart? (…)

Want: u bespaart € 300,- als u nu over­stapt op gas en elektriciteit van Eneco. Alleen via marktplaats.nl kunt u voor 1 april 2009 gebruik maken van dit unieke aanbod, waarmee u

€ 300,- goedkoper uit bent dan bij andere energiebedrijven.”

Onder deze tekst staat de volgende prijsvergelijking:

De klacht

In de e-mail staat algemeen en absoluut geformuleerd dat men € 300,– bespaart door over te stappen naar adverteerder. Adverteerder laat echter daarbij concurrenten die veel goed­koper zijn buiten beschouwing, hetgeen misleidend is. De prijsvergelijking op de website van adverteerder is onjuist, omdat adverteerder zijn vaste tarief vergelijkt met variabele tarieven van concur­renten, zodat “appels met peren worden vergeleken”. Indien wordt vergeleken met soortgelijke contracten (met vast tarief) van de concurrenten, is het voordeel veel min-der of is adverteerder juist duurder.

Het verweer

De Commissie vat het verweer van adverteerder als volgt samen.De consument bespaart door over te stappen op “Eneco 1 jaar GroenVast” minimaal

€ 297,08 en maximaal € 381,20 per jaar indien wordt vergeleken met de prijzen van varia­be­le producten van de genoemde andere energieleveranciers. Adverteerder geeft op zijn web­site exact aan van welke tarieven van de andere energieleveranciers in de prijsverge­lij­king wordt uitgegaan. Ook verwijst adverteerder daarbij op duidelijke wijze naar de bronnen van die tarieven, te weten de websites van de andere leveranciers. Gelet op het voorgaande is geen sprake van oneerlijke, ongeoorloofde dan wel misleidende (vergelijkende) reclame.

Het oordeel van de Commissie

a)  Ten aanzien van de door Marktplaats B.V. aan klager verzonden e-mail, waarvan niet in geschil is dat deze mede een reclame-uiting van adverteerder inhoudt, oordeelt de Commis­sie als volgt. In de e-mail wordt onvoorwaardelijk gesteld dat de consument € 300,– kan bespa­ren door over te stappen op gas en elektriciteit van adverteerder. Op geen enkele wijze blijkt uit de e-mail dat bij de berekening van de besparing is uitgegaan van een op de website geplaatste vergelijking van de variabele tarieven van enkele concur­ren­ten met het vaste tarief voor “Eneco 1 jaar Groen­vast”. Naar het oordeel van de Com­mis­sie had deze, voor de gemid­del­de con­su­ment essen­tiële informatie, in de e-mail dienen te worden vermeld. De consu­ment dient immers te kunnen controleren of het door adver­teerder toe­gezegde voor­deel ook in zijn ge­val geldt. Aldus is sprake van een omis­sie als be­doeld in artikel 8.3 aan­hef en onder c van de Neder­landse Reclame Code (NRC). Om die reden is de tekst in de e-mail mislei­dend en oneer­lijk in de zin van artikel 7 NRC.

b)  Kla­ger stelt dat, indien wordt ver­geleken met soortgelijke contracten (met vast tarief) van de con­currenten, het voordeel veel minder is en dat adverteerder in één geval zelfs duurder is dan een concurrent die in de prijsvergelijking wordt genoemd. Adverteerder erkent dat hij niet met zijn gehele assortiment het voordeligste is. De toe­zegging over het prijsvoordeel is daarom tevens te absoluut en om die reden niet juist. Ad­verteerder heeft aldus onjuiste infor­matie verstrekt over het bestaan van een speci­fiek prijs­voordeel als be­doeld onder d van artikel 8.2 NRC. De Com­missie is van oordeel dat de gemiddelde con­sument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een trans­actie te nemen, dat hij anders niet zou heb­ben geno­men. Het ligt im­mers voor de hand dat de con­sument zich bij de keuze voor een bepaalde energiele­veran­cier laat leiden door een uitdruk­kelijk in het vooruit­zicht gestelde besparing. Ook om die reden is de tekst in de e-mail mislei­dend en oneer­lijk in de zin van artikel 7 NRC.

c) Ten aanzien van de prijsvergelijking op de website van adverteerder oordeelt de Commis­sie als volgt. Adverteerder vergelijkt de prijzen van Eneco 1 jaar GroenVast met de variabele

tarieven die drie met name genoemde concurrenten voor hun producten in rekening brengen.

Naar het oordeel van de Commissie voldoet deze prijsvergelijking niet aan de eis van artikel 13 aanhef en onder c NRC dat de vergelijking op objectieve wijze plaatsvindt. Adver­teerder vergelijkt immers het vaste tarief voor Eneco 1 jaar Groen­Vast met variabele tarieven van drie concur­renten. Naar het oordeel van de Commissie had adverteerder in de prijsver­gelij­king steeds moeten uitgaan van hetzij vaste tarieven hetzij va­riabele tarieven. Doordat ad­verteerder zijn vaste tarief vergelijkt met variabele tarieven van enkele concurrenten, kan de consument niet objectief vaststellen in hoeverre ad­verteerder goed­koper is dan de genoem­de concurrenten. Dat de consument die informatie kan opvra­gen via de websites van die con­cur­renten, doet daaraan niet af. Bij een expliciete prijsverge­lijking dient de consument immers in staat te zijn om zonder nader onderzoek te con­sta­teren welke aanbieder het goedkoopst is. Ook dit onderdeel van de klacht is gegrond.

De beslissing van de Commissie[13 mei 2009]

Op grond van hetgeen hiervoor onder a en b is vermeld acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC.

Op grond van hetgeen hiervoor onder c is vermeld acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 13 aanhef en onder c NRC.

De Commissie beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

De grieven

Deze kunnen als volgt worden samengevat. 

I.

Onjuist is dat Eneco gehouden zou zijn om de op haar website geplaatste vergelijking van de variabele tarieven van enkele concurrenten met het vaste tarief voor “Eneco 1 jaar GroenVast” reeds in de e-mail te vermelden.

Bij vergelijkende reclame dient voor de consument voldoende duidelijk te zijn welke vergelijking in een concreet geval wordt gemaakt.  Eneco heeft in haar e-mail vermeld van welke tarieven zij is uitgegaan. Bovendien wordt in de e-mail verwezen naar websites van de vergeleken energieleveranciers waarop de tarieven staan die per 1 april 2009 ter beschikking zijn gesteld. Door deze verwijzing geeft Eneco te kennen waar en hoe de consument kennis kan nemen van de vergelijkingsbestanddelen, om de juistheid van de vergelijking te kunnen controleren.

II.

Ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat Eneco onjuiste informatie zou hebben verstrekt.

In de reclame claimde Eneco de goedkoopste te zijn binnen de prijsvergelijking die zij maakt. Uitgegaan mag worden van de intelligentie van het gemiddelde publiek, dat zich bewust is van het feit dat overdrijving eigen is aan reclame.

Eneco is niet met haar gehele assortiment de goedkoopste, maar waar het gaat om de vergelijking van het vaste tarief “Eneco 1 jaar GroenVast” met de variabele tarieven van enkele concurrenten, is Eneco wel de voordeligste.

III.

Ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat de prijsvergelijking niet op objectieve wijze heeft plaatsgevonden.

Dat de vergeleken producten wellicht niet als identiek kunnen worden aangemerkt, betekent niet dat vergelijkende reclame in dat geval ontoelaatbaar is. Van belang is dat de vergeleken concurrerende producten in dezelfde (energie-)behoefte voorzien. Bovendien is van groot belang dat de producten gas en elektriciteit van concurrerende energieleveranciers qua samenstelling altijd hetzelfde zijn;                                                          er is geen enkel verschil in kwaliteit of zekerheid van leverantie.      

Er worden derhalve geen “appels met peren” vergeleken. Dat het in dit geval gaat om een vergelijking tussen een vast tarief en variabele tarieven doet hier niet aan af. 

De mondelinge behandeling

Het standpunt van Eneco is nader toegelicht.

Namens Eneco is onder meer meegedeeld dat de e-mail niet los kan worden gezien van de landingspagina waarop men terecht kwam (de actie is twee maanden geleden beëindigd) na het aanklikken van “Stap nu over”. Op de landingspagina stond de prijsvergelijking waarin het door Eneco voorgespiegelde voordeel werd  gespecificeerd.

Dat in de vergelijking contractsvormen met variabele prijs worden afgezet tegen Eneco GroenVast, houdt verband met het feit dat het leeuwendeel van de Nederlandse huishoudens een variabele leveringsprijs heeft. Feit is ook dat naast Eneco, Nuon, Essent en Oxxio de grootste energiebedrijven zijn. Door de prijs te vergelijken zoals Eneco dat doet, stelt zij het overgrote deel van haar doelgroep in staat om direct een vergelijking te maken tussen het product dat men heeft en het door Eneco aangeboden alternatief.             

Het oordeel van het College

De grieven I en II lenen zich voor gezamenlijke behandeling.

In de gewraakte e-mail wordt, met name door de mededelingen “Marktplaats heeft een uniek aanbod dat u maar liefst € 300,- oplevert!” en “Bespaar € 300,- door nu over te stappen op gas en elektriciteit van Eneco” de indruk gewekt dat de geadresseerde € 300,- zal besparen door “nu over te stappen op gas en elektriciteit van Eneco”. Uit de e-mail valt niet, althans niet voldoende duidelijk op te maken dat voornoemde besparing is gebaseerd op -uitsluitend- de vergelijking, zoals die is te zien na het klikken op “Stap nu over”, van enerzijds de prijs van Eneco 1 jaar GroenVast en anderzijds de verschillende variabele tarieven van Nuon, Essent en Oxxio.

Gelet op het bovenstaande deelt het College het oordeel van de Commissie dat er in de e-mail sprake is van een omissie als bedoeld in artikel 8.3 onder c NRC. Nu de e-mail de consument er bovendien toe kan brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de e-mail misleidend als bedoeld in artikel 8.3 NRC en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

Gelet op bovengenoemde onduidelijkheid, is het College tevens van oordeel dat de e-mail voor de gemiddelde consument onduidelijk is ten aanzien van het bestaan van een specifiek prijsvoordeel als bedoeld in artikel 8.2 onder d NRC. Nu de e-mail de consument er voorts toe kan brengen een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend in de zin van artikel 8.2 NRC en daardoor oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC.

Ad III.

In de vergelijking op de webpagina, die men bereikt door in de e-mail “Stap nu over” aan te klikken, wordt de prijs van “Eneco 1 jaar GroenVast” vergeleken met de verschillende variabele tarieven van Nuon, Essent en Oxxio en wordt geconcludeerd dat “Eneco 1 jaar GroenVast” de goedkoopste is.

Nu een vast tarief van Eneco wordt vergeleken met variabele tarieven van slechts een aantal concurrenten van Eneco en geconcludeerd wordt dat Eneco 1 jaar “de goedkoopste” is, kan niet worden geoordeeld dat de prijs op objectieve wijze wordt vergeleken als bedoeld in artikel 13 onder c NRC. Naar het oordeel van het College laat een vast tarief van 1 jaar laat zich moeilijk vergelijken met variabele tarieven, omdat laatstbedoelde tarieven -naar Eneco ter vergadering heeft meegedeeld- meestal per half jaar worden vastgesteld en daardoor onderhevig zijn aan tussentijdse prijswijzigingen. Bovendien is slechts een deel van de energiebedrijven  in de vergelijking betrokken. Dat dit -naar Eneco heeft gesteld- naast Eneco de grootste energiebedrijven zijn en dat het leeuwendeel van de Nederlandse huishoudens een variabele leveringsprijs heeft, waardoor het overgrote deel van de doelgroep van Eneco in staat zou zijn om direct een vergelijking te maken tussen het produkt dat men heeft en het door Eneco aangeboden alternatief, leidt niet tot een ander oordeel. 

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.         

De beslissing

Het College bevestigt de beslissing van de Commissie.